Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hirkan (əvvəlki adı: Avrora) — Azərbaycan Respublikasının Lənkəran rayonunun inzibati ərazi vahidində şəhər tipli qəsəbə. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 5 oktyabr 1999-cu il tarixli, 708-IQ saylı Qərarı ilə Lənkəran rayonunun Avrora qəsəbə inzibati-ərazi vahidi tərkibindəki Avrora şəhər tipli qəsəbə Hirkan şəhər tipli qəsəbə, Avrora qəsəbə inzibati-ərazi vahidi Hirkan qəsəbə inzibati-ərazi vahidi adlandırılmışdır.
| Hirkan | |
|---|---|
| Ölkə | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəsmi dili | |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Poçt indeksi | AZ4217 |
| | |
Tarixi
SSRİ dövründə bura Lənkəranın ən çox çay istehsal edən sovxozu olmuşdur. SSRİ dövründə "Avrora Çay Sovxozu" adlandırılmışdır. 1930-cu ildə Sovet hakimiyyəti dövründə şəhər tipli qəsəbə olaraq yaradılmışdır.
1934-cü ildə Baltik donanmasının "Avrora" kreyserinin şərəfinə "Avrora" çayçılıq sovxozu əsasında Avrora adlandırılmışdır və beləliklə qəsəbənin əsası qoyulmuşdur. Dağatəyi düzənlikdədir. 1964-cü ildə Hirkana şəhər tipli qəsəbə statusu verilmişdir.
Xanbulançay su anbarı bu qəsəbədədir. Çayçılıq sahəsinin inkişafı 1970–1980-ci illərdə daha da sürətlənmiş, çay əkinlərinin suvarma suyuna tələbatının ödənilməsi məqsədi ilə 1976-cı ildə Lənkəran rayonunda tutumu 52 milyon m³ (kubmetr) olan Xanbulançay su anbarı Bəşəru çayının üzərində inşa olunmuşdur, bu böyük bənd bu günə kimi hələ də öz möhkəmliyi ilə seçilir. Bəndin tikintisinə 1967-ci ildə başlanmış, 1977-ci ildə istifadəyə verilmişdir. Onun suyundan yayda süni suvarmada geniş istifadə olunur. Su anbarı tikilərkən böyük bir meşəlik ərazi su altında qalmışdır, burada bir kənd tamamilə suyun altında qalmışdır. Su ilə dolan dərədə böyük bir göl əmələ gəlmişdir, bu göldə balıqçılıq da inkişaf etmişdir. Suyun səviyyəsi enəndə buradakı evlərin və onların içindəki əşyaların olduğu kimi qaldığını görəcəksiniz, sadəcə evlərin içi palçıqla doludur. Həmçinin suyun altında qalan köhnə traktorlar və başqa texnikalarda vardır. Burada qəbiristanlıqda var, sadəcə bənd tikilərkən buradakı cəsədləri çıxarıb, başqa yerdə dəfn etmişlər. Yalnız qəbirlərin başdaşları qalmışdır. Minlərlə ağac suyun altında qalmış və qəribə görünüş almışdır.
Qəsəbədə həmçinin ruslar da yaşamışlar, amma onların əksəriyyəti qəsəbəni tərk etmişdir. İndi də burada ruslardan izlər görmək olar. Onların SSRİ zamanında tikdiyi evlər hələ də qalmaqdadır və bu evlərin əksəriyyətində günümüzdə belə yaşayış var. Bura Azərbaycanın ən böyük çay sovxozlarından biri olub, indi isə həmin çay kollarının 99%-dən çoxunun yerində evlər tikilmiş və ya kolluqlar bitmişdir. Hal-hazırda qəsəbədə çayçılıq qismən inkişaf etmişdir. Qəsəbə caamatı daha çox sitrus bitkiləri, əkinçilik və heyvandarlıqla məşğul olur.[]
Haqqında
Burada məktəb, uşaq bağçası, xəstəxana, məscid, çay fabriki, icra nümayəndəliyi, poçt, ATS, otel, şadlıq sarayı, klub, kitabxana, marketlər və başqa obyektlər yerləşir.
