Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tassilin Accer (Bərbər: Tassili n Ajjer, ərəb. طاسيلي ناجر; "Çaylar yaylası") — Əlcəzairin cənub-şərqindəki geniş yaylada, Böyük səhrada yerləşən milli parkdır. İbtidai icma quruluşuna aid mağara sənətinin ən vacib qruplarından birinə sahib olan və 72000 kvadrat kilometrdən çox ərazini əhatə edən Tassilin Accer 1982-ci ildə UNESCO-nun Ümumdünya irsi siyahısına daxil edilmişdir.
| Tassilin Accer | |
|---|---|
| Tassili n Ajjer | |
 | |
BTMB kateqoriyası — II (Milli park) | |
| Sahəsi | 72.000 km2 ha |
| Mütləq hündürlüyü | 2.158 m |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |  Əlcəzair |
| | |
| Rəsmi adı | Tassili n'Ajjer |
| Tipi | Təbii və Mədəni |
| Kriteriya | (i), (iii), (vii), (viii) |
| Tarixi | 7 fevral 2001 |
| Hissəsi | Tassili Milli parkı, La Vallee d'Iherir Ramsar yeri |
| İstinad nöm. | 179 |
| Ölkə | Əlcəzair |
| Rəsmi adı | La Vallée d'Iherir |
| Tarixi | 2 fevral 2001 |
| İstinad nöm. | 1057 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Qədim sənət
Buradakı ilk dəfə 1910-cu ildə bildirilən süxur formalaşması qaya sənətinin ibtidai icma dövründəki parietal əsərləri ilə qeyd olunan bir arxeoloji ərazidir və şəhərin indiki səhradan daha çox yaşana bilən bir savanna olduğu dövrdəki son buzlaq dövrünün sonuna, erkən neolit dövrünə aiddir.
Mənbələr xeyli dərəcədə fərqlənsə də, ən qədim sənət əsərlərinin 12 min il əvvələ aid olduğu güman edilir. Böyük əksəriyyəti əlaqəli çöküntülərin tanışlığına görə, eramızdan əvvəl doqquzuncu və onuncu minilliklərə aiddir. İndiyə qədər müəyyən edilmiş 15.000 oyma arasında təsvir edilən fiqurlar əsasən antiloplar və timsahlar, mal-qara sürüləri və ov və rəqs kimi fəaliyyət göstərən insanlar da daxil olmaqla böyük vəhşi heyvanlardır.UNESCO-ya görə, " Rəsm və oymaların müstəsna sıxlığı…Tassilini dünyaca məşhur etdi."
Coğrafiya
Tassilin Accer Əlcəzairin cənub-şərqində, Liviya, Niger və Mali sərhədlərində, 72.000 km2 sahəni əhatə edən geniş yayladır. Ən yüksək nöqtəsi olan Adrar Afao dəniz səviyyəsindən 2,158 metr (7,080 ft) hündürlükdə yerləşir.
Arxeoloji sahə milli park, biosfer qoruğu olaraq təyin edilmiş və Tassili n'Ajjer Milli Parkı kimi UNESCO-nun Ümumdünya irsi siyahısına daxil edilmişdir.
Yayla böyük geoloji və estetik maraq oyadır. Aşınmış qum daşından ibarət qaya meşələrinin geoloji formasiyasının panoraması Ay səthinin mənzərəsinə bənzəyir.
Geologiya
Yayla əsasən qum daşından ibarətdir. Qum daşı nazik xarici təbəqə ilə örtülmüş metal oksidləri ilə qaya birləşmələrini qara rəngdən tutmuş tünd qırmızıya qədər müxtəlif rənglərə boyayır. Ərazidəki eroziya bir çox digər möhtəşəm quru formalaşmaları ilə birlikdə 300-ə yaxın təbii körpünün meydana gəlməsinə səbəb olmuşdur.
Ekologiya
Qum daşının hündürlüyü və su tutma xüsusiyyətləri səbəbindən buradakı bitki ətrafdakı çöllərə nisbətən bir qədər zəngindir. Buraya ərazinin daha yüksək şərq hissəsindəki Cupressus dupreziana və mərsin kimi nəsli kəsilməkdə olan endemik növlərinin dağınıq meşələri daxildir.
