Kanijalı Siyavuş Paşa ( – 1602, Konstantinopol) — Sultan III Murad dönəmində 3 dəfə - ümumilikdə 5 il 4 ay 12 gün müddətinə sədrəzəm olmuş Osmanlı dövlət adamıdır.
Kanijalı Siyavuş Paşa | |
---|---|
Əvvəlki | Qoca Sənan Paşa |
Sonrakı | Özdəmiroğlu Osman Paşa |
14 aprel 1586 – 2 aprel 1589 | |
Əvvəlki | Xədim Məsih Mehmed Paşa |
Sonrakı | Qoca Sənan Paşa |
4 aprel 1592 – 28 yanvar 1593 | |
Əvvəlki | Sərdar Fərhad Paşa |
Sonrakı | Qoca Sənan Paşa |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum adı | Kanijeli Siyavuş Paşa |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Macarıstan |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | Siyavuş Paşa türbəsi |
Fəaliyyəti | siyasətçi |
Həyat yoldaşı | |
Uşaqları | Əhməd bəy Əbdülqadir bəy Süleyman bəy İbrahim bəy bir qız uşağı Sultanzadə Sənan bəy Sultanzadə Mustafa Paşa |
Dini | islam |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
İlk illəri
Əslinin xorvat vəya macar olduğu dəqiq bilinməsə də, doğum yerinin bugünkü Macarıstan olduğu bilinir.Əndərunda saray təhsili almış, saray xəzinədarının kəndxudası olaraq saraydan ayrıldı və 1567-ci ildə "böyük miraxur" olaraq vəzifələndirildi. 1569-cu ildə yeniçəri ağası olan Siyavuş Paşa qısa müddət sonra Rumeli bəylərbəyi təyin olundu. Qübbə vəziri olduqdan sonra 1580 tarixində II Səlimin ən kiçik qızı Fatma Sultanla evləndirildi.
İlk sədarəti
24 dekabr 1582 tarixində Qoca Sənan Paşanın yerinə ilk dəfə sədarətə alındı. Qafqaz səfərinə sərdar təyin olunsa da, vəzifə yükünün ağırlığından bu vəzifəni qəbul etmədi. Yerinə Qafqaz sərdarı olan Özdəmiroğlu Osman Paşa ordunu nizama salmaqda çətinlik çəkdi. Bundan başqa İstanbulda qalan qapıqulu əsgərləri də bu vəziyyətdən məmnun deyildi. Üstəlik qapıqulu əsgərlərinin maaşına edilən 1 axcalıq artım da, bu narazılıqları artırdı. Şikayət üçün divana çıxan qapıqulu sipahi əsgərləri sədrəzəmi təhqir etmiş, sultanın qulağına çatan bu hadisədən sonra Siyavuş Paşa sədarətdən alınmış, yerinə Özdəmiroğlu Osman Paşa gətirilmişdir.
İkinci sədarəti
Sədrəzəm Özdəmiroğlu Osman Paşa sədarətə gəldikdən sonra da 1584 tarixində sərdar olaraq Səfəvilərin üzərinə getdi və Təbrizi işğal etdi. Ancaq 29 oktyabr 1584 tarixində xəstələnib vəfat etdi. Yerinə ikinci vəzir olan Hadım Məsih Mehmed Paşa sədarətə gəldi. Ancaq Məsih Mehmed Paşa 1584-cü ilin aprel ayında rəisülküttab Həmzə Əfəndi ilə girişdiyi iqtidar mübarizəsində uduzdu və sultandan öz istefasını istədi. Beləliklə, Kanijalı Siyavuş Paşa ikinci dəfə sədarətə gətirildi.
İkinci sədarət dönəmində də əsgərlərlə mübarizəyə girişən Siyavuş Paşa ölkənin maliyyə vəziyyətini yaxşılaşdırmaq məqsədilə sikkə pulların qızıl tərkibini azaltdı. Əyarı pozulan qızıl sikkələr əsgərlərə paylandı və nəticədə 1589 tarixli Bəylərbəyi hadisəsi baş verdi. Üsyan nəticəsində sipahilər sultan müsahibi Mehmed Paşanı öldürdülər. Hadisənin qarşısını ala bilmədiyi üçün Siyavuş Paşa sədarətdən alındı.
1591-ci ildə - Fərhad Paşanın sədrəzəmliyi dönəmində Ərzurum əhalisi orada qışlayan yeniçərilərdən şikayət etdi və nəticədə əhali ilə yeniçərilər arasında iğtişaş baş verdi. Bu xəbər paytaxta çatdı və paytaxtdakı yeniçərilər ülufə divanında qazan devirib üsyan başlatdılar. Məsələni böyütmək istəməyən Fərhad Paşa sultana bu haqda heç nə deməsə də, 1592-ci ildə bu hadisə sultanın qulağına çatdı. Nəticədə Fərhad Paşa sədarətdən alındı və yerinə üçüncü dəfə Siyavuş Paşa sədrəzəm seçildi.
Siyavuş Paşa bu üçüncü sədarət dönəmində də qapıqulu əsgərləri ilə mübarizə apardı. 1593-cü ildə bir ülufə divanı əsnasında çıxan sipahi ayaqlanması Siyavuş Paşanın artıq dövlət məsələlərində yetərsiz olduğunu bir daha sübut etdi. Siyavuş Paşa sədarətdən və digər vəzifələrindən azad edilərək təqaüdə çıxarıldı. Ömrünün son 10 ilini İstanbulda dövlət işlərindən uzaq keçirən Siyavuş Paşa 1602-ci ildə burada vəfat etdi. Əyyubsultanda yerləşən Siyavuş Paşa türbəsinə dəfn olunmuşdur.
Siyavuş Paşanın Fatma Sultandan 3 övladı olmuş, bunlardan ən kiçiyi olan qız uşağı isə xanımının ölümünə səbəb olmuşdur. Paşanın ilk evliliyindən isə 4 oğlu (Əhməd bəy (ö. 1581), Əbdülqadir bəy (ö. 1582), Süleyman bəy (ö. 1586), İbrahim bəy (ö. 1588)) və 1 qızı dünyaya gəlmişdir.
Həmçinin baxın
İstinadlar
- Danışmend, İsmail Hâmi, (1961) Osmanlı Devlet Erkânı, İstanbul:Türkiye Yayınevi, say.22.
- İbrahim Peçevi Efendi (haz. Bekir Sıtkı Baykal) (1999), Peçevi Tarihi (2 Cilt), İstanbul:Kültür ve Turizm Bakanlığı) ISBN 975-17-1109-6
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, (1954) Osmanlı Tarihi III. Cilt, 2. Kısım , XVİ. Yüzyıl Ortalarından XVII. Yüzyıl Sonuna kadar), Ankara: Türk Tarih Kurumu say.342
- Atayı tarihi
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kanijali Siyavus Pasa 1602 Konstantinopol Sultan III Murad doneminde 3 defe umumilikde 5 il 4 ay 12 gun muddetine sedrezem olmus Osmanli dovlet adamidir Kanijali Siyavus PasaOsmanli sedrezemiEvvelkiQoca Senan PasaSonrakiOzdemiroglu Osman PasaOsmanli sedrezemi14 aprel 1586 2 aprel 1589EvvelkiXedim Mesih Mehmed PasaSonrakiQoca Senan PasaOsmanli sedrezemi4 aprel 1592 28 yanvar 1593EvvelkiSerdar Ferhad PasaSonrakiQoca Senan PasaSexsi melumatlarDogum adi Kanijeli Siyavus PasaDogum tarixiDogum yeri MacaristanVefat tarixi 1602Vefat yeri Konstantinopol Osmanli imperiyasiDefn yeri Siyavus Pasa turbesiFealiyyeti siyasetciHeyat yoldasi Fatma SultanUsaqlari Ehmed bey Ebdulqadir bey Suleyman bey Ibrahim bey bir qiz usagi Sultanzade Senan bey Sultanzade Mustafa PasaDini islam Vikianbarda elaqeli mediafayllarIlk illeriEslinin xorvat veya macar oldugu deqiq bilinmese de dogum yerinin bugunku Macaristan oldugu bilinir Enderunda saray tehsili almis saray xezinedarinin kendxudasi olaraq saraydan ayrildi ve 1567 ci ilde boyuk miraxur olaraq vezifelendirildi 1569 cu ilde yeniceri agasi olan Siyavus Pasa qisa muddet sonra Rumeli beylerbeyi teyin olundu Qubbe veziri olduqdan sonra 1580 tarixinde II Selimin en kicik qizi Fatma Sultanla evlendirildi Ilk sedareti24 dekabr 1582 tarixinde Qoca Senan Pasanin yerine ilk defe sedarete alindi Qafqaz seferine serdar teyin olunsa da vezife yukunun agirligindan bu vezifeni qebul etmedi Yerine Qafqaz serdari olan Ozdemiroglu Osman Pasa ordunu nizama salmaqda cetinlik cekdi Bundan basqa Istanbulda qalan qapiqulu esgerleri de bu veziyyetden memnun deyildi Ustelik qapiqulu esgerlerinin maasina edilen 1 axcaliq artim da bu naraziliqlari artirdi Sikayet ucun divana cixan qapiqulu sipahi esgerleri sedrezemi tehqir etmis sultanin qulagina catan bu hadiseden sonra Siyavus Pasa sedaretden alinmis yerine Ozdemiroglu Osman Pasa getirilmisdir Ikinci sedaretiSedrezem Ozdemiroglu Osman Pasa sedarete geldikden sonra da 1584 tarixinde serdar olaraq Sefevilerin uzerine getdi ve Tebrizi isgal etdi Ancaq 29 oktyabr 1584 tarixinde xestelenib vefat etdi Yerine ikinci vezir olan Hadim Mesih Mehmed Pasa sedarete geldi Ancaq Mesih Mehmed Pasa 1584 cu ilin aprel ayinda reisulkuttab Hemze Efendi ile girisdiyi iqtidar mubarizesinde uduzdu ve sultandan oz istefasini istedi Belelikle Kanijali Siyavus Pasa ikinci defe sedarete getirildi Ikinci sedaret doneminde de esgerlerle mubarizeye girisen Siyavus Pasa olkenin maliyye veziyyetini yaxsilasdirmaq meqsedile sikke pullarin qizil terkibini azaltdi Eyari pozulan qizil sikkeler esgerlere paylandi ve neticede 1589 tarixli Beylerbeyi hadisesi bas verdi Usyan neticesinde sipahiler sultan musahibi Mehmed Pasani oldurduler Hadisenin qarsisini ala bilmediyi ucun Siyavus Pasa sedaretden alindi 1591 ci ilde Ferhad Pasanin sedrezemliyi doneminde Erzurum ehalisi orada qislayan yenicerilerden sikayet etdi ve neticede ehali ile yeniceriler arasinda igtisas bas verdi Bu xeber paytaxta catdi ve paytaxtdaki yeniceriler ulufe divaninda qazan devirib usyan baslatdilar Meseleni boyutmek istemeyen Ferhad Pasa sultana bu haqda hec ne demese de 1592 ci ilde bu hadise sultanin qulagina catdi Neticede Ferhad Pasa sedaretden alindi ve yerine ucuncu defe Siyavus Pasa sedrezem secildi Siyavus Pasa bu ucuncu sedaret doneminde de qapiqulu esgerleri ile mubarize apardi 1593 cu ilde bir ulufe divani esnasinda cixan sipahi ayaqlanmasi Siyavus Pasanin artiq dovlet meselelerinde yetersiz oldugunu bir daha subut etdi Siyavus Pasa sedaretden ve diger vezifelerinden azad edilerek teqaude cixarildi Omrunun son 10 ilini Istanbulda dovlet islerinden uzaq keciren Siyavus Pasa 1602 ci ilde burada vefat etdi Eyyubsultanda yerlesen Siyavus Pasa turbesine defn olunmusdur Siyavus Pasanin Fatma Sultandan 3 ovladi olmus bunlardan en kiciyi olan qiz usagi ise xaniminin olumune sebeb olmusdur Pasanin ilk evliliyinden ise 4 oglu Ehmed bey o 1581 Ebdulqadir bey o 1582 Suleyman bey o 1586 Ibrahim bey o 1588 ve 1 qizi dunyaya gelmisdir Hemcinin baxinIII Murad Sedrezem Siyavus Pasa turbesi Durgunluq donemi Osmanli sedrezemleriIstinadlarDanismend Ismail Hami 1961 Osmanli Devlet Erkani Istanbul Turkiye Yayinevi say 22 Ibrahim Pecevi Efendi haz Bekir Sitki Baykal 1999 Pecevi Tarihi 2 Cilt Istanbul Kultur ve Turizm Bakanligi ISBN 975 17 1109 6 Uzuncarsili Ismail Hakki 1954 Osmanli Tarihi III Cilt 2 Kisim XVI Yuzyil Ortalarindan XVII Yuzyil Sonuna kadar Ankara Turk Tarih Kurumu say 342 Atayi tarihi