Şahzadə Əhməd (1466, Amasya ili – 24 aprel 1513, Bursa vilayəti) — 8. Osmanlı sultanı II Bəyazidin oğlu, Osmanlı şahzadəsi.
Şahzadə Əhməd | |
---|---|
| |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 1466 |
Doğum yeri | Amasya sancaqbəyliyi, Osmanlı imperiyası |
Vəfat tarixi | 24 aprel 1513 |
Vəfat yeri | Bursa, Osmanlı imperiyası |
Dəfn yeri | Muradiyə külliyəsi, Bursa |
Fəaliyyəti | siyasətçi |
Atası | II Bəyazid |
Anası | Bülbül Xatun |
Həyat yoldaşları | Sittişah Xatun Gülçiçək Xatun |
Uşaqları | Şahzadə Murad Şahzadə Süleyman Şahzadə Ələddin Əli Şahzadə Osman Şahzadə Qasım Qəmərşah Sultan Fatma Sultan Fahrihan Sultan Xanzadə Sultan |
Ailəsi | Osmanlı xanədanı |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Uşaqlıq illəri
Şahzadə Əhməd 1466-cı ildə Amasyada dünyaya gəldi. Atası Fateh Sultan Mehmedin oğlu və o illərdə Amasya sancaqbəyi olan Şahzadə Bəyazid, anası isə onun kənizlərindən Bülbül Xatundur. Uşaqlıq illəri Amasyada keçən Şahzadə Əhməd 1480-ci ildə qardaşlarıyla birlikdə İstanbula — babası Fateh Sultan Mehmedin yanına göndərildi. Burada qardaşları Qorqud, Aləmşah, Mahmud və Səlim, eləcə də əmisi Şahzadə Cemin oğlu Oğuz xanla birlikdə möhtəşəm mərasimlə sünnət edildi. Mərasimin ardından Çorum sancaqbəyi təyin edildi və anası Bülbül Xatunla, bacılarıyla birlikdə Çoruma yollandı. Cəmi bir il sonra Fateh Sultan Mehmedin vəfatıyla atası II Bəyazid dərhal İstanbula yola düşdü və qardaşı Şahzadə Cemlə girişdiyi taxt mübarizəsinin ardından taxta çıxdı.
Atasının səltənət illərində
Atasının səltənətinin ilk illərində Amasya sancaqbəyi təyin edildi və ölümünədək bu vəzifədə qaldı. Başda sədrəzəm Xədim Əli Paşa olmaqla, bir çox dövlət adamının dəstəyini qazanmışdı və atasının qeyri-rəsmi varisi olaraq görülürdü. Üstəlik sədrəzəmlə birlikdə Şahqulu üsyanının yatırılmasında mühüm rol oynadı. Osmanlı sarayında gəzən şayələrə görə, üsyanın yatırılmasından sonra Sultan Bəyazid taxtı oğluna təslim edəcəkdi. Ancaq üsyan əsnasında sədrəzəm Xədim Əli Paşanın həlak olması, digər qardaşları Şahzadə Qorqud və Şahzadə Səlimin etirazları buna mane oldu. Qardaşı Şahzadə Səlimin oğlu Süleymanın Şərqi-Qarahisar sancaqbəyi təyin edilməsinə etiraz edən Şahzadə Əhmədin istəyiylə, qardaşı oğlu Boluya təyin edildi. Ancaq bu dəfə də Bolunun İstanbula yaxınlığını bəhanə edən Şahzadə Əhmədin istəyilə, Süleyman Qara dənizin şimal sahilindəki Kəfə sancaqbəyliyinə göndərildi. Bütün bunlar isə Şahzadə Əhmədin atasının gözündə varis olduğunu və sözünün keçərli olduğunu sübut edir.
