Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Filler (mac. fillér) — 1892-ci ildən 1999-cu ilə qədər dövriyyədə olan Macarıstanın xırda sikkəsi.
Müxtəlif dövrlərdə filler Avstriya-Macarıstan kronu, , və forintin yüzüncü hissəsi olmuşdur. Adı "dörd" mənasını verən Vierer alman sözündən gəlir, bu termin həmçinin 4 kreytser dəyərində olan Avstriya-Macarıstan sikkəsinin adı idi.
Son fillerlər 1999-cu ildə zərb olunmuşdur, hal-hazırda real pul dövriyyəsində iştirak etmirlər, lakin yenə də Macarıstan forintinin ayrılmaz hissəsi hesab olunurlar.
Avstriya-Macarıstan kronu
Avstriya-Macarıstan kronu 1892-ci ildə Avstriya-Macarıstanın pul vahidi kimi dövriyyəyə daxil oldu. İmperiyanın Avstriya hissəsində xırda pula "heller", Macarıstan hissəsində isə "filler" deyilirdi. 1900-cü ilə qədər köhnə sikkələr də dövriyyədə idi, onların nisbətləri: 1 qulden (florin) = 2 krona, 1 kreytser = 2 filler (heller). Filler sikkələri Kremnitsa zərbxanasında zərb olunurdu və onlar (heller sikkələri kimi) imperiyanın bütöv ərazisində qanuni ödəniş vasitəsi sayılırdı.
Birinci Dünya müharibəsinin başlaması 2, 10 və 20 filler dəyərində sikkələr dəmirdən zərb olunmağa başlandı və 1 filler sikkələrin zərb edilməsi dayandırıldı. sonra, filler sikkələri də daxil olmaqla, Avstriya-Macarıstan kronunun istifadəsi yeni yaradılan dövlətlərin ərazisində milli kredit və pul sistemləri yaradılana qədər davam etdi.
| Avers | Nominal | Diametr, mm | Qalınlıq, mm | Kütlə, q | Metal | Çevrəsi | Zərb olunma illəri | Dövriyyəyə buraxılma | Dövriyyədən çıxarılma | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |  | 1 filler | 17 | 1 | 1,66 | Mis/Qalay/Sink (950/40/10) | hamar | 1892–1904, 1906, 1914 | 1 aprel 1893 | 31 dekabr 1926 |
 |  | 2 filler | 19 | 2 | 3,33 | Mis/Qalay/Sink (950/40/10) | hamar | 1892–1910, 1914, 1915 | ||
 |  | 2 filler | 17 | 2 | 2,78 | Dəmir | hamar | 1916–1918 | 6 noyabr 1916 | |
 |  | 10 filler | 19 | 1 | 3 | Nikel | nahamar | 1892–1896, 1906, 1908, 1909, 1914 | 7 may 1893 | 30 aprel 1918 |
 | 10 filler | 19 | 1 | 3 | Mis/Sink/Nikel (500/400/100) | nahamar | 1914–1916 | 10 may 1915 | 31 dekabr 1926 | |
 | 10 filler | 19 | 1 | 2,5 | Dəmir | nahamar | 1915, 1916, 1918 | 10 noyabr 1916 | ||
 |  | 20 filler | 21 | 2 | 4 | Nikel | nahamar | 1892–1894, 1906–1908, 1914 | 7 may 1893 | 31 dekabr 1917 |
 |  | 20 filler | 21 | 1 | 3,33 | Dəmir | hamar | 1914–1918 | 3 avqust 1916 | 31 dekabr 1926 |
- Macarıstan ərazisində dövriyyədən çıxarılma tarixidir, digər ərazilər üçün bax (Dövriyyədən çıxarılması)
Macarıstan kronu
Kremnitsa zərbxanasının avadanlığı 1920-ci ildə Budapeştə aparıldı və burada filler sikkələrin zərb edilməsi başlandı. 1920–1922-ci illərdəki 10 və 20 filler sikkələri 1914-cü il tipli Avstriya-Macarıstan sikkələrinin növündə zərb edilirdi. Sikkələrin görünüşü, xüsusiyyətləri və habelə Kremnitsa zərbxanasının nişanı "K" dəyişməz qaldılar.
.
| Avers | Nominal | Diametr, mm | Qalınlıq, mm | Kütlə, q | Metal | Zərb olunma illəri | Dövriyyədən çıxarılma | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| | 10 filler | 19 | 1 | 2,5 | Dəmir | nahamar | 1920 | 31 dekabr 1926 | |
 |  | 20 filler | 21 | 1 | 3,33 | Dəmir | hamar | 1920–1922 | 31 dekabr 1926 |
1920-ci ilin noyabr ayında Poçt Əmanət Bankının filler məzənnəsində mübadilə biletləri dövriyyəyə buraxıldı.
| Şəkil | Nominal | Ölçüsü | Tarix | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Avers | Revers | Banknotda qeyd olunan | Dövriyyəyə buraxılma` | Dövriyyədən çıxarılma | ||
| Xarici təsvir | Xarici təsvir | 20 filler | 87 × 56 mm | 2 oktyabr 1920-ci il | 22 noyabr 1920-ci il | 9 yanvar 1924-cü il |
| Xarici təsvir | Xarici təsvir | 50 filler | 87 × 56 mm | 14 dekabr 1920-ci il | ||
1920-ci ildə, sikkə bənzər banknotların sınaq nüsxələri nominal dəyəri 50 filler olan kartondan hazırlandı. Avers tərəfində Macarıstan gerbi, revers hissəsində isə nominal təsvir olundu.
| Изображение | Nominal | Diametr, mm | Material | İstehsal ili |
|---|---|---|---|---|
| Xarici təsvir | 50 filler | 30 | Qeyd olunmayıb |
İstinadlar
- Cuhaj, 2009. səh. 598
- Cuhaj, 2012. səh. 1045-1046
- Rádóczy, 1984. səh. 73-78
- Cuhaj, 2012. səh. 1056
- Rádóczy, 1984. səh. 73—75
- Cuhaj, 2008. səh. 685
- Rádóczy, 1984. səh. 64-65
- Rádóczy, 1984. səh. 66-67
Mənbələr
- Dicționaru limbii românești // August Scriban, — Institutu de Arte Grafice "Presa Bună", 1939
- Valentin Putanec. Etimološki Prinosi: 1. bilka. 2. filarka/pilajrica // RASPRAVE ZJ, SV. 13 (1987), ZAGREB, 79–91 — стр. 84
- Nyomárkay István: A hangváltozásokról // Magyar Nyelv, 2004, vol: 100, 395–406 — стр. 401
- The Free Dictionary. Farlex. 2011., статья Filler
- Cuhaj G., Michael T., Miller H. Standard Catalog of World Coins 1801—1900 (6-е изд). Iola: Krause Publications. 2009. ISBN .
- Cuhaj G.S., Michael T., Miller H. Standard Catalog of World Coins 1901—2000 (40-е изд). Iola: Krause Publications. 2012. ISBN .
- Cuhaj G.S. Standard Catalog of World Paper Money. General Issues 1368—1960 (12-е изд). Iola: Krause Publications. 2008. ISBN .
- Rádóczy G. A legújabb kori magyar pénzek (1892-1981). Budapest: Corvina. 1984. ISBN .
Xarici keçidlər
- , Macarıstan Milli Bankının veb saytı
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Filler mac filler 1892 ci ilden 1999 cu ile qeder dovriyyede olan Macaristanin xirda sikkesi Muxtelif dovrlerde filler Avstriya Macaristan kronu ve forintin yuzuncu hissesi olmusdur Adi dord menasini veren Vierer alman sozunden gelir bu termin hemcinin 4 kreytser deyerinde olan Avstriya Macaristan sikkesinin adi idi Son fillerler 1999 cu ilde zerb olunmusdur hal hazirda real pul dovriyyesinde istirak etmirler lakin yene de Macaristan forintinin ayrilmaz hissesi hesab olunurlar Avstriya Macaristan kronuAvstriya Macaristan kronu 1892 ci ilde Avstriya Macaristanin pul vahidi kimi dovriyyeye daxil oldu Imperiyanin Avstriya hissesinde xirda pula heller Macaristan hissesinde ise filler deyilirdi 1900 cu ile qeder kohne sikkeler de dovriyyede idi onlarin nisbetleri 1 qulden florin 2 krona 1 kreytser 2 filler heller Filler sikkeleri Kremnitsa zerbxanasinda zerb olunurdu ve onlar heller sikkeleri kimi imperiyanin butov erazisinde qanuni odenis vasitesi sayilirdi Birinci Dunya muharibesinin baslamasi 2 10 ve 20 filler deyerinde sikkeler demirden zerb olunmaga baslandi ve 1 filler sikkelerin zerb edilmesi dayandirildi sonra filler sikkeleri de daxil olmaqla Avstriya Macaristan kronunun istifadesi yeni yaradilan dovletlerin erazisinde milli kredit ve pul sistemleri yaradilana qeder davam etdi Avers Nominal Diametr mm Qalinliq mm Kutle q Metal Cevresi Zerb olunma illeri Dovriyyeye buraxilma Dovriyyeden cixarilma1 filler 17 1 1 66 Mis Qalay Sink 950 40 10 hamar 1892 1904 1906 1914 1 aprel 1893 31 dekabr 19262 filler 19 2 3 33 Mis Qalay Sink 950 40 10 hamar 1892 1910 1914 19152 filler 17 2 2 78 Demir hamar 1916 1918 6 noyabr 191610 filler 19 1 3 Nikel nahamar 1892 1896 1906 1908 1909 1914 7 may 1893 30 aprel 191810 filler 19 1 3 Mis Sink Nikel 500 400 100 nahamar 1914 1916 10 may 1915 31 dekabr 192610 filler 19 1 2 5 Demir nahamar 1915 1916 1918 10 noyabr 191620 filler 21 2 4 Nikel nahamar 1892 1894 1906 1908 1914 7 may 1893 31 dekabr 191720 filler 21 1 3 33 Demir hamar 1914 1918 3 avqust 1916 31 dekabr 1926Macaristan erazisinde dovriyyeden cixarilma tarixidir diger eraziler ucun bax Dovriyyeden cixarilmasiMacaristan kronuKremnitsa zerbxanasinin avadanligi 1920 ci ilde Budapeste aparildi ve burada filler sikkelerin zerb edilmesi baslandi 1920 1922 ci illerdeki 10 ve 20 filler sikkeleri 1914 cu il tipli Avstriya Macaristan sikkelerinin novunde zerb edilirdi Sikkelerin gorunusu xususiyyetleri ve habele Kremnitsa zerbxanasinin nisani K deyismez qaldilar Avers Nominal Diametr mm Qalinliq mm Kutle q Metal Zerb olunma illeri Dovriyyeden cixarilma10 filler 19 1 2 5 Demir nahamar 1920 31 dekabr 192620 filler 21 1 3 33 Demir hamar 1920 1922 31 dekabr 1926 1920 ci ilin noyabr ayinda Poct Emanet Bankinin filler mezennesinde mubadile biletleri dovriyyeye buraxildi Sekil Nominal Olcusu TarixAvers Revers Banknotda qeyd olunan Dovriyyeye buraxilma Dovriyyeden cixarilmaXarici tesvir Xarici tesvir 20 filler 87 56 mm 2 oktyabr 1920 ci il 22 noyabr 1920 ci il 9 yanvar 1924 cu ilXarici tesvir Xarici tesvir 50 filler 87 56 mm 14 dekabr 1920 ci il 1920 ci ilde sikke benzer banknotlarin sinaq nusxeleri nominal deyeri 50 filler olan kartondan hazirlandi Avers terefinde Macaristan gerbi revers hissesinde ise nominal tesvir olundu Izobrazhenie Nominal Diametr mm Material Istehsal iliXarici tesvir 50 filler 30 Qeyd olunmayibIstinadlarCuhaj 2009 seh 598 Cuhaj 2012 seh 1045 1046 Radoczy 1984 seh 73 78 Cuhaj 2012 seh 1056 Radoczy 1984 seh 73 75 Cuhaj 2008 seh 685 Radoczy 1984 seh 64 65 Radoczy 1984 seh 66 67MenbelerDicționaru limbii romanești August Scriban Institutu de Arte Grafice Presa Bună 1939 Valentin Putanec Etimoloski Prinosi 1 bilka 2 filarka pilajrica RASPRAVE ZJ SV 13 1987 ZAGREB 79 91 str 84 Nyomarkay Istvan A hangvaltozasokrol Magyar Nyelv 2004 vol 100 395 406 str 401 The Free Dictionary Farlex 2011 statya Filler Cuhaj G Michael T Miller H Standard Catalog of World Coins 1801 1900 6 e izd Iola Krause Publications 2009 ISBN 978 0 89689 940 7 Cuhaj G S Michael T Miller H Standard Catalog of World Coins 1901 2000 40 e izd Iola Krause Publications 2012 ISBN 978 1 4402 2962 6 Cuhaj G S Standard Catalog of World Paper Money General Issues 1368 1960 12 e izd Iola Krause Publications 2008 ISBN 978 0 89689 730 4 Radoczy G A legujabb kori magyar penzek 1892 1981 Budapest Corvina 1984 ISBN 963 13 1528 2 Xarici kecidler Macaristan Milli Bankinin veb sayti