Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Möhtaclılar sülaləsi— X əsrdən XI əsrin ortalarına qədar Mavəraünnəhirin Çağaniyan bölgəsində hökm sürən bir xanədan.
Tarixi
Möhtaclının (Al-i Möhtac) etnik kökənlərinə dair dəqiq bilgi yoxdur. Ərəblər Mavəraünnəhirdə ilk göründükləri zaman Çağaniyan bölgəsini Çagān-xudat deyilən bir xanədan idarə etməkdəydi. Bundan hərəkətlə xanədanın Fars əsilli olduğu və xanədana adını verən Möhtac bin Əhmədin Çagān-xudat xanədanının törəmələri arasında yer aldığı söylənə bilir. Bir yandan bölgəni fəth etmək üçün gələn Ərəblərın İran xalqına qarışdığı, Möhtaclının kökəninin bu ərəblərə dayandığı irəli sürülməkdədir.
Möhtac bin Əhməd ilə oğlu Müzəffərə dair yetərli bilgi yoxdur.
Əbu Bəkir Məhəmməd ibn Müzəffər bin Möhtac
Qaynaqlarda haqqında bilgi verilən ilk xanədan üzvi Əbu Bəkir Məhəmməd bin Müzəffər b. Möhtac, Samanilərin Sistana hakim olmaq üçün göndərdiyi orduda sərkərdəlik etdi. Bir müddət sonra Samani əmiri II Nəsr tərəfindən Fərqanə valiliyinə təyin edildi, ardından Xorasana göndərildi. Bu sırada Əmir II Nəsrın səltənət davasına qalxışan qardaşı Yəhyanı məğlub etdi və durumu bir məktubla II Nəsrə bildirdi. Bu bacarıqlarından dolayı II Nəsr, Bəlx və Toxaristanın idarəsini də ona verdi (929-930).
Əbu Bəkir Məhəmməd, Ziyarilər xanədanının qurucusu Mərdavic bin Ziyarın Cürcana qarşı hərəkətə keçməsi üzərinə Nişapura çəkilmək məcburiyyətində qalınca Mərdavic şəhəri ələ keçirdi. Bir müddət sonra Cürcanı geri alan II Nəsr, Əbu Bəkir Məhəmmədi 321-ci (933-cü) ildə Xorasan ordularının komandanı təyin etdi. Ertəsi il təkrar Cürcana göndərilən Əbu Bəkir Məhəmməd, Ziyarilərdən Makan bin Kaki Cürcanı ələ keçirib Nişapura doğru irəlilədiyindən savaşacaq gücü qalmayıb Sərəxsa getdi.
Əbu Əli Əhməd ibn Məhəmməd bin Müzəffər bin Möhtac
Əmir II Nəsr, bu sırada xəstələnən Əbu Bəkiri vəzifədən alıb yerinə oğlu Əbu Əli Əhmədi Xorasan orduları komandanlığına gətirdi (324/936). Əbu Bəkir Məhəmməd 329-cu (941-ci) ildə öldü və Çağaniyanda dəfn edildi. Əbu Əli Əhməd, Xorasana gəldiyində ilk işi Deyləmli məhalli qüvvələrə Samani dövlətinin üstünlüyünü yenidən qəbul etdirmək oldu. Daha sonra bölgənin mərkəzi Cürcana yürüyüb yeddi ay sürən bir mühasirənin ardından şəhəri ələ keçirdi (328/940).
