Samanilər sülaləsi (875-999) (Farsca: سامانیان Sāmāniyān), Orta Asiya və indiki İranın şərqində qurulmuş, adını qurucusu Saman xudadan alan bir xanədanlıq.
Samanilər | |
---|---|
Ölkə | |
Banisi | |
Sonuncu hökmdar | |
Hazırkı rəhbər | Yoxdur |
Əsası qoyulub | 875 |
Soyun kəsilməsi | 999 |
Titullar | |
Əmir | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Sülalənin tarixi
İslam ordularının indiki İranı ələ keçirməsinin və Səfəri ağalığının yıxılmasının ardından burada iqtidarı ələ keçirən ilk yerli sülalədir.
Samanîlər dönəmi İran millətinin başlanğıcı olaraq qəbul edilir. Hakimiyyətləri 102 il sürən Samanilər torpaqlarını, Xorasan, Təbəristan, Kirman, Hirkan, Rey və Mavəraünnəhrə qədar yaymışdılar. Hakimiyyətlərini qəbul etdirmək üçün Parfiyalıların davamıymış kimi davranmışdılar. Sulaləni təmsil edənlər öz əcdadlarını Bəhrəm Çubindən yaranmış və Parfiyaların Böyük tayfalarından biri olmuş Mehranilərdən sayırdılar. Paytaxtları Buxara, Səmərqənd və Herat kimi şəhərlər olmuşdur.
Samanilər qədim İran mədəniyyətini canlandırmaq ilə qalmadılar və İslamiyyətin yayılması üçün də böyük səy göstərdilər. Fars-İran mədəniyyətinin bütün təsirlərini Orta Asiyaya yaydılar. Sənətdə çanaq - çömlək düzəldilməsində irəli getdilər və sistemli yazıları olan əsərlər yaratdılar. Torpaqları içindəki bir çox topluluq İslamiyyətə girməyə başladı. Tarixçilərə görə, Samanilərin cəhdləri ilə o dönəmde təxminən 200,000 Türk İslamiyyətə girdi.Türklərin İslama girişi gələcəkdə bölgəni hakimiyyəti altına alacaq olan Qəznəvilərin böyük bir sürətlə güclənməsinə ortam hazırladı. Samanilər dövlətinin varlığına 999-cu ildə Qaraxanlılar tərəfindən son qoyuldu.
Sülalənin şəcərəsi
Nəsr ibn Əhməd ibn Əsəd ibn Samanxudat ibn Cusman ibn Tamqas ibn Nauşard ibn Bəhram Çubin ibn Bəhram Quşnasp.
Samani əmirləri
- Saman xudat (Samanilərin atası)
- (819 - 864) (Əhməd Əsəd bin Saman)
- I Nəsr (864 - 892) (Nəsr bin Əhməd)
- I İsmayıl (892 - 907) (İsmayıl bin Əhməd)
- (907 - 914) (Əhməd bin İsmayıl)
- (914 - 943) (Səid Nasr)
- (943 - 954) (Həmid Nuh)
- (954 - 961) (Müəyyed Əbdülməlik)
- (961 - 976) (Mənsur bin Nuh)
- (976 - 997) (Rza Nuh)
- (997 - 999) (Əbul-Haris Mansur)
- II Əbdülməlik (999) (Əbdülməlik bin Nuh)
- (Diriltməyə çalışdı) (İsmayıl əl-Müntəsir)
Saman xudat | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Əsəd | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nuh | Əhməd | Yəhya | İlyas | ||||||||||||||||||||||||||||||||
I Nasir 1.(875-892) | I İsmayıl 2.(892-907) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
II Əhməd 3.(907-914) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
II Nasir 4.(914-943) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
I Nuh 5.(943-954) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
I Əbdülməlik 6.(954-961) | I Mənsur 7.(961-976) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
