Frank Şervud Rouland (28 iyun 1927[…], Delaver[d], Ohayo – 10 mart 2012[…], Nyuport-Biç[d], Kaliforniya) — Amerika kimyaçısı, Yer kürəsinin ozon təbəqəsinin tükənməsində qaz haloalkanların roluna dair işinə görə laureatı, mükafatı Mario Molina və Paul Krutzen ilə paylaşan və atmosfer kimyası və kimyəvi kinetika sahəsində əsərlərin müəllifidir. Fəlsəfə doktoru (1952il), İrvaynedə Kaliforniya Universitetinin professoru. ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının (1978il) və Amerika Fəlsəfə Cəmiyyətinin (1995il) üzvü, London Kral Cəmiyyətinin xarici üzvü (2004il).
Frenk Şervud Roulend | |
---|---|
ing. Frank Sherwood Rowland | |
Doğum tarixi | 28 iyun 1927[…] |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 10 mart 2012[…](84 yaşında) |
Vəfat yeri |
|
Vəfat səbəbi | Parkinson xəstəliyi |
Elm sahəsi | kimya |
İş yerləri |
|
Təhsili |
|
Üzvlüyü |
|
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Erkən illəri
Frank Şervud Rouland kiçik Delaver (Ohayo) şəhərində anadan olub. O, Sidney və Marqaret Roulandın üç oğlundan ikincisi idi. Atası Ohayo Uesleyan Universitetində (Ohio Wesleyan University) riyaziyyat professoru və riyaziyyat kafedrasının müdiri işləyib. Frank Rouland 12 yaşında orta məktəbə getmiş və 1943-cü ildə on altı yaşına bir neçə həftə qalmış oranı bitirən erkən uşaq idi. 18 yaşında məcburi hərbi xidmətə məruz qaldığı üçün dərhal Ohayo Uesleyan Universitetinə daxil olur. İki il sonra F. Rouland Hərbi Dəniz Qüvvələrinə radar operatoru stajçısı kimi qatıldı. İkinci Dünya Müharibəsi Çikaqo yaxınlığında əsas təlimdə olarkən başa çatdı. Xidməti bitdikdən sonra Frank universitetə qayıtdı və iki il sonra kimya, fizika və riyaziyyat üzrə ixtisaslaşmış məzun oldu. Valideynlərinin yolu ilə Frank Çikaqo Universitetinə keçdi və burada onun rəhbəri Uillard Libbi oldu.
Karyerası
F. Rouland siklotronda istehsal olunan radioaktiv brom atomlarının kimyəvi vəziyyəti haqqında doktorluq dissertasiyasını tamamladıqdan sonra 1952-ci ildən 1956-cı ilə qədər Prinston Universitetində dərs dedi. Bu dörd il ərzində F. Rouland hər il yay ayını Brokheyvendə Milli Laboratoriyasında keçirdi və burada tritium etiketli üzvi birləşmələrin sintezi üçün "isti atom kimyası"ndan istifadəni inkişaf etdirdi. Xüsusilə bu mövzu və ümumiyyətlə radiokimya F. Roulandın növbəti 20 il ərzində sonrakı tədqiqatlarının bünövrəsini qoydu. Elə həmin illərdən başlayaraq o, 40 il ərzində müxtəlif formalarda ona verilən ABŞ Atom Enerjisi Komissiyasından dəstək almağa başladı. 1956-cı ildə F. Rouland Kanzas Universitetində dosent kimi işə düzəldi və burada radiokimyəvi tədqiqatlarla məşğul olan laboratoriyaya rəhbərlik etdi. Onun tədqiqatının əsas istiqaməti enerjili tritium atomlarının kimyəvi reaksiyalarını anlamaq, xlor və brom radioizotoplarının reaksiyalarını öyrənmək idi. 1963-cü ildə F. Rouland professor vəzifəsinə təyin olundu. Daha sonra professor Uillard Libbi ona Kaliforniya Universitetində, İrvaynedə kimya departamentinin ilk sədri olmaq fürsətini təklif etdi. 1965-ci ildə yeddi professor-müəllim heyəti, beş işçi heyəti, üç birinci kurs aspirantı və bir neçə bakalavrdan ibarət kafedra açılmışdı. 1970-ci ildə F. Rouland rəhbər vəzifəsindən istefa verdi, lakin kafedranın maraqlarına sadiq qaldı. O, sonradan 1990-cı ildə Yer Elmləri Departamentinin formalaşmasında mühüm rol oynadı, dostu və görkəmli həmkarı Ralf Siseronu rəhbər vəzifəyə işə götürməyə köməklik etdi. Kaliforniya Universitetinə keçdikdən sonra ultrabənövşəyi işığın fotolizi ilə başlayan reaksiyaları əhatə etmək üçün F. Rouland tədqiqat sahəsini dahada genişləndirdi. Atmosfer problemlərini həll etmək üçün radiokimyadan istifadəni araşdırmağa başladı. Onun ilk ekoloji tədqiqatı, civə səviyyələri fonunda muzeydəki qılınc və tuna balığı nümunələrindəki civə səviyyəsinin ölçülməsi haqqında məlumat idi. Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyasının üzvü (1977il).