1953-cü ildə burada ilk tam orta məktəb tikilmişdir. Bu məktəbdə SSRİ dağılana qədər rus sektoru da fəaliyyət göstərmişdir. 2012-ci ildə yeni məktəb binası inşa olunmuşdur. Bu məktəbdə 700-ə yaxın şagird təhsil alır. Dərslər çox yüksək səviyyədə keçirilir. Məktəbdə 70-dən çox müəllim və işçi heyəti çalışır.
1954-cü ildə burada ilk xəstəxana tikilmişdir. Bu xəstəxanada 50-dən çox həkim və işçi heyəti çalışır. Xəstəxana binası ildən-ilə yararsız hala düşür. Buna görə də yeni xəstəxananın tikilməsi haqqında layihə planlaşdırılır.
1999-cu ildə qəsəbədə ilk məscid tikilmişdir. Bu məsciddə dini icma fəaliyyət göstərir. Burada uşaq bağçasının binası olsa da, amma artıq fəaliyyətini dayandırmışdır (2004). İndiyə qədər bu bağça üç bina dəyişdirmişdir. Həmçinin kitabxana fəaliyyət göstərmişdir. Buradakı klub sakinlərin tez-tez kinolara baxmaları üçün xidmət göstərirmiş, indi isə bu bina Hirkan qəsəbə yaradıcılıq evi kimi fəaliyyət göstərir.
Qəsəbənin üç böyük küçəsi var:
- küçəsi, yolunun qəsəbə ərazisindən keçən hissəsində yerləşir.
- R.Ağayev küçəsi, Hirkan-Mamusta-Siyavar yolunun qəsəbə ərazisindən keçən hissəsində yerləşir. Bu küçəyə Aprel Döyüşləri şəhidinin adı verilmişdir. Yerli əhali buranı "Qabaq küçə" adlandırır.
- İqbal Bayramov küçəsi, bu küçəyə İkinci Qarabağ müharibəsinin şəhidinin adı verimişdir. Küçənin uzunluğu 1 kilometrdən çoxdur. Yerli əhali buraya "Arxa küçə" deyir.
700-dən çox evi var.
İstifadə olunmayan bağça binasının bir hissəsində hal-hazırda Hirkan qəsəbə bələdiyyəsi fəaliyyət göstərir. Qəsəbədə hətta çörək zavodu da fəaliyyət göstərmişdir. İllərdir ki, bu bina istifadəsiz vəziyyətdə qalmaqdadır. Bu ərazidə böyük çay fabriki də fəaliyyət göstərmişdir. Hal-hazırda isə bu fabrikdə tikinti materialları satışı ilə məşğul olunur.[]
Əhalisi və ərazisi
2020-ci ildə olan məlumata görə qəsəbənin 3.126 nəfər əhalisi var. Əhalinin əksəriyyətini azərbaycanlılar təşkil edir. Ötən əsrin əvvəllərində burada demək olar ki, qəsəbənin yarısında talış dilində danışılırdı, amma indi isə talış dilindən çox az istifadə olunur. SSRİ dövründə bura Lənkəranın ən az talış dilində danışılan ərazisi olub, hətta indi də elədir.
