Cem Sultan (22 dekabr 1459, Ədirnə – 6 mart 1495, Kapuya[d], Kampaniya) — Osmanlı şahzadəsi. Sultan II Mehmedin sonuncu oğlu və VIII Sultan II Bəyazidin kiçik qardaşı. Cem Sultan 14 il müddətində Roma papası tərəfindən əsir saxlanılmışdır.
Cem Sultan | |
---|---|
türk. Cem | |
Osmanlı sultanı (iddiaçı) | |
28 may 1481 – 20 iyun 1481 | |
Karaman valisi | |
1474 – 1481 | |
Kastamonu valisi | |
1469 – 1474 | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | , Ədirnə, Osmanlı imperiyası |
Vəfat tarixi | (36 yaşında) |
Vəfat yeri | , Neapol krallığı |
Vəfat səbəbi | zəhər[d] |
Dəfn yeri | |
Fəaliyyəti | siyasətçi, şair |
Atası | II Mehmed |
Anası | Çiçək xatun |
Həyat yoldaşı | Yelena-Mariya dei Konti Orsini di Pitilyano |
Uşaqları | Şahzadə Abdullah Şahzadə Oğuzxan Şahzadə Şahzadə Ayşə |
Ailəsi | Osmanlı xanədanı |
Dini | islam |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Cem Sultan, Sultan II Mehmedin sonuncu oğlu olaraq 23 yanvar, 1459-cu ildə Ədirnə Sarayında dünyaya gəlmişdir. Cem Sultanın doğum xəbəri II Mehmedə Yunanıstan səfərində olarakən çatmışdır. Cem dörd yaşında olarkən müəllimlərdən müxtəlif dərslər almağa başlamışdır. Əsasən sadə anlayışlardan başlayan ilkin dərslərdə dini mövzular üstünlük təşkil etmişdir. Bu cür dərslər Cem Sultana on yaşına qədər verilmişdir. Cemin Mükəmməl təhsil almasının ən böyük sübutu kimi hələ uşaq yaşlarından Yunan dilini təmiz öyrənməsi göstərilmişdir. Gənclik dövründə Cem Sultan digər Şahzadələr kimi rəsmi vəzifəyə təyin olunmuşdur. O, əvvəlcə Kastamonu Sancaqbəyi təyin edilsə də, qardaşı Şahzadə Mustafanın ani ölümünün ardından 1475-ci ilin sonlarında Konya sancaqbəyliyinə gətirildi.
Cem Sultan 22 yaşında olarkən 3 may, 1481-ci ildə II Mehmedin ölüm xəbəri taxt uğrunda real namizəd olan hər iki şəxsə göndərildi. Bu zaman II Bəyazid Amasyada, Cem Sultan isə Konyada fəaliyyət göstərirdi. Vəzirəzam Nişancı Qaraman Mehmed Paşa, sultanın ölüm xəbərini gizlətmək istəsədə buna nail olmamışdır. Nişançı Qaraman Mehmed Paşanın bu planını anlayan Yeniçərilər qiyam qaldırmış və onu öldürmüşdülər. Bu hadisədən sonra II Bəyazidin sultan elan olunması rəsmiləşmişdir. Cem Sultan atasının ölüm xəbərini dörd gün sonra öyrənmişdir. Atasının ölüm xəbərini öyrəndiyi gün Sədrəzam Nişançı Qaraman Mehmed Paşanında öldürülməsi xəbərini almışdır. Bununla da Cem Sultan hakimiyyətə gəlməkdə ən böyük dəstəkçisini itirmişdir. II Bəyazid atasının ölüm xəbərini Cem Sultandan daha tez almış və taxta çıxmaq üçün İstanbula hərəkət etmişdir. İstanbulda böyük hörmətlə qarşılanmış və bütün dövlət idarəçiliyini öz əlinə almışdır.
