Oponi (q.yun. Οπώνη) — Afrika buynuzunda qədim Somali şəhəri. Şəhər əsasən qədim misirlilər, romalılar, yunanlar, bizanslılar, farslar və hindistanlılarla ticarət etməsiylə tanınır. Arxeoloji tapıntılara əsasən, tarixi liman şəhərinin müasir Somalinin şimal-şərqində yerləşən olduğunu əsaslanmışdır. Güman edilir ki, bu liman şəhəri Qədim Misirin adlandırdığı ərazidir. Puntlular qədim misirlilərlə Qədim padşahlıq, Orta padşahlıq və Yeni padşahlıq dövrlərində ticarət edirdilər.
Qədim şəhər | |
Oponi | |
---|---|
q.yun. Οπώνη | |
| |
Ölkə | Somali |
Vilayət | |
Salınma tarixi | e.ə. I minillik |
İlk xatırlanma | I əsr |
Dağılma tarixi | 550 |
Dağılma səbəbi | |
Müasir yeri | Hafun |
|
Tarixi
Oponidəki qəbilərdə tapılan dulusçuluq nümunələri e.ə. XVI–XI əsrlərdə çiçəklənən Yunanıstanın Mikena krallığı dövrünə təsadüf edir. Şəhərin əsas fəallığı e.ə. I əsrə və III–V əsrlərə təsadüf edir. Oponi şəhərinin adı ilk dəfə I əsrdə yaşamış anonim bir yunan taciri tərəfindən «» çəkilmişdir. Şəhər barədə məlumat qədim sənədin on üçüncü məqaləsində yerləşir:
Və körfəz boyunca, sizi özünə çəkən axınla dörd yüz stadiya məsafə qət etdikdən sonra daha əvvəl qeyd edilən şeylərin idxal edildiyi, ən çox darçının istehsal edildiyi (arebo və moto), tədricən artan ədədlərlə Misirə gətirilən yaxşı kölələrin olduğu və digər yerlərdə tapılanlardan daha yaxşı olan yüksək miqdarda tısbağa qınının tapıldığı Oponi adlı başqa bir bazar qəsəbəsi var. |
Buna baxmayaraq, şəhərin coğrafi yerləşməsi barədə dəqiq məlumat II əsrdə yaşamış qədim yunan coğrafiyaşünası Ptolemey tərəfindən verilmişdir.
Oponi Finikiya, Qədim Misir, Qədim Yunanıstan, İran, Yəmən, Nəbatiya, Azaniya, Roma imperiyası və başqa yerdən gələn tacirlər üçün dayanacaq limanı kimi fəaliyyət göstərirdi, çünki şəhər ticarət mərkəzindən Qırmızı dənizə doğru körfəz boyunca davam edən bir marşrutun üzərində, strateji bir mövqedə yerləşirdi. Şəhərə İndoneziya və Malayziya kimi uzaq yerlərdən belə tacirlər gəlirdi. Onlar ədviyyat, ipək və başqa mallar mübadilə edir, daha sonra isə Azaniya, Yəmən və ya Misirə doğru yelkən açırdılar. Bu ticarət marşrutu Hind okeanını təşkil edirdi. Şəhər 50-ci ildən ədviyyat, mixək, fil sümüyü, ekzotik heyvan dərisi və ətirli maddələr üzrə ticarət mərkəzi kimi tanınırdı.
Arxeoloji tapıntılar şəhərin VI əsrin ikinci yarısında məhv olduğunu göstərir. Bu, yəqin ki, xəstəliyinə görə gerçəkləşib, çünki xəstəlik Avropaya Şərqi Afrikadan yayılmışdır.
İstinadlar
- anonim. «» (gr). I əsr.
- Rid, Culiyan. The Indian Ocean in antiquity (ingilis) (1st Edition). Abinqdon: Routledge. səh. 449. ISBN . 2019-04-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-04-28.
- "Punt". Ancient History Encyclopedia (ingilis). 2021-04-10 tarixində . İstifadə tarixi: 28 aprel 2019. (#redundant_parameters)
- Flükiger, Fridrix Avqust. Pharmacographia (ingilis). Kembric: Cambridge University Press. 2014. səh. 136. ISBN . 2018-07-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-04-28.
- Vud, Maykl. In Search of Myths & Heroes: Exploring Four Epic Legends of the World (ingilis). University of California Press. 2005. səh. 155. ISBN . 2018-07-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-04-28.
- Çittnik, Nevill. An Archaeological Reconnaissance of the Horn: The British-Somali Expedition 1975 (ingilis). 1976. səh. 133. doi:10.1080/00672707609511233. 2023-08-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-04-28.
- Robert Ceymsson, Ayan Şau. A Dictionary of Archaeology (ingilis). Wiley. 2002. səh. 264. ISBN .
- Ptolemey, Klavdi. Claudii Ptolemaei geographia (gr). Sumptibus et typis Caroli Tauchnitii. 1843. səh. 276. 2023-08-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-04-28.