Buveyhilər Əbu Əlini sürəkli olaraq Ziyarilərdən Vəşmgir (Vuşmgir) üzərinə hərəkətə təşviq edirdilar. Əbu Əli, 329-cu ilin məhərrəmində (oktyabr 940-cı ildə) Buveyhilərlə anlaşıb Vəşmgirin idarəsindəki Reyə yürüdü. Onun Buveyhilər ilə ittifaq etdiyini xəbər alan Vəşmgir də Makan bin Kaki ilə anlaşdı. İki tərəf Rey civarındakı İshaqabadda savaşa tutuştu (21 rəbiüləvvəl 329 / 24 dekabr 940). Makan savaş sırasında öldü, Vəşmgir Təbəristana qaçdı. Reyə sahib olan Əbu Əli qışı burada keçirdi. Ertəsi il Zəncan, Əbhər, Qəzvin, Qum, Kərəc, və Dinəvər kimi şəhərləri zəbt etdi. Onun bacarıqları sayəsində Samani dövləti qərb yönündə ən geniş sərhəd-sınırlara çatdı. Əbu Əli, daha sonra Vəşmgir Sarini ələ keçirincə Makan bin Kakinin əmisi Həsən ibn Firuzan ilə birlikdə Sarini mühasirə etdi. Vəşmgirin Samanilərə itaətinə şərait yaradıb Xorasana döndü.
Bir yandan Əmir II Nəsrın ölümünün ardından komandanları arasında anlaşmazlıqlar çıxdı (331/943). Yeni əmir I Nuh, Əbu Əliyə Buveyhilərin zəbt etdiyi Reyi geri almasını əmr etdi. Ordusunun çoxunluğunu təşkil edən kürdlərin xəyanəti üzündən məğlub olan Əbu Əli daha sonra təkrar Rey üzərinə yürüdü. Rüknüddövlə onun çox saylı bir orduyla gəldiyini öyrənincə şəhəri tərk etdi. Əbu Əli Çağani Reyi ələ keçirdi və Şimal Cibalin digər yerləşim mərkəzlərinə də hakim oldu. Qardaşı Əbülabbas Fəzli Cibal bölgəsini idarə etməklə vəzifələndirdi. Əmir Nuh, Nişapurda olduğu sırada xalqdan bir topluluğun Əbu Əli və adamlarının oğurluq, yağmaçılıq və təcavüzlərindən şikayətçi olunca Əbu Əlini vəzifəsindən alıb yerinə İbrahim ibn Simcuru təyin etdi (Ramazan 333 / aprel-may 945). Bu sırada Əbu Əlinin idarəsindəki əsgərlər, Nuhun əmisi İbrahim ibn Əhmədi Samani dövlətinin başına gətirməyə qərar verdilər. Əbu Əli də üsyançıların təhdidi qarşısında onlara uymaq məcburiyyətində qaldı. Mosulda olan İbrahim ibn Əhməd dəvəti alınca həmən Əbu Əlinin yanına gəldi (334/946).
Əbu Əli və İbrahim Nişapur və Mərvi ələ keçirip Samanilərin mərkəzi Buxaraya doğru irəlilədilər. Bu əsnada Samani askərləri maaşları ödənmədiği gərəkçəsiylə ayaklandılar. Əbu Aliyə dirənəməyəcəğini anlayan Əmir Nuh şəhri tərkədip Səmərkanta gitti. Əbu Ali Buharaya girdi və şəhirdə hutbəyi İbrahim b. Əhməd adına okuttu (Cəmaziyəlahir 335 / yanvar 947). Ancak çok keçmədən Əbu Ali ilə İbrahim b. Əhmədin arası açıldı. İbrahim, Buhara halkından bir grup ilə anlaşıp əmirliktən vazkeçti və Əmir Nuha tabi oldu. Kəndisini ortadan kaldırmak istəyən Samani kuvvətlərini mağlup ədərək Buharayı zaptədən Əbu Ali, Samani tahtına Əmir Nuhun kardəşi Əbu Cafər Məhəmmədi keçirdi. Fakat bazı ordu mənsuplarının davranışları yüzündən Səmərkanta gitmək üzərə yola çıktı. Onun Buharadan ayrılması üzərinə İbrahim b. Əhməd və Əbu Cafər, Nuhtan af dilədilər. Əmir Nuh daha sonra Buharaya döndü (Ramazan 335/Nisan 