II Bəyazidin Sultan elan olunmasından sonra taxta olan şanslarının tükəndiyni anlayan Cem Sultan qardaşı tərəfindən öldürüləcəyini anlayırdı. Hələ II Mehmed özündən sonra taxta gələn sultanın öz qardaşlarını öldürməyi məqbul saymışdır. Bununla taxt mübarizəsinin yaranmasının qarşısı alınmalı idi. Cem Sultan II Bəyazid tərəfindən öldürəcəyi barədə xəbərlər almışdır. Bu səbəbdən ona tabe olan qoşun ilə birlikdə Bursa şəhərinə doğru irəliləmişdir. İnəgöl yaxınlığında 28 may, 1481-ci ildə yaşanmış döyüşdə Cem Sultan II Bəyazid tərəfindən üzərinə göndərilən qoşunu məğlub etmişdir. Həmin döyüşdən sonra Cem Sultan Bursa şəhərində özünü sultan elan etmiş, öz adına pul kəsdirmiş, xütbə oxutdurmuşdur. Ancaq bu şərti hakimiyyət 20 gün davam etmişdir.
Cem Sultan II Bəyazidə göndərdiyi məktubda imperiyanı bərabər şəkildə idarə etməyi təklif etmişdir. Belə ki, özünün Anadoluda Bəyazidin isə Rumelidə hökmdar olmasını tələb edən Cem Sultan məktubunda bununla tarixi ədalətin bərpa olunacağını yazırdı. II Bəyazid tərəfindən bir cümləlik cavab məktubu yazılmışdır. Həmin cümlədə Ərəb atalar sözündən götürülmüş, Hökmdarlar arasında qohumluq yoxdur cümləsi olmuşdur. Tərəflər arasında yaşanan növbəti döyüşdə Cem Sultan məğlub olmuş və dəstəkləndiyi Konya şəhərinə qayıtmaq istəmişdir. Burada isə II Bəyazidin komandanı Əhməd Paşanın ordusu ilə qarşılaşmışdır. İmperiya daxilində qalmağın təhlükəli olduğunu görən Cem Sultan ailəsi ilə birlikdə Qahirə şəhərinə, oradan isə Hicaza getmişdir. Cem Sultan Həcc ziyarətinə getmiş yeganə Osmanlı Şahzadəsidir.
Həcc ziyarətində olarkən bədii fəaliyyətə məşğul olmuşdur. Yazdığı şeirlərdə, taxt uğrunda mübarizə aparmağın mənasız olduğunu bildirmişdir. Bir müddətdən sonra yenidən Qahirə şəhərinə qayıtmışdır. Cem Sultan bu şəhərdə olduğu müddətdə yenidən taxta çıxmaq barədə düşünürdü, bu sahədə dəstək alması səbəbindən 27 may, 1482-ci ildə Konya şəhərinin üzərinə hücum etmişdir. Yalnız II Bəyazidin yaxınlaşmasından sonra Ankaraya doğru geri çəkilmişdir. Buradan yenidən Misirə qayıtmaq istəsə də, yolların bağlanması səbəbindən bu mümkün olmamışdır. II Bəyazid Cem Sultana həyatı boyu bütün xərclərinin ödənməsi əvəzində Qüds şəhərində yaşamağı təklif etmiş, ancaq rədd cavabı almışdır. Qəhramanoğlu Qasım bəy, Cem Sultana taxt uğrunda mübarizəni Rumelidə davam etdirməyi məsləhət görmüşdür. Belə olan halda Rodos Cəngavərlərinin gəmilərindən istifadə olunmalı idi. Cem Sultan tərəfindən taxt uğrunda yeni bir mübarizənin başlandığı vaxtda, II Bəyazid tərəfindən məktub almışdır. Məktubda Bəyazid Cemin taxtdan imtina etməsinin əvəzində, bir milyon axça təklif etmişdir.
