Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Eyiti Negisi - (yap. 根岸 英一 Rom: Negishi Eiichi 14 iyul 1935[…], Sintzin[d] – 6 iyun 2021, İndianapolis) Yaponiya kimyaçısıdır. Negisi reaksiyasının kəşfçisi kimi tanınır. Perdyu Universitetinin (ABŞ) fəxri professorudur. 2010-cu il kimya üzrə Nobel mükafatı laureatıdır.
| Eyiti Negisi | |
|---|---|
| yap. 根岸 英一 | |
 | |
| Doğum tarixi | 14 iyul 1935[…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 6 iyun 2021(85 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Uşağı | 2 |
| Elm sahəsi | üzvi kimya |
| Elmi dərəcəsi |
|
| İş yerləri | |
| Təhsili |
|
| Üzvlüyü |
|
| Mükafatları |  |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bioqrafiyası
E.Negisi 14 iyul 1935-ci ildə Çançun şəhərində anadan olub (o vaxt - Yaponiyanın kukla dövlətinin paytaxtı Mançukuo, hazırda Çinə məxsusdur). 1958-ci ildə Tokio Universitetində üzvi kimya üzrə bakalavr dərəcəsini bitirmişdir. 1958-ci ildən 1960-cı ilə qədər Teidzin şirkətində işləmişdir.
O, 1963-cü ildə Pensilvaniya Universitetində üzvi kimya üzrə fəlsəfə doktoru dərəcəsi almışdır. Diplomunu aldıqdan sonra 1966-cı ilə qədər işlədiyi Teidzin şirkətinə işini davam etməyə qayıdıb. Daha sonra ABŞ-a köçmüş və burada Perdyu Universitetində Herbert Brovn ilə iki il dissertant kimi çalışmışdır. 1968-ci ildə orada dosent vəzifəsini almışdır. 1972-1979-cu illərdə Sirakuz Universitetində əvvəlcə dosent köməkçisi, 1976-cı ildən isə dosent vəzifələrində işləmişdir. 1979-cu ildə Perdyu Universiteti>nə tam professor kimi qayıtmışdır.
1999-cu ildən Perdyu Universitetində kimya üzrə fəxri professordur.
2018-ci ilin mart ayında o, həyat yoldaşı ilə İllinoys ştatında maşın sürərkən ehtimal ki, yolu azdıqları üçün itkin düşmüşdürlər. Sonra E.Negisi sağ tapılsa da, lakin həyat yoldaşı ölü tapılmışdır.
E.Negisi 6 iyun 2021-ci ildə 85 yaşında vəfat etmişdir.
Elmi nailiyyətləri
E.Negisi elmi tədqiqatlarına 1966-cı ildə Herbert Braunun rəhbərliyi ilə başlamışdır. Onun ilk işləri karbon-karbon bağlarının əmələ gəlməsinin müxtəlif bororqanik reaksiyalarının tədqiqinə həsr edilmişdir. Bir müddət sonra alim başa düşmüşdür ki, sintezi sürətləndirən katalitik reaksiyaların tapılmasına diqqət yetirmək lazımdır.
1972-ci ildə E.Negisi keçid metallarının kataliz etdiyi orqanometalik reaksiyalar üzrə tədqiqatlara başlamışdır. 1976-1978-ci illər ərzində E.Negisi palladium və ya nikel ilə katalizləşdirilmiş maqnezium, sink, bor, alüminium, stronsium və sirkonium olan müxtəlif orqanometal maddələrin iştirakı ilə çarpaz birləşmə reaksiyalarını təsvir edən 10-a yaxın məqalə dərc etmişdir.
Bu gün tərkibində sink, alüminium və ya sirkonium olan reaksiyalara Negisi reaksiyaları deyilir. Bu kəşflərə görə E.Negisi 2010-cu ildə gündəlik həyatımızı yaxşılaşdıran mürəkkəb molekulların qurulması məqsədi ilə karbon atomlarını bir-biri ilə birləşdirmənin yeni, daha səmərəli yollarını təkmilləşdirdiklərinə görə Kimya üzrə Nobel Mükafatına layiq görülmüşdür. Bu mükafatı Riçard Hek və Akir Suzuki ilə bölüşmüşdür.
Elmi cəmiyyətlərə üzvlüyü
- Amerika Kimya Cəmiyyəti (1979-cu ildən)
- Amerika Elmin İnkişafı Assosiasiyası (I dəfə —1975-1980; II dəfə — 1992-1994 illər arasında)
- Phi Lambda Epsilon (1984-cü ildən)
- Yapon Kimya Cəmiyyəti (1985-ci ildən)
- Sigma Xi (1989-cu ildən)
- ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının xarici üzvü (2014-cü ildən)
İstinadlar
- http://www.britannica.com/EBchecked/topic/1715742/Negishi-Ei-ichi.
- http://www.britannica.com/EBchecked/topic/1719562/Nobel-Prizes-Year-In-Review-2010/296811/Prize-for-Chemistry.
- https://www.purdue.edu/newsroom/releases/2021/Q2/ei-ichi-negishi,-one-of-2-nobel-prize-winners-from-purdue-university,-dies.html.
- NNDB (ing.). 2002.
- Deutsche Nationalbibliothek Record #172282632 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- С начала 1960-х годов живёт и работает в США, однако американского гражданства не имеет
- "Arxivlənmiş surət". 2015-06-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-07-18.
- International News | Latest World News, Videos & Photos -ABC News - ABC News. Дата обращения: 15 марта 2018. Архивировано из оригинала 14 марта 2018 года.
- https://www.purdue.edu/newsroom/releases/2021/Q2/ei-ichi-negishi,-one-of-2-nobel-prize-winners-from-purdue-university,-dies.html
- The Nobel Prize in Chemistry 2010 Архивная копия от 8 марта 2010 на Wayback Machine (англ.)
- "Arxivlənmiş surət". 2024-05-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-07-18.
- Ei-ichi Negishi Архивная копия от 19 декабря 2018 на Wayback Machine (англ.)
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Eyiti Negisi yap 根岸 英 一 Rom Negishi Eiichi 14 iyul 1935 Sintzin d 6 iyun 2021 Indianapolis Yaponiya kimyacisidir Negisi reaksiyasinin kesfcisi kimi taninir Perdyu Universitetinin ABS fexri professorudur 2010 cu il kimya uzre Nobel mukafati laureatidir Eyiti Negisiyap 根岸 英一Dogum tarixi 14 iyul 1935 1935 07 14 Dogum yeri Sintzin d Mancjou qoVefat tarixi 6 iyun 2021 2021 06 06 85 yasinda Vefat yeri Indianapolis Marion d Indiana ABSUsagi 2Elm sahesi uzvi kimyaElmi derecesi felsefe doktoru 1963 Is yerleri Perdyu Universiteti Sirakuz Universiteti Hokkaydo UniversitetiTehsili Tokio Universiteti 1953 1958 Pensilvaniya Universiteti 1960 1963 Uzvluyu ABS Milli Elmler Akademiyasi 2014 Amerika Incesenet ve Edebiyyat Akademiyasi d Amerika Incesenet ve Elmler AkademiyasiMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarBioqrafiyasiE Negisi 14 iyul 1935 ci ilde Cancun seherinde anadan olub o vaxt Yaponiyanin kukla dovletinin paytaxti Mancukuo hazirda Cine mexsusdur 1958 ci ilde Tokio Universitetinde uzvi kimya uzre bakalavr derecesini bitirmisdir 1958 ci ilden 1960 ci ile qeder Teidzin sirketinde islemisdir O 1963 cu ilde Pensilvaniya Universitetinde uzvi kimya uzre felsefe doktoru derecesi almisdir Diplomunu aldiqdan sonra 1966 ci ile qeder islediyi Teidzin sirketine isini davam etmeye qayidib Daha sonra ABS a kocmus ve burada Perdyu Universitetinde Herbert Brovn ile iki il dissertant kimi calismisdir 1968 ci ilde orada dosent vezifesini almisdir 1972 1979 cu illerde Sirakuz Universitetinde evvelce dosent komekcisi 1976 ci ilden ise dosent vezifelerinde islemisdir 1979 cu ilde Perdyu Universiteti gt ne tam professor kimi qayitmisdir 1999 cu ilden Perdyu Universitetinde kimya uzre fexri professordur 2018 ci ilin mart ayinda o heyat yoldasi ile Illinoys statinda masin surerken ehtimal ki yolu azdiqlari ucun itkin dusmusdurler Sonra E Negisi sag tapilsa da lakin heyat yoldasi olu tapilmisdir E Negisi 6 iyun 2021 ci ilde 85 yasinda vefat etmisdir Elmi nailiyyetleriE Negisi elmi tedqiqatlarina 1966 ci ilde Herbert Braunun rehberliyi ile baslamisdir Onun ilk isleri karbon karbon baglarinin emele gelmesinin muxtelif bororqanik reaksiyalarinin tedqiqine hesr edilmisdir Bir muddet sonra alim basa dusmusdur ki sintezi suretlendiren katalitik reaksiyalarin tapilmasina diqqet yetirmek lazimdir 1972 ci ilde E Negisi kecid metallarinin kataliz etdiyi orqanometalik reaksiyalar uzre tedqiqatlara baslamisdir 1976 1978 ci iller erzinde E Negisi palladium ve ya nikel ile katalizlesdirilmis maqnezium sink bor aluminium stronsium ve sirkonium olan muxtelif orqanometal maddelerin istiraki ile carpaz birlesme reaksiyalarini tesvir eden 10 a yaxin meqale derc etmisdir Bu gun terkibinde sink aluminium ve ya sirkonium olan reaksiyalara Negisi reaksiyalari deyilir Bu kesflere gore E Negisi 2010 cu ilde gundelik heyatimizi yaxsilasdiran murekkeb molekullarin qurulmasi meqsedi ile karbon atomlarini bir biri ile birlesdirmenin yeni daha semereli yollarini tekmillesdirdiklerine gore Kimya uzre Nobel Mukafatina layiq gorulmusdur Bu mukafati Ricard Hek ve Akir Suzuki ile bolusmusdur Elmi cemiyyetlere uzvluyuAmerika Kimya Cemiyyeti 1979 cu ilden Amerika Elmin Inkisafi Assosiasiyasi I defe 1975 1980 II defe 1992 1994 iller arasinda Phi Lambda Epsilon 1984 cu ilden Yapon Kimya Cemiyyeti 1985 ci ilden Sigma Xi 1989 cu ilden ABS Milli Elmler Akademiyasinin xarici uzvu 2014 cu ilden Istinadlarhttp www britannica com EBchecked topic 1715742 Negishi Ei ichi http www britannica com EBchecked topic 1719562 Nobel Prizes Year In Review 2010 296811 Prize for Chemistry https www purdue edu newsroom releases 2021 Q2 ei ichi negishi one of 2 nobel prize winners from purdue university dies html NNDB ing 2002 Deutsche Nationalbibliothek Record 172282632 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 S nachala 1960 h godov zhivyot i rabotaet v SShA odnako amerikanskogo grazhdanstva ne imeet Arxivlenmis suret 2015 06 11 tarixinde Istifade tarixi 2024 07 18 International News Latest World News Videos amp Photos ABC News ABC News Data obrasheniya 15 marta 2018 Arhivirovano iz originala 14 marta 2018 goda https www purdue edu newsroom releases 2021 Q2 ei ichi negishi one of 2 nobel prize winners from purdue university dies html The Nobel Prize in Chemistry 2010 Arhivnaya kopiya ot 8 marta 2010 na Wayback Machine angl Arxivlenmis suret 2024 05 18 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 07 18 Ei ichi Negishi Arhivnaya kopiya ot 19 dekabrya 2018 na Wayback Machine angl Xarici kecidler