Şüəra məqbərəsi (fars. مقبرةالشعرا Maqbarat-o-shoara) — və ya Şairlər məqbərəsi Təbriz şəhərində yerləşən məşhur tarixi memarlıq abidəsi, Azərbaycan memarlığının ən dəyərli nümunələrindən biridir. Burada məşhur Azərbaycan yazıçılarının qəbri yerləşir. Şüəra məqbərəsi 2009 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində Azərbaycana aid videoçarxda Azərbaycanın simvollarından biri kimi göstərilmişdir.
Şüəra məqbərəsi | |
---|---|
مقبرةالشعرا | |
Ölkə | İran |
Şəhər | Təbriz |
Yerləşir | Təbriz |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Şairlər məqbərəsi Təbrizin qədim Surxab məhəlləsində yerləşir. Məzarlığının adı XIII əsrə qədər məlum olan heç bir mənbədə çəkilmir. Məzarlıq haqqında ilk dəfə Elxanilər dövlətinin dövründə yaşamış şair, tarixçi, çoğrafiyaçı Həmdullah Qəzvininin "Nüzhətül-qülub" (“Ürəklərin əyləncəsi”) kitabında bəhs olunur. Təbriz Atabəylər dövlətinin paytaxtı olduqdan sonra buraya bir çox şairlər pənah gətirir. Çünki onlar sakit, firavan həyat arzulayır, müharibələr, savaş meydanlarından uzaq məkanda yaşamaq istəyirdilər. Xaqani və Fələki Şirvanilər Şirvandan, Əbülula Gəncəvi Gəncədən, Zahirəddin Fəryabi Xorasandan gəlib Təbrizdə məskən salır, yazıb-yaradırlar. Ölümlərindən sonra isə onların dəfn olunduqları məzarlıq “Şairlər məqbərəsi” adlandırılıb. Elxanilər, Ağqoyunlular dövründə də bu şəhərə tanınmış şair və ziyalılar pənah gətirirdilər. XI əsrdə burada dəfn olunan ilk şair Əsədi Tusi olub. XI əsrin digər tanınmış Azərbaycan şairi Qətran Təbrizi məzarlıqda dəfn olunan ikinci şairdir. XII əsrdə burada Azərbaycan klassik ədəbiyyatının nümayəndəsi, mütəfəkkir Xaqani Şirvani və Beyləqanda dünyaya gəlib Təbrizdə vəfat edən Mücirəddin Beyləqani dəfn edilib. Mücirəddin Beyləqani eyni zamanda Xaqaninin şagirdi olub. Sonradan burada Zülfüqar Şirvani, Hümam Təbrizi, Məğribi Təbrizi, Siqqətül İslam, Baba Həsən, Baba Məzid, Pir Türk, Sultan Dədə Əli, Həsən Naxçıvani və təxminən 400-dən artıq söz, sənət adamı burada dəfn olunur. Zaman keçdikcə təbii hadisələr sel, zəlzələ bu məzarlığa ciddi xətər yetirir. Xaqani Şirvani, Əsədiyyə Tusi, Mücirəddin Beyləqani, Qətran Təbrizi, Hümam Təbrizi və digərlərinin məzarı 1772-ci ildə dəhşətli zəlzələdən sonra məhv olub.
Şairlər məqbərəsi 1970-ci ildə bərpa olunur və müasir görkəmini alır. 1988-ci ildə vəfat edən Məhəmmədhüseyn Şəhriyar öz vəsiyyətinə əsasən burada dəfn olunub. Məhəmmədhüseyn Şəhriyardan sonra burada müasir şairlərdən Əziz Dövlətabadi, Mahmud Məlmasi-Azarm da dəfn edilir.
Dağılma təhlükəsi
Mütəxəsislərin xəbərdarlıqlarına baxmayaraq abidənin ətrafındakı ərazilərdə hündür mərtəbəli binaların tikintisinə başlanılıb. Bu isə abidə üçün təhlükəli vəziyyət yaradıb. Abidə 2013-cü ildən təmir olunur. İllərdir təmir işlərinin bitməməsi isə bura gələn turist sayının azalmasına səbəb olub.
