XXI sülalə - Qədim Misir tarixində üçüncü aralıq dövrə aid edilən sülalə.
Ümumi məlumat
XX sülalədən hökmdar III Ramzes hakimiyyətini möhkəmləndirmək üçün din xadimləri ilə yaxınlaşır. Kahinlər firondan geniş səlahiyyətlər və var-dövlət alırlar. Nəticədə onlar çox güclənərək artıq mərkəzin siyasəsitindən yayınmağa başlayırlar. III Ramzesdən başlayaraq Misirdə bölünmə gedikcə güclənir, mərkəzi hakimiyyət zəifləyir. Bu isə öz növbəsində ayrı-ayrı bölgələrin müstəqilləşməsinə şərait yaradır.
Tebesdəki Amon məbədi baş kahini o qədər güclənmişdi ki,artıq firona tabe olmurdu. Din xadimlərinin gücü baş kahin Amenhotepin zamanında daha da artır. Sonuncu firon XI Ramzesin hakimiyyəti dövründə baş kahin Herihor bütün vacib dövlət vəzifələrini əlində cəmləşdirmişdi. Artıq din xadimləri fironlarla yox, tanrı ilə insanlar arasında vasitəçi rolunu oynayırdı. Buna görə hökmdarlar əvvəlki kimi ilahiləşdirilən gücə malik deyildilər.
XI Ramzesin ölümü ilə XX sülalə də süqut etdi. Tebes və ətraf torpaqlarda hakimiyyət baş kahin Herihorda qalırsa, Nil deltasında XXI xanədan taxta çıxdı. Bununla Misirdə mərkəzləşdirilmiş dövlət yenidən bölündü. Tarixdə bu dövr üçüncü aralıq dövr adlanır.
XXI sülalənin banisi Smendes XI Ramzesin qızı evli idi. Xanədanlığın mərkəzi Tanis şəhəri idi. Ancaq Smendes və onun davamçıları hakimiyyətlərini ancaq Aşağı Misirdə yaya bildilər.
XXI sülaləsinin son fironu II Psusennes olmuşdur. Onun ölümündən sonra liviyalı I Şeşonk Nil deltasında taxtı ələ keçirdi.
Fironlar
Manefona görə XXI sülalədən olan 7 firon 130 il hakimiyyətdə olmuşlar.
Ad | Şəkil | Taxt adı | Hakimiyyət illəri |
Psusennes II |
İyirminci birinci sülalə fironlarının zaman xətti
İstinadlar
- "New Kingdom of Egypt". Ancient History Encyclopedia. Retrieved 2017-05-06". 2021-03-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-12-16.
- Kenneth A. Kitchen, The Third Intermediate Period in Egypt (1100–650 BC), 3rd edition, 1986, Warminster: Aris & Phillips Ltd, p.531
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
XXI sulale Qedim Misir tarixinde ucuncu araliq dovre aid edilen sulale Qedim Misir tarixiSulale oncesi dovrTasi medeniyyetiAmrat medeniyyeti I Nakad Gerzey medeniyyeti II Nakad Asagi MisirYuxari MisirErken padsahliqI sulale II sulaleQedim padsahliqIII sulale IV sulale V sulale VI sulaleBirinci araliq dovrVII sulale VIII sulale IX sulale X sulale XI sulaleOrta padsahliqXI sulale XII sulaleIkinci araliq dovrXIII sulale XIV sulale XV sulale XVI sulale XVII sulaleYeni padsahliqXVIII sulale XIX sulale XX sulaleUcuncu araliq dovrXXI sulale XXII sulale XXIII sulale XXIV sulale Sonraki dovr Fars dovru Yunan Roma dovru PtolemeylerbaxmuzakireredakteUmumi melumatXX sulaleden hokmdar III Ramzes hakimiyyetini mohkemlendirmek ucun din xadimleri ile yaxinlasir Kahinler firondan genis selahiyyetler ve var dovlet alirlar Neticede onlar cox guclenerek artiq merkezin siyasesitinden yayinmaga baslayirlar III Ramzesden baslayaraq Misirde bolunme gedikce guclenir merkezi hakimiyyet zeifleyir Bu ise oz novbesinde ayri ayri bolgelerin musteqillesmesine serait yaradir Tebesdeki Amon mebedi bas kahini o qeder guclenmisdi ki artiq firona tabe olmurdu Din xadimlerinin gucu bas kahin Amenhotepin zamaninda daha da artir Sonuncu firon XI Ramzesin hakimiyyeti dovrunde bas kahin Herihor butun vacib dovlet vezifelerini elinde cemlesdirmisdi Artiq din xadimleri fironlarla yox tanri ile insanlar arasinda vasiteci rolunu oynayirdi Buna gore hokmdarlar evvelki kimi ilahilesdirilen guce malik deyildiler XI Ramzesin olumu ile XX sulale de suqut etdi Tebes ve etraf torpaqlarda hakimiyyet bas kahin Herihorda qalirsa Nil deltasinda XXI xanedan taxta cixdi Bununla Misirde merkezlesdirilmis dovlet yeniden bolundu Tarixde bu dovr ucuncu araliq dovr adlanir XXI sulalenin banisi Smendes XI Ramzesin qizi evli idi Xanedanligin merkezi Tanis seheri idi Ancaq Smendes ve onun davamcilari hakimiyyetlerini ancaq Asagi Misirde yaya bildiler XXI sulalesinin son fironu II Psusennes olmusdur Onun olumunden sonra liviyali I Sesonk Nil deltasinda taxti ele kecirdi FironlarManefona gore XXI sulaleden olan 7 firon 130 il hakimiyyetde olmuslar Ad Sekil Taxt adi Hakimiyyet illeriSmendes Hedcxeperre Setepenra e e 1077 1051Amenemnisu Neferkara Heqavaset e e 1051 1047I Psusennes Axeperra Setepenamun e e 1047 1001Amenemope Usermaatra Setepenamun e e 1001 992Osorkon Axeperra Setepenra e e 992 986Siamun Netyerxeperra Setepenamun e e 986 967 lt centerPsusennes II Titxeperura Setepenre e e 967 943Iyirminci birinci sulale fironlarinin zaman xettiIstinadlar New Kingdom of Egypt Ancient History Encyclopedia Retrieved 2017 05 06 2021 03 26 tarixinde Istifade tarixi 2020 12 16 Kenneth A Kitchen The Third Intermediate Period in Egypt 1100 650 BC 3rd edition 1986 Warminster Aris amp Phillips Ltd p 531