947) və Əbu Alinin təkrar harəkətə keçməsini önləmək için Çağaniyanı ələ keçirmək amacıyla hazırlıklarını tamamladı. Əbu Ali, Əmir Nuhun ordusuyla Harcəng dənilən yərdə savaşa tutuştu və yənilərək Çağaniyana gəri döndü (Cəmaziyələvvəl 336 / Kasım-Aralık 947). İki ordu Çağaniyana yaklaşık 12 km. uzaklıkta təkrar karşılaştı (Rəbiüləvvəl 337/Əylül 948); bu savaşı da Samani ordusu kazandı. Çok keçmədən çəvrədəki hökmdarlardan gələn yardımlarla güçlənən Əbu Ali ilə Samani ordusu arasında antlaşma sağlandı və Xorasan valiliği ona vərildi. Çağaniyan və Tirmizdə yərinə oğlu Əbu Mansur Nasrı bırakarak bölgədən ayrılan Əbu Ali (Ramazan 340 / Şubat 952) öncə Harizmi, ardından Xorasanı düzənə soktu. Bu sırada Cürcanın hakimiyəti için Büvəyhilərdən Rüknüddəvlə ilə mücadələ ətməktə olan Vəşmgir, Əmir Nuhtan yardım taləp ətti. Əmir Nuhun istəğiylə harəkətə keçən Əbu Ali, Vəşmgir ilə birliktə Rəyə yürüdü (Rəbiüləvvəl 342 / Təmmuz-Ağustos 953). Əbu Ali, Tabərək Kaləsinə çəkilən Rüknüddəvləyi üç ay sürəylə kuşattıysa da kəsin başarı kazanamadı. Nəticədə iki taraf arasında antlaşma yapıldı. Buna görə Rüknüddəvlə, Samanilərə hər yıl 200.000 dinar ödəyəcəkti. Vəşmgir, daha sonra Əmir Nuha məktup göndərip Əbu Alinin samimi davranmadığını və Rüknüddəvləyə məyləttiğini bildirincə Əmir Nuh onu Xorasan valiliğindən azlətti. Əbu Ali də Rüknüddəvlənin yardımıyla Abbasi Xəlifəsi Muti-Lillahtan Xorasana vali tayin ədildiğinə dair bir fərman aldı. Böyləcə gücü artan Əbu Ali, Xorasana dönərək Nişabura hakim oldu və bölgədə əlinə keçirdiği yərlərdə hutbəyi Abbasi xəlifəsi adına okuttu.
Əmir Nuhun ölümünün ardından yərinə keçən oğlu Abdülməlik, Xorasan sipəhsaları Əbu Said Bəkir b. Malik əl-Fərgāniyə Əbu Aliyi bölgədən uzaklaştırmasını əmrətti (343/954). Əbu Ali, onun karşısında tutunamayıp Rəyə Rüknüddəvlənin yanına kaçtı. Əbu Ali və Rüknüddəvlə Samanilər ilə barış yapmak zorunda kaldılar. Əbu Ali bu olaydan sonra bir salgın hastalık sırasında Rəydə öldü (344/955) və cənazəsi Çağaniyana gətirilərək burada dəfnədildi. Üstün məziyətlərə sahip, cəsur və karaktər sahibi bir kişi olan Əmir Ali, Avfi tarafından “əmir-i alim və cihan-ı ilm” unvanıyla zikrədilir (Lübab, I, 27).
Əbu Alinin yərinə oğlu vəya torunu olduğu tahmin ədilən Fahrüddəvlə Əbül-Müzəffər Məhəmməd keçti. Onun idarəsi sırasında Əbu Alinin yəğəni Tahir b. Fazl bir ara Çağaniyan bölgəsinə sahip oldu. Şair və sanatkarları himayə ədən, kəndisi də şair və hatip olan Tahir b. Fazlın 381 (991) yılında Bəlhtə öldürülməsi üzərinə Fahrüddəvlə Əbül-Müzəffər Məhəmməd təkrar Çağaniyanı yönətməyə başladı. Şair Fərruhi-i Sistani, Çağaniyana gittiği sırada (1015) burada Fahrüddəvlə Əbül-Müzəffər hökm sürüyordu. Dakīkī və Fərruhi-i Sistani gibi dönəmin büyük şairləri, Gaznəlilərin vasalı olarak ölən Fahrüddəvlə Əbül-Müzəffərdən övgüylə söz ədərlər.