Əsas tədqiqatları
F. Roulandın ən məşhur işi xlorflorkarbonların (XFK) ozon təbəqəsinin məhvinə kömək etdiyini kəşf etməsi idi. O, qaz halında olan sintetik üzvi maddələrin günəş radiasiyasının təsiri altında stratosferdə parçalanaraq, ayrı-ayrılıqda çoxlu sayda ozon molekulunu məhv etməyə qadir olan xlor və xlor monoksit atomlarını buraxmasını təklif etdi. İlk dəfə 1974-cü ildə Nature jurnalında("Təbiət") nəşr olunan Roulandın tədqiqatı problemin elmi tədqiqinin başlanğıcını qoydu. 1978-ci ildə ABŞ aerozol qutularında xlorftorkarbonlar(XFK) əsaslı aerozolların istifadəsinə ilk qadağa tətbiq etdi. Lakin faktiki istehsal dayanmadı və tezliklə əvvəlki səviyyəsinə qayıtdı. Qlobal tənzimləmə siyasətlərinin ortaya çıxdığı 1980-ci illərə qədər davam etdi. Rouland bir çox atmosfer tədqiqatları apardı. Təcrübələrdən biri dünyanın müxtəlif şəhərlərindən və yerlərindən hava nümunələri toplayaraq CCl3F-nin şimal-cənub qarışmasını müəyyən etməkdən ibarət idi. Müxtəlif enliklərdə konsentrasiyaları ölçməklə, Rouland CCl3F-nin yarımkürələr arasında olduqca tez qarışdığını görə bildi. 8 il sonra eyni ölçmə təkrarlandı və nəticələr CCl3F konsentrasiyalarında davamlı artmasını göstərdi. Roulandın işi həmçinin ozon təbəqəsinin sıxlığının mövsümi olaraq necə dəyişdiyini, noyabrda artdığını və aprelə qədər azaldığını, sonra yayda bərabərləşdiyini və noyabrda yenidən artdığını göstərdi. Sonrakı illər ərzində toplanmış məlumatlar ümumi ozon səviyyələrinin azaldığını göstərdi. Rouland və onun həmkarları həm ictimaiyyət, həm də siyasətçilər ilə qarşılıqlı əlaqədə oldu və XFK-ların təsirini tədricən azaldacaq müxtəlif həllər təklif etdi. XFK tullantıları ilk dəfə Kanada, ABŞ, İsveç və Norveçdə tənzimlənmişdir. 1980-ci illərdə Vyana sazişi və Monreal protokolu qlobal tənzimləmənin başlanmasına icazə verdi. 1995-ci ildə Frank Şervud Rouland, Mario Molina və Paul Krutzen Yer Kürəsinin ozon təbəqəsinin tükənməsinde qaz haloalkanlarının roluna dair işlərinə görə Nobel mükafatı aldılar.
İctimai mövqesi
Əvvəlcə XFK parçalanması ilə bağlı ilkin iş zamanı Rouland qərara gəldi ki, elmi araşdırmalarına əlavə olaraq, bu məsələdə ictimai xadim olmaq onun vəzifəsi idi. O, 1997-ci ildə iqlim dəyişikliyi ilə bağlı Ağ Evdə keçirilən dəyirmi masada verdiyi bəyanatda fikirlərini ümumiləşdirib: "Ətraf mühitə təsir edə biləcək bir şey kəşf edən bir alimin məsuliyyəti deyilmi, bu barədə nəsə etmək sizin də məsuliyyətiniz deyilmi? Tədbir görülməsi üçün kifayət qədər edin?… Biz deyiliksə, o zaman kim? İndi deyilsə, nə vaxt?" qərarını verən Rouland heç vaxt bu nöqteyi-nəzərdən və öz vəzifəsini yerinə yetirməkdən çəkinməmişdi. Rouland mürəkkəb məsələləri aydın və əyani şəkildə ümumiləşdirmək üçün nadir qabiliyyətə malik idi və ondan istifadə etməyin yollarını tapmışdı. O, tez-tez Kaliforniya və ABŞ qanun orqanları qarşısında ifadə verirdi. Bundestağa gedib orada ozon təbəqəsi və iqlim dəyişikliyi haqqında qeyri-ixtisas nəşrlərində yazırdı. 1994-cü ildə Milli Elmlər Akademiyasının Xarici Əlaqələr katibi seçilib və 2002-ci ilə qədər bu vəzifədə işləyib. Şervud Rouland, həmişə beynəlxalq əməkdaşlığa yüksək qiymət verib və uzun illər Almaniya, Yaponiya və Çindən olan həmkarları ilə, eləcə də digər ölkələrlə əməkdaşlıq etmişdi. Bu şəxsi təcrübə onun Milli Elmlər Akademiyasındakı işində yaradıcılığının əsasını təşkil etmişdir ki, buda 2004-cü ildə Kral Cəmiyyətinin Xarici Təqaüdçüsü olmasına gətirib çıxartdı. 1995-ci ildə Hindistandan olan professor Prakeş Tandon ilə o, rəsmi müraciət edən təşkilatlara və hökumətlərə qlobal əhəmiyyət kəsb edən məsələlər üzrə məsləhət və təlimat vermək üçün dünya elm akademiyalarının beynəlxalq şəbəkəsinin yaradılmasına kömək etdi. İndi bu şəbəkəyə 130-dan çox elm, tibb və mühəndislik akademiyaları daxildir. 1992-ci ildə Şervud Rouland "Bəşəriyyətə Xəbərdarlıq" imzaladı
Şəxsi həyatı
Elmlə məşğul olarkən, Rouland universitetin beysbol və basketbol komandasında oynadı, bacardı və yayda Kanadanın Ontario şəhərində yarı peşəkar beysbol komandasında oyunçu meneceri kimi fəaliyyət göstərdi. 10 mart 2012-ci ildə Parkinson xəstəliyinin yaratdığı ağırlaşmalardan öldü.
Mükafat və tanınmaları
- ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının üzvü (1978 il)
- London Kral Cəmiyyətinin xarici üzvü (2004 il)
- Tolman medalı (1976 il)
- Leo Silarda Mükafatı (1979 il)
- Tayler Mükafatı (1983 il)
- Yaponiya Mükafatı (1989 il)
- Dikson Mükafatı (1990 il)
- Peter Debay Mükafatı (1993 il)
- Rojer Revella medalı (1994 il)
- Albert Eynşteyn Mükafatı (1994 il)
- Kimya üzrə Nobel Mükafatı (1995 il)
- Nevada medalı (1997 il)
1998-ci ildə İrvayn Kaliforniya Universitetində fiziki elmlər binasına Roulandin adı verildi və foyedə onun büstü qoyuldu. 2007-ci ildə Rouland dağı və asteroid (9681) Sherwoodrowland (Şervud Rouland) onun şərəfinə adlandırıldı.
İstinadlar
- F. Sherwood Rowland // Encyclopædia Britannica (ing.).
- F. Sherwood Rowland // Solomon Quqqenhaym muzeyi. 1937.
- UC Irvine Nobel winner F. Sherwood Rowland dies.
- NNDB (ing.). 2002.
- Роуленд, Шервуд на сайте Национальной академии наук США (англ.)
- APS Member History. Дата обращения: 6 января 2022. Архивировано 2 января 2022 года.
- Rowland; Frank Sherwood (1927–2012) Архивная копия от 10 ноября 2021 на Wayback Machine (англ.)
- Nobel Lectures in Chemistry (1991–1995). Singapore: World Scientific Publishing. 1997. p. 296. .