Qərbi Afrika timsahının relikt populyasiyaları Tassili Accerdə XX əsrə qədər davam etmişdir.Bölgənin qayaüstü rəsmlərində təsvir edilmiş daha böyük məməlilərdən qalan yeganə canlı olan muflon da daxil olmaqla müxtəlif fauna hələ də yaylada yaşayır.
Qalereya
-
![image]()
Olduqca yüksək qaya sütunları (fotoşəkil 30 000 ft-dən çəkilib) -
![image]()
Tassili Accerdə qum təpələri, dyunlar -
![image]()
Ritual fiqur və ya şaman -
![image]()
İnsan fiqurları -
![image]()
Ətrafdakı səhra -
![image]()
İnsan fiqurları -
![image]()
Qum daşı qayaları və uçurumlar -
![image]()
İnsan fiqurları
Tin-Taqirt qaya qravüraları
-
![image]()
Dəvəquşu -
![image]()
Yatmış antilop -
![image]()
Bubalus -
![image]()
İnsanlar -
![image]()
Ayaqizləri
İstinadlar
- "Rock Art of the Tassili n Ajjer, Algeria" (PDF). Africanrockart.org. September 30, 2019 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: February 7, 2017.
- Centre, UNESCO World Heritage. "Tassili n'Ajjer". UNESCO World Heritage Centre. 11 Oct 2017. 4 April 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 1 June 2020.
- "Tassili-n-Ajjer". britannica. May 29, 2019 tarixində . İstifadə tarixi: February 7, 2017.
- "Tassili N'Ajjer (Algeria)". Africanworldheritagesites.org. October 17, 2017 tarixində . İstifadə tarixi: February 7, 2017.
- Mercier, Norbert; Le Quellec, Jean-Loïc; Hachid, Malika; Agsous, Safia; Grenet, Michel. "OSL dating of quaternary deposits associated with the parietal art of the Tassili-n-Ajjer plateau (Central Sahara)". Quaternary Geochronology. 10. July 2012: 367–373. doi:10.1016/j.quageo.2011.11.010.
- Scheffel, Richard L.; Wernet, Susan J., redaktorlar Natural Wonders of the World. United States of America: Reader's Digest Association, Inc. 1980. 371–372. ISBN .
- "Tassili n'Ajer". UNESCO World Heritage Centre. 22 May 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 7 March 2013.
- . Algeria.com. February 8, 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 7, 2017.
- "Tassili National Park, Sahara Algeria". Archmillennium.net. 2020-09-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2012-12-16.
- "Crocodiles in the Sahara Desert: An Update of Distribution, Habitats and Population Status for Conservation Planning in Mauritania 2018-08-10 at the Wayback Machine". . 25 February 2011.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tassilin Accer Berber Tassili n Ajjer ereb طاسيلي ناجر Caylar yaylasi Elcezairin cenub serqindeki genis yaylada Boyuk sehrada yerlesen milli parkdir Ibtidai icma qurulusuna aid magara senetinin en vacib qruplarindan birine sahib olan ve 72000 kvadrat kilometrden cox erazini ehate eden Tassilin Accer 1982 ci ilde UNESCO nun Umumdunya irsi siyahisina daxil edilmisdir Tassilin AccerTassili n AjjerBTMB kateqoriyasi II Milli park Sahesi 72 000 km2 haMutleq hundurluyu 2 158 mYerlesmesi25 40 sm e 9 00 s u Olke ElcezairTassilin AccerUNESCO Umumdunya IrsiResmi adiTassili n AjjerTipiTebii ve MedeniKriteriya i iii vii viii Tarixi7 fevral 2001HissesiTassili Milli parki La Vallee d Iherir Ramsar yeriIstinad nom 179OlkeElcezairRAMSAR yeriResmi adiLa Vallee d IherirTarixi2 fevral 2001Istinad nom 1057 Vikianbarda elaqeli mediafayllarQedim senetBuradaki ilk defe 1910 cu ilde bildirilen suxur formalasmasi qaya senetinin ibtidai icma dovrundeki parietal eserleri ile qeyd olunan bir arxeoloji erazidir ve seherin indiki sehradan daha cox yasana bilen bir savanna oldugu dovrdeki son buzlaq dovrunun sonuna erken neolit dovrune aiddir Menbeler xeyli derecede ferqlense de en qedim senet