Abbasi Xəlifəsi Kāim-Biəmrillahın 424 (1033) yılında yönətəcəği ülkələrlə ilgili olarak Gaznəli Sultan Məsuda göndərdiği mənşurda Çağaniyanın da adı keçməktədir. Bu bilgidən, Çağaniyanın bu tarihtə Gaznəlilərə tabi bölgələr arasında yər aldığı anlaşılmaktadır. Aynı tarihtə bölgə, Gaznəlilərin damadı və muhtəmələn Möhtaclından olan Əbül-Kāsım isimli bir şahsın idarəsindəydi. Zaman zaman Karahanlılardan Ali Təginoğullarının bölgəyə yaptıkları akınları önləmək için Türk kabilələrindən askər topladığı kaydədilən Əbül-Kāsımın 430da (1039) gənc yaşda və gəridə bir varis bırakmadan ölməsiylə Möhtaclı xanədanı ortadan kalkmış oldu.
Möhtaclı, İran ədəbiyatı tarihində məşhur şairlərin hamisi olarak önəmli rol oynamıştır. Dakīkī, Müncik-i Tirmizi, Fərruhi-i Sistani və Ləbibi gibi şairlər bu xanədan hakkında məthiyələr yazmışlardır. Möhtaclı ilim adamlarını da himayə ətmiştir. Əbu Zəyd əl-Bəlhi Śuvərül-əķālim və Şərĥu ma ķīlə fi ĥududil-fəlsəfə adlı əsərlərini Əbu Bəkir Məhəmməd adına kaləmə almış, Əbu Ali Səl-lami-i Nişaburi Kitabü Aħbari vülati Xorasanı yinə onun için təlif ətmiştir. İbn Fərigūn da CəvamiǾul-Ǿulum adlı əsərini Əbu Ali adına yazmıştır.
Sülalənin hökmdarları
- Möhtac > 850
- Müzəffər ibn Möhtac < 900
- Əbu Bəkr Məhəmməd ibn Müzəffər > 900-941
- Əbu Əli Əhmad ibn Məhəmməd 941-955 (sərkərdə 947-951)
- Əbülmüzəffər Abdullah, regent 941-947
- Abu Mansur Nasr, regent 951-952
- Fakhr al-Dawla Abu l-Muzaffar (potser Ahmad ibn Muhammad ibn Abi Ali Ahmad) 952-vers 985 (regent fins a 955)
- Abu l-Hasan Tahir ibn Fadl ibn Muhammad ibn Muzaffar ibn Muhtadj vers 985-991
- Fakhr al-Dawla Abu l-Muzaffar (potser Ahmad ibn Muhammad ibn Abi Ali Ahmad) vers 991→1000 (segona vegada)
- Ibn Abu l-Muzaffar ? vers > 1000-1025
- Abu l-Kasim vers 1025-1035 i 1036-1039
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
 | Monarx, sülalə və ya onların nümayəndələri ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mohtaclilar sulalesi X esrden XI esrin ortalarina qedar Maveraunnehirin Caganiyan bolgesinde hokm suren bir xanedan TarixiMohtaclinin Al i Mohtac etnik kokenlerine dair deqiq bilgi yoxdur Erebler Maveraunnehirde ilk gorundukleri zaman Caganiyan bolgesini Cagan xudat deyilen bir xanedan idare etmekdeydi Bundan hereketle xanedanin Fars esilli oldugu ve xanedana adini veren Mohtac bin Ehmedin Cagan xudat xanedaninin toremeleri arasinda yer aldigi soylene bilir Bir yandan bolgeni feth etmek ucun gelen Ereblerin Iran xalqina qarisdigi Mohtaclinin kokeninin bu ereblere dayandigi ireli surulmekdedir Mohtac bin Ehmed ile oglu Muzeffere dair yeterli bilgi yoxdur Ebu Bekir Mehemmed ibn Muzeffer bin Mohtac Qaynaqlarda haqqinda bilgi verilen ilk xanedan uzvi Ebu Bekir Mehemmed bin Muzeffer b Mohtac Samanilerin Sistana hakim olmaq ucun gonderdiyi orduda serkerdelik etdi Bir muddet sonra Samani emiri II Nesr terefinden Ferqane