- Wolfgang R., Rowland F. S., Turton C. N. Production of radioactive organic compounds with recoil tritons // Science, vol. 121. 1955. P. 715–717. doi:10.1126/science.121.3151.715
- Lee E. K. C., Rowland F. S. Isotope effects in recoil tritium reactions with methyl fluoride. // J. Am. Chem. Soc., vol. 85. 1963. P. 2907–2912. doi:10.1021/ja00902a010
- Lee E. K. C., Miller G., Rowland F. S. Moderator effects on recoil tritium reactions with methyl and methyl-d3 fluorides. // J. Am. Chem. Soc., vol. 87. 1965. P. 190–199. doi:10.1021/ja01080a011
- Wai C. M., Ting C. T., Rowland F. S. The stereochemistry of the replacement of chlorine atoms in alkyl halides by chlorine-38 activated in the (n,γ) process. // J. Am. Chem. Soc., vol. 86. 1964. P. 2525–2526. doi:10.1021/ja01066a050
- Wai C. M., Ting C. T., Miller G., Rowland F. S. The stereochemistry of the reactions of (n,γ) halogen atoms with alkyl halides in the liquid phase. Chemical effects of nuclear transformations (Proceedings Series), vol. 1. 1965. P. 333–344. Vienna, Austria: International Atomic Energy Agency.
- Mario Molina and F. S. Rowland. Stratospheric Sink for Chlorofluoromethanes: Chlorine Atom-Catalysed Destruction of Ozone 810–2. Nature 249 (28 июня 1974). doi:10.1038/249810a0.
- Rowland F. S., Harris N. R. P., Bojkov R. D., Bloomfield P. Statistical error analysis of ozone trends—winter depletion in the Northern Hemisphere. In Ozone in the Atmosphere. // Hampton, VA: Deepak Publishing. Proceedings of the Quadrennial Ozone Symposium, 1988 (ed. R. D. Bojkov & P. Fabian). 1989. P. 71–75.
- World Scientists' Warning To Humanity (англ.). Дата обращения: 17 мая 2019. Архивировано из оригинала 30 апреля 2019 года.
- Lenta.ru: Прогресс: В США скончался "разрушитель" озонового слоя Земли. Дата обращения: 12 марта 2012. Архивировано 14 марта 2012 года.
- Роуленд, Шервуд на сайте Национальной академии наук США (англ.) APS Member History. Дата обращения: 6 января 2022. Архивировано 2 января 2022 года.
- Rowland; Frank Sherwood (1927–2012) Архивная копия от 10 ноября 2021 на Wayback Machine (англ.)
- "Arxivlənmiş surət". 2023-02-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-02-23.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Frank Servud Rouland 28 iyun 1927 Delaver d Ohayo 10 mart 2012 Nyuport Bic d Kaliforniya Amerika kimyacisi Yer kuresinin ozon tebeqesinin tukenmesinde qaz haloalkanlarin roluna dair isine gore Nobel mukafati laureati mukafati Mario Molina ve Paul Krutzen ile paylasan ve atmosfer kimyasi ve kimyevi kinetika sahesinde eserlerin muellifidir Felsefe doktoru 1952il Irvaynede Kaliforniya Universitetinin professoru ABS Milli Elmler Akademiyasinin 1978il ve Amerika Felsefe Cemiyyetinin 1995il uzvu London Kral Cemiyyetinin xarici uzvu 2004il Frenk Servud Roulending Frank Sherwood RowlandDogum tarixi 28 iyun 1927 1927 06 28 Dogum yeri Delaver d Ohayo ABSVefat tarixi 10 mart 2012 2012 03 10 84 yasinda Vefat yeri Nyuport Bic d Orinc Kaliforniya ABSVefat sebebi Parkinson xesteliyiElm sahesi kimyaIs yerleri Prinston Universiteti Kanzas Universiteti d Irvayn Kaliforniya UniversitetiTehsili Uesliyan Ohayo Universiteti d Cikaqo Universiteti 1948 1952 Uzvluyu London Kral Cemiyyeti ABS Milli Elmler Akademiyasi 1978 Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasi Amerika Felsefe Cemiyyeti d Amerika Fizik Cemiyyeti d Mukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarErken illeriFrank Servud Rouland kicik Delaver Ohayo seherinde anadan olub O Sidney ve Marqaret Roulandin uc oglundan ikincisi idi Atasi Ohayo Uesleyan Universitetinde Ohio Wesleyan University riyaziyyat professoru ve riyaziyyat kafedrasinin mudiri isleyib Frank Rouland 12 yasinda orta mektebe getmis ve 1943 cu ilde on alti yasina bir nece hefte qalmis orani bitiren erken usaq idi 18 yasinda mecburi herbi xidmete meruz qaldigi ucun derhal Ohayo Uesleyan Universitetine daxil olur Iki il sonra F Rouland Herbi Deniz Quvvelerine radar operatoru stajcisi kimi qatildi Ikinci Dunya Muharibesi Cikaqo yaxinliginda esas telimde olarken basa catdi Xidmeti bitdikden sonra Frank universitete qayitdi ve iki il sonra kimya fizika ve riyaziyyat uzre ixtisaslasmis mezun oldu Valideynlerinin yolu ile Frank Cikaqo Universitetine kecdi ve burada onun rehberi Uillard Libbi oldu KaryerasiF Rouland siklotronda istehsal olunan radioaktiv brom atomlarinin kimyevi veziyyeti haqqinda doktorluq dissertasiyasini tamamladiqdan sonra 1952 ci ilden 1956 ci ile qeder Prinston Universitetinde ders dedi Bu dord il erzinde F Rouland her il yay ayini Brokheyvende Milli Laboratoriyasinda kecirdi ve burada tritium etiketli uzvi birlesmelerin sintezi ucun isti atom kimyasi ndan istifadeni inkisaf etdirdi Xususile bu movzu ve umumiyyetle radiokimya F Roulandin novbeti 20 il erzinde sonraki tedqiqatlarinin bunovresini qoydu Ele hemin illerden baslayaraq o 40 il erzinde muxtelif formalarda ona verilen ABS Atom Enerjisi Komissiyasindan destek almaga basladi 1956 ci ilde F Rouland Kanzas Universitetinde dosent kimi ise duzeldi ve burada radiokimyevi tedqiqatlarla mesgul olan laboratoriyaya rehberlik etdi Onun tedqiqatinin esas istiqameti enerjili tritium atomlarinin kimyevi reaksiyalarini anlamaq xlor ve brom radioizotoplarinin reaksiyalarini oyrenmek idi 1963 cu ilde F Rouland professor vezifesine teyin olundu Daha sonra professor Uillard Libbi ona Kaliforniya Universitetinde Irvaynede kimya departamentinin ilk sedri olmaq fursetini teklif etdi 1965 ci ilde yeddi professor muellim heyeti bes isci heyeti uc birinci kurs aspiranti ve bir nece bakalavrdan ibaret kafedra acilmisdi 1970 ci ilde F Rouland rehber vezifesinden istefa verdi lakin kafedranin maraqlarina sadiq qaldi O sonradan 1990 ci ilde Yer Elmleri Departamentinin formalasmasinda muhum rol oynadi dostu ve gorkemli hemkari Ralf Siseronu rehber vezifeye ise goturmeye komeklik etdi Kaliforniya Universitetine kecdikden sonra ultrabenovseyi isigin fotolizi ile baslayan reaksiyalari ehate etmek ucun F Rouland tedqiqat sahesini dahada genislendirdi Atmosfer problemlerini hell etmek ucun radiokimyadan istifadeni arasdirmaga basladi Onun ilk ekoloji tedqiqati cive seviyyeleri fonunda muzeydeki qilinc ve tuna baligi numunelerindeki cive seviyyesinin olculmesi haqqinda melumat idi Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasinin uzvu 1977il Esas tedqiqatlariF Roulandin en meshur isi xlorflorkarbonlarin XFK ozon tebeqesinin mehvine komek etdiyini kesf etmesi idi O qaz halinda olan sintetik uzvi maddelerin gunes radiasiyasinin tesiri altinda stratosferde parcalanaraq ayri ayriliqda coxlu sayda ozon molekulunu mehv etmeye qadir olan xlor ve xlor monoksit atomlarini buraxmasini teklif etdi Ilk defe 1974 cu ilde Nature jurnalinda Tebiet nesr olunan Roulandin