Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Richard Frederik Hek — (15 avqust 1931[…], Sprinqfild[d], Massaçusets[…] – 9 oktyabr 2015, Manila) — 9 oktyabr 2015 il (Manila, Filippin, ABŞ)) aril halogenidləri alkenlərlə birləşdirən üzvi kimyəvi reaksiyaları kataliz etmək üçün palladiumdan istifadə edən Hek reaksiyasının kəşfi və inkişafı ilə tanınan amerikalı kimyaçı idi. O, 2010-cu ildə kimya üzrə mürəkkəb molekullar yaratmaq üçün karbon atomlarını bir-birinə bağlamağın yollarını inkişaf etdirdiyinə görə alıb.
| Riçard Hek | |
|---|---|
| ing. Richard F. Hec | |
 | |
| Doğum adı | Richard Fred Heck |
| Doğum tarixi | 15 avqust 1931[…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 9 oktyabr 2015(84 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Elm sahəsi | kimya |
| Elmi dərəcəsi | |
| İş yerləri |
|
| Təhsili |
|
| Mükafatları | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bu məqalənin mətnini Azərbaycan dilinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. |
Bu məqaləni lazımdır. |
Bioqrafiyası
R. Hek 1931-ci ildə Massaçusets ştatının Springfild şəhərində anadan olub. O, səkkiz yaşında Los-Ancelesə köçüb və Kaliforniya Universitetində oxuyub,
O, 1952-ci ildə Los-Ancelesdəki Kaliforniya Universitetini bitirmiş, 1954-cü ildə burada fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almışdır. Müdafiədən sonra Sürixdə, daha sonra yenidən Los-Ancelesdəki Kaliforniya Universitetində çalışdı. 1957-ci ildə Hercules şirkətində vəzifə aldı. Bu şirkətdəki uğurlu işi ona, 1971-ci ildə Delaver Universitetinə dəvət almasına yol açdı və 1989-cu ildən təqaüdə çıxana qədər orada çalışdı.
1968-ci ildə ABŞ-ın Delaver Universitetində işləyərkən palladiumun katalizator kimi imkanlarını araşdırdı. Nəticədə "Hek reaksiyası" adlanan ixtiraya nail oldu. Bu ixtira bir sıra vacib məhsulların (məsələn, astma əleyhinə dərman Singulair) sənaye sintezi üçün istifadə olundu. 1970-ci illərin sonunda yapon alimləridə öz inkişaf variantları ilə ona qoşuldular.
Yapon alimləri Eyiti Negisi və Akira Suzuki ilə əməkdaşlıq edərək, o, 2010-cu ildə mürəkkəb molekullar yaratmaq üçün karbon atomlarını bir-birinə bağlamağın yollarını inkişaf etdirdiyinə görə kimya üzrə aldı. İxtira tibbdə xərçənglə mübarizədə, həmçinin nazik kompüter ekranlarının yaradılmasında istifadə oluna bilər.
2006-cı ildə elmi fəaliyyətlə məşğul olmağı dayandırdı və yerli əsilli olan həyat yoldaşı ilə Filippində, Keson şəhərində məskunlaşdı. Həyat yoldaşı 2012-ci ildə vəfat etdi, onun ailəsi ölümünə qədər Richard Hekə qayğı göstərdi. R. Hek 9 oktyabr 2015-ci ildə Manilada dövlət xəstəxanasında vəfat edib.
İş həyatı
Herkules şirkətində Hek tezliklə orqanometal kimyası ilə, o cümlədən orqanokobalt reaksiyaları üzrə David S. Breslov ilə işləməyə başladı. Bu , 1960-cı illərin sonunda palladiumdan katalizator kimi istifadə edərək aril civə birləşmələrinin olefinlərlə birləşməsini araşdırması ilə başlayan Hek reaksiyasının inkişafına səbəb oldu. Bu haqda Hek-in yeganə müəllifi olduğu Amerika Kimya Cəmiyyətinin Jurnalında ardıcıl olaraq yeddi məqaləsi dərc edilmişdir. R. Hek 1971-ci ildə Delaver Universitetinin Kimya və Biokimya Departamentində kimya professoru oldu və burada transformasiyanı təkmilləşdirməyə davam etdi, onu üzvi sintez üçün güclü sintetik üsula çevirdi. Bu reaksiyanın əhəmiyyəti üzvi sintez cəmiyyətində başqaları tərəfindən qəbul olundu. 1982-ci ildə R. Hek cəmi 45 səhifədə bütün məlum nümunələri əhatə edən Üzvi Reaksiyalar fəslini yaza bildi . 2002-ci ilə qədər tətbiqlər böyüdü və həmin il nəşr olunan, molekuldaxili Hek reaksiyaları ilə məhdudlaşan Üzvi Reaksiyalar bölməsi 377 səhifəni əhatə etdi. Bu reaksiyalar, cəminin kiçik bir hissəsi, eyni molekulun iki hissəsini birləşdirir. Reaksiya hazırda üzvi kimyəvi maddələrin sintezində karbon-karbon bağlarının yaradılması üçün ən çox istifadə edilən üsullardan biridir hesab olunur. O, 2009-cu ildə nəşr olunmuş bu mövzuya həsr olunmuş monoqrafiya da daxil olmaqla, çoxsaylı elmi araşdırma məqalələrinə məruz qalmışdır. 6 oktyabr 2010-cu ildə İsveç Kral Elmlər Akademiyası Hekə "üzvi sintezdə palladium-katalizli çarpaz birləşmələrə görə" Ei-ichi Negishi və Akira Suzuki ilə bölüşdüyü Kimya üzrə Nobel Mükafatını verdi . 2011-ci ildə R. Hek bu işə görə Glenn T. Seaborg medalı ilə təltif edilmişdir.2012-ci ildə Maniladakı De La Salle Universiteti tərəfindən kimya kafedrasına köməkçi professor vəzifəsinə təyin edilmişdir.