Qəsəbənin ərazisi Lənkəran rayonunun digər kənd və qəsəbələrinə nisbətən daha böyükdür. Ərazisinin bu qədər böyük olmasının səbəbi keçmişdə, SSRİ dövründə burada çayçılığın inkişafı üçün geniş imkanların olduğu nəzərə alınaraq, buraya ətraf kəndlərin ərazilərindən verilmişdir. Hal-hazırda ərazisinin əksəriyyətini boş sahə və meşəliklər əhatə edir. Ərazisinin böyüklüyü 5,3 km²-dir. Əhali sıxlığı hər km²-ə 59 nəfər düşür, beləliklə Lənkəranda dağlıq əraziləri çıxmaq şərti ilə bura rayonun ən seyrək məskunlaşmış ərazi vahidi sayılır.[]
Təbiəti və təsərrüfatı
Ərazidə yayı quraq keçən mülayim isti iqlim tipi hakimdir. Payız mövsümündə yağan aramsız yağışlar rütubətin dərəcəsini artırır. Bu da əkinçiliyin, sitrus meyvəçiliyinin, çayçılığın və çəltikçiliyin yüksək inkişaf etməsinə əlverişli imkanlar yaradır.
Qəsəbə Hirkan Milli Parkına çox yaxındır. Qəsəbədə böyük bir sahəni əhatə edən meşə var. Bu meşəni yerli əhali "Moskva meşəsi" adlandırır. Meşənin sahəsi 1 km²-dir, burada palıd ağacları qorunur. Meşədə ağaclar sıx olduğuna görə insanlar orada yolunu aza bilir.
Burada SSRİ dövründə çay sahələri çox geniş olmuşdur, Çoxlu sayda suvarma üçün qazılmış göllər (rus. ) indi təhlükə yaradan bataqlığa çevrilmiş və ya qurumuşdur. Bu göllərdə qoyulmuş böyük və qalın dəmirdən olan su çəkən motorların çəkisi ağır olduğuna görə nasaz vəziyyətdə hələ də göllərin çoxunda qalmaqdadır.
Çəltikçilik bir müddət təzəcə inkişaf etmişdir. Sonralar maraq olmadığına görə əkini dayandırıldı. Çəltik bataqlıqları o ərazilərdə hələ də var və təhlükə yaratmaqdadır. Maldarlıq əkinçilik zəiflədikdən sonra yüksək inkişaf etmişdir. Amma bu sahəyə də maraq ildən-ilə azalır.[]
İstinadlar
- http://www.azerpost.az/?options=content&id=188.
- "Azərbaycan Respublikasının bəzi rayonlarının inzibati-ərazi bölgüsündə qismən dəyişikliklər edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 5 oktyabr 1999-cu il tarixli, 708-IQ saylı Qərarı". 2022-06-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-08-25.
- Мельников С. А., Ибрагимов Ч. Г. (сост.). Azərbaycan SSR inzibati ərazi bölgüsü 2018-11-27 at the Wayback Machine. Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı. Bakı, 1979.
Həmçinin bax
 | Lənkəran rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hirkan evvelki adi Avrora Azerbaycan Respublikasinin Lenkeran rayonunun inzibati erazi vahidinde seher tipli qesebe Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 5 oktyabr 1999 cu il tarixli 708 IQ sayli Qerari ile Lenkeran rayonunun Avrora qesebe inzibati erazi vahidi terkibindeki Avrora seher tipli qesebe Hirkan seher tipli qesebe Avrora qesebe inzibati erazi vahidi Hirkan qesebe inzibati erazi vahidi adlandirilmisdir Hirkan38 40 05 sm e 48 47 47 s u Olke AzerbaycanTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 1 781 nef Resmi dili Azerbaycan diliReqemsal identifikatorlarPoct indeksi AZ4217Xeriteni goster gizle HirkanTarixiSSRI dovrunde bura Lenkeranin en cox cay istehsal eden sovxozu olmusdur SSRI dovrunde Avrora Cay Sovxozu adlandirilmisdir 1930 cu ilde Sovet hakimiyyeti dovrunde seher tipli qesebe olaraq yaradilmisdir 1934 cu ilde Baltik donanmasinin Avrora