tedqiqati problemin elmi tedqiqinin baslangicini qoydu 1978 ci ilde ABS aerozol qutularinda xlorftorkarbonlar XFK esasli aerozollarin istifadesine ilk qadaga tetbiq etdi Lakin faktiki istehsal dayanmadi ve tezlikle evvelki seviyyesine qayitdi Qlobal tenzimleme siyasetlerinin ortaya cixdigi 1980 ci illere qeder davam etdi Rouland bir cox atmosfer tedqiqatlari apardi Tecrubelerden biri dunyanin muxtelif seherlerinden ve yerlerinden hava numuneleri toplayaraq CCl3F nin simal cenub qarismasini mueyyen etmekden ibaret idi Muxtelif enliklerde konsentrasiyalari olcmekle Rouland CCl3F nin yarimkureler arasinda olduqca tez qarisdigini gore bildi 8 il sonra eyni olcme tekrarlandi ve neticeler CCl3F konsentrasiyalarinda davamli artmasini gosterdi Roulandin isi hemcinin ozon tebeqesinin sixliginin movsumi olaraq nece deyisdiyini noyabrda artdigini ve aprele qeder azaldigini sonra yayda beraberlesdiyini ve noyabrda yeniden artdigini gosterdi Sonraki iller erzinde toplanmis melumatlar umumi ozon seviyyelerinin azaldigini gosterdi Rouland ve onun hemkarlari hem ictimaiyyet hem de siyasetciler ile qarsiliqli elaqede oldu ve XFK larin tesirini tedricen azaldacaq muxtelif heller teklif etdi XFK tullantilari ilk defe Kanada ABS Isvec ve Norvecde tenzimlenmisdir 1980 ci illerde Vyana sazisi ve Monreal protokolu qlobal tenzimlemenin baslanmasina icaze verdi 1995 ci ilde Frank Servud Rouland Mario Molina ve Paul Krutzen Yer Kuresinin ozon tebeqesinin tukenmesinde qaz haloalkanlarinin roluna dair islerine gore Nobel mukafati aldilar Ictimai movqesiEvvelce XFK parcalanmasi ile bagli ilkin is zamani Rouland qerara geldi ki elmi arasdirmalarina elave olaraq bu meselede ictimai xadim olmaq onun vezifesi idi O 1997 ci ilde iqlim deyisikliyi ile bagli Ag Evde kecirilen deyirmi masada verdiyi beyanatda fikirlerini umumilesdirib Etraf muhite tesir ede bilecek bir sey kesf eden bir alimin mesuliyyeti deyilmi bu barede nese etmek sizin de mesuliyyetiniz deyilmi Tedbir gorulmesi ucun kifayet qeder edin Biz deyilikse o zaman kim Indi deyilse ne vaxt qerarini veren Rouland hec vaxt bu noqteyi nezerden ve oz vezifesini yerine yetirmekden cekinmemisdi Rouland murekkeb meseleleri aydin ve eyani sekilde umumilesdirmek ucun nadir qabiliyyete malik idi ve ondan istifade etmeyin yollarini tapmisdi O tez tez Kaliforniya ve ABS qanun orqanlari qarsisinda ifade verirdi Bundestaga gedib orada ozon tebeqesi ve iqlim deyisikliyi haqqinda qeyri ixtisas nesrlerinde yazirdi 1994 cu ilde Milli Elmler Akademiyasinin Xarici Elaqeler katibi secilib ve 2002 ci ile qeder bu vezifede isleyib Servud Rouland hemise beynelxalq emekdasliga yuksek qiymet verib ve uzun iller Almaniya Yaponiya ve Cinden olan hemkarlari ile elece de diger olkelerle emekdasliq etmisdi Bu sexsi tecrube onun Milli Elmler Akademiyasindaki isinde yaradiciliginin esasini teskil etmisdir ki buda 2004 cu ilde Kral Cemiyyetinin Xarici Teqaudcusu olmasina getirib cixartdi 1995 ci ilde Hindistandan olan professor Prakes Tandon ile o resmi muraciet eden teskilatlara ve hokumetlere qlobal ehemiyyet kesb eden meseleler uzre meslehet ve telimat vermek ucun dunya elm akademiyalarinin beynelxalq sebekesinin yaradilmasina komek etdi Indi bu sebekeye 130 dan cox elm tibb ve muhendislik akademiyalari daxildir 1992 ci ilde Servud Rouland Beseriyyete Xeberdarliq imzaladiSexsi heyatiElmle mesgul olarken Rouland universitetin beysbol ve basketbol komandasinda oynadi bacardi ve yayda Kanadanin Ontario seherinde yari pesekar beysbol komandasinda oyuncu meneceri kimi fealiyyet gosterdi 10 mart 2012 ci ilde Parkinson xesteliyinin yaratdigi agirlasmalardan oldu Mukafat ve taninmalariABS Milli Elmler Akademiyasinin uzvu 1978 il London Kral Cemiyyetinin xarici uzvu 2004 il Tolman medali 1976 il Leo Silarda Mukafati 1979 il Tayler Mukafati 1983 il Yaponiya Mukafati 1989 il Dikson Mukafati 1990 il Peter Debay Mukafati 1993 il Rojer Revella medali 1994 il Albert Eynsteyn Mukafati 1994 il Kimya uzre Nobel Mukafati 1995 il Nevada medali 1997 il 1998 ci ilde Irvayn Kaliforniya Universitetinde fiziki elmler binasina Roulandin adi verildi ve foyede onun bustu qoyuldu 2007 ci ilde Rouland dagi ve asteroid 9681 Sherwoodrowland Servud Rouland onun serefine adlandirildi IstinadlarF Sherwood Rowland Encyclopaedia Britannica ing F Sherwood Rowland Solomon Quqqenhaym muzeyi 1937 UC Irvine Nobel winner F Sherwood Rowland dies NNDB ing 2002 Roulend Shervud na sajte Nacionalnoj akademii nauk SShA angl APS Member History Data obrasheniya 6 yanvarya 2022 Arhivirovano 2 yanvarya 2022 goda Rowland Frank Sherwood 1927 2012 Arhivnaya kopiya ot 10 noyabrya 2021 na Wayback Machine angl Nobel Lectures in Chemistry 1991 1995 Singapore World Scientific Publishing 1997 p 296 ISBN 981 02 2679 9 Wolfgang R Rowland F S Turton C N Production of radioactive organic compounds with recoil tritons Science vol 121 1955 P 715 717 doi 10 1126 science 121 3151 715 Lee E K C Rowland F S Isotope effects in recoil tritium reactions with methyl fluoride J Am Chem Soc vol 85 1963 P 2907 2912 doi 10 1021 ja00902a010 Lee E K C Miller G Rowland F S Moderator effects on recoil tritium reactions with methyl and methyl d3 fluorides J Am Chem Soc vol 87 1965 P 190 199 doi 10 1021 ja01080a011 Wai C M Ting C T Rowland F S The stereochemistry of the replacement of chlorine atoms in alkyl halides by chlorine 38 activated in the n g process J Am Chem Soc vol 86 1964 P 2525 2526 doi 10 1021 ja01066a050 Wai C M Ting C T Miller G Rowland F S The stereochemistry of the reactions of n g halogen atoms with alkyl halides in the liquid phase Chemical effects of nuclear transformations Proceedings Series vol 1 1965 P 333 344 Vienna Austria International Atomic Energy Agency Mario Molina and F S Rowland Stratospheric Sink for Chlorofluoromethanes Chlorine Atom Catalysed Destruction of Ozone 810 2 Nature 249 28 iyunya 1974 doi 10 1038 249810a0 Rowland F S Harris N R P Bojkov R D Bloomfield P Statistical error analysis of ozone trends winter depletion in the Northern Hemisphere In Ozone in the Atmosphere Hampton VA Deepak Publishing Proceedings of the Quadrennial Ozone Symposium 1988 ed R D Bojkov amp P Fabian 1989 P 71 75 World Scientists Warning To Humanity angl Data obrasheniya 17 maya 2019 Arhivirovano iz originala 30 aprelya 2019 goda Lenta ru Progress V SShA skonchalsya razrushitel ozonovogo sloya Zemli Data obrasheniya 12 marta 2012 Arhivirovano 14 marta 2012 goda Roulend Shervud na sajte Nacionalnoj akademii nauk SShA angl APS Member History Data obrasheniya 6 yanvarya 2022 Arhivirovano 2 yanvarya 2022 goda Rowland Frank Sherwood 1927 2012 Arhivnaya kopiya ot 10 noyabrya 2021 na Wayback Machine angl Arxivlenmis suret 2023 02 27 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 02 23