Qardaşı Şahzadə Səlimin Krım xanı Məngli Gəraya sığınması və digər qardaşı Şahzadə Qorqudun icazə almadan Manisaya gəlməsi onu daha da təlaşlandırdı. Bu hərəkətləri doğru hesab etməyən Şahzadə Əhməd atasına yazdığı məktubla, qardaşları Qorqud və Səlimi öldürtmək üçün icazə istəmiş, ancaq paytaxtdan icazə ala bilməmişdi. Rumeli bəyləri və yeniçərilərin etirazlarına baxmayaraq Şahzadə Əhmədə səltənətə dəvət məktubu yazıldı və paytaxta dəvət olundu. Ancaq Şahzadə Əhmədin hökmdarlığını tanımayan yeniçərilər, bununla qalmayıb aralarında dövlət irəli gələnlərinin evlərinin də olduğu bir çox evi talan etdi. Yeniçərilər, Səlimə sədaqət göstərərək onun gəlməsi və vəliəhd olmasını təkid etdi. Bunu xəbər alan Şahzadə Əhməd Anadoluya döndü. Səlim əleyhdarları bunun üzərinə Şahzadə Qorqudu hökmdar etmə düşüncəsiylə onu tələsik İstanbula çağırdılar. Bunun üzərinə İstanbula gələn Qorquda yeniçərilər hörmət göstərsə də, Səlimdən başqasını istəmədiklərini söylədilər (Yenibağça qiyamı 6 mart-24 aprel 1512). Bu vəziyyət üzərinə çətin vəziyyətə düşən və artıq hökmü və nüfuzu qalmayan Sultan Bəyazid Səlimi İstanbula dəvət edərək taxtdan çəkildi.
Yavuz Sultan Səlimlə mübarizə
Atası Bəyazid başda olmaq üzrə dövlət adamları tərəfindən gələcək padşah olaraq görülən Şahzadə Əhməd qardaşının səltənətini tanımadı. Konyada hökmdarlığını elan etdikdən sonra, 19 iyun 1512-ci ildə oğlu Ələddini göndərərək Bursanı ələ keçirdi və öz adına xütbə oxutdu. Ancaq Yavuz Sultan Səlimin qoşunları 29 iyulda Bursaya daxil oldu və Şahzadə Əhmədin güclü tərəfdarlarından olan sədrəzəm Qoca Mustafa Paşanı edam etdirdi. Digər dövlət adamlarından aldığı məktublarla həvəslənən Şahzadə Əhməd Yenişəhər yaxınlığında qardaşının birlikləriylə toqquşaraq əsir düşdü. Döyüşün ardından qapıçıbaşı Sənan ağa tərəfindən edam olunan Şahzadə Əhmədin cənazəsi Bursadakı Muradiyə külliyəsinə dəfn olundu. Ancaq onun oğullarından üçü qaçaraq Məmlüklərə, Şahzadə Murad isə Səfəvilərə sığındı.
Ailəsi
Xanımları
- Sittişah Xatun — Şahzadə Osmanın anası.
- Gülçiçək Xatun — Amasyada dəfn edilib.
Oğul övladları
- Şahzadə Murad (ö. 1519, Ərdəbil) — Bolu sancaqbəyi idi. Atasının əsir düşməsinin ardından Səfəvilərə sığındı. Şah İsmayılın qızlarından Fülanə Bəyimlə evləndi. Cənazəsi Ərdəbildəki Şeyx Səfi türbəsinə dəfn edildi.
- Şahzadə Mustafa (ö. 14 may 1513, Amasya) — Yavuz Sultan Səlimin əmriylə edam edilmişdir.
- Şahzadə Mehmed (ö. oktyabr 1512, Amasya) — Yavuz Sultan Səlimin əmriylə edam edilmişdir.
- Asitanşah Sultan
- Şahzadə Süleyman (ö. 24 aprel 1513, Qahirə) — 1509–1513-cü illərdə Çorum sancaqbəyi idi. Atasının əsir düşməsinin ardından Məmlüklərə sığındı. 2 qızı vardı. Vəba səbəbilə vəfat etmişdir. Qahirədəki Bucaşi türbəsinə dəfn edilmişdir.
- Şahzadə Ələddin Əli (ö. 14 may 1513, Qahirə) — 1509–1513-cü illərdə Bolu sancaqbəyi idi. Atasının əsir düşməsinin ardından Məmlüklərə sığındı. Bibisi Aynişah Sultanın qızı Nəslihan xanım Sultanla evlənmişdir. Qahirədəki Bucaşi türbəsinə dəfn edilmişdir.
- Hvandi Sultan — Kastamonu sancaqbəyi Sunullah bəylə evlənmişdir.
- Şahzadə Osman (ö. 14 aprel 1513, Amasya) — 1509–1513-cü illərdə Osmancıq sancaqbəyi idi. Yavuz Sultan Səlimin əmriylə edam edilmişdir. Qahirədəki Bucaşi türbəsinə dəfn edilmişdir.
- Şahzadə Qasım (d. 1501, Amasya — ö. 30 yanvar 1518, Qahirə) — Yavuz Sultan Səlimin əmriylə edam edilmişdir. Qahirədəki Bucaşi türbəsinə dəfn edilmişdir.
Qız övladları
- Qəmərşah Sultan — 1508-ci ildə İsgəndər Paşanın oğlu Midilli sancaqbəyi Kürəkən Mustafa bəylə evlənmişdir.
- Fatma Sultan — 1508-ci ildə Qoca Davud Paşanın oğlu yeniçəri ağası Kürəkən Mehmed bəylə evlənmişdir.
- Fahrihan Sultan — 1508-ci ildə silahdar Kürəkən Süleyman bəylə evlənmişdir.
- Xanzadə Sultan — Kürəkən Əhməd bəylə evlənmişdir.
Mənbə
- Süreyya Mehmed Bey. Sicill-i Osmani / ed. Nuri Akbayar. — Istanbul: Tarih Vakfi Yurt Yayınlar, 1996. — P. 19. —
- Jorga Nicolae Geschichte des Osmanischen (пер. Epçeli Nilüfer). — Стамбул: Yeditepe yayınevi. — С. 263–264. — ISBN 975–6480-19-x
İstinadlar
- Osmanlı Tarihi, II. Cilt, 10. baskı, Türk Tarih Kurumu Yayınları-2011, Ord. Prof. İsmail Hakkı Uzunçarşılı
- Osmanlı'ya Karşı Savaşan Osmanlı Şehzadesi: Şehzade Ahmet'in Oğlu Şehzade Kasım, Haldun Eroğlu
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sahzade Ehmed 1466 Amasya ili 24 aprel 1513 Bursa vilayeti 8 Osmanli sultani II Beyazidin oglu Osmanli sahzadesi Sahzade EhmedDefn edildiyi Sahzade Ehmed turbesi Muradiye kulliyesi BursaSexsi melumatlarDogum tarixi 1466Dogum yeri Amasya sancaqbeyliyi Osmanli imperiyasiVefat tarixi 24 aprel 1513Vefat yeri Bursa Osmanli imperiyasiDefn yeri Muradiye kulliyesi BursaFealiyyeti siyasetciAtasi II BeyazidAnasi Bulbul XatunHeyat yoldaslari Sittisah Xatun Gulcicek XatunUsaqlari Sahzade Murad Sahzade Suleyman Sahzade Eleddin Eli Sahzade Osman Sahzade Qasim Qemersah Sultan Fatma Sultan Fahrihan Sultan Xanzade SultanAilesi Osmanli xanedani Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiUsaqliq illeri Sahzade Ehmed 1466 ci ilde Amasyada dunyaya geldi Atasi Fateh Sultan Mehmedin oglu ve o illerde Amasya sancaqbeyi olan Sahzade Beyazid anasi ise onun kenizlerinden Bulbul Xatundur Usaqliq illeri Amasyada kecen Sahzade Ehmed 1480 ci ilde qardaslariyla birlikde Istanbula babasi Fateh Sultan Mehmedin yanina gonderildi Burada qardaslari Qorqud Alemsah Mahmud ve Selim elece de emisi Sahzade Cemin oglu Oguz xanla birlikde mohtesem merasimle sunnet edildi Merasimin ardindan Corum sancaqbeyi teyin edildi ve anasi Bulbul Xatunla bacilariyla birlikde Coruma yollandi Cemi bir il sonra Fateh Sultan Mehmedin vefatiyla atasi II Beyazid derhal Istanbula yola dusdu ve qardasi Sahzade Cemle girisdiyi taxt mubarizesinin ardindan taxta cixdi Atasinin seltenet illerinde Atasinin seltenetinin ilk illerinde Amasya sancaqbeyi teyin edildi ve olumunedek bu vezifede qaldi Basda sedrezem Xedim Eli Pasa olmaqla bir cox dovlet adaminin desteyini qazanmisdi ve atasinin qeyri resmi varisi olaraq gorulurdu Ustelik sedrezemle birlikde Sahqulu usyaninin yatirilmasinda muhum rol oynadi Osmanli sarayinda gezen sayelere gore usyanin yatirilmasindan sonra Sultan Beyazid taxti ogluna teslim edecekdi Ancaq usyan esnasinda sedrezem Xedim Eli Pasanin helak olmasi diger qardaslari Sahzade Qorqud ve Sahzade Selimin etirazlari buna mane oldu Qardasi Sahzade Selimin oglu Suleymanin Serqi Qarahisar sancaqbeyi teyin edilmesine etiraz eden Sahzade Ehmedin isteyiyle qardasi oglu Boluya teyin edildi Ancaq bu defe de Bolunun Istanbula yaxinligini behane eden Sahzade Ehmedin isteyile Suleyman Qara denizin simal sahilindeki Kefe sancaqbeyliyine gonderildi Butun bunlar ise Sahzade Ehmedin atasinin gozunde varis oldugunu ve sozunun kecerli oldugunu subut edir Qardasi Sahzade Selimin Krim xani Mengli Geraya siginmasi ve diger qardasi Sahzade Qorqudun icaze almadan Manisaya gelmesi onu daha da telaslandirdi Bu hereketleri dogru hesab etmeyen Sahzade Ehmed atasina yazdigi mektubla qardaslari Qorqud ve Selimi oldurtmek ucun icaze istemis ancaq paytaxtdan icaze ala bilmemisdi Rumeli beyleri ve yenicerilerin etirazlarina baxmayaraq Sahzade Ehmede seltenete devet mektubu yazildi ve paytaxta devet olundu Ancaq Sahzade Ehmedin hokmdarligini tanimayan yeniceriler bununla qalmayib aralarinda dovlet ireli gelenlerinin evlerinin de oldugu bir cox evi talan etdi Yeniceriler Selime sedaqet gostererek onun gelmesi ve veliehd olmasini tekid etdi Bunu xeber alan Sahzade Ehmed Anadoluya dondu Selim eleyhdarlari bunun uzerine Sahzade Qorqudu hokmdar etme dusuncesiyle onu telesik Istanbula cagirdilar Bunun uzerine Istanbula gelen Qorquda yeniceriler hormet gosterse de Selimden basqasini istemediklerini soylediler Yenibagca qiyami 6 mart 24 aprel 1512 Bu veziyyet uzerine cetin veziyyete dusen ve artiq hokmu ve nufuzu qalmayan Sultan Beyazid Selimi Istanbula devet ederek taxtdan cekildi Yavuz Sultan Selimle mubarize Atasi Beyazid basda olmaq uzre dovlet adamlari terefinden gelecek padsah olaraq gorulen Sahzade Ehmed qardasinin seltenetini tanimadi Konyada hokmdarligini elan etdikden sonra 19 iyun 1512 ci ilde oglu Eleddini gondererek Bursani ele kecirdi ve oz adina xutbe oxutdu Ancaq Yavuz Sultan Selimin qosunlari 29 iyulda Bursaya daxil oldu ve Sahzade Ehmedin guclu terefdarlarindan olan sedrezem Qoca Mustafa Pasani edam etdirdi Diger dovlet adamlarindan aldigi mektublarla heveslenen Sahzade Ehmed Yeniseher yaxinliginda qardasinin birlikleriyle toqqusaraq esir dusdu Doyusun ardindan qapicibasi Senan aga terefinden edam olunan Sahzade Ehmedin cenazesi Bursadaki Muradiye kulliyesine defn olundu Ancaq onun ogullarindan ucu qacaraq Memluklere Sahzade Murad ise Sefevilere sigindi AilesiXanimlari Sittisah Xatun Sahzade Osmanin anasi Gulcicek Xatun Amasyada defn edilib Ogul ovladlari Sahzade Murad o 1519 Erdebil Bolu sancaqbeyi idi Atasinin esir dusmesinin ardindan Sefevilere sigindi Sah Ismayilin qizlarindan Fulane Beyimle evlendi Cenazesi Erdebildeki Seyx Sefi turbesine defn edildi Sahzade Mustafa o 14 may 1513 Amasya Yavuz Sultan Selimin emriyle edam edilmisdir Sahzade Mehmed o oktyabr 1512 Amasya Yavuz Sultan Selimin emriyle edam edilmisdir Asitansah Sultan Sahzade Suleyman o 24 aprel 1513 Qahire 1509 1513 cu illerde Corum sancaqbeyi idi Atasinin esir dusmesinin ardindan Memluklere sigindi 2 qizi vardi Veba sebebile vefat etmisdir Qahiredeki Bucasi turbesine defn edilmisdir Sahzade Eleddin Eli o 14 may 1513 Qahire 1509 1513 cu illerde Bolu sancaqbeyi idi Atasinin esir dusmesinin ardindan Memluklere sigindi Bibisi Aynisah Sultanin qizi Neslihan xanim Sultanla evlenmisdir Qahiredeki Bucasi turbesine defn edilmisdir Hvandi Sultan Kastamonu sancaqbeyi Sunullah beyle evlenmisdir Sahzade Osman o 14 aprel 1513 Amasya 1509 1513 cu illerde Osmanciq sancaqbeyi idi Yavuz Sultan Selimin emriyle edam edilmisdir Qahiredeki Bucasi turbesine defn edilmisdir Sahzade Qasim d 1501 Amasya o 30 yanvar 1518 Qahire Yavuz Sultan Selimin emriyle edam edilmisdir Qahiredeki Bucasi turbesine defn edilmisdir Qiz ovladlari Qemersah Sultan 1508 ci ilde Isgender Pasanin oglu Midilli sancaqbeyi Kureken Mustafa beyle evlenmisdir Fatma Sultan 1508 ci ilde Qoca Davud Pasanin oglu yeniceri agasi Kureken Mehmed beyle evlenmisdir Fahrihan Sultan 1508 ci ilde silahdar Kureken Suleyman beyle evlenmisdir Xanzade Sultan Kureken Ehmed beyle evlenmisdir MenbeSureyya Mehmed Bey Sicill i Osmani ed Nuri Akbayar Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlar 1996 P 19 ISBN 975 333 049 5 Jorga Nicolae Geschichte des Osmanischen per Epceli Nilufer Stambul Yeditepe yayinevi S 263 264 ISBN 975 6480 19 xIstinadlarOsmanli Tarihi II Cilt 10 baski Turk Tarih Kurumu Yayinlari 2011 Ord Prof Ismail Hakki Uzuncarsili Osmanli ya Karsi Savasan Osmanli Sehzadesi Sehzade Ahmet in Oglu Sehzade Kasim Haldun Eroglu