kreyserinin serefine Avrora cayciliq sovxozu esasinda Avrora adlandirilmisdir ve belelikle qesebenin esasi qoyulmusdur Dagateyi duzenlikdedir 1964 cu ilde Hirkana seher tipli qesebe statusu verilmisdir Xanbulancay su anbari bu qesebededir Cayciliq sahesinin inkisafi 1970 1980 ci illerde daha da suretlenmis cay ekinlerinin suvarma suyuna telebatinin odenilmesi meqsedi ile 1976 ci ilde Lenkeran rayonunda tutumu 52 milyon m kubmetr olan Xanbulancay su anbari Beseru cayinin uzerinde insa olunmusdur bu boyuk bend bu gune kimi hele de oz mohkemliyi ile secilir Bendin tikintisine 1967 ci ilde baslanmis 1977 ci ilde istifadeye verilmisdir Onun suyundan yayda suni suvarmada genis istifade olunur Su anbari tikilerken boyuk bir meselik erazi su altinda qalmisdir burada bir kend tamamile suyun altinda qalmisdir Su ile dolan derede boyuk bir gol emele gelmisdir bu golde baliqciliq da inkisaf etmisdir Suyun seviyyesi enende buradaki evlerin ve onlarin icindeki esyalarin oldugu kimi qaldigini goreceksiniz sadece evlerin ici palciqla doludur Hemcinin suyun altinda qalan kohne traktorlar ve basqa texnikalarda vardir Burada qebiristanliqda var sadece bend tikilerken buradaki cesedleri cixarib basqa yerde defn etmisler Yalniz qebirlerin basdaslari qalmisdir Minlerle agac suyun altinda qalmis ve qeribe gorunus almisdir Qesebede hemcinin ruslar da yasamislar amma onlarin ekseriyyeti qesebeni terk etmisdir Indi de burada ruslardan izler gormek olar Onlarin SSRI zamaninda tikdiyi evler hele de qalmaqdadir ve bu evlerin ekseriyyetinde gunumuzde bele yasayis var Bura Azerbaycanin en boyuk cay sovxozlarindan biri olub indi ise hemin cay kollarinin 99 den coxunun yerinde evler tikilmis ve ya kolluqlar bitmisdir Hal hazirda qesebede cayciliq qismen inkisaf etmisdir Qesebe caamati daha cox sitrus bitkileri ekincilik ve heyvandarliqla mesgul olur menbe gosterin HaqqindaBurada mekteb usaq bagcasi xestexana mescid cay fabriki icra numayendeliyi poct ATS otel sadliq sarayi klub kitabxana marketler ve basqa obyektler yerlesir 1953 cu ilde burada ilk tam orta mekteb tikilmisdir Bu mektebde SSRI dagilana qeder rus sektoru da fealiyyet gostermisdir 2012 ci ilde yeni mekteb binasi insa olunmusdur Bu mektebde 700 e yaxin sagird tehsil alir Dersler cox yuksek seviyyede kecirilir Mektebde 70 den cox muellim ve isci heyeti calisir 1954 cu ilde burada ilk xestexana tikilmisdir Bu xestexanada 50 den cox hekim ve isci heyeti calisir Xestexana binasi ilden ile yararsiz hala dusur Buna gore de yeni xestexananin tikilmesi haqqinda layihe planlasdirilir 1999 cu ilde qesebede ilk mescid tikilmisdir Bu mescidde dini icma fealiyyet gosterir Burada usaq bagcasinin binasi olsa da amma artiq fealiyyetini dayandirmisdir 2004 Indiye qeder bu bagca uc bina deyisdirmisdir Hemcinin kitabxana fealiyyet gostermisdir Buradaki klub sakinlerin tez tez kinolara baxmalari ucun xidmet gosterirmis indi ise bu bina Hirkan qesebe yaradiciliq evi kimi fealiyyet gosterir Qesebenin uc boyuk kucesi var kucesi yolunun qesebe erazisinden kecen hissesinde yerlesir R Agayev kucesi Hirkan Mamusta Siyavar yolunun qesebe erazisinden kecen hissesinde yerlesir Bu kuceye Aprel Doyusleri sehidinin adi verilmisdir Yerli ehali burani Qabaq kuce adlandirir Iqbal Bayramov kucesi bu kuceye Ikinci Qarabag muharibesinin sehidinin adi verimisdir Kucenin uzunlugu 1 kilometrden coxdur Yerli ehali buraya Arxa kuce deyir 700 den cox evi var Istifade olunmayan bagca binasinin bir hissesinde hal hazirda Hirkan qesebe belediyyesi fealiyyet gosterir Qesebede hetta corek zavodu da fealiyyet gostermisdir Illerdir ki bu bina istifadesiz veziyyetde qalmaqdadir Bu erazide boyuk cay fabriki de fealiyyet gostermisdir Hal hazirda ise bu fabrikde tikinti materiallari satisi ile mesgul olunur menbe gosterin Ehalisi ve erazisi2020 ci ilde olan melumata gore qesebenin 3 126 nefer ehalisi var Ehalinin ekseriyyetini azerbaycanlilar teskil edir Oten esrin evvellerinde burada demek olar ki qesebenin yarisinda talis dilinde danisilirdi amma indi ise talis dilinden cox az istifade olunur SSRI dovrunde bura Lenkeranin en az talis dilinde danisilan erazisi olub hetta indi de eledir Qesebenin erazisi Lenkeran rayonunun diger kend ve qesebelerine nisbeten daha boyukdur Erazisinin bu qeder boyuk olmasinin sebebi kecmisde SSRI dovrunde burada cayciligin inkisafi ucun genis imkanlarin oldugu nezere alinaraq buraya etraf kendlerin erazilerinden verilmisdir Hal hazirda erazisinin ekseriyyetini bos sahe ve meselikler ehate edir Erazisinin boyukluyu 5 3 km dir Ehali sixligi her km e 59 nefer dusur belelikle Lenkeranda dagliq erazileri cixmaq serti ile bura rayonun en seyrek meskunlasmis erazi vahidi sayilir menbe gosterin Tebieti ve teserrufatiErazide yayi quraq kecen mulayim isti iqlim tipi hakimdir Payiz movsumunde yagan aramsiz yagislar rutubetin derecesini artirir Bu da ekinciliyin sitrus meyveciliyinin cayciligin ve celtikciliyin yuksek inkisaf etmesine elverisli imkanlar yaradir Qesebe Hirkan Milli Parkina cox yaxindir Qesebede boyuk bir saheni ehate eden mese var Bu meseni yerli ehali Moskva mesesi adlandirir Mesenin sahesi 1 km dir burada palid agaclari qorunur Mesede agaclar six olduguna gore insanlar orada yolunu aza bilir Burada SSRI dovrunde cay saheleri cox genis olmusdur Coxlu sayda suvarma ucun qazilmis goller rus indi tehluke yaradan bataqliga cevrilmis ve ya qurumusdur Bu gollerde qoyulmus boyuk ve qalin demirden olan su ceken motorlarin cekisi agir olduguna gore nasaz veziyyetde hele de gollerin coxunda qalmaqdadir Celtikcilik bir muddet tezece inkisaf etmisdir Sonralar maraq olmadigina gore ekini dayandirildi Celtik bataqliqlari o erazilerde hele de var ve tehluke yaratmaqdadir Maldarliq ekincilik zeifledikden sonra yuksek inkisaf etmisdir Amma bu saheye de maraq ilden ile azalir menbe gosterin Istinadlarhttp www azerpost az options content amp id 188 Azerbaycan Respublikasinin bezi rayonlarinin inzibati erazi bolgusunde qismen deyisiklikler edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin 5 oktyabr 1999 cu il tarixli 708 IQ sayli Qerari 2022 06 10 tarixinde Istifade tarixi 2022 08 25 Melnikov S A Ibragimov Ch G sost Azerbaycan SSR inzibati erazi bolgusu 2018 11 27 at the Wayback Machine Azerbaycan Dovlet Nesriyyati Baki 1979 Hemcinin bax Lenkeran rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin