Vismar ( alm. Wismar Wismar [ˈvɪsmaʁ], Wismer ) - Almaniyada ( Meklenburg-Qərbi Pomeraniya əyaləti ) Baltik dənizi sahillərində liman şəhəri. Şimal-Qərb Meklenburq regionunun bir hissəsidir. Hanzanın ilk və ən zəngin şəhərlərdən biri olan Vismar, UNESCO-nun qorumasında olan kərpic Qotik üslubunda malikanələr və məbədləri olan tarixi mərkəzə malikdir.
Vismar | |||||
---|---|---|---|---|---|
Hansestadt Wismar | |||||
| |||||
Ölkə | |||||
Tarixi və coğrafiyası | |||||
Əsası qoyulub | XIII əsr | ||||
Sahəsi |
| ||||
Mərkəzin hündürlüyü | 15 m | ||||
Əhalisi | |||||
Əhalisi |
| ||||
Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
Telefon kodu | +49 3841 | ||||
Poçt indeksi | 23966, 23970, 23952 | ||||
Nəqliyyat kodu | HWI, WIS | ||||
Digər | |||||
wismar.de | |||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
41.36 km² ərazini əhatə edir. 31 dekabr 2013-cü il tarixinə əhalinin sayı 42 219 nəfərdir .
Rəsmi kod 13 0 06 000- dır.
Tarix
Vismar, ehtimal ki, Vishemir adı ilə Polabiya slavyanlarının məskəni olaraq meydana gəlib. XIII əsrin birinci yarısında şəhər adını aldı. 1259-cu ildə dəniz quldurlarından qorunmaq üçün Rostok və Lübek ilə ittifaq bağlamaqla Hanzanın böyüməsinə səbəb oldu. Orta əsrlərdə Vismar siyənək və pivə ticarəti sahəsində ixtisaslaşmış, əlavə olaraq burada həm də parça hazırlanırdı. Hanza Liqası ilə bağlı məsələlərə sakinlərin ümumi yığıncaqlarında qərar verilirdi.
Vismar amma öz bayrağına sahib olmaq hüququ kimi sərbəst şəhərlərə məxsus haqqları özündə saxlayırdı. 1257-dən 1358-ə qədər şəhər Meklenburq knyazlarının rezidensiya yeri idi. 1376-cı ildə Qara ölüm şəhərdə əhalinin xeyli hissəsini məhv etdi. Hanzanın digər şəhərləri kimi Vismar da Amerikanın kəşfindən sonra ticarət yolları Atlantikaya keçdiyindən öz əvvəlki əhəmiyyətini itirməyə başladı.
İqtisadi tənəzzül otuz illik müharibə ilə başa çatdı. 1648-ci ildə Vestfaliya Barışına görə Vismar, İsveç Pomeraniyasının bir hissəsi oldu və isveçlilərin Baltik dənizinin cənub sahilindəki ən böyük qalasına çevrildi.
1803-cü ildə İsveç şəhəri 100 il sonra geri qaytarmaq hüququnu saxlamaqla Meklenburq sülaləsinə 1.258.000 Reyxstaler pul əvəzində icarəyə verdi. Sonradan Vismar Alman imperiyasının de-fakto hissəsi olsa da, İsveç hakimiyyəti 1903-cü ilə qədər şəhərin itirilməsi ilə barışmadı.
Dornier təyyarə şirkətinin zavodlarının yerləşdiyi şəhər İkinci Dünya müharibəsi illərində Müttəfiqlərin bombardmanı nəticəsində çox zərər gördü. ADR illərində Vismar ölkənin ikinci ən vacib (Rostokdan sonra) dəniz limanı hesab olunurdu. Xüsusilə limandan kalium gübrələri daşındı.
Vismar və qonşu un tarixi mərkəzləri 2002-ci ildə YUNESKO-nun Dünya İrsi Saytı elan edildi.
1 iyul 2011-ci ildən etibarən şəhər Şimal-Qərb Meklenburq bölgəsinin bir hissəsidir . Ondan əvvəl, əraziyə tabe olan bir şəhər statusu almışdı.
Görməli yerləri
Vismarın ürəyi Bazar Meydanıdır. Sonrakı tikililər arasında 1380-cü ilə aid kərpicdən tikilən "Qoca İsveçli" binaları fərqlənir. Orta əsrlər evləri belə adı yalnız 1878-ci ildə bu adda bir otel açıldıqda almışdır.
Meydanın ortasında 1602-ci ildə Philip Brandin çertyojlarına əsasən Hollandiya İntibahı üslubunda 12 tərəfli pavilyon quruldu. 1897-ci ilə qədər Wasserkunst adlanan pavilyon su paylama nöqtəsi kimi xidmət edirdi, oradan 220 yaşayış və 16 ictimai binaya su verilirdi.
Müharibədən əvvəl Vismar Məryəm Kilsəsi, kərpic Qotika üslubunda tikilmiş ən böyük Şimali Alman kilsələrindən biri idi. Onun memarı Yohann Grot Lübekdəki Məryəm Kilsəsinin üç ölçülü bazilikasını bir model olaraq götürmüşdü. 1945-ci ilin aprel ayında hava hücumu zamanı əsas bina böyük zərər gördü. Dağıntılar ancaq 1960-cı ildə əsaslı şəkildə partladıldı. XVI-XVII əsrlərə aid 9 kilsə zənginin asıldığı kilsədən yalnız hündür bir qüllə (81 m) salamat qalıb. Burada, 1647-ci ildə 5×5 m ölçülü bir yığım saatı qurulmuşdu.
Müqəddəs Nikolayın sağ qalan kilsəsi 1381-1487-ci illərdə tikilmiş, Məryəm Kilsəsi kimi üç nefli bazilika olaraq qurulmuşdu. Orta nef 37 metr hündürlükdədir, bu orta əsr Almaniyasında dördüncü ən yüksək göstəricidir.
Əhali
Texniki problemlərə görə qrafiklər müvəqqəti olaraq söndürülüb. |
|
Qardaş şəhərlər
Rəsmi qardaş şəhərlər :
Qalereya
- Gəmiqayırma zavodu
- "Qoca İsveçli"
- Su paylama pavilyonu
- Məryəm Kilsəsi
- Nikolay kilsəsinin daxili
Qeydlər
- archINFORM (alm.). 1994.
- . Federal Statistical Office.
- Alle politisch selbständigen Gemeinden mit ausgewählten Merkmalen am 31.12.2022 (alm.). DESTATIS, 2023.
- Statistisches Landesamt M-V — Bevölkerungsentwicklung der Kreise und Gemeinden 2013 (31.12.2013.xls 2014-10-11 at the Wayback Machine)
- https://www.wismar.de/B%C3%BCrger/Aktuelles/Statistik.
- https://www.destatis.de/DE/Themen/Laender-Regionen/Regionales/Gemeindeverzeichnis/Administrativ/Archiv/GVAuszugQ/AuszugGV3QAktuell.html;jsessionid=E7C29FA9464072B60C759C0F1996121C.internet731.
- https://www.statistikportal.de/de/produkte/gemeindeverzeichnis. Federal Statistical Office.
- register of German municipalities (4th quarter 2022) (alm.). DESTATIS, 2023.
- Partnerschaften mit anderen Städten in Europa — Sinn und Zweck von Städtepartnerschaften 2016-03-05 at the Wayback Machine (alm.)
Ədəbiyyat
- Baedecker. Deutschland. Verlag Karl Baedeker, 2002.
- Bernd Wurlitzer - Meklenburq-Vorpommern. 5 aktualisierte Auflage. DuMont Reiseverlag, Köln, 2004. •
- Weltgeschichte-Daten Fakten Bilder- Georg Westermann Verlag; Braunschweig 1987-
YUNESKO-nun Ümumdünya irsi, obyekt № 1067 ing. • rus. • fr. |
- Rəsmi səhifə
- Almaniyada görməli yerlər: Wismar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vismar alm Wismar Wismar ˈvɪsmaʁ Wismer Almaniyada Meklenburg Qerbi Pomeraniya eyaleti Baltik denizi sahillerinde liman seheri Simal Qerb Meklenburq regionunun bir hissesidir Hanzanin ilk ve en zengin seherlerden biri olan Vismar UNESCO nun qorumasinda olan kerpic Qotik uslubunda malikaneler ve mebedleri olan tarixi merkeze malikdir VismarHansestadt WismarBayraq Gerb d 53 53 33 sm e 11 27 54 s u Olke Almaniya Federativ RespublikasiTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub XIII esrSahesi 41 72 km 31 dekabr 2017 Merkezin hundurluyu 15 mEhalisiEhalisi 43 878 nef 31 dekabr 2022 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 49 3841Poct indeksi 23966 23970 23952Neqliyyat kodu HWI WISDigerwismar deXeriteni goster gizle Vismar Vikianbarda elaqeli mediafayllar 41 36 km erazini ehate edir 31 dekabr 2013 cu il tarixine ehalinin sayi 42 219 neferdir Resmi kod 13 0 06 000 dir TarixVismar ehtimal ki Vishemir adi ile Polabiya slavyanlarinin meskeni olaraq meydana gelib XIII esrin birinci yarisinda seher adini aldi 1259 cu ilde deniz quldurlarindan qorunmaq ucun Rostok ve Lubek ile ittifaq baglamaqla Hanzanin boyumesine sebeb oldu Orta esrlerde Vismar siyenek ve pive ticareti sahesinde ixtisaslasmis elave olaraq burada hem de parca hazirlanirdi Hanza Liqasi ile bagli meselelere sakinlerin umumi yigincaqlarinda qerar verilirdi Vismar amma oz bayragina sahib olmaq huququ kimi serbest seherlere mexsus haqqlari ozunde saxlayirdi 1257 den 1358 e qeder seher Meklenburq knyazlarinin rezidensiya yeri idi 1376 ci ilde Qara olum seherde ehalinin xeyli hissesini mehv etdi Hanzanin diger seherleri kimi Vismar da Amerikanin kesfinden sonra ticaret yollari Atlantikaya kecdiyinden oz evvelki ehemiyyetini itirmeye basladi Iqtisadi tenezzul otuz illik muharibe ile basa catdi 1648 ci ilde Vestfaliya Barisina gore Vismar Isvec Pomeraniyasinin bir hissesi oldu ve isveclilerin Baltik denizinin cenub sahilindeki en boyuk qalasina cevrildi 1803 cu ilde Isvec seheri 100 il sonra geri qaytarmaq huququnu saxlamaqla Meklenburq sulalesine 1 258 000 Reyxstaler pul evezinde icareye verdi Sonradan Vismar Alman imperiyasinin de fakto hissesi olsa da Isvec hakimiyyeti 1903 cu ile qeder seherin itirilmesi ile barismadi Dornier teyyare sirketinin zavodlarinin yerlesdiyi seher Ikinci Dunya muharibesi illerinde Muttefiqlerin bombardmani neticesinde cox zerer gordu ADR illerinde Vismar olkenin ikinci en vacib Rostokdan sonra deniz limani hesab olunurdu Xususile limandan kalium gubreleri dasindi Vismar ve qonsu un tarixi merkezleri 2002 ci ilde YUNESKO nun Dunya Irsi Sayti elan edildi 1 iyul 2011 ci ilden etibaren seher Simal Qerb Meklenburq bolgesinin bir hissesidir Ondan evvel eraziye tabe olan bir seher statusu almisdi Gormeli yerleriVismarin ureyi Bazar Meydanidir Sonraki tikililer arasinda 1380 cu ile aid kerpicden tikilen Qoca Isvecli binalari ferqlenir Orta esrler evleri bele adi yalniz 1878 ci ilde bu adda bir otel acildiqda almisdir Meydanin ortasinda 1602 ci ilde Philip Brandin certyojlarina esasen Hollandiya Intibahi uslubunda 12 terefli pavilyon quruldu 1897 ci ile qeder Wasserkunst adlanan pavilyon su paylama noqtesi kimi xidmet edirdi oradan 220 yasayis ve 16 ictimai binaya su verilirdi Muharibeden evvel Vismar Meryem Kilsesi kerpic Qotika uslubunda tikilmis en boyuk Simali Alman kilselerinden biri idi Onun memari Yohann Grot Lubekdeki Meryem Kilsesinin uc olculu bazilikasini bir model olaraq goturmusdu 1945 ci ilin aprel ayinda hava hucumu zamani esas bina boyuk zerer gordu Dagintilar ancaq 1960 ci ilde esasli sekilde partladildi XVI XVII esrlere aid 9 kilse zenginin asildigi kilseden yalniz hundur bir qulle 81 m salamat qalib Burada 1647 ci ilde 5 5 m olculu bir yigim saati qurulmusdu Muqeddes Nikolayin sag qalan kilsesi 1381 1487 ci illerde tikilmis Meryem Kilsesi kimi uc nefli bazilika olaraq qurulmusdu Orta nef 37 metr hundurlukdedir bu orta esr Almaniyasinda dorduncu en yuksek gostericidir EhaliTexniki problemlere gore qrafikler muveqqeti olaraq sondurulub Il Sayi2013 42 2192017 44 587 Il Sayi2017 42 9062018 42 550 Il Sayi2019 42 5502021 42 785 Il Sayi2022 43 878Qardas seherlerResmi qardas seherler Finlandiya 1959 cu ilden Fransa Kale 1971 ci ilden 1966 ci ilde imzalanmis dostluq muqavilesi Isvec 2002 ci ilden Almaniya Lubek 1987 ci ilden Danimarka 1963 cu ilden QalereyaGemiqayirma zavodu Qoca Isvecli Su paylama pavilyonu Meryem Kilsesi Nikolay kilsesinin daxiliQeydlerarchINFORM alm 1994 Federal Statistical Office Alle politisch selbstandigen Gemeinden mit ausgewahlten Merkmalen am 31 12 2022 alm DESTATIS 2023 Statistisches Landesamt M V Bevolkerungsentwicklung der Kreise und Gemeinden 2013 31 12 2013 xls 2014 10 11 at the Wayback Machine https www wismar de B C3 BCrger Aktuelles Statistik https www destatis de DE Themen Laender Regionen Regionales Gemeindeverzeichnis Administrativ Archiv GVAuszugQ AuszugGV3QAktuell html jsessionid E7C29FA9464072B60C759C0F1996121C internet731 https www statistikportal de de produkte gemeindeverzeichnis Federal Statistical Office register of German municipalities 4th quarter 2022 alm DESTATIS 2023 Partnerschaften mit anderen Stadten in Europa Sinn und Zweck von Stadtepartnerschaften 2016 03 05 at the Wayback Machine alm EdebiyyatBaedecker Deutschland Verlag Karl Baedeker 2002 ISBN 3 8297 1004 6 Bernd Wurlitzer Meklenburq Vorpommern 5 aktualisierte Auflage DuMont Reiseverlag Koln 2004 ISBN 3 7701 3849 X Weltgeschichte Daten Fakten Bilder Georg Westermann Verlag Braunschweig 1987 ISBN 3 07 509036 0YUNESKO nun Umumdunya irsi obyekt 1067 ing rus fr Resmi sehife Almaniyada gormeli yerler Wismar