Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Assamlılar - Hindistanda, Butanda və Nepalda yaşayan xalq. Sayları 14,77 milyon nəfərdir.
Əsas məşğuliyyətləri
Hind-ari xalqlarından olan assamların əsas məşğuliyyəti düyü, darı, qarğıdalı, paxlalı, araxis, banan, manqo, küncüt, texniki bitkilərdən cut əkinçiliyidir. Burada qoşqu qüvvəsi olan öküz və kəllər bəslənilir. Xüsusi ipək növü yetişdirilir. Ənənəvi sənətkarlıq sahələri qarğıdan, samandan, bambukdan müxtəlif əşyalar hazırlanması, parça toxuculuğudur.
Etnoqrafik xüsusiyyətləri
Assamlıların əksəriyyəti kəndlərdə yaşayır, kənd evləri isə adətən, 3-4 tikilidən (yaşayış evi, dam, anbar, bəzən də ayrı mətbəx) ibarət olur. Evlər alçaq gil özüllər üzərində tikilir, çayların sahilində isə sütünların üzərində qaldırılır. Evin karkası bambukdan hazırlanır, divarlar gillə suvanır, döşəmə torpaqdan olur, evin damını isə otla örtürlər. Qadınlar uzun don, rəngli kofta və şal, kişilər dhoti və ya köynək-şalvar geyinirlər, bambukdan geniş papaqlar qoyurlar. Assamlıların əksəriyyəti vegeterian deyil, vegeterian yeməkləri yalnız həyat keçidlərində (nişan, toy və s.) istehlak olunur. Əsas yeməkləri ədviyyatlı, tərəvəzli düyü və balıqdır.
Assamlılar arasında kasta bölgüsü çox sərt deyil. Bir sıra cati- brahman (mahapuruşiya, damodariya, haridabiya), kayyastha, baroi, qop, mali, namusudra, tanti və s. mövcuddur. Burada 235 tayfa (qotra)- almayyan, almus, aqasti, aqnibayşi, andas, anadisa, adha, abay, anusan, astik, unapaş və s. vardır. Assamlılarda varna və kastalararası nikahlara daha çox rast gəlinir. Brahmanlardan başqa, boşanmış və ya dulların ikinci nikaha girməsinə icazə verilir.
Burada su mənbələri, məktəblər, ictimai binalar müxtəlif kastalar üçün ümumi istifadədir. Əsas varis böyük oğul olsa da, əmlak ata xətti ilə bütün oğullar (az hallarda qızlar) arasında bərabər bölünür. Monoqam patriarxal ailə əsas sayılır, kiçik ailələrlə yanaşı, ümumi təsərrüfata malik böyük ailələr də mövcuddur. Kişilər və qadınlar bütün sosial-dini fəaliyyətdə iştirak etsələr də qadınların sosial statusu nisbətən aşağıdır.
Sosial və ailə münasibətləri
Assamlılarda həyat keçidləri ilə bağlı adətlər ümumhind xarakterlidir. Qızlarla bağlı pubertta, santibiyya, qaneva, tulonibiyya, oğlanlarla bağlı mandana, upanayyana adətləri vardır. Assamlıların mühüm toy adətləri telabhara, sindur, adibasa; dəfn adətləri "tiloni" (mərhumun yandırılmasından sonra üçüncü gününün qeyd edilməsi), "daha" (onuncu gün), "şradha" (on birinci gün) və başqalarıdır.
Assamlarlıda çox rast gəlinən soyadlar Bhatla, Qosvami, Borua, Qoqoi, Hazarika, Mohanta, Mişradır. Onlar oturaq əkinçi xalqdırlar, şəhərlərdə əsasən dövlət qulluqçuları, şəxsi müəssisələrdə işləyənlər, fəhlələr, tacirlər yaşayırlar.
Ədəbiyyat və mədəniyyət
Assamlıların zəngin folkloru, xalq xoreoqrafiyası (dhol barabanı və fleyta sədaları altında rəqslər), orta əsrlərdən inkişaf etmiş teatral-dram sənəti (vişnuit dramları-Natak, Natiqa, Catra, Chumura, Qiti Nat, Sanqitalekhay, Ek Ankiyya Nat), bədii ədəbiyyat təşəkkül tapmışdır. XV əsrdə Şankardev və Madhavdev vişniut ənənələrinə söykənən, hökmdar Narayananın himayəsi altında olan bhaktilər tərəfindən yaradılmış assam ədəbiyyatı poeziya və dramlarla bağlıdır. XVI əsrdə Bhattadevanın ""nın assam dilinə tərcümə olunması bu dildə nəzmin əsasını qoymuşdur. Assam müsəlmanları arasında dini zikr mahnıları, şair Azan Fakirin şeirləri yayılmışdır. Müasir assam ədəbiyyatına isə xristianlığın təsiri özünü göstərir.
Assamlıların əsas bayramları biçinin başlanması münasibətilə keçirilən Bihu (Ranqali Bihu, Bhoqi Bihu, Kanqali Bihu), Durqa puca, Kali puca, Tithi Şankardeva, Madhavdeva, Harideva, Canmaştmi, Dolcatra bayramları məşhurdur.
