Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ekvtime Semyonoviç Takaişvili (gürc. ექვთიმე სიმონის ძე თაყაიშვილი; 4 yanvar 1863 və ya 1863 – 21 fevral 1953 və ya 1953, Tbilisi) — Gürcü tarixçi, arxeoloq və ictimai xadim, pravoslav müqəddəsi.
| Ekvtime Takaişvili | |
|---|---|
| gürc. ექვთიმე სიმონის ძე თაყაიშვილი | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 4 yanvar 1863 və ya 1863 |
| Vəfat tarixi | 21 fevral 1953 və ya 1953 |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri |
|
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | antropoloq, arxeoloq, tarixçi, universitet müəllimi[d] |
| | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Quriyanın qərb hissəsindəki Lixauri (gürc. ლიხაური) kəndində zadəgan Simon Takaişvilinin ailəsində anadan olmuşdur. Valideynlərini erkən yaşda itirdikdən sonra qohumlarının himayəsində böyümüşdür.
1883-cü ildə Kutaisi klassik gimnaziyasını gümüş medalla bitirmişdir. 1887-ci ildə Sankt-Peterburq Dövlət Universitetindən məzun olmuşdur.
1887–1917-ci illərdə Tiflisin müxtəlif nüfuzlu məktəblərində, o cümlədən Tiflis zadəgan gimnaziyasında Gürcüstanın tarixi mövzusunda mühazirələr oxumuşdur. Bu illərdə elmi və təhsil fəaliyyətlərində fəal iştirak etmişdir. 1907–1921-ci illərdə Gürcüstanın Tarix və Etnoqrafiya Cəmiyyətinin rəhbəri olub. 1907–1917-ci illərdə Gürcüstanın tarixi Tao-Klarjeti bölgəsinə (hazırda Türkiyədə) bir sıra arxeoloji ekspedisiyalar təşkil etmışdir. Ekspedisiyalardan birində tapılan qədim freskaların eskizlərini hazırlayan gənc rəssam Lado Gudiashvili iştirak etmişdir..
1917-ci il fevral inqilabından sonra siyasətlə məşğul olmağa başladı. 26 may 1918-ci ildə Gürcüstanın İstiqlal Bəyannaməsini imzalayanlardan biri olmuşdur. Gürcüstan Milli Demokratik Partiyasının yaradılmasında fəal iştirak etmişdir. 1919–1921-ci illərdə Gürcüstan Demokratik Respublikası Qurucu Məclisinin sədr müavini vəzifəsinə seçilmişdir.
1918-ci ildə Tbilisi Dövlət Universitetinin qurucularından və müəllimlərindən biri oldu. Qırmızı Ordu hissələrinin Gürcüstan ərazisinə daxil olmasından sonra həm Universitetdəki, həm də parlamentdəki vəzifələrini itirdi. Noy Jordaniya hökuməti ilə birlikdə Fransaya mühacirətə getdi.
Mahacirətdə
Gürcüstan Demokratik Respublikası hökuməti xəzinəni və gürcü maddi mədəniyyətinin bütün eksponatlarını özü ilə apardı. 39 böyük qutuda saxlanılan maddi əşyalar Marselə aparılaraq bank saxlancına yerləşdirildi. Daha sonra qiymətli yük Parisdəki banklardan birinə daşındı. Xəzinənin rəsmi sahibi sürgündəki hökumət olmasına baxmayaraq, əslində bütün madd nümunələrə Ekvtime Takaişvili nəzarət edirdi. 1930-cu illərin əvvəllərində Takaişvili, keçmiş Merel knyazı Nikolay Dadianinin qızı Şahzadə Salome Obolenskayanın (1878–1961) ona qarşı məhkəmə iddiasını qazandı. Salome Obolenskaya Zuqdididəki keçmiş Dadiani sarayından olan xəzinənin bir hissəsinə iddia edirdi.
Müxtəlif Avropa muzeylərinin gürcü xəzinələrini əldə etmək cəhdlərinə və həddindən artıq iqtisadi çətinliklərə baxmayaraq, Ekvtime heç vaxt kolleksiyasından heç nə satmadı, Millətlər Cəmiyyəti Sovet İttifaqını tanıyan zamana, yəni 1933-cü ilə qədər kolleksiyanı qorudu. Parisdəki Gürcüstan hökumətinin səfirliyi ləğv edildi və "Gürcüstan ofisi"nə çevrildi. Qiymətli xəzinə Fransa dövlətinin mülkiyyətinə keçdi. 1935-ci ildə Takaişvili Fransa hökumətini xəzinəni Gürcüstana təhvil verməyə çağırdı. Ancaq o, yalnız İkinci Dünya müharibəsinin sonunda, 1944-cü ilin noyabrında, SSRİ-nin Parisdəki səfiri A. Bogomolovun diqqətini çəkə bildi. İosif Stalin və general Şarl de Qoll arasındakı yaxşı münasibətlər də Gürcüstan xəzinələri kolleksiyasını vətənə qaytarmağa kömək etdi. Gürcüstana qayıdan Takaişvili ev duatağına çevrildi. O, Tiflisdə 1953-cü ildə həyata gözlərini yumdu.