Fəxri fərmanları
R. Hek 2011-ci ildə Uppsala Universitetinin əczaçılıq fakültəsinin və 2012-ci ildə De La Salle Universitetinin fəxri doktoru dərəcəsini almışdır .
İstinadlar
- Richard F. Heck // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Richard F. Heck // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Richard F. Heck Facts.
- Fleur N. S. Richard F. Heck, Chemist, Dies at 84; Revolutionized Drug Development (ing.). // The New York Times / red. (not translated to en-us) (untranslated): New York Times Company, (untranslated), 2015. 443000 nüs. ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X
- http://phys.org/news205572457.html.
- http://uk.reuters.com/article/idUSTRE6952V620101006.
- Fleur, Nicholas St. Richard F. Heck, Chemist, Dies at 84; Revolutionized Drug Development (англ.), The New York Times (15 October 2015). Дата обращения: 4 августа 2020.
- Nicholas St. Fleur (15 oktyabr 2015-ci il). "Dərmanların inkişafında inqilab edən kimyaçı Richard F. Heck, 84 yaşında vəfat etdi" . New York Times . 16 oktyabr 2015-ci ildə alındı .
- Francisco, Rosemarie (10 oktyabr 2015). "Nobel mükafatı laureatı, 84 yaşlı kimyaçı Riçard Hek Manilada vəfat edib" . Reuters . 5 mart 2016-cı il tarixində orijinaldan arxivləşdirilib . 22 avqust 2022-ci ildə alındı .
- Heck, Richard F.; Breslow, David S. (1960). "Alilkobalt Karbonilləri". Amerika Kimya Cəmiyyətinin jurnalı. 82(3): 750–751. doi:10.1021/ja01488a067
- Heck, Richard F.; Breslow, David S. (1961). "Kobalt hidrotetrakarbonilin olefinlərlə reaksiyası". Amerika Kimya Cəmiyyətinin jurnalı. 83(19): 4023–4027. doi:10.1021/ja01480a017.
- Negishi, Ei-Ichi (1999). "Professor Richard F. Heck-in profili". Organometallic Chemistry jurnalı. 576(1–2): xv–xvi. doi:10.1016/S0022–328X(98)01136-X.
- Heck, Richard F. (1968). "VIII qrup metal törəmələri ilə olefinlərin asilasiyası, metilləşməsi və karboksialkilasiyası". Amerika Kimya Cəmiyyətinin jurnalı . 90 (20): 5518–5526. doi : 10.1021/ja01022a034 .və daha altı məqalə, səhifələr 5526–5548
- Heck, Richard F. (1982). "Üzvi Halidlərin Palladium-Katalizli Vinilləşməsi". Üzvi reaksiyalar . səh. 345–390. doi : 10.1002/0471264180.or027.02 . ISBN 0471264180.
- Oestreich, Martin, red. (2009). Mizoroki-Hek reaksiyası . Çiçester , Böyük Britaniya: Wiley . səh. 1–608. ISBN 9780470033944. OCLC 233173519 .
- Press-reliz 6 oktyabr 2010-cu il , İsveç Kral Elmlər Akademiyası, əldə edilib 6 oktyabr 2010-cu il
- "Richard F. Heck — Müsahibə" . Nobelprize.org. 7 oktyabr 2010. Orijinaldan 14 oktyabr 2010-cu il tarixində arxivləşdirilib . 7 oktyabr 2010-cu ildə alındı .
- BBC News — Molekulyarlaşdırma işi Nobel qazandı" . bbc.co.uk . 6 oktyabr 2010. Orijinaldan 7 oktyabr 2010-cu il tarixində arxivləşdirilib . 6 oktyabr 2010-cu ildə alındı .
