Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İbrahim ağa Usubov (tam adı: İbrahim ağa Musa ağa oğlu Usubov, rus. Ибрагим-Ага Муса-Ага оглы Усубов; 6 mart 1872, Yuxarı Salahlı, Qazax qəzası – 16 iyun 1920, Bakı) — Çar Rusiyası ordusunda general-mayor, Hərbiyyə naziri yanında tapşırıq generalı. Artilleriya generalı Əliağa Şıxlinski və Səməd bəy Mehmandarovla çiyin-çiyinə vuruşmuşdur. Üçüncü dərəcəli "Müqəddəs Vladimir" (1916), ikinci dərəcəli "Müqəddəs Stanislav", ikinci dərəcəli "Müqəddəs Anna", 4-cü dərəcəli "Müqəddəs Georgi" ordenli. Mirzə Hüseyn Qayıbzadənin kürəkəni, Əliağa Şıxlinskinin bacanağı, Nigar xanım Usubovanın atasıdır. İbrahim ağa Usubov Birinci Dünya müharibəsində az şücaət göstərmir. Müharibədən sonra Xarkov şəhərində yerləşən 122-ci Tambov süvari alayında hərbi xidmətə başlayır. 1910-cu ildə İbrahim ağa Usubov Tiflisdə yaşayan qohumu, Zaqafqaziya müftisi Mirzə Hüseyn əfəndi Qayıbzadənin kiçik qızı Gövhər xanımla ailə həyatı qurur.
| İbrahim ağa Usubov | |
|---|---|
| İbrahim ağa Мusa ağa oğlu Usubov | |
 İbrahim aga Usubov ailəsi ilə birgə | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 6 mart 1872 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 16 iyun 1920 (48 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | güllə yarası[d] |
| Vətəndaşlığı | |
| Uşağı | Nigar Usubova |
| Atası | Musa ağa Usubov |
| Təhsili | |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Mənsubiyyəti | Rusiya imperiyası |
| Qoşun növü | piyada |
| Xidmət illəri | 1894-cü ildən |
| Rütbəsi | general-mayor |
| Komandanlıq edib | |
| Döyüşlər | |
| Təltifləri |  |
Xidmətləri
İbrahim ağa Usubov dövlət xadimi Nəriman Nərimanov, Əliheydər Qarayev, Mixail Frunze və başqaları ilə yaxın idi, 1915-ci il avqustun birində döyüş meydanlarında göstərdiyi şücaətə görə ona polkovnik rütbəsi verilmişdi.
Bu müharibədə onun göstərdiyi şücaət haqqında "Kaspi" qəzetinin 26 fevral 1916-cı il sayında Ceyhun Hacıbəyli yazır: "Yüz iyirmi ikinci Tambov süvari alayının zabiti, üçüncü dərəcəli "Müqəddəs Vladimir" (1916-cı ildə), ikinci dərəcəli "Müqəddəs Stanislav", ikinci dərəcəli "Müqəddəs Anna" ordenli kavaler İbrahim ağa Usubov bu alaya təyin olunandan sonra polkovnik rütbəsi almışdır. 1914-cü il oktyabrın 14-də Mizines kəndi ətrafındakı yüksəkliyə hücum zamanı İbrahim ağa batalyona komandirlik edərkən düşməni iki cərgə səngərdən vurub çıxarmış və üç gün bu yüksəkliyi avstriyalıların əks hücumlarından qoruyub saxlamışdır". Polkovnik İbrahim ağa Usubov artilleriyası ilə öz alayına himayədarlıq etmiş və Peremışl qalasından düşməni vurub çıxarmışdır. Bu döyüşlərdə göstərdiyi igidliyə görə 1915-ci il aprelin 19-da "Müqəddəs Georgi" ordeninin 4-cü dərəcəsi ilə təltif olunmuşdur.
1917-ci il iyulun 1-də 133-cü süvari diviziyasında briqada komandiri təyin olunan İbahim ağa Usubova general-mayor rütbəsi verilmişdir.
1918-ci ilin may ayında İbrahim ağa Usubovu Azərbaycan Milli Ordusunda işləmək üçün dəvət etdilər. O, Əliağa Şıxlinski, Səməd bəy Mehmandarov, Əbdülhəmid bəy Qaytabaşı, Cavad bəy Şıxlinski və başqa hərbçilərlə birgə Azərbaycan Demokratik Hökuməti Milli Ordusunun təşkilinə başladı. 1918-ci ilin aprelində Gəncədə praporşik məktəbi açdılar. Burada azərbaycanlı gənclər təhsil alırdılar. Bir il sonra həmin məktəb Bakıya köçürüldü və Azərbaycan Hərbiyyə Məktəbi adlandırıldı. 1919-cu il yanvarın 9-da milli hökumət, xalqına sidq ürəklə xidmət etdiyinə görə İbrahim ağa Usubovu hərbiyyə naziri yanında tapşırıq generalı vəzifəsinə təyin etdi.
Milli hökumət İbrahim ağanı 1919-cu ildə Azərbaycan ordusu üçün hərbi ləvazimat və hərbi geyim alıb gətirmək məqsədilə İtaliyaya ezam etmişdi. İbrahim ağa Usubovun xarici ölkəyə ezam olunması təsadüfi deyildi. O, fransız, ingilis, alman və polyak dillərini mükəmməl bilirdi. Respublika Mərkəzi Dövlət Arxivində saxlanan bir sənəd — ADR-in İtaliyadakı nümayəndəsinin ölkənin milli ordusuna geyim və təchizat əşyaları almaq üçün hərbi nazirliklə danışıqları barəsində teleqram bunu təsdiq edir: "Özünün sərəncamında olmadığından İtaliyanın hərbi nazirliyi paltar və silah verə bilmir. O, avtomobillər, aeroplanlar, projektorlar, dizliklər, mələfələr və adyallar verir. Geyim əşyaları göndərilməsi Gellə tapşırılıb. İlk partiya dekabrın axırlarında Batuma gələcək. Keyfiyyətli köhnə paltar tapmaq mümkün deyil. Əgər qiyməti əl versə, bu əşyaların əvəzinə parça almaq barəsində fikirləşərəm. Parçanın bizdəki qiymətini bildirməyinizi xahiş edirəm.
1920-ci ilin aprelində XI ordu gəldi. Əliağa Şıxlinski, İbrahim ağa Vəkilov, Səməd bəy Mehmandarov, Əbdülhəmid bəy Qaytabaşı, Firidun bəy Vəzirov, İbrahim ağa Usubov və bütün azərbaycanlı hərbçilərə, generallara ilk günlər toxunmadılar. Xüsusi əmr verdilər ki, poqonlarınızı çıxarın, indi Qızıl Orduda xidmət edəcəksiniz". Lakin çox keçmir ki, İbrahim ağa Usubov və on iki azərbaycanlı generalı və zabiti 1920-ci il iyunun 16-da gecə ilə Nargin adasına aparıb orada güllələyiblər.
Əliağa Şıxlinski və Səməd bəy Mehmandarov ayrı kamerada olublar. Xoşbəxtlikdən onların Nəriman Nərimanova göndərdikləri məktub ünvanına çatıb və onlar xilas olublar. Orduya soxulan terrorçu-daşnaklardan ehtiyat edən Nərimanov ona görə də 1920-ci il avqustun 1-də Ə. Şıxlinskini və S. Mehmandarovu Moskvaya göndərdi.
General İbrahim ağa Usubovdan çox az nişanə qalıb. Bir neçə şəkil, bir də qızı — Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının müəllimi, əməkdar incəsənət xadimi, professor Nigar xanım Usubova…
Məhəmməd Əmin Rəsulzadə 1923-cü ildə yazdığı "Azərbaycan Cümhuriyyəti keyfiyyəti-təşəkkülü və indiki vəziyyəti" kitabında İbrahim Usubovu Azərbaycanın istiqlal şəhidi adlandırıb.
İstinadlar
- (http://www.ayna.az/rubric.php?rid=98 2008-12-22 at the Wayback Machine)
- Rəsulzadə, Məhəmməd Əmin. (PDF) (az.). Bakı: Elm nəşriyyatı. 1990. 79. Archived from the original on 2022-07-05. İstifadə tarixi: 2023-11-07.
Mənbə
- ŞƏRƏFLİ ÖMÜRLƏRDƏN SƏHİFƏLƏR 2008-12-22 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ibrahim aga Usubov tam adi Ibrahim aga Musa aga oglu Usubov rus Ibragim Aga Musa Aga ogly Usubov 6 mart 1872 Yuxari Salahli Qazax qezasi 16 iyun 1920 Baki Car Rusiyasi ordusunda general mayor Herbiyye naziri yaninda tapsiriq generali Artilleriya generali Eliaga Sixlinski ve Semed bey Mehmandarovla ciyin ciyine vurusmusdur Ucuncu dereceli Muqeddes Vladimir 1916 ikinci dereceli Muqeddes Stanislav ikinci dereceli Muqeddes Anna 4 cu dereceli Muqeddes Georgi ordenli Mirze Huseyn Qayibzadenin kurekeni Eliaga Sixlinskinin bacanagi Nigar xanim Usubovanin atasidir Ibrahim aga Usubov Birinci Dunya muharibesinde az sucaet gostermir Muharibeden sonra Xarkov seherinde yerlesen 122 ci Tambov suvari alayinda herbi xidmete baslayir 1910 cu ilde Ibrahim aga Usubov Tiflisde yasayan qohumu Zaqafqaziya muftisi Mirze Huseyn efendi Qayibzadenin kicik qizi Govher xanimla aile heyati qurur Ibrahim aga UsubovIbrahim aga Musa aga oglu UsubovIbrahim aga Usubov ailesi ile birgeSexsi melumatlarDogum tarixi 6 mart 1872 1872 03 06 Dogum yeri Yuxari Salahli Qazax qezasi Yelizavetpol quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 16 iyun 1920 1920 06 16 48 yasinda Vefat yeri Baki Baki qezasi Azerbaycan SSRVefat sebebi gulle yarasi d Vetendasligi Rusiya imperiyasi AXCUsagi Nigar UsubovaAtasi Musa aga UsubovTehsili Tiflis Kadet KorpusuHerbi fealiyyetiMensubiyyeti Rusiya imperiyasiQosun novu piyadaXidmet illeri 1894 cu ildenRutbesi general mayorKomandanliq edib BriqadaDoyusler Rus yapon muharibesi Birinci Dunya muharibesiTeltifleriXidmetleriIbrahim aga Usubov dovlet xadimi Neriman Nerimanov Eliheyder Qarayev Mixail Frunze ve basqalari ile yaxin idi 1915 ci il avqustun birinde doyus meydanlarinda gosterdiyi sucaete gore ona polkovnik rutbesi verilmisdi Bu muharibede onun gosterdiyi sucaet haqqinda Kaspi qezetinin 26 fevral 1916 ci il sayinda Ceyhun Hacibeyli yazir Yuz iyirmi ikinci Tambov suvari alayinin zabiti ucuncu dereceli Muqeddes Vladimir 1916 ci ilde ikinci dereceli Muqeddes Stanislav ikinci dereceli Muqeddes Anna ordenli kavaler Ibrahim aga Usubov bu alaya teyin olunandan sonra polkovnik rutbesi almisdir 1914 cu il oktyabrin 14 de Mizines kendi etrafindaki yuksekliye hucum zamani Ibrahim aga batalyona komandirlik ederken dusmeni iki cerge sengerden vurub cixarmis ve uc gun bu yuksekliyi avstriyalilarin eks hucumlarindan qoruyub saxlamisdir Polkovnik Ibrahim aga Usubov artilleriyasi ile oz alayina himayedarliq etmis ve Peremisl qalasindan dusmeni vurub cixarmisdir Bu doyuslerde gosterdiyi igidliye gore 1915 ci il aprelin 19 da Muqeddes Georgi ordeninin 4 cu derecesi ile teltif olunmusdur 1917 ci il iyulun 1 de 133 cu suvari diviziyasinda briqada komandiri teyin olunan Ibahim aga Usubova general mayor rutbesi verilmisdir 1918 ci ilin may ayinda Ibrahim aga Usubovu Azerbaycan Milli Ordusunda islemek ucun devet etdiler O Eliaga Sixlinski Semed bey Mehmandarov Ebdulhemid bey Qaytabasi Cavad bey Sixlinski ve basqa herbcilerle birge Azerbaycan Demokratik Hokumeti Milli Ordusunun teskiline basladi 1918 ci ilin aprelinde Gencede praporsik mektebi acdilar Burada azerbaycanli gencler tehsil alirdilar Bir il sonra hemin mekteb Bakiya kocuruldu ve Azerbaycan Herbiyye Mektebi adlandirildi 1919 cu il yanvarin 9 da milli hokumet xalqina sidq urekle xidmet etdiyine gore Ibrahim aga Usubovu herbiyye naziri yaninda tapsiriq generali vezifesine teyin etdi Milli hokumet Ibrahim agani 1919 cu ilde Azerbaycan ordusu ucun herbi levazimat ve herbi geyim alib getirmek meqsedile Italiyaya ezam etmisdi Ibrahim aga Usubovun xarici olkeye ezam olunmasi tesadufi deyildi O fransiz ingilis alman ve polyak dillerini mukemmel bilirdi Respublika Merkezi Dovlet Arxivinde saxlanan bir sened ADR in Italiyadaki numayendesinin olkenin milli ordusuna geyim ve techizat esyalari almaq ucun herbi nazirlikle danisiqlari baresinde teleqram bunu tesdiq edir Ozunun serencaminda olmadigindan Italiyanin herbi nazirliyi paltar ve silah vere bilmir O avtomobiller aeroplanlar projektorlar dizlikler melefeler ve adyallar verir Geyim esyalari gonderilmesi Gelle tapsirilib Ilk partiya dekabrin axirlarinda Batuma gelecek Keyfiyyetli kohne paltar tapmaq mumkun deyil Eger qiymeti el verse bu esyalarin evezine parca almaq baresinde fikirleserem Parcanin bizdeki qiymetini bildirmeyinizi xahis edirem 1920 ci ilin aprelinde XI ordu geldi Eliaga Sixlinski Ibrahim aga Vekilov Semed bey Mehmandarov Ebdulhemid bey Qaytabasi Firidun bey Vezirov Ibrahim aga Usubov ve butun azerbaycanli herbcilere generallara ilk gunler toxunmadilar Xususi emr verdiler ki poqonlarinizi cixarin indi Qizil Orduda xidmet edeceksiniz Lakin cox kecmir ki Ibrahim aga Usubov ve on iki azerbaycanli generali ve zabiti 1920 ci il iyunun 16 da gece ile Nargin adasina aparib orada gulleleyibler Eliaga Sixlinski ve Semed bey Mehmandarov ayri kamerada olublar Xosbextlikden onlarin Neriman Nerimanova gonderdikleri mektub unvanina catib ve onlar xilas olublar Orduya soxulan terrorcu dasnaklardan ehtiyat eden Nerimanov ona gore de 1920 ci il avqustun 1 de E Sixlinskini ve S Mehmandarovu Moskvaya gonderdi General Ibrahim aga Usubovdan cox az nisane qalib Bir nece sekil bir de qizi Azerbaycan Dovlet Konservatoriyasinin muellimi emekdar incesenet xadimi professor Nigar xanim Usubova Mehemmed Emin Resulzade 1923 cu ilde yazdigi Azerbaycan Cumhuriyyeti keyfiyyeti tesekkulu ve indiki veziyyeti kitabinda Ibrahim Usubovu Azerbaycanin istiqlal sehidi adlandirib Istinadlar http www ayna az rubric php rid 98 2008 12 22 at the Wayback Machine Resulzade Mehemmed Emin PDF az Baki Elm nesriyyati 1990 79 Archived from the original on 2022 07 05 Istifade tarixi 2023 11 07 MenbeSEREFLI OMURLERDEN SEHIFELER 2008 12 22 at the Wayback Machine