Gürcüstan və Qafqazın tarixi və arxeologiyası ilə bağlı bu gün xüsusi əhəmiyyət kəsb edən çoxsaylı elmi əsərlərin müəllifidir. Ekvtime Takaişvili bir çox qədim gürcü əsərlərinin ilk naşiri idi. "Gürcüstana müraciət" onlardan biridir.
Xatirəsi
- Gürcü Pravoslav Kilsəsi tərəfindən müqəddəsləşdirilib.
- Tiflisdə bir küçə və ikinci Tbilisi gimnaziyası onun adını daşıyır. Tbilisinin Vaşlovani küçəsində Takaişvili Muzeyi fəaliyyət göstərir. Doğulduğu kənddə Lixauridə ev muzey də var. Lixauridə hər il 16 yanvarda Equtime (Equtimeoba) günü qeyd olunur.
- Tbilisi və Kutaisidə Takaişviliyə abidələr qoyulub.
- Mtatsminda dağında panteonda dəfn edilib.
- 2013-cü ildə Gürcüstan Prezidenti Mixail Saakaşvili Takaişviliyə ən yüksək titul — Gürcüstanın Milli Qəhrəmanı adını verib.
Əsərləri
- Üç tarixi salnamə; Tiflis 1890
- Kartli həyatı. Tiflis 1906
- Arxeoloji ekskursiyalar, axtarışlar və qeydlər, v. 1–5, Tiflis, 1905–1915;
- Xristian abidələri; Moskva 1909 (MAK, cild 12)
- Les antiquités géorgiennes. Société géorgienne d’histoire et d’ethnographie, Tiflis, 1909
- Album d’arquitecture géorgienne. Éd. de l’Univ. de Tiflis, Tiflis, 1924
- Gürcü əhalisi arasında savadlılığın təşviqi cəmiyyətinin əlyazmalarının təsviri, 1–2 cild, cild. 1–8, Tiflis, 1904–12;
- İberiya və Karts əyaləti, "Mnatobi", 1948, No 8 (yük, dillər üçün);
- Sumbat Davidoviçin Tao-Klarjeti Bagrations haqqında salnaməsi, topluda: Gürcüstan və Qafqaz tarixinə dair materiallar, v. 27, Tb., 1949 (yük dilində);
- 1917-ci ildə Gürcüstanın cənub əyalətlərinə arxeoloji ekspedisiya, Tb., 1952.
- "İncil". akademik E. S. Takaishvilinin əsərləri, Tb., 1963.
Qalereya
-
![image]()
Ekvtime Takaişvili və həyat yoldaşı Nina Poltoratskayanın Mtatsminda panteonundakı məzarı -
![image]()
Tbilisidəki abidəsi -
![image]()
Kutaisidəki heykəli
İstinadlar
- Люди и судьбы. Биобиблиографический словарь востоковедов - жертв политического террора в советский период (1917-1991) (rus.). СПб: Петербургское Востоковедение, 2013. 496 с. — (Социальная история отечественной науки о Востоке)
- Л. Ш. Гагуа (составитель). Ладо Гудиашвили: Книга воспоминаний. Статьи. Из переписки. Современники о художнике (10 тыс. nüs.). Москва: . 1987. 23, 30.
- "Remix of "საქართველოს დამოუკიდებლობის დეკლარაცია" by Liza Buskhrikidze". 2019-08-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-13.
- "Ангела-хранителя сокровищ Грузии Эквтиме Такаишвили не стало 65 лет назад". 2019-08-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-13.
- "Саакашвили присвоил звание Национальных героев Звиаду Гамсахурдиа и Мерабу Костава". 2021-03-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-13.
Ədəbiyyat
- (ing.) A website dedicated to E. Takaishvili [ölü keçid]. Retrieved on 2008–07–06.
- Такаишвили, Эквтиме. // Люди и судьбы. Биобиблиографический словарь востоковедов — жертв политического террора в советский период (1917–1991). / Изд. подготовили Я. В. Васильков, М. Ю. Сорокина. — СПб.: Петербургское востоковедение, 2003.
- Сараджишвили М. "На страже сокровища нации. Памяти святого Эквтиме Такаишвили (1863–1953)". Православие.ру. 15.01.2021. İstifadə tarixi: 2021-01-16.