valiliyine teyin edildi ardindan Xorasana gonderildi Bu sirada Emir II Nesrin seltenet davasina qalxisan qardasi Yehyani meglub etdi ve durumu bir mektubla II Nesre bildirdi Bu bacariqlarindan dolayi II Nesr Belx ve Toxaristanin idaresini de ona verdi 929 930 Ebu Bekir Mehemmed Ziyariler xanedaninin qurucusu Merdavic bin Ziyarin Curcana qarsi herekete kecmesi uzerine Nisapura cekilmek mecburiyyetinde qalinca Merdavic seheri ele kecirdi Bir muddet sonra Curcani geri alan II Nesr Ebu Bekir Mehemmedi 321 ci 933 cu ilde Xorasan ordularinin komandani teyin etdi Ertesi il tekrar Curcana gonderilen Ebu Bekir Mehemmed Ziyarilerden Makan bin Kaki Curcani ele kecirib Nisapura dogru irelilediyinden savasacaq gucu qalmayib Serexsa getdi Ebu Eli Ehmed ibn Mehemmed bin Muzeffer bin Mohtac Esas meqale Ebu Eli Cagani Emir II Nesr bu sirada xestelenen Ebu Bekiri vezifeden alib yerine oglu Ebu Eli Ehmedi Xorasan ordulari komandanligina getirdi 324 936 Ebu Bekir Mehemmed 329 cu 941 ci ilde oldu ve Caganiyanda defn edildi Ebu Eli Ehmed Xorasana geldiyinde ilk isi Deylemli mehalli quvvelere Samani dovletinin ustunluyunu yeniden qebul etdirmek oldu Daha sonra bolgenin merkezi Curcana yuruyub yeddi ay suren bir muhasirenin ardindan seheri ele kecirdi 328 940 Buveyhiler Ebu Elini surekli olaraq Ziyarilerden Vesmgir Vusmgir uzerine herekete tesviq edirdilar Ebu Eli 329 cu ilin meherreminde oktyabr 940 ci ilde Buveyhilerle anlasib Vesmgirin idaresindeki Reye yurudu Onun Buveyhiler ile ittifaq etdiyini xeber alan Vesmgir de Makan bin Kaki ile anlasdi Iki teref Rey civarindaki Ishaqabadda savasa tutustu 21 rebiulevvel 329 24 dekabr 940 Makan savas sirasinda oldu Vesmgir Teberistana qacdi Reye sahib olan Ebu Eli qisi burada kecirdi Ertesi il Zencan Ebher Qezvin Qum Kerec ve Dinever kimi seherleri zebt etdi Onun bacariqlari sayesinde Samani dovleti qerb yonunde en genis serhed sinirlara catdi Ebu Eli daha sonra Vesmgir Sarini ele kecirince Makan bin Kakinin emisi Hesen ibn Firuzan ile birlikde Sarini muhasire etdi Vesmgirin Samanilere itaetine serait yaradib Xorasana dondu Bir yandan Emir II Nesrin olumunun ardindan komandanlari arasinda anlasmazliqlar cixdi 331 943 Yeni emir I Nuh Ebu Eliye Buveyhilerin zebt etdiyi Reyi geri almasini emr etdi Ordusunun coxunlugunu teskil eden kurdlerin xeyaneti uzunden meglub olan Ebu Eli daha sonra tekrar Rey uzerine yurudu Ruknuddovle onun cox sayli bir orduyla geldiyini oyrenince seheri terk etdi Ebu Eli Cagani Reyi ele kecirdi ve Simal Cibalin diger yerlesim merkezlerine de hakim oldu Qardasi Ebulabbas Fezli Cibal bolgesini idare etmekle vezifelendirdi Emir Nuh Nisapurda oldugu sirada xalqdan bir toplulugun Ebu Eli ve adamlarinin ogurluq yagmaciliq ve tecavuzlerinden sikayetci olunca Ebu Elini vezifesinden alib yerine Ibrahim ibn Simcuru teyin etdi Ramazan 333 aprel may 945 Bu sirada Ebu Elinin idaresindeki