Xarici keçid
- Ассамцы 2017-11-14 at the Wayback Machine
Mənbə
- Народы Южной Азии, М., 1963
İstinadlar
- "The Assamese of India". 2012-10-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-01-03.
- "The Assamese of Bhutan". 2012-10-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-01-03.
- . 2014-01-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-01-03.
- "The Assamese of Bangladesh". 2012-10-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-01-03.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Assamlilar Hindistanda Butanda ve Nepalda yasayan xalq Saylari 14 77 milyon neferdir Assamli qadinEsas mesguliyyetleriHind ari xalqlarindan olan assamlarin esas mesguliyyeti duyu dari qargidali paxlali araxis banan manqo kuncut texniki bitkilerden cut ekinciliyidir Burada qosqu quvvesi olan okuz ve keller beslenilir Xususi ipek novu yetisdirilir Enenevi senetkarliq saheleri qargidan samandan bambukdan muxtelif esyalar hazirlanmasi parca toxuculugudur Etnoqrafik xususiyyetleriAssamlilarin ekseriyyeti kendlerde yasayir kend evleri ise adeten 3 4 tikiliden yasayis evi dam anbar bezen de ayri metbex ibaret olur Evler alcaq gil ozuller uzerinde tikilir caylarin sahilinde ise sutunlarin uzerinde qaldirilir Evin karkasi bambukdan hazirlanir divarlar gille suvanir doseme torpaqdan olur evin damini ise otla orturler Qadinlar uzun don rengli kofta ve sal kisiler dhoti ve ya koynek salvar geyinirler bambukdan genis papaqlar qoyurlar Assamlilarin ekseriyyeti vegeterian deyil vegeterian yemekleri yalniz heyat kecidlerinde nisan toy ve s istehlak olunur Esas yemekleri edviyyatli terevezli duyu ve baliqdir Assamlilar arasinda kasta bolgusu cox sert deyil Bir sira cati brahman mahapurusiya damodariya haridabiya kayyastha baroi qop mali namusudra tanti ve s movcuddur Burada 235 tayfa qotra almayyan almus aqasti aqnibaysi andas anadisa adha abay anusan astik unapas ve s vardir Assamlilarda varna ve kastalararasi nikahlara daha cox rast gelinir Brahmanlardan basqa bosanmis ve ya dullarin ikinci nikaha girmesine icaze verilir Burada su menbeleri mektebler ictimai binalar muxtelif kastalar ucun umumi istifadedir Esas varis boyuk ogul olsa da emlak ata xetti ile butun ogullar az hallarda qizlar arasinda beraber bolunur Monoqam patriarxal aile esas sayilir kicik ailelerle yanasi umumi teserrufata malik boyuk aileler de movcuddur Kisiler ve qadinlar butun sosial dini fealiyyetde istirak etseler de qadinlarin sosial statusu nisbeten asagidir Sosial ve aile munasibetleriAssamlilarda heyat kecidleri ile bagli adetler umumhind xarakterlidir Qizlarla bagli pubertta santibiyya qaneva tulonibiyya oglanlarla bagli mandana upanayyana adetleri vardir Assamlilarin muhum toy adetleri telabhara sindur adibasa defn adetleri tiloni merhumun yandirilmasindan sonra ucuncu gununun qeyd edilmesi daha onuncu gun sradha on birinci gun ve basqalaridir Assamlarlida cox rast gelinen soyadlar Bhatla Qosvami Borua Qoqoi Hazarika Mohanta Misradir Onlar oturaq ekinci xalqdirlar seherlerde esasen dovlet qulluqculari sexsi muessiselerde isleyenler fehleler tacirler yasayirlar Edebiyyat ve medeniyyetAssamlilarin zengin folkloru xalq xoreoqrafiyasi dhol barabani ve fleyta sedalari altinda reqsler orta esrlerden inkisaf etmis teatral dram seneti visnuit dramlari Natak Natiqa Catra Chumura Qiti Nat Sanqitalekhay Ek Ankiyya Nat bedii edebiyyat tesekkul tapmisdir XV esrde Sankardev ve Madhavdev visniut enenelerine soykenen hokmdar Narayananin himayesi altinda olan bhaktiler terefinden yaradilmis assam edebiyyati poeziya ve dramlarla baglidir XVI esrde Bhattadevanin nin assam diline tercume olunmasi bu dilde nezmin esasini qoymusdur Assam muselmanlari arasinda dini zikr mahnilari sair Azan Fakirin seirleri yayilmisdir Muasir assam edebiyyatina ise xristianligin tesiri ozunu gosterir Assamlilarin esas bayramlari bicinin baslanmasi munasibetile kecirilen Bihu Ranqali Bihu Bhoqi Bihu Kanqali Bihu Durqa puca Kali puca Tithi Sankardeva Madhavdeva Harideva Canmastmi Dolcatra bayramlari meshurdur Xarici kecidAssamcy 2017 11 14 at the Wayback MachineMenbeNarody Yuzhnoj Azii M 1963Istinadlar The Assamese of India 2012 10 05 tarixinde Istifade tarixi 2014 01 03 The Assamese of Bhutan 2012 10 05 tarixinde Istifade tarixi 2014 01 03 2014 01 03 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 01 03 The Assamese of Bangladesh 2012 10 05 tarixinde Istifade tarixi 2014 01 03