II Vilehlm (alm. Friedrich Wilhelm Viktor Albert von Preußen; 27 yanvar 1859[…] – 4 iyun 1941[…]) — alman imperatoru III Fridrixin və Viktoriya Saksen-Koburq-Qotanın oğlu. Britaniya kraliçası I Viktoriyanın nəvəsi. 1888–1918-ci illərdə hakimiyyətdə olmuş sonuncu Prussiya Kralı və Almaniya imperatoru.
II Vilhelm | |
---|---|
alm. Wilhelm II | |
15 iyun 1888 – 9 noyabr 1918 | |
Baş nazir | Otto fon Bismark Leo fon Kaprivi |
Əvvəlki | III Fridrix |
Sonrakı | Monarxiya ləğv edildi Fridrix Ebert (Veymar Respublikası prezidenti kimi) |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Berlin, Prusiya, |
Vəfat tarixi | (82 yaşında) |
Vəfat yeri | , Hollandiya |
Vəfat səbəbi | ürək-damar xəstəliyi[d] |
Təhsili | Fridrix-Vilqelm Universiteti, Bonn |
Fəaliyyəti | dövlət xadimi, rəssam, rəsm kolleksioneri[d], monarx |
Atası | III Fridrix |
Anası | Viktoriya Saksen-Koburq-Qota |
Həyat yoldaşları | Auqusta-Viktoriya fon Şlezviq-Holşteyn Ermina fon Şönayx-Karolat |
Uşaqları | Vilhelm Eyten Fridrix Adalbert Ferdinand Avqust Vilhelm Yoahim Viktoriya Luiza |
Ailəsi | Hohensollernlər |
Dini | lüteranlıq |
Hərbi xidmət | |
Döyüşlər | |
Rütbəsi | general, general-feldmarşal (1900) |
Elmi fəaliyyəti | |
Elmi dərəcəsi |
|
| |
Təltifləri | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
O anadan olanda aldığı xəsarətdən əlinin biri şikəst idi. Şəkillərdə o həmişə bu əlini başqası ilə gizlətmiş və ya da fotoaparata yan tərəfdən baxmışdır.
II Vilhelm onun babası I Vilhelm və atası III Fridrix vəfat etdikdən sonra 29 yaşındaykən imperator olur.
Xarici siyasəti
II Vilhelm alman tarixində daha çox güclü xarici siyasəti ilə yadda qalmışdır.
Onun imperatorluğu dövründə Alman imperiyasının müstəmləkəçilik siyasəti genişlənir ki, bu da Afrikada və Çində hərbi toqquşmalara səbəb olur.
İmperatorun Britaniya donanması ilə rəqabətə girə biləcək hərbi dəniz donanmasını yaratmaq cəhdi Londonda mənfi qarşılanır və XX əsrin əvvəlində ingilis-alman dəniz silahlanmasında yarışmaya səbəb olur. Onun əsas müttəfiqi Avstriya-Macarıstan monarxiyasının Balkanlardakı ekspansiya siyasətini və onun Osmanlı imperiyasını dəstəkləməsi Rusiya ilə olan münasibətlərini həddən artıq kəskinləşdirir. Avropanın nəhəng dövlətləri arasında olan konfliktlər, Vilhelmin Böyük Britaniya və Rusiya ilə şəxsi qohumluq və dostluq müasibətlərinin olmasına baxmayaraq Birinci dünya müharibəsinin başlanmasını dayandırmaq mümkün olmamışdır.
Almaniya öz müstəmləkələrindən məhrum olduqdan sonra iki cəbhədə müharibə aparmalı olur. Nəticədə arxa cəbhədə iqtisadi durum pisləşir. Müharibədə məğlubiyyət 1918-ci ildə Almaniyadakı inqilabla paralel olaraq baş vermişdir. Bundan sonra Vilhelm həmişəlik Almaniyanı tərk edərək neytral zona olan Niderlanda köçür və ömrünün sonuna qədər Niderlandda yaşayır.
Sosial siyasəti
II Vilehlmin hökmranlığı dövründə Bismarkın sosializmin zəiflədilməsi xəttindən uzaqlaşma hiss olunur. Bismarkın sosialistlərin əleyhinə işlədiyi qanun yerinə yetirilmir, hökumətin sosial-demokratlarla yaxınlaşması hiss olunur. Hətta sosial-demokratlar 1914-cü ildə Birinci dünya müharibəsinin başlanmasını dəstəkləyirlər.
Onun idarəçiliyi dövründə bazar günü işləməyi qadağan edən qanun, qadın və uşaqların gecə növbəsində işləməsini, qadınların sonuncu hamiləlik aylarında işləməsini qadağan edilməsi və 14 yaşından kiçik olan uşaqların işləməsinin məhdudlaşdırılmasını tənzim edən qanunların qəbulu ölkədə iqtisadiyyatın inkişafına kömək etmişdir.
O deyirdi ki, "mən kasıbların şahı olmaq istəyirəm". Belə ki,vergilərin proqressiv şəkildə tətbiqi də II Vilhelmin dövründə qəbul edilmişdir.
Fəaliyyətinin sonu
1919-cu ildə bağlanmış Versal sülh müqaviləsinə əsasən Vilhelm müharibənin səbəbkarı kimi Beynəlxalq tribunalda mühakimə edilməli idi. Ancaq Niderland hökuməti onu vermir, və eyni zamanda qalib dövlətlər də bunu tələb etmirlər. Vilhelm ömrünün sonuna kimi Niderlandda yaşayır. 1920-ci illərdə onunla dostluq əlaqəsi olan feldmarşal Paul fon Hindenburq ilə o aktiv məktublaşır. Vilhelm öz yaxın dostu Hindenburqun 1925-ci ildə Veymar Respublikasının prezidenti seçilməsini alqışlayır. 1926-cı ildə Prussiya landtaqı Vilhelmə əvvəllər malik olduğu torpaq sahələrini qaytarmaq üçün qərar qəbul edir. Bu torpaqlar 1918-ci il inqilabı ərəfəsində Vilhelmin əlindən alınmışdır. 1920-ci illərində Vilhelm xeyriyyəçilik ilə məşğul olur. 1928-ci ildə o "Hadisələr və adamlar 1878–1918" adlı kitab yazır. Burada Vilhelm o dövrdəki dünya tarixini öz baxışından təsir edir.
Vilhelm İkinci dünya müharibəsi ərəfəsində, 1941-ci ildə Almaniya tərəfindən zəbt olunmuş Niderlandda vəfat edir.
Xarici keçidlər
- Online muzey: Wilhelm II. 2008-02-28 at the Wayback Machine (Alman dilində)
- http://www.irishtimes.com/news/world/europe/the-man-who-would-be-kaiser-1.1884029.
- Balfour M. G. William II // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Wilhelm II // RKDartists (nid.).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
II Vilehlm alm Friedrich Wilhelm Viktor Albert von Preussen 27 yanvar 1859 4 iyun 1941 alman imperatoru III Fridrixin ve Viktoriya Saksen Koburq Qotanin oglu Britaniya kralicasi I Viktoriyanin nevesi 1888 1918 ci illerde hakimiyyetde olmus sonuncu Prussiya Krali ve Almaniya imperatoru II Vilhelmalm Wilhelm II Almaniya imperatoru Kayzer 15 iyun 1888 9 noyabr 1918Bas nazirOtto fon Bismark Leo fon KapriviEvvelkiIII FridrixSonrakiMonarxiya legv edildi Fridrix Ebert Veymar Respublikasi prezidenti kimi Sexsi melumatlarDogum tarixi 27 yanvar 1859Dogum yeri Berlin Prusiya Vefat tarixi 4 iyun 1941 82 yasinda Vefat yeri HollandiyaVefat sebebi urek damar xesteliyi d Tehsili Fridrix Vilqelm Universiteti BonnFealiyyeti dovlet xadimi ressam resm kolleksioneri d monarxAtasi III FridrixAnasi Viktoriya Saksen Koburq QotaHeyat yoldaslari Auqusta Viktoriya fon Slezviq Holsteyn Ermina fon Sonayx KarolatUsaqlari Vilhelm Eyten Fridrix Adalbert Ferdinand Avqust Vilhelm Yoahim Viktoriya LuizaAilesi HohensollernlerDini luteranliqHerbi xidmetDoyusler Bokscular usyani Ikinci merakes bohrani Birinci Dunya muharibesiRutbesi general general feldmarsal 1900 Elmi fealiyyetiElmi derecesi huquq elmleri doktoru d Teltifleri source source track track track track track Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiO anadan olanda aldigi xesaretden elinin biri sikest idi Sekillerde o hemise bu elini basqasi ile gizletmis ve ya da fotoaparata yan terefden baxmisdir II Vilhelm onun babasi I Vilhelm ve atasi III Fridrix vefat etdikden sonra 29 yasindayken imperator olur Xarici siyasetiII Vilhelm alman tarixinde daha cox guclu xarici siyaseti ile yadda qalmisdir Onun imperatorlugu dovrunde Alman imperiyasinin mustemlekecilik siyaseti genislenir ki bu da Afrikada ve Cinde herbi toqqusmalara sebeb olur Imperatorun Britaniya donanmasi ile reqabete gire bilecek herbi deniz donanmasini yaratmaq cehdi Londonda menfi qarsilanir ve XX esrin evvelinde ingilis alman deniz silahlanmasinda yarismaya sebeb olur Onun esas muttefiqi Avstriya Macaristan monarxiyasinin Balkanlardaki ekspansiya siyasetini ve onun Osmanli imperiyasini desteklemesi Rusiya ile olan munasibetlerini hedden artiq keskinlesdirir Avropanin neheng dovletleri arasinda olan konfliktler Vilhelmin Boyuk Britaniya ve Rusiya ile sexsi qohumluq ve dostluq muasibetlerinin olmasina baxmayaraq Birinci dunya muharibesinin baslanmasini dayandirmaq mumkun olmamisdir Almaniya oz mustemlekelerinden mehrum olduqdan sonra iki cebhede muharibe aparmali olur Neticede arxa cebhede iqtisadi durum pislesir Muharibede meglubiyyet 1918 ci ilde Almaniyadaki inqilabla paralel olaraq bas vermisdir Bundan sonra Vilhelm hemiselik Almaniyani terk ederek neytral zona olan Niderlanda kocur ve omrunun sonuna qeder Niderlandda yasayir Sosial siyasetiII Vilehlmin hokmranligi dovrunde Bismarkin sosializmin zeifledilmesi xettinden uzaqlasma hiss olunur Bismarkin sosialistlerin eleyhine islediyi qanun yerine yetirilmir hokumetin sosial demokratlarla yaxinlasmasi hiss olunur Hetta sosial demokratlar 1914 cu ilde Birinci dunya muharibesinin baslanmasini destekleyirler Onun idareciliyi dovrunde bazar gunu islemeyi qadagan eden qanun qadin ve usaqlarin gece novbesinde islemesini qadinlarin sonuncu hamilelik aylarinda islemesini qadagan edilmesi ve 14 yasindan kicik olan usaqlarin islemesinin mehdudlasdirilmasini tenzim eden qanunlarin qebulu olkede iqtisadiyyatin inkisafina komek etmisdir O deyirdi ki men kasiblarin sahi olmaq isteyirem Bele ki vergilerin proqressiv sekilde tetbiqi de II Vilhelmin dovrunde qebul edilmisdir Fealiyyetinin sonu1919 cu ilde baglanmis Versal sulh muqavilesine esasen Vilhelm muharibenin sebebkari kimi Beynelxalq tribunalda muhakime edilmeli idi Ancaq Niderland hokumeti onu vermir ve eyni zamanda qalib dovletler de bunu teleb etmirler Vilhelm omrunun sonuna kimi Niderlandda yasayir 1920 ci illerde onunla dostluq elaqesi olan feldmarsal Paul fon Hindenburq ile o aktiv mektublasir Vilhelm oz yaxin dostu Hindenburqun 1925 ci ilde Veymar Respublikasinin prezidenti secilmesini alqislayir 1926 ci ilde Prussiya landtaqi Vilhelme evveller malik oldugu torpaq sahelerini qaytarmaq ucun qerar qebul edir Bu torpaqlar 1918 ci il inqilabi erefesinde Vilhelmin elinden alinmisdir 1920 ci illerinde Vilhelm xeyriyyecilik ile mesgul olur 1928 ci ilde o Hadiseler ve adamlar 1878 1918 adli kitab yazir Burada Vilhelm o dovrdeki dunya tarixini oz baxisindan tesir edir Vilhelm Ikinci dunya muharibesi erefesinde 1941 ci ilde Almaniya terefinden zebt olunmus Niderlandda vefat edir Xarici kecidlerOnline muzey Wilhelm II 2008 02 28 at the Wayback Machine Alman dilinde http www irishtimes com news world europe the man who would be kaiser 1 1884029 Balfour M G William II Encyclopaedia Britannica ing Wilhelm II RKDartists nid