Əsirlik dövrü
Cem Sultan dəstək qazanmaq üçün Rodos adasına getmişdir. Burada Rodos Cəngavərləri tərəfindən yaxşı qarşılanmış və onun şərəfinə ziyafət təşkil olunmuşdur. Rodos Cəngavərlərinin rəhbəri Piyer d'Aubusson Cem Sultana kömək müqabilində Rodosdan alınan adaların geri verilməsini istəmişdir. Bununla yanaşı daimi sülh və 150 min qızılda Cem Sultandan taxta gələcəyi halda tələb olunmuşdur. Bütün təkliflərlə razılaşan Cem Sultan ona qarşı qurulan plandan xəbərsiz olmuşdur. Belə ki, Piyer d'Aubusson Roma Papasına yazdığı məktubundan Osmanlı Sultanın qardaşının onun əlində olduğunu və bu şahzadədən əsir kimi istifadə etməyin hər iki dövlət üçün böyük xeyir verəcəyini bildirmişdir. Aparılan gizli yazışmalarda Cem Sultanın Fransada əsir saxlanılması razılaşdırılmışdır. Bununla sultanın mümkün müdaxiləsinin qarşısı alınacaqdı. II Bəyazid Rodos adasında yaşayan əhalidən hər il 45 min axça vergi alırdı. Cem Sultan İstanbul üzərinə hücum planı hazırlayarkən, gözləmədən Siciliyaya oradanda Fransanın Nis Limanına gətirilmişdir. Osmanlı Şahzdəsinin əsirlikdə saxlanmasının utanc verici olması səbəbindən II Bəyazid Cem Sultanın qaytarmılması ücün Avropada olan əlaqələrindən istifadə etmişdir.
Fransa kralı ilə Sultanın dostluq münasibətində olması bəzi baronları narahat edirdi. Bu səbəbdən Cem Sultan əvvəlcə Lion sonradan isə Poulet qalalarına gətirilmişdir. Burada sultan II Bəyazidin elçisi şahzadə ilə görüşmək istəsədə bu baş tutmamışdır. Fransada 7 ilə yaxın əsirlikdə qalan Cem Sultan 14 mart, 1489-cu ildə Tulon şəhərində Roma şəhərinə göndərilmiçdir. Bununla Cem Sultan amilindən istifadə etmək şansı Roma Papasının əlinə keçmişdir. Roma papası VIII İnnokkenti Cem Sultana Xristianlıq dinini qəbul etməyi təklif etmiş və bunun əvəzində ona taxt mübarizəsində dəstək vəd etmişdir. Bu təklifi rəddedən Cem Sultan taxt uğrunda dinindən heç vaxt imtina etməyəcəyini bildirmişdir.
Vəfatı
Cem Sultan Romada 6 ilə yaxın qalmışdır. Bu dövr ərzində Macarıstan kralı başda olmaqla, Məmlük sultanı və digər krallar Cem Sultanın azad olunmasını tələb edirdilər. Roma Papası VI Aleksandr təzyiqlər nəticəsində Cem Sultanı Fransa kralına verməyə razılaşmışdır. Kral VIII Karl Cem Sultanı Neapol şəhərinə yola salmışdır. Ancaq səfər zamanı Cem Sultanın səhhəti pisləşmişdir. Əsas ehtimallara görə Roma papası Cem Sultanı təhvil verməzdən əvvəl zəhərlənməsinə göstəriş vermişdir. Cem Sultan ölüm ayağında olduğunu anladığından vəsiyyətnamə yazdırmışdır. Həmin vəsiyyətdə ailəsinin Misirdən İstanbula gətirilməsini, onlara hörmət olunmasını və özünün Osmanlı imperiyasının sərhədləri daxilində dəfn olunmasını istəmişdir.
Cem Sultanın vəfat etməsi qardaşı II Bəyazid tərəfindən böyük üzüntü ilə qarşılanmışdır. Qardaşının əsir saxlanıldığı ölkələrdən vergi almayan və Cem Sultanın saxlanılması üçün Roma Papasına hər il 40 min qızıl verən II Bəyazid imperiya daxilində 3 günlük matəm elan etmişdir. Neapol kralının Cem Sultanın cənazəsini verməkdən imtina etməsi hər iki ölkə arasında münasibətlərin gərginləşməsinə səbəb olmuşdur. II Bəyazid cənazənin verilməyəcəyi halda Neapol kralını müharibə ilə hədələmişdir. Yalnız bu təhdiddən sonra Cem Sultanın cənazəsi dəyişdirilmişdir. Vəfatından dörd il sonra Cem Sultanın cəsədi Bursa şəhərinə gətirilmişdir. O, burada kiçik yaşlarında vəfat etmiş qardaşı Şahzadə Mustafanın yanında dəfn olunmuşdur. II Bəyazid qardaşının ona qarşı mübarizə aparmasına baxmayaraq, qardaşının xatirəsini hər zaman əziz tutmuşdur.