Xarici keçidlər
- Ekvtime Takaishvili (1863–1953). Biobibliography. Tbilisi, 2010 [ölü keçid] (gürc.) (ing.) (fr.) на сайте Национальной академии наук Грузии
- სახლ-მუზეუმი თბილისში
- ექვთიმე თაყაიშვილი 2020-02-10 at the Wayback Machine (gürc.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ekvtime Semyonovic Takaisvili gurc ექვთიმე სიმონის ძე თაყაიშვილი 4 yanvar 1863 ve ya 1863 21 fevral 1953 ve ya 1953 Tbilisi Gurcu tarixci arxeoloq ve ictimai xadim pravoslav muqeddesi Ekvtime Takaisviligurc ექვთიმე სიმონის ძე თაყაიშვილიSexsi melumatlarDogum tarixi 4 yanvar 1863 1863 01 04 ve ya 1863Vefat tarixi 21 fevral 1953 1953 02 21 ve ya 1953Vefat yeri Tbilisi Gurcustan SSR SSRIDefn yeri Mtatsminda panteonu d Tehsili Kutaisi klassik gimnaziyasi Sankt Peterburq Dovlet UniversitetiFealiyyeti antropoloq arxeoloq tarixci universitet muellimi d Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiGurcustanin Tesis Meclisi Takaisvili sagda altinci sirada Quriyanin qerb hissesindeki Lixauri gurc ლიხაური kendinde zadegan Simon Takaisvilinin ailesinde anadan olmusdur Valideynlerini erken yasda itirdikden sonra qohumlarinin himayesinde boyumusdur 1883 cu ilde Kutaisi klassik gimnaziyasini gumus medalla bitirmisdir 1887 ci ilde Sankt Peterburq Dovlet Universitetinden mezun olmusdur 1887 1917 ci illerde Tiflisin muxtelif nufuzlu mekteblerinde o cumleden Tiflis zadegan gimnaziyasinda Gurcustanin tarixi movzusunda muhazireler oxumusdur Bu illerde elmi ve tehsil fealiyyetlerinde feal istirak etmisdir 1907 1921 ci illerde Gurcustanin Tarix ve Etnoqrafiya Cemiyyetinin rehberi olub 1907 1917 ci illerde Gurcustanin tarixi Tao Klarjeti bolgesine hazirda Turkiyede bir sira arxeoloji ekspedisiyalar teskil etmisdir Ekspedisiyalardan birinde tapilan qedim freskalarin eskizlerini hazirlayan genc ressam Lado Gudiashvili istirak etmisdir 1917 ci il fevral inqilabindan sonra siyasetle mesgul olmaga basladi 26 may 1918 ci ilde Gurcustanin Istiqlal Beyannamesini imzalayanlardan biri olmusdur Gurcustan Milli Demokratik Partiyasinin yaradilmasinda feal istirak etmisdir 1919 1921 ci illerde Gurcustan Demokratik Respublikasi Qurucu Meclisinin sedr muavini vezifesine secilmisdir 1918 ci ilde Tbilisi Dovlet Universitetinin qurucularindan ve muellimlerinden biri oldu Qirmizi Ordu hisselerinin Gurcustan erazisine daxil olmasindan sonra hem Universitetdeki hem de parlamentdeki vezifelerini itirdi Noy Jordaniya hokumeti ile birlikde Fransaya muhacirete getdi MahaciretdeN Cxeidzenin defni Takaisvili sagdan altinci Gurcustan Demokratik Respublikasi hokumeti xezineni ve gurcu maddi medeniyyetinin butun eksponatlarini ozu ile apardi 39 boyuk qutuda saxlanilan maddi esyalar Marsele aparilaraq bank saxlancina yerlesdirildi Daha sonra qiymetli yuk Parisdeki banklardan birine dasindi Xezinenin resmi sahibi surgundeki hokumet olmasina baxmayaraq eslinde butun madd numunelere Ekvtime Takaisvili nezaret edirdi 1930 cu illerin evvellerinde Takaisvili kecmis Merel knyazi Nikolay Dadianinin qizi Sahzade Salome Obolenskayanin 1878 1961 ona qarsi mehkeme iddiasini qazandi Salome Obolenskaya Zuqdidideki kecmis Dadiani sarayindan olan xezinenin bir hissesine iddia edirdi Muxtelif Avropa muzeylerinin gurcu xezinelerini elde etmek cehdlerine ve heddinden artiq iqtisadi cetinliklere baxmayaraq Ekvtime hec vaxt kolleksiyasindan hec ne satmadi Milletler Cemiyyeti Sovet Ittifaqini taniyan zamana yeni 1933 cu ile qeder kolleksiyani qorudu Parisdeki Gurcustan hokumetinin sefirliyi legv edildi ve Gurcustan ofisi ne cevrildi Qiymetli xezine Fransa dovletinin mulkiyyetine kecdi 1935 ci ilde Takaisvili Fransa hokumetini xezineni Gurcustana tehvil vermeye cagirdi Ancaq o yalniz Ikinci Dunya muharibesinin sonunda 1944 cu ilin noyabrinda SSRI nin Parisdeki sefiri A Bogomolovun diqqetini ceke bildi Iosif Stalin ve general Sarl de Qoll arasindaki yaxsi munasibetler de Gurcustan xezineleri kolleksiyasini vetene qaytarmaga komek etdi Gurcustana qayidan Takaisvili ev duatagina cevrildi O Tiflisde 1953 cu ilde heyata gozlerini yumdu Gurcustan ve Qafqazin tarixi ve arxeologiyasi ile bagli bu gun xususi ehemiyyet kesb eden coxsayli elmi eserlerin muellifidir Ekvtime Takaisvili bir cox qedim gurcu eserlerinin ilk nasiri idi Gurcustana muraciet onlardan biridir XatiresiGurcu Pravoslav Kilsesi terefinden muqeddeslesdirilib Tiflisde bir kuce ve ikinci Tbilisi gimnaziyasi onun adini dasiyir Tbilisinin Vaslovani kucesinde Takaisvili Muzeyi fealiyyet gosterir Doguldugu kendde Lixauride ev muzey de var Lixauride her il 16 yanvarda Equtime Equtimeoba gunu qeyd olunur Tbilisi ve Kutaiside Takaisviliye abideler qoyulub Mtatsminda daginda panteonda defn edilib 2013 cu ilde Gurcustan Prezidenti Mixail Saakasvili Takaisviliye en yuksek titul Gurcustanin Milli Qehremani adini verib EserleriUc tarixi salname Tiflis 1890 Kartli heyati Tiflis 1906 Arxeoloji ekskursiyalar axtarislar ve qeydler v 1 5 Tiflis 1905 1915 Xristian abideleri Moskva 1909 MAK cild 12 Les antiquites georgiennes Societe georgienne d histoire et d ethnographie Tiflis 1909 Album d arquitecture georgienne Ed de l Univ de Tiflis Tiflis 1924 Gurcu ehalisi arasinda savadliligin tesviqi cemiyyetinin elyazmalarinin tesviri 1 2 cild cild 1 8 Tiflis 1904 12 Iberiya ve Karts eyaleti Mnatobi 1948 No 8 yuk diller ucun Sumbat Davidovicin Tao Klarjeti Bagrations haqqinda salnamesi topluda Gurcustan ve Qafqaz tarixine dair materiallar v 27 Tb 1949 yuk dilinde 1917 ci ilde Gurcustanin cenub eyaletlerine arxeoloji ekspedisiya Tb 1952 Incil akademik E S Takaishvilinin eserleri Tb 1963 QalereyaEkvtime Takaisvili ve heyat yoldasi Nina Poltoratskayanin Mtatsminda panteonundaki mezari Tbilisideki abidesi Kutaisideki heykeliIstinadlarLyudi i sudby Biobibliograficheskij slovar vostokovedov zhertv politicheskogo terrora v sovetskij period 1917 1991 rus SPb Peterburgskoe Vostokovedenie 2013 496 s Socialnaya istoriya otechestvennoj nauki o Vostoke ISBN 978 5 85803 225 0 L Sh Gagua sostavitel Lado Gudiashvili Kniga vospominanij Stati Iz perepiski Sovremenniki o hudozhnike 10 tys nus Moskva 1987 23 30 Remix of საქართველოს დამოუკიდებლობის დეკლარაცია by Liza Buskhrikidze 2019 08 03 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 13 Angela hranitelya sokrovish Gruzii Ekvtime Takaishvili ne stalo 65 let nazad 2019 08 03 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 13 Saakashvili prisvoil zvanie Nacionalnyh geroev Zviadu Gamsahurdia i Merabu Kostava 2021 03 01 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 13 Edebiyyat ing A website dedicated to E Takaishvili olu kecid Retrieved on 2008 07 06 Takaishvili Ekvtime Lyudi i sudby Biobibliograficheskij slovar vostokovedov zhertv politicheskogo terrora v sovetskij period 1917 1991 Izd podgotovili Ya V Vasilkov M Yu Sorokina SPb Peterburgskoe vostokovedenie 2003 Saradzhishvili M Na strazhe sokrovisha nacii Pamyati svyatogo Ekvtime Takaishvili 1863 1953 Pravoslavie ru 15 01 2021 Istifade tarixi 2021 01 16 Xarici kecidlerEkvtime Takaishvili 1863 1953 Biobibliography Tbilisi 2010 olu kecid gurc ing fr na sajte Nacionalnoj akademii nauk Gruzii სახლ მუზეუმი თბილისში ექვთიმე თაყაიშვილი 2020 02 10 at the Wayback Machine gurc