eserlerinin 12 min il evvele aid oldugu guman edilir Boyuk ekseriyyeti elaqeli cokuntulerin tanisligina gore eramizdan evvel doqquzuncu ve onuncu minilliklere aiddir Indiye qeder mueyyen edilmis 15 000 oyma arasinda tesvir edilen fiqurlar esasen antiloplar ve timsahlar mal qara suruleri ve ov ve reqs kimi fealiyyet gosteren insanlar da daxil olmaqla boyuk vehsi heyvanlardir UNESCO ya gore Resm ve oymalarin mustesna sixligi Tassilini dunyaca meshur etdi CografiyaTassilin Accer Elcezairin cenub serqinde Liviya Niger ve Mali serhedlerinde 72 000 km2 saheni ehate eden genis yayladir En yuksek noqtesi olan Adrar Afao deniz seviyyesinden 2 158 metr 7 080 ft hundurlukde yerlesir Arxeoloji sahe milli park biosfer qorugu olaraq teyin edilmis ve Tassili n Ajjer Milli Parki kimi UNESCO nun Umumdunya irsi siyahisina daxil edilmisdir Yayla boyuk geoloji ve estetik maraq oyadir Asinmis qum dasindan ibaret qaya meselerinin geoloji formasiyasinin panoramasi Ay sethinin menzeresine benzeyir GeologiyaYayla esasen qum dasindan ibaretdir Qum dasi nazik xarici tebeqe ile ortulmus metal oksidleri ile qaya birlesmelerini qara rengden tutmus tund qirmiziya qeder muxtelif renglere boyayir Erazideki eroziya bir cox diger mohtesem quru formalasmalari ile birlikde 300 e yaxin tebii korpunun meydana gelmesine sebeb olmusdur EkologiyaQum dasinin hundurluyu ve su tutma xususiyyetleri sebebinden buradaki bitki etrafdaki collere nisbeten bir qeder zengindir Buraya erazinin daha yuksek serq hissesindeki Cupressus dupreziana ve mersin kimi nesli kesilmekde olan endemik novlerinin daginiq meseleri daxildir Qerbi Afrika timsahinin relikt populyasiyalari Tassili Accerde XX esre qeder davam etmisdir Bolgenin qayaustu resmlerinde tesvir edilmis daha boyuk memelilerden qalan yegane canli olan muflon da daxil olmaqla muxtelif fauna hele de yaylada yasayir QalereyaOlduqca yuksek qaya sutunlari fotosekil 30 000 ft den cekilib Tassili Accerde qum tepeleri dyunlar Ritual fiqur ve ya saman Insan fiqurlari Etrafdaki sehra Insan fiqurlari Qum dasi qayalari ve ucurumlar Insan fiqurlariTin Taqirt qaya qravuralariDevequsu Yatmis antilop Bubalus Insanlar AyaqizleriIstinadlar Rock Art of the Tassili n Ajjer Algeria PDF Africanrockart org September 30 2019 tarixinde PDF Istifade tarixi February 7 2017 Centre UNESCO World Heritage Tassili n Ajjer UNESCO World Heritage Centre 11 Oct 2017 4 April 2022 tarixinde Istifade tarixi 1 June 2020 Tassili n Ajjer britannica May 29 2019 tarixinde Istifade tarixi February 7 2017 Tassili N Ajjer Algeria Africanworldheritagesites org October 17 2017 tarixinde Istifade tarixi February 7 2017 Mercier Norbert Le Quellec Jean Loic Hachid Malika Agsous Safia Grenet Michel OSL dating of quaternary deposits associated with the parietal art of the Tassili n Ajjer plateau Central Sahara Quaternary Geochronology 10 July 2012 367 373 doi 10 1016 j quageo 2011 11 010 Scheffel Richard L Wernet Susan J redaktorlar Natural Wonders of the World United States of America Reader s Digest Association Inc 1980 371 372 ISBN 978 0 89577 087 5 Tassili n Ajer UNESCO World Heritage Centre 22 May 2021 tarixinde Istifade tarixi 7 March 2013 Algeria com February 8 2017 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi February 7 2017 Tassili National Park Sahara Algeria Archmillennium net 2020 09 20 tarixinde Istifade tarixi 2012 12 16 Crocodiles in the Sahara Desert An Update of Distribution Habitats and Population Status for Conservation Planning in Mauritania 2018 08 10 at the Wayback Machine 25 February 2011