Ailəsi
Orsini ailəsindən Pitilyanolu qızı Yelena-Mariya dei Konti Orsini di Pitilyano ilə evlənmişdir. Övladları:
- Şahzadə Abdullah (d. 1473 — ö. 1481)
- Gövhərmülk Sultan (d. 1473 — ö. 1505) — 1495-ci ildə oğlu Nasir Məhəmmədlə, ikinci dəfə 20 may 1504-cü ildə Anadolu bəylərbəyi Sənan Paşanın oğlu Yanya sancaqbəyi Mehmed bəylə (ö. 1552) evlənmişdi.
- Şahzadə Oğuzxan (d. 1474 — ö. 17 fevral 1483)
- Şahzadə Murad (d. 1475 — ö. 27 dekabr 1522)
- Şahzadə Cem
Ədəbiyyat
- Delhoume, Didier. Le Turc en le Chevalier. Djem Sultan, un prince ottoman entre Rhodes et Bourganeuf au XVe siècle. The Ottoman prince and the Knight. — Limousin, 2004
- Freely, John. Jem Sultan. The adventures of a captive Turkish prince in Renaissance Europe — London, 2004
- Sablier, Edouard. Le prisonnier de Bourganeuf. Djem Sultan 1459–1495 — Villeneuve-d' Ascq 2000
- Vatin, Nicholas. Sultan Djem. Un prince ottoman dans l'Europe du XVe siècle d'après deux sources contemporaines: Vâķı`ât-ı Sulţân Cem, Œuvres de Guilaume Caoursin — Ankara
- Chevrier, Jean-Marie. Zizim, ou l'épopée tragique et dérisoire d 'un prince ottoman — Paris, 1993
- Ruederer, Josef. Theaterstücke: Die Fahnenweihe; Die Morgenröte; Prinz Dschem — München, 1987
- Мутафчиева Вера. Дело султана Джема. — Серия: Зарубежный роман XX века — М. Худлит, 1986 г. 416 с.
İstinadlar
- Mustafa Çağatay Uluçay. Padişahların kadınları ve kızları. Ankara, Ötüken. 2011. 50 n. 18, 48 n. 14.
- Thuasne, Louis. Djem, Sultan, fils de Mohammed II, frère de Bayezid II, (1459–1495) d'après les documents originaux en grande partie inédits: Etude sur la question d'orient à la fin du XVe siècle. Leroux. 1892. 388–9.
- Kafadar, Cemal, "Cem Sultan", (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.340–343
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cem Sultan 22 dekabr 1459 Edirne 6 mart 1495 Kapuya d Kampaniya Osmanli sahzadesi Sultan II Mehmedin sonuncu oglu ve VIII Sultan II Beyazidin kicik qardasi Cem Sultan 14 il muddetinde Roma papasi terefinden esir saxlanilmisdir Cem Sultanturk CemOsmanli sultani iddiaci 28 may 1481 20 iyun 1481Karaman valisi1474 1481Kastamonu valisi1469 1474Sexsi melumatlarDogum tarixi 23 yanvar 1459Dogum yeri Edirne Osmanli imperiyasiVefat tarixi 25 fevral 1495 36 yasinda Vefat yeri Neapol kralligiVefat sebebi zeher d Defn yeri BursaFealiyyeti siyasetci sairAtasi II MehmedAnasi Cicek xatunHeyat yoldasi Yelena Mariya dei Konti Orsini di PitilyanoUsaqlari Sahzade Abdullah Sahzade Oguzxan Sahzade Sahzade AyseAilesi Osmanli xanedaniDini islam Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiCem Sultan Sultan II Mehmedin sonuncu oglu olaraq 23 yanvar 1459 cu ilde Edirne Sarayinda dunyaya gelmisdir Cem Sultanin dogum xeberi II Mehmede Yunanistan seferinde olaraken catmisdir Cem dord yasinda olarken muellimlerden muxtelif dersler almaga baslamisdir Esasen sade anlayislardan baslayan ilkin derslerde dini movzular ustunluk teskil etmisdir Bu cur dersler Cem Sultana on yasina qeder verilmisdir Cemin Mukemmel tehsil almasinin en boyuk subutu kimi hele usaq yaslarindan Yunan dilini temiz oyrenmesi gosterilmisdir Genclik dovrunde Cem Sultan diger Sahzadeler kimi resmi vezifeye teyin olunmusdur O evvelce Kastamonu Sancaqbeyi teyin edilse de qardasi Sahzade Mustafanin ani olumunun ardindan 1475 ci ilin sonlarinda Konya sancaqbeyliyine getirildi Cem Sultan 22 yasinda olarken 3 may 1481 ci ilde II Mehmedin olum xeberi taxt ugrunda real namized olan her iki sexse gonderildi Bu zaman II Beyazid Amasyada Cem Sultan ise Konyada fealiyyet gosterirdi Vezirezam Nisanci Qaraman Mehmed Pasa sultanin olum xeberini gizletmek istesede buna nail olmamisdir Nisanci Qaraman Mehmed Pasanin bu planini anlayan Yeniceriler qiyam qaldirmis ve onu oldurmusduler Bu hadiseden sonra II Beyazidin sultan elan olunmasi resmilesmisdir Cem Sultan atasinin olum xeberini dord gun sonra oyrenmisdir Atasinin olum xeberini oyrendiyi gun Sedrezam Nisanci Qaraman Mehmed Pasaninda oldurulmesi xeberini almisdir Bununla da Cem Sultan hakimiyyete gelmekde en boyuk destekcisini itirmisdir II Beyazid atasinin olum xeberini Cem Sultandan daha tez almis ve taxta cixmaq ucun Istanbula hereket etmisdir Istanbulda boyuk hormetle qarsilanmis ve butun dovlet idareciliyini oz eline almisdir II Beyazidin Sultan elan olunmasindan sonra taxta olan sanslarinin tukendiyni anlayan Cem Sultan qardasi terefinden olduruleceyini anlayirdi Hele II Mehmed ozunden sonra taxta gelen sultanin oz qardaslarini oldurmeyi meqbul saymisdir Bununla taxt mubarizesinin yaranmasinin qarsisi alinmali idi Cem Sultan II Beyazid terefinden oldureceyi barede xeberler almisdir Bu sebebden ona tabe olan qosun ile birlikde Bursa seherine dogru irelilemisdir Inegol yaxinliginda 28 may 1481 ci ilde yasanmis doyusde Cem Sultan II Beyazid terefinden uzerine gonderilen qosunu meglub etmisdir Hemin doyusden sonra Cem Sultan Bursa seherinde ozunu sultan elan etmis oz adina pul kesdirmis xutbe oxutdurmusdur Ancaq bu serti hakimiyyet 20 gun davam etmisdir Cem Sultan ortada Rodosda Rodos Cengaverlerinin rehberi Piyer d Aubusson ile birlikde nahar zamani Cem Sultan II Beyazide gonderdiyi mektubda imperiyani beraber sekilde idare etmeyi teklif etmisdir Bele ki ozunun Anadoluda Beyazidin ise Rumelide hokmdar olmasini teleb eden Cem Sultan mektubunda bununla tarixi edaletin berpa olunacagini yazirdi II Beyazid terefinden bir cumlelik cavab mektubu yazilmisdir Hemin cumlede Ereb atalar sozunden goturulmus Hokmdarlar arasinda qohumluq yoxdur cumlesi olmusdur Terefler arasinda yasanan novbeti doyusde Cem Sultan meglub olmus ve desteklendiyi Konya seherine qayitmaq istemisdir Burada ise II Beyazidin komandani Ehmed Pasanin ordusu ile qarsilasmisdir Imperiya daxilinde qalmagin tehlukeli oldugunu goren Cem Sultan ailesi ile birlikde Qahire seherine oradan ise Hicaza getmisdir Cem Sultan Hecc ziyaretine getmis yegane Osmanli Sahzadesidir Hecc ziyaretinde olarken bedii fealiyyete mesgul olmusdur Yazdigi seirlerde taxt ugrunda mubarize aparmagin menasiz oldugunu