esgerler Nuhun emisi Ibrahim ibn Ehmedi Samani dovletinin basina getirmeye qerar verdiler Ebu Eli de usyancilarin tehdidi qarsisinda onlara uymaq mecburiyyetinde qaldi Mosulda olan Ibrahim ibn Ehmed deveti alinca hemen Ebu Elinin yanina geldi 334 946 Ebu Eli ve Ibrahim Nisapur ve Mervi ele kecirip Samanilerin merkezi Buxaraya dogru irelilediler Bu esnada Samani askerleri maaslari odenmedigi gerekcesiyle ayaklandilar Ebu Aliye direnemeyecegini anlayan Emir Nuh sehri terkedip Semerkanta gitti Ebu Ali Buharaya girdi ve sehirde hutbeyi Ibrahim b Ehmed adina okuttu Cemaziyelahir 335 yanvar 947 Ancak cok kecmeden Ebu Ali ile Ibrahim b Ehmedin arasi acildi Ibrahim Buhara halkindan bir grup ile anlasip emirlikten vazkecti ve Emir Nuha tabi oldu Kendisini ortadan kaldirmak isteyen Samani kuvvetlerini maglup ederek Buharayi zapteden Ebu Ali Samani tahtina Emir Nuhun kardesi Ebu Cafer Mehemmedi kecirdi Fakat bazi ordu mensuplarinin davranislari yuzunden Semerkanta gitmek uzere yola cikti Onun Buharadan ayrilmasi uzerine Ibrahim b Ehmed ve Ebu Cafer Nuhtan af dilediler Emir Nuh daha sonra Buharaya dondu Ramazan 335 Nisan 947 ve Ebu Alinin tekrar harekete kecmesini onlemek icin Caganiyani ele kecirmek amaciyla hazirliklarini tamamladi Ebu Ali Emir Nuhun ordusuyla Harceng denilen yerde savasa tutustu ve yenilerek Caganiyana geri dondu Cemaziyelevvel 336 Kasim Aralik 947 Iki ordu Caganiyana yaklasik 12 km uzaklikta tekrar karsilasti Rebiulevvel 337 Eylul 948 bu savasi da Samani ordusu kazandi Cok kecmeden cevredeki hokmdarlardan gelen yardimlarla guclenen Ebu Ali ile Samani ordusu arasinda antlasma saglandi ve Xorasan valiligi ona verildi Caganiyan ve Tirmizde yerine oglu Ebu Mansur Nasri birakarak bolgeden ayrilan Ebu Ali Ramazan 340 Subat 952 once Harizmi ardindan Xorasani duzene soktu Bu sirada Curcanin hakimiyeti icin Buveyhilerden Ruknuddevle ile mucadele etmekte olan Vesmgir Emir Nuhtan yardim talep etti Emir Nuhun istegiyle harekete kecen Ebu Ali Vesmgir ile birlikte Reye yurudu Rebiulevvel 342 Temmuz Agustos 953 Ebu Ali Taberek Kalesine cekilen Ruknuddevleyi uc ay sureyle kusattiysa da kesin basari kazanamadi Neticede iki taraf arasinda antlasma yapildi Buna gore Ruknuddevle Samanilere her yil 200 000 dinar odeyecekti Vesmgir daha sonra Emir Nuha mektup gonderip Ebu Alinin samimi davranmadigini ve Ruknuddevleye meylettigini bildirince Emir Nuh onu Xorasan valiliginden azletti Ebu Ali de Ruknuddevlenin yardimiyla Abbasi Xelifesi Muti Lillahtan Xorasana vali tayin edildigine dair bir ferman aldi Boylece gucu artan Ebu Ali Xorasana donerek Nisabura hakim oldu ve bolgede eline kecirdigi yerlerde hutbeyi Abbasi xelifesi adina okuttu Emir Nuhun olumunun ardindan yerine kecen oglu Abdulmelik Xorasan sipehsalari Ebu Said Bekir b Malik el Ferganiye Ebu Aliyi bolgeden uzaklastirmasini emretti 343 954 Ebu Ali onun karsisinda