Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Krasnoselsk rayonu — Qərbi Azərbaycanın (indiki Ermənistan Respublikası) Göyçə mahalı (6 kənd) və Qaraqoyunlu dərəsi (8 kənd) ərazisində rayon. Hazırda Ermənistanın Geğarkunik marzının (vilayət) tərkibindədir. Mərkəzi Çəmbərək (Krasnoselo) şəhəridir.
| Rayon | |
| Krasnoselsk rayonu | |
|---|---|
| İnzibati mərkəz | Çəmbərək |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Yaradılıb | 31 dekabr 1937 |
| Ləğv edilib | 11 aprel 1995 |
| Əhalisi | |
| Əhalisi | 16 428 (1989) nəfər |
 | |
Haqqında
1920-ci ilin sonuna kimi Gəncə (Yelizavetpol) quberniyasının Qazax qəzasının tərkibində olmuşdur. Sonralar Sovet hakimiyyəti illərində Göyçə mahalı beş inzibati rayon arasında bölündüyündən Çəmbərək rayonu Göyçə mahalının tərkibinə daxil olmuşdur: Basarkeçər rayonu, Aşağı Qaranlıq rayonu, Kəvər rayonu, Yelenovka rayonu və Krasnoselsk rayonu.
1937-ci il dekabrın 31-də yaradılıb. Həmin ilə qədər Dilican rayonunun tərkibinə daxil olub. Ərazisi 697 kv km-dir. Rayon mərkəzi Ağstafaçay çayının qolu olan sahilində yerləşən Qırmızıkənd (dəyişdirilmiş adı Mixaylovka, Krasnoselsk) qəsəbəsidir. Rayon mərkəzindən İrəvan şəhərinə olan məsafə 125 km-dir.
Rayon ərazisində malakanlar da yaşayırdılar. Onlar bu ərazilərə XVIII əsrin əvvəllərinə Çar Rusiyası tərəfindən köçürülmüşlər. 1918–1919-cu illərədə bu ərazilər də ermənilərin hücumlarına məruz qalmışdır. 1920-ci ilin sonuna kimi Gəncə (Yelizavetpol) quberniyasının Qazax qəzasının kimi Azərbaycanın tərkibində mövcud olan Krasnoselsk rayonunun ərazisində o vaxtlar cəmi iki erməni