bildirmisdir Bir muddetden sonra yeniden Qahire seherine qayitmisdir Cem Sultan bu seherde oldugu muddetde yeniden taxta cixmaq barede dusunurdu bu sahede destek almasi sebebinden 27 may 1482 ci ilde Konya seherinin uzerine hucum etmisdir Yalniz II Beyazidin yaxinlasmasindan sonra Ankaraya dogru geri cekilmisdir Buradan yeniden Misire qayitmaq istese de yollarin baglanmasi sebebinden bu mumkun olmamisdir II Beyazid Cem Sultana heyati boyu butun xerclerinin odenmesi evezinde Quds seherinde yasamagi teklif etmis ancaq redd cavabi almisdir Qehramanoglu Qasim bey Cem Sultana taxt ugrunda mubarizeni Rumelide davam etdirmeyi meslehet gormusdur Bele olan halda Rodos Cengaverlerinin gemilerinden istifade olunmali idi Cem Sultan terefinden taxt ugrunda yeni bir mubarizenin baslandigi vaxtda II Beyazid terefinden mektub almisdir Mektubda Beyazid Cemin taxtdan imtina etmesinin evezinde bir milyon axca teklif etmisdir Esirlik dovruCem Sultan destek qazanmaq ucun Rodos adasina getmisdir Burada Rodos Cengaverleri terefinden yaxsi qarsilanmis ve onun serefine ziyafet teskil olunmusdur Rodos Cengaverlerinin rehberi Piyer d Aubusson Cem Sultana komek muqabilinde Rodosdan alinan adalarin geri verilmesini istemisdir Bununla yanasi daimi sulh ve 150 min qizilda Cem Sultandan taxta geleceyi halda teleb olunmusdur Butun tekliflerle razilasan Cem Sultan ona qarsi qurulan plandan xebersiz olmusdur Bele ki Piyer d Aubusson Roma Papasina yazdigi mektubundan Osmanli Sultanin qardasinin onun elinde oldugunu ve bu sahzadeden esir kimi istifade etmeyin her iki dovlet ucun boyuk xeyir vereceyini bildirmisdir Aparilan gizli yazismalarda Cem Sultanin Fransada esir saxlanilmasi razilasdirilmisdir Bununla sultanin mumkun mudaxilesinin qarsisi alinacaqdi II Beyazid Rodos adasinda yasayan ehaliden her il 45 min axca vergi alirdi Cem Sultan Istanbul uzerine hucum plani hazirlayarken gozlemeden Siciliyaya oradanda Fransanin Nis Limanina getirilmisdir Osmanli Sahzdesinin esirlikde saxlanmasinin utanc verici olmasi sebebinden II Beyazid Cem Sultanin qaytarmilmasi ucun Avropada olan elaqelerinden istifade etmisdir Fransa krali ile Sultanin dostluq munasibetinde olmasi bezi baronlari narahat edirdi Bu sebebden Cem Sultan evvelce Lion sonradan ise Poulet qalalarina getirilmisdir Burada sultan II Beyazidin elcisi sahzade ile gorusmek istesede bu bas tutmamisdir Fransada 7 ile yaxin esirlikde qalan Cem Sultan 14 mart 1489 cu ilde Tulon seherinde Roma seherine gonderilmicdir Bununla Cem Sultan amilinden istifade etmek sansi Roma Papasinin eline kecmisdir Roma papasi VIII Innokkenti Cem Sultana Xristianliq dinini qebul etmeyi teklif etmis ve bunun evezinde ona taxt mubarizesinde destek ved etmisdir Bu teklifi reddeden Cem Sultan taxt ugrunda dininden hec vaxt imtina etmeyeceyini bildirmisdir VefatiCem Sultan Romada 6 ile yaxin qalmisdir Bu dovr erzinde Macaristan krali basda olmaqla Memluk sultani ve diger krallar Cem Sultanin azad olunmasini teleb edirdiler Roma Papasi VI Aleksandr tezyiqler neticesinde Cem Sultani Fransa kralina vermeye razilasmisdir Kral VIII Karl Cem Sultani Neapol seherine yola salmisdir Ancaq sefer zamani Cem Sultanin sehheti pislesmisdir Esas ehtimallara gore Roma papasi Cem Sultani tehvil vermezden evvel zeherlenmesine gosteris vermisdir Cem Sultan olum ayaginda oldugunu anladigindan vesiyyetname yazdirmisdir Hemin vesiyyetde ailesinin Misirden Istanbula getirilmesini onlara hormet olunmasini ve ozunun Osmanli imperiyasinin serhedleri daxilinde defn olunmasini istemisdir Cem Sultanin vefat etmesi qardasi II Beyazid terefinden boyuk uzuntu ile qarsilanmisdir Qardasinin esir saxlanildigi olkelerden vergi almayan ve Cem Sultanin saxlanilmasi ucun Roma Papasina her il 40 min qizil veren II Beyazid imperiya daxilinde 3 gunluk matem elan etmisdir Neapol kralinin Cem Sultanin cenazesini vermekden imtina etmesi her iki olke arasinda munasibetlerin gerginlesmesine sebeb olmusdur II Beyazid cenazenin verilmeyeceyi halda Neapol kralini muharibe ile hedelemisdir Yalniz bu tehdidden sonra Cem Sultanin cenazesi deyisdirilmisdir Vefatindan dord il sonra Cem Sultanin cesedi Bursa seherine getirilmisdir O burada kicik yaslarinda vefat etmis qardasi Sahzade Mustafanin yaninda defn olunmusdur II Beyazid qardasinin ona qarsi mubarize aparmasina baxmayaraq qardasinin xatiresini her zaman eziz tutmusdur AilesiOrsini ailesinden Pitilyanolu qizi Yelena Mariya dei Konti Orsini di Pitilyano ile evlenmisdir Ovladlari Sahzade Abdullah d 1473 o 1481 Govhermulk Sultan d 1473 o 1505 1495 ci ilde oglu Nasir Mehemmedle ikinci defe 20 may 1504 cu ilde Anadolu beylerbeyi Senan Pasanin oglu Yanya sancaqbeyi Mehmed beyle o 1552 evlenmisdi Sahzade Oguzxan d 1474 o 17 fevral 1483 Sahzade Murad d 1475 o 27 dekabr 1522 Sahzade CemEdebiyyatDelhoume Didier Le Turc en le Chevalier Djem Sultan un prince ottoman entre Rhodes et Bourganeuf au XVe siecle The Ottoman prince and the Knight Limousin 2004 Freely John Jem Sultan The adventures of a captive Turkish prince in Renaissance Europe London 2004 Sablier Edouard Le prisonnier de Bourganeuf Djem Sultan 1459 1495 Villeneuve d Ascq 2000 Vatin Nicholas Sultan Djem Un prince ottoman dans l Europe du XVe siecle d apres deux sources contemporaines Vaki at i Sulţan Cem Œuvres de Guilaume Caoursin Ankara Chevrier Jean Marie Zizim ou l epopee tragique et derisoire d un prince ottoman Paris 1993 Ruederer Josef Theaterstucke Die Fahnenweihe Die Morgenrote Prinz Dschem Munchen 1987 Mutafchieva Vera Delo sultana Dzhema Seriya Zarubezhnyj roman XX veka M Hudlit 1986 g 416 s IstinadlarMustafa Cagatay Ulucay Padisahlarin kadinlari ve kizlari Ankara Otuken 2011 50 n 18 48 n 14 Thuasne Louis Djem Sultan fils de Mohammed II frere de Bayezid II 1459 1495 d apres les documents originaux en grande partie inedits Etude sur la question d orient a la fin du XVe siecle Leroux 1892 388 9 Kafadar Cemal Cem Sultan 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 1 s 340 343 ISBN 975 08 0072 9 Vikianbarda Cem Sultan ile elaqeli mediafayllar var