II Nuh 8.(976-997) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
II Mənsur 9.(997-999) | II Əbdülməlik 10.(999) | İsmayıl əl-Müntəsir | |||||||||||||||||||||||||||||||||
İstinadlar
- Гумилев Л. Н. «Подвиг Бахрама Чубина» 2006-11-02 at the Wayback Machine
- Ibn Athir, Cilt 8, s.396
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Samaniler sulalesi 875 999 Farsca سامانیان Samaniyan Orta Asiya ve indiki Iranin serqinde qurulmus adini qurucusu Saman xudadan alan bir xanedanliq SamanilerOlke Samaniler dovletiBanisiSonuncu hokmdarHazirki rehber YoxdurEsasi qoyulub 875Soyun kesilmesi 999TitullarEmir Vikianbarda elaqeli mediafayllarSulalenin tarixiIslam ordularinin indiki Irani ele kecirmesinin ve Seferi agaliginin yixilmasinin ardindan burada iqtidari ele keciren ilk yerli sulaledir Ismail Samani turbesi Buxara Samaniler donemi Iran milletinin baslangici olaraq qebul edilir Hakimiyyetleri 102 il suren Samaniler torpaqlarini Xorasan Teberistan Kirman Hirkan Rey ve Maveraunnehre qedar yaymisdilar Hakimiyyetlerini qebul etdirmek ucun Parfiyalilarin davamiymis kimi davranmisdilar Sulaleni temsil edenler oz ecdadlarini Behrem Cubinden yaranmis ve Parfiyalarin Boyuk tayfalarindan biri olmus Mehranilerden sayirdilar Paytaxtlari Buxara Semerqend ve Herat kimi seherler olmusdur Samaniler qedim Iran medeniyyetini canlandirmaq ile qalmadilar ve Islamiyyetin yayilmasi ucun de boyuk sey gosterdiler Fars Iran medeniyyetinin butun tesirlerini Orta Asiyaya yaydilar Senetde canaq comlek duzeldilmesinde ireli getdiler ve sistemli yazilari olan eserler yaratdilar Torpaqlari icindeki bir cox topluluq Islamiyyete girmeye basladi Tarixcilere gore Samanilerin cehdleri ile o donemde texminen 200 000 Turk Islamiyyete girdi Turklerin Islama girisi gelecekde bolgeni hakimiyyeti altina alacaq olan Qeznevilerin boyuk bir suretle guclenmesine ortam hazirladi Samaniler dovletinin varligina 999 cu ilde Qaraxanlilar terefinden son qoyuldu Sulalenin seceresiNesr ibn Ehmed ibn Esed ibn Samanxudat ibn Cusman ibn Tamqas ibn Nausard ibn Behram Cubin ibn Behram Qusnasp Samani emirleriSaman xudat Samanilerin atasi 819 864 Ehmed Esed bin Saman I Nesr 864 892 Nesr bin Ehmed I Ismayil 892 907 Ismayil bin Ehmed 907 914 Ehmed bin Ismayil 914 943 Seid Nasr 943 954 Hemid Nuh 954 961 Mueyyed Ebdulmelik 961 976 Mensur bin Nuh 976 997 Rza Nuh 997 999 Ebul Haris Mansur II Ebdulmelik 999 Ebdulmelik bin Nuh Diriltmeye calisdi Ismayil el Muntesir 900 cu illerde Avrasiya ve Simali Afrika Saman xudat Esed Nuh Ehmed Yehya Ilyas I Nasir 1 875 892 I Ismayil 2 892 907 II Ehmed 3 907 914 II Nasir 4 914 943 I Nuh 5 943 954 I Ebdulmelik 6 954 961 I Mensur 7 961 976 II Nuh 8 976 997 II Mensur 9 997 999 II Ebdulmelik 10 999 Ismayil el Muntesir IstinadlarGumilev L N Podvig Bahrama Chubina 2006 11 02 at the Wayback Machine Ibn Athir Cilt 8 s 396Hemcinin baxQezneviler Boyuk Selcuq imperiyasi