tutunamayip Reye Ruknuddevlenin yanina kacti Ebu Ali ve Ruknuddevle Samaniler ile baris yapmak zorunda kaldilar Ebu Ali bu olaydan sonra bir salgin hastalik sirasinda Reyde oldu 344 955 ve cenazesi Caganiyana getirilerek burada defnedildi Ustun meziyetlere sahip cesur ve karakter sahibi bir kisi olan Emir Ali Avfi tarafindan emir i alim ve cihan i ilm unvaniyla zikredilir Lubab I 27 Ebu Alinin yerine oglu veya torunu oldugu tahmin edilen Fahruddevle Ebul Muzeffer Mehemmed kecti Onun idaresi sirasinda Ebu Alinin yegeni Tahir b Fazl bir ara Caganiyan bolgesine sahip oldu Sair ve sanatkarlari himaye eden kendisi de sair ve hatip olan Tahir b Fazlin 381 991 yilinda Belhte oldurulmesi uzerine Fahruddevle Ebul Muzeffer Mehemmed tekrar Caganiyani yonetmeye basladi Sair Ferruhi i Sistani Caganiyana gittigi sirada 1015 burada Fahruddevle Ebul Muzeffer hokm suruyordu Dakiki ve Ferruhi i Sistani gibi donemin buyuk sairleri Gaznelilerin vasali olarak olen Fahruddevle Ebul Muzefferden ovguyle soz ederler Abbasi Xelifesi Kaim Biemrillahin 424 1033 yilinda yonetecegi ulkelerle ilgili olarak Gazneli Sultan Mesuda gonderdigi mensurda Caganiyanin da adi kecmektedir Bu bilgiden Caganiyanin bu tarihte Gaznelilere tabi bolgeler arasinda yer aldigi anlasilmaktadir Ayni tarihte bolge Gaznelilerin damadi ve muhtemelen Mohtaclindan olan Ebul Kasim isimli bir sahsin idaresindeydi Zaman zaman Karahanlilardan Ali Teginogullarinin bolgeye yaptiklari akinlari onlemek icin Turk kabilelerinden asker topladigi kaydedilen Ebul Kasimin 430da 1039 genc yasda ve geride bir varis birakmadan olmesiyle Mohtacli xanedani ortadan kalkmis oldu Mohtacli Iran edebiyati tarihinde meshur sairlerin hamisi olarak onemli rol oynamistir Dakiki Muncik i Tirmizi Ferruhi i Sistani ve Lebibi gibi sairler bu xanedan hakkinda methiyeler yazmislardir Mohtacli ilim adamlarini da himaye etmistir Ebu Zeyd el Belhi Suverul ekalim ve Serĥu ma kile fi ĥududil felsefe adli eserlerini Ebu Bekir Mehemmed adina kaleme almis Ebu Ali Sel lami i Nisaburi Kitabu Aħbari vulati Xorasani yine onun icin telif etmistir Ibn Ferigun da CevamiǾul Ǿulum adli eserini Ebu Ali adina yazmistir Sulalenin hokmdarlariMohtac gt 850 Muzeffer ibn Mohtac lt 900 Ebu Bekr Mehemmed ibn Muzeffer gt 900 941 Ebu Eli Ehmad ibn Mehemmed 941 955 serkerde 947 951 Ebulmuzeffer Abdullah regent 941 947 Abu Mansur Nasr regent 951 952 Fakhr al Dawla Abu l Muzaffar potser Ahmad ibn Muhammad ibn Abi Ali Ahmad 952 vers 985 regent fins a 955 Abu l Hasan Tahir ibn Fadl ibn Muhammad ibn Muzaffar ibn Muhtadj vers 985 991 Fakhr al Dawla Abu l Muzaffar potser Ahmad ibn Muhammad ibn Abi Ali Ahmad vers 991 1000 segona vegada Ibn Abu l Muzaffar vers gt 1000 1025 Abu l Kasim vers 1025 1035 i 1036 1039Hemcinin baxCaganiyanXarici kecidler Monarx sulale ve ya onlarin numayendeleri ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin