Zülfüqar Şirvani (1190-1291) - Azərbaycan şairi, alimi. Zülfüqar Şirvaninin fəaliyyəti XIII əsrə təsadüf edir. Bu Azərbaycan alimi, şir və mütəfəkkiri poetika, məntiq, fəlsəfə sahələrində məşhur idi. Zülfüqar Şirvaninin fəlsəfi görüşləri onun 10 min beytdən ibarət "Divan"ında əksini tapıb.
Zülfüqar Şirvani | |
---|---|
Hüseyn ibn Əli Seyid Zülfüqar Şirvani | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Şamaxı |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | Təbriz |
Vətəndaşlığı | Eldənizlər |
Milliyyəti | azərbaycanlı |
Fəaliyyəti | şair,alim |
"Divan"dan məlum olur ki, Zülfüqar Şirvaninin dünyagörüşü gərgin panteist təlimləri təsiri altında formalaşmışdır.
Həyatı
Adı Qivamüddin Hüseyn ibni-Sədrəddin Əlidir. Qiymətli bir alim və yüksək dərəcəli bir şair olmuşdur. Şirvanşahın vəziri sədr Səidülmastri haqqında uzun və mükəmməl bir qəsidə yazmışdır. Bunun müqabilində mükafat olaraq yeddi xalvar ipək almışdır. Axırda İraqa gedib, Sultan Məhəmməd Xarəzmşahın tarixini nəzmə çəkmiş və ondan iltifat götürüb, bir çox hədiyyə almışdır. Moğol dövləti zamanında da, Abaqa xanın vəziri atabək Yusif ona hədsiz iltifat göstərmişdir.
1291-ci ildə vəfat edib, Təbrizin Sürxab qəbristanında - Məqbərətül şüərada basdırılmışdır.
Yaradıcılığı
Zülfüqar Şirvaninin yaradıcılığı və dünyagörüşü ziddiyyətlidir. Şair həm saray mühiti ilə bağlı olmuş, feodalları mədh etmiş, həm də istedadlı bir sənətkar kimi dövrün ictimai hadisələrindən kənarda qalmamışdır. Dini-idealist mahiyyətli dünyagörüşünə malik şairə sufizm ideyaları da ciddi təsir göstərmişdir.
Poliqlot şair kimi tanınmışdır. Özü qeyd etmişdir ki, 6 dildə lirik əsərlər yaratmışdır. Şairin yalnız qələmə aldığı farsca "Divan"ı bizə çatmışdır. İngiltərədə nəşr edilmiş bu "Divan"da məhəbbət lirikası üstünlük təşkil edirdi. Şairin yaradıcılığına daha çox dünyəvi məhəbbətin, real gözəlin tərənnümü üstünlük təşkil edirdi. Azərbaycanca qələmə aldığı ayrı-ayrı misra və beytlər də farsca "Divan"ının tərkibində bizə gəlib çatmışdır. 9000 beytdən ibarətdir.
Seyid Zülfüqar Şirvaninin qəsidə, qəzəl, qitə və rübailərdən ibarət olan böyük divanı (1345-ci il) Sankt-Peterburqda, M.E.Saltıkov-Şedrin adına Dövlət Kütləvi Kitabxanasının əlyazmalar şöbəsində saxlanılmaqdadır.
İstinadlar
- "Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. III cild (XIII-XVIII əsrlə r). Bakı."Elm". 2007. 592 səh" (PDF). 2020-10-08 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2013-05-31.
Mənbə
- A. Bakıxanovun "Gülüstan-i İrəm"
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Zulfuqar Sirvani 1190 1291 Azerbaycan sairi alimi Zulfuqar Sirvaninin fealiyyeti XIII esre tesaduf edir Bu Azerbaycan alimi sir ve mutefekkiri poetika mentiq felsefe sahelerinde meshur idi Zulfuqar Sirvaninin felsefi gorusleri onun 10 min beytden ibaret Divan inda eksini tapib Zulfuqar SirvaniHuseyn ibn Eli Seyid Zulfuqar SirvaniDogum tarixi 1190Dogum yeri SamaxiVefat tarixi 1291Vefat yeri TebrizVetendasligi EldenizlerMilliyyeti azerbaycanliFealiyyeti sair alim Divan dan melum olur ki Zulfuqar Sirvaninin dunyagorusu gergin panteist telimleri tesiri altinda formalasmisdir HeyatiAdi Qivamuddin Huseyn ibni Sedreddin Elidir Qiymetli bir alim ve yuksek dereceli bir sair olmusdur Sirvansahin veziri sedr Seidulmastri haqqinda uzun ve mukemmel bir qeside yazmisdir Bunun muqabilinde mukafat olaraq yeddi xalvar ipek almisdir Axirda Iraqa gedib Sultan Mehemmed Xarezmsahin tarixini nezme cekmis ve ondan iltifat goturub bir cox hediyye almisdir Mogol dovleti zamaninda da Abaqa xanin veziri atabek Yusif ona hedsiz iltifat gostermisdir 1291 ci ilde vefat edib Tebrizin Surxab qebristaninda Meqberetul suerada basdirilmisdir YaradiciligiZulfuqar Sirvaninin yaradiciligi ve dunyagorusu ziddiyyetlidir Sair hem saray muhiti ile bagli olmus feodallari medh etmis hem de istedadli bir senetkar kimi dovrun ictimai hadiselerinden kenarda qalmamisdir Dini idealist mahiyyetli dunyagorusune malik saire sufizm ideyalari da ciddi tesir gostermisdir Poliqlot sair kimi taninmisdir Ozu qeyd etmisdir ki 6 dilde lirik eserler yaratmisdir Sairin yalniz qeleme aldigi farsca Divan i bize catmisdir Ingilterede nesr edilmis bu Divan da mehebbet lirikasi ustunluk teskil edirdi Sairin yaradiciligina daha cox dunyevi mehebbetin real gozelin terennumu ustunluk teskil edirdi Azerbaycanca qeleme aldigi ayri ayri misra ve beytler de farsca Divan inin terkibinde bize gelib catmisdir 9000 beytden ibaretdir Seyid Zulfuqar Sirvaninin qeside qezel qite ve rubailerden ibaret olan boyuk divani 1345 ci il Sankt Peterburqda M E Saltikov Sedrin adina Dovlet Kutlevi Kitabxanasinin elyazmalar sobesinde saxlanilmaqdadir Istinadlar Azerbaycan tarixi Yeddi cildde III cild XIII XVIII esrle r Baki Elm 2007 592 seh PDF 2020 10 08 tarixinde PDF Istifade tarixi 2013 05 31 MenbeA Bakixanovun Gulustan i Irem