- "Əczaçılıq fakültəsinin fəxri doktorları" . uu.se . 28 may 2018-ci ildə alındı .
- Kimya vasitəsilə "Həyatı sadələşdirin", Nobel Mükafatı laureatı Dr. Riçard Hekin məqsədi"" . nast.ph . Alındı 28 may 2018
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Richard Frederik Hek 15 avqust 1931 Sprinqfild d Massacusets 9 oktyabr 2015 Manila 9 oktyabr 2015 il Manila Filippin ABS aril halogenidleri alkenlerle birlesdiren uzvi kimyevi reaksiyalari kataliz etmek ucun palladiumdan istifade eden Hek reaksiyasinin kesfi ve inkisafi ile taninan amerikali kimyaci idi O 2010 cu ilde kimya uzre Nobel mukafatini murekkeb molekullar yaratmaq ucun karbon atomlarini bir birine baglamagin yollarini inkisaf etdirdiyine gore alib Ricard Heking Richard F HecDogum adi Richard Fred HeckDogum tarixi 15 avqust 1931 1931 08 15 Dogum yeri Sprinqfild d Massacusets ABS Vefat tarixi 9 oktyabr 2015 2015 10 09 84 yasinda Vefat yeri Manila FilippinElm sahesi kimyaElmi derecesi professorIs yerleri Delaver Universiteti d Tehsili Los Anceles Kaliforniya Universiteti Delaver Universiteti d Mukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarBu meqalenin metnini Azerbaycan diline uygunlasdirmaq lazimdir Meqalede cumle quruluslarindaki yanlisliqlari ve orfoqrafik sehvleri duzeltdikden sonra Azerbaycanca deyil sablonunu silmeyi unutmayin Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin BioqrafiyasiR Hek 1931 ci ilde Massacusets statinin Springfild seherinde anadan olub O sekkiz yasinda Los Ancelese kocub ve Kaliforniya Universitetinde oxuyub O 1952 ci ilde Los Ancelesdeki Kaliforniya Universitetini bitirmis 1954 cu ilde burada felsefe doktoru elmi derecesi almisdir Mudafieden sonra Surixde daha sonra yeniden Los Ancelesdeki Kaliforniya Universitetinde calisdi 1957 ci ilde Hercules sirketinde vezife aldi Bu sirketdeki ugurlu isi ona 1971 ci ilde Delaver Universitetine devet almasina yol acdi ve 1989 cu ilden teqaude cixana qeder orada calisdi 1968 ci ilde ABS in Delaver Universitetinde isleyerken palladiumun katalizator kimi imkanlarini arasdirdi Neticede Hek reaksiyasi adlanan ixtiraya nail oldu Bu ixtira bir sira vacib mehsullarin meselen astma eleyhine derman Singulair senaye sintezi ucun istifade olundu 1970 ci illerin sonunda yapon alimleride oz inkisaf variantlari ile ona qosuldular Yapon alimleri Eyiti Negisi ve Akira Suzuki ile emekdasliq ederek o 2010 cu ilde murekkeb molekullar yaratmaq ucun karbon atomlarini bir birine baglamagin yollarini inkisaf etdirdiyine gore kimya uzre Nobel mukafatini aldi Ixtira tibbde xercengle mubarizede hemcinin nazik komputer ekranlarinin yaradilmasinda istifade oluna biler 2006 ci ilde elmi fealiyyetle mesgul olmagi dayandirdi ve yerli esilli olan heyat yoldasi ile Filippinde Keson seherinde meskunlasdi Heyat yoldasi 2012 ci ilde vefat etdi onun ailesi olumune qeder Richard Heke qaygi gosterdi R Hek 9 oktyabr 2015 ci ilde Manilada dovlet xestexanasinda vefat edib Is heyatiHerkules sirketinde Hek tezlikle orqanometal kimyasi ile o cumleden orqanokobalt reaksiyalari uzre David S Breslov ile islemeye basladi Bu 1960 ci illerin sonunda palladiumdan katalizator kimi istifade ederek aril cive birlesmelerinin olefinlerle birlesmesini arasdirmasi ile baslayan Hek reaksiyasinin inkisafina sebeb oldu Bu haqda Hek in yegane muellifi oldugu Amerika Kimya Cemiyyetinin Jurnalinda ardicil olaraq yeddi meqalesi derc edilmisdir R Hek 1971 ci ilde Delaver Universitetinin Kimya ve Biokimya Departamentinde kimya professoru oldu ve burada transformasiyani tekmillesdirmeye davam etdi onu uzvi sintez ucun guclu sintetik usula cevirdi Bu reaksiyanin ehemiyyeti uzvi sintez cemiyyetinde basqalari terefinden qebul olundu 1982 ci ilde R Hek cemi 45 sehifede butun melum numuneleri ehate eden Uzvi Reaksiyalar feslini yaza bildi 2002 ci ile qeder tetbiqler boyudu ve hemin il nesr olunan molekuldaxili Hek reaksiyalari ile mehdudlasan Uzvi Reaksiyalar bolmesi 377 sehifeni ehate etdi Bu reaksiyalar ceminin kicik bir hissesi eyni molekulun iki hissesini birlesdirir Reaksiya hazirda uzvi kimyevi maddelerin sintezinde karbon karbon baglarinin yaradilmasi ucun en cox istifade edilen usullardan biridir hesab olunur O 2009 cu ilde nesr olunmus bu movzuya hesr olunmus monoqrafiya da daxil olmaqla coxsayli elmi arasdirma meqalelerine meruz qalmisdir 6 oktyabr 2010 cu ilde Isvec Kral Elmler Akademiyasi Heke uzvi sintezde palladium katalizli carpaz birlesmelere gore Ei ichi Negishi ve Akira Suzuki ile bolusduyu Kimya uzre Nobel Mukafatini verdi 2011 ci ilde R Hek bu ise gore Glenn T Seaborg medali ile teltif edilmisdir 2012 ci ilde Maniladaki De La Salle Universiteti terefinden kimya kafedrasina komekci professor vezifesine teyin edilmisdir Fexri fermanlariR Hek 2011 ci ilde Uppsala Universitetinin eczaciliq fakultesinin ve 2012 ci ilde De La Salle Universitetinin fexri doktoru derecesini almisdir IstinadlarRichard F Heck Encyclopaedia Britannica ing Richard F Heck Brockhauz Ensiklopediyasi alm Richard F Heck Facts Fleur N S Richard F Heck Chemist Dies at 84 Revolutionized Drug Development ing The New York Times red not translated to en us untranslated New York Times Company untranslated 2015 443000 nus ISSN 0362 4331 1553 8095 1542 667X http phys org news205572457 html http uk reuters com article idUSTRE6952V620101006 Fleur Nicholas St Richard F Heck Chemist Dies at 84 Revolutionized Drug Development angl The New York Times 15 October 2015 Data obrasheniya 4 avgusta 2020 Nicholas St Fleur 15 oktyabr 2015 ci il Dermanlarin inkisafinda inqilab eden kimyaci Richard F Heck 84 yasinda vefat etdi New York Times 16 oktyabr 2015 ci ilde alindi Francisco Rosemarie 10 oktyabr 2015 Nobel mukafati laureati 84 yasli kimyaci Ricard Hek Manilada vefat edib Reuters 5 mart 2016 ci il tarixinde orijinaldan arxivlesdirilib 22 avqust 2022 ci ilde alindi Heck Richard F Breslow David S 1960 Alilkobalt Karbonilleri Amerika Kimya Cemiyyetinin jurnali 82 3 750 751 doi 10 1021 ja01488a067 Heck Richard F Breslow David S 1961 Kobalt hidrotetrakarbonilin olefinlerle reaksiyasi Amerika Kimya Cemiyyetinin jurnali 83 19 4023 4027 doi 10 1021 ja01480a017 Negishi Ei Ichi 1999 Professor Richard F Heck in profili Organometallic Chemistry jurnali 576 1 2 xv xvi doi 10 1016 S0022 328X 98 01136 X Heck Richard F 1968 VIII qrup metal toremeleri ile olefinlerin asilasiyasi metillesmesi ve karboksialkilasiyasi Amerika Kimya Cemiyyetinin jurnali 90 20 5518 5526 doi 10 1021 ja01022a034 ve daha alti meqale sehifeler 5526 5548 Heck Richard F 1982 Uzvi Halidlerin Palladium Katalizli Vinillesmesi Uzvi reaksiyalar seh 345 390 doi 10 1002 0471264180 or027 02 ISBN 0471264180 Oestreich Martin red 2009 Mizoroki Hek reaksiyasi Cicester Boyuk Britaniya Wiley seh 1 608 ISBN 9780470033944 OCLC 233173519 Press reliz 6 oktyabr 2010 cu il Isvec Kral Elmler Akademiyasi elde edilib 6 oktyabr 2010 cu il Richard F Heck Musahibe Nobelprize org 7 oktyabr 2010 Orijinaldan 14 oktyabr 2010 cu il tarixinde arxivlesdirilib 7 oktyabr 2010 cu ilde alindi BBC News Molekulyarlasdirma isi Nobel qazandi bbc co uk 6 oktyabr 2010 Orijinaldan 7 oktyabr 2010 cu il tarixinde arxivlesdirilib 6 oktyabr 2010 cu ilde alindi Eczaciliq fakultesinin fexri doktorlari uu se 28 may 2018 ci ilde alindi Kimya vasitesile Heyati sadelesdirin Nobel Mukafati laureati Dr Ricard Hekin meqsedi nast ph Alindi 28 may 2018