Məqbərədə dəfn edilən şəxslər
- Əsədi Tusi (999-1072) - şair
- Qətran Təbrizi (1009-1072) - şair
- Ənvəri (1126-1189) - şair
- Xaqani Şirvani (1122-1190) - şair
- Mücirəddin Beyləqani (ö. 1190) - şair
- Zahirəddin Fəryabi (ö. 1202) - şair
- (ö. 1204) - şair
- (ö. 1206) - şair
- Zülfüqar Şirvani (ö. 1291) - şair
- Hümam Təbrizi (1238-1314) - şair
- (d. 1339) - xəttat
- Əssar Təbrizi (1325-1390) - şair
- (1348-1406) - şair
- (ö. 1507) - şair
- (ö. 1533) - şair
- (ö. 1564) - şair
- Mirzə İsa Fərəhani (1733-1822) - Fətəli şah Qacar və Abbas Mirzənin vəziri
- Əziz xan Mükri (1793-1871) - ordu generalı
- Mirzə Əli Siqqətülislam (1861-1911) - Məşrutə hərəkatının fəalı, şair
- Tahir Təbrizi (1888-1976) - xəttat
- Məhəmmədhüseyn Şəhriyar (1906-1988) - şair
- Mahmud Məlmasi-Azarm (1917-1991) - şair
- Əziz Dövlətabadi (1922-2009) - şair
Şəkillər
Həmçinin bax
İstinadlar
- Reyhan İsayeva. "Tariximizə səyahət". medeniyyet.az. 9 dekabr 2011. 2017-12-15 tarixində .
- "Təbrizdə Azərbaycan şairlərinin də dəfn olunduğu "Məqbərətüş-şüəra"da təmir işləri dayandırılıb". trend.az. 19 fevral 2014.
- "Məqbərətüş-şüəra". www.2018tabriz.org.[ölü keçid]
- "Təbriz şəhərindəki "Məqbərətüşşüəra" abidəsi dağılmaq təhlükəsi ilə üzləşib". gunaz.tv. 2 dekabr 2013.[ölü keçid]
- "В Тебризе может исчезнуть "Мавзолей поэтов"" (rus. ). day.az. 13 iyun 2014. 2014-07-03 tarixində .
- "روند بازسازی "مقبرةالشعراء" اسفبار و غیر قابل قبول است!" (fars. ). ISNA. 20 oktyabr 2017. 2022-03-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-12-21.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Suera meqberesi fars مقبرةالشعرا Maqbarat o shoara ve ya Sairler meqberesi Tebriz seherinde yerlesen meshur tarixi memarliq abidesi Azerbaycan memarliginin en deyerli numunelerinden biridir Burada meshur Azerbaycan yazicilarinin qebri yerlesir Suera meqberesi 2009 Avroviziya Mahni Musabiqesinde Azerbaycana aid videocarxda Azerbaycanin simvollarindan biri kimi gosterilmisdir Suera meqberesiمقبرةالشعراSuera Meqberesi 202238 05 01 sm e 46 18 12 s u Olke IranSeher TebrizYerlesir TebrizSuera meqberesi Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiSairler meqberesi Tebrizin qedim Surxab mehellesinde yerlesir Mezarliginin adi XIII esre qeder melum olan hec bir menbede cekilmir Mezarliq haqqinda ilk defe Elxaniler dovletinin dovrunde yasamis sair tarixci cografiyaci Hemdullah Qezvininin Nuzhetul qulub Ureklerin eylencesi kitabinda behs olunur Tebriz Atabeyler dovletinin paytaxti olduqdan sonra buraya bir cox sairler penah getirir Cunki onlar sakit firavan heyat arzulayir muharibeler savas meydanlarindan uzaq mekanda yasamaq isteyirdiler Xaqani ve Feleki Sirvaniler Sirvandan Ebulula Gencevi Genceden Zahireddin Feryabi Xorasandan gelib Tebrizde mesken salir yazib yaradirlar Olumlerinden sonra ise onlarin defn olunduqlari mezarliq Sairler meqberesi adlandirilib Elxaniler Agqoyunlular dovrunde de bu sehere taninmis sair ve ziyalilar penah getirirdiler XI esrde burada defn olunan ilk sair Esedi Tusi olub XI esrin diger taninmis Azerbaycan sairi Qetran Tebrizi mezarliqda defn olunan ikinci sairdir XII esrde burada Azerbaycan klassik edebiyyatinin numayendesi mutefekkir Xaqani Sirvani ve Beyleqanda dunyaya gelib Tebrizde vefat eden Mucireddin Beyleqani defn edilib Mucireddin Beyleqani eyni zamanda Xaqaninin sagirdi olub Sonradan burada Zulfuqar Sirvani Humam Tebrizi Megribi Tebrizi Siqqetul Islam Baba Hesen Baba Mezid Pir Turk Sultan Dede Eli Hesen Naxcivani ve texminen 400 den artiq soz senet adami burada defn olunur Zaman kecdikce tebii hadiseler sel zelzele bu mezarliga ciddi xeter yetirir Xaqani Sirvani Esediyye Tusi Mucireddin Beyleqani Qetran Tebrizi Humam Tebrizi ve digerlerinin mezari 1772 ci ilde dehsetli zelzeleden sonra mehv olub Sairler meqberesi 1970 ci ilde berpa olunur ve muasir gorkemini alir 1988 ci ilde vefat eden Mehemmedhuseyn Sehriyar oz vesiyyetine esasen burada defn olunub Mehemmedhuseyn Sehriyardan sonra burada muasir sairlerden Eziz Dovletabadi Mahmud Melmasi Azarm da defn edilir Dagilma tehlukesiMutexesislerin xeberdarliqlarina baxmayaraq abidenin etrafindaki erazilerde hundur mertebeli binalarin tikintisine baslanilib Bu ise abide ucun tehlukeli veziyyet yaradib Abide 2013 cu ilden temir olunur Illerdir temir islerinin bitmemesi ise bura gelen turist sayinin azalmasina sebeb olub Meqberede defn edilen sexslerEsedi Tusi 999 1072 sair Qetran Tebrizi 1009 1072 sair Enveri 1126 1189 sair Xaqani Sirvani 1122 1190 sair Mucireddin Beyleqani o 1190 sair Zahireddin Feryabi o 1202 sair o 1204 sair o 1206 sair Zulfuqar Sirvani o 1291 sair Humam Tebrizi 1238 1314 sair d 1339 xettat Essar Tebrizi 1325 1390 sair 1348 1406 sair o 1507 sair o 1533 sair o 1564 sair Mirze Isa Ferehani 1733 1822 Feteli sah Qacar ve Abbas Mirzenin veziri Eziz xan Mukri 1793 1871 ordu generali Mirze Eli Siqqetulislam 1861 1911 Mesrute herekatinin feali sair Tahir Tebrizi 1888 1976 xettat Mehemmedhuseyn Sehriyar 1906 1988 sair Mahmud Melmasi Azarm 1917 1991 sair Eziz Dovletabadi 1922 2009 sairSekillerHemcinin baxErk qalasi Mesrute Evi Mehemmedhuseyn Sehriyarin ev muzeyiIstinadlarReyhan Isayeva Tariximize seyahet medeniyyet az 9 dekabr 2011 2017 12 15 tarixinde Tebrizde Azerbaycan sairlerinin de defn olundugu Meqberetus suera da temir isleri dayandirilib trend az 19 fevral 2014 Meqberetus suera www 2018tabriz org olu kecid Tebriz seherindeki Meqberetussuera abidesi dagilmaq tehlukesi ile uzlesib gunaz tv 2 dekabr 2013 olu kecid V Tebrize mozhet ischeznut Mavzolej poetov rus day az 13 iyun 2014 2014 07 03 tarixinde روند بازسازی مقبرة الشعراء اسفبار و غیر قابل قبول است fars ISNA 20 oktyabr 2017 2022 03 21 tarixinde Istifade tarixi 2018 12 21