- Kis, Deyvis. Catastrophe: An Investigation into the Origins of Modern Civilization (ingilis). Ballantine Books. 2000. səh. 18–20. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqale qedim seher haqqindadir Muasir seher ucun baxin Oponi q yun Opwnh Afrika buynuzunda qedim Somali seheri Seher esasen qedim misirliler romalilar yunanlar bizanslilar farslar ve hindistanlilarla ticaret etmesiyle taninir Arxeoloji tapintilara esasen tarixi liman seherinin muasir Somalinin simal serqinde yerlesen oldugunu esaslanmisdir Guman edilir ki bu liman seheri Qedim Misirin adlandirdigi erazidir Puntlular qedim misirlilerle Qedim padsahliq Orta padsahliq ve Yeni padsahliq dovrlerinde ticaret edirdiler Qedim seherOponiq yun Opwnh eserinde qeyd edilen menteqelerin xeritesi 10 25 00 sm e 51 16 00 s u Olke SomaliVilayetSalinma tarixi e e I minillikIlk xatirlanma I esrDagilma tarixi 550Dagilma sebebiMuasir yeri HafunTarixiOponideki qebilerde tapilan dulusculuq numuneleri e e XVI XI esrlerde ciceklenen Yunanistanin Mikena kralligi dovrune tesaduf edir Seherin esas fealligi e e I esre ve III V esrlere tesaduf edir Oponi seherinin adi ilk defe I esrde yasamis anonim bir yunan taciri terefinden cekilmisdir Seher barede melumat qedim senedin on ucuncu meqalesinde yerlesir Ve korfez boyunca sizi ozune ceken axinla dord yuz stadiya mesafe qet etdikden sonra daha evvel qeyd edilen seylerin idxal edildiyi en cox darcinin istehsal edildiyi arebo ve moto tedricen artan ededlerle Misire getirilen yaxsi kolelerin oldugu ve diger yerlerde tapilanlardan daha yaxsi olan yuksek miqdarda tisbaga qininin tapildigi Oponi adli basqa bir bazar qesebesi var Buna baxmayaraq seherin cografi yerlesmesi barede deqiq melumat II esrde yasamis qedim yunan cografiyasunasi Ptolemey terefinden verilmisdir Oponi Finikiya Qedim Misir Qedim Yunanistan Iran Yemen Nebatiya Azaniya Roma imperiyasi ve basqa yerden gelen tacirler ucun dayanacaq limani kimi fealiyyet gosterirdi cunki seher ticaret merkezinden Qirmizi denize dogru korfez boyunca davam eden bir marsrutun uzerinde strateji bir movqede yerlesirdi Sehere Indoneziya ve Malayziya kimi uzaq yerlerden bele tacirler gelirdi Onlar edviyyat ipek ve basqa mallar mubadile edir daha sonra ise Azaniya Yemen ve ya Misire dogru yelken acirdilar Bu ticaret marsrutu Hind okeanini teskil edirdi Seher 50 ci ilden edviyyat mixek fil sumuyu ekzotik heyvan derisi ve etirli maddeler uzre ticaret merkezi kimi taninirdi Arxeoloji tapintilar seherin VI esrin ikinci yarisinda mehv oldugunu gosterir Bu yeqin ki xesteliyine gore gerceklesib cunki xestelik Avropaya Serqi Afrikadan yayilmisdir Istinadlaranonim gr I esr Rid Culiyan The Indian Ocean in antiquity ingilis 1st Edition Abinqdon Routledge seh 449 ISBN 1138972568 2019 04 28 tarixinde Istifade tarixi 2019 04 28 Punt Ancient History Encyclopedia ingilis 2021 04 10 tarixinde Istifade tarixi 28 aprel 2019 redundant parameters Flukiger Fridrix Avqust Pharmacographia ingilis Kembric Cambridge University Press 2014 seh 136 ISBN 9781108069304 2018 07 29 tarixinde Istifade tarixi 2019 04 28 Vud Maykl In Search of Myths amp Heroes Exploring Four Epic Legends of the World ingilis University of California Press 2005 seh 155 ISBN 9780520247246 2018 07 29 tarixinde Istifade tarixi 2019 04 28 Cittnik Nevill An Archaeological Reconnaissance of the Horn The British Somali Expedition 1975 ingilis 1976 seh 133 doi 10 1080 00672707609511233 2023 08 06 tarixinde Istifade tarixi 2019 04 28 Robert Ceymsson Ayan Sau A Dictionary of Archaeology ingilis Wiley 2002 seh 264 ISBN 978 0 631 23583 5 Ptolemey Klavdi Claudii Ptolemaei geographia gr Sumptibus et typis Caroli Tauchnitii 1843 seh 276 2023 08 06 tarixinde Istifade tarixi 2019 04 28 Kis Deyvis Catastrophe An Investigation into the Origins of Modern Civilization ingilis Ballantine Books 2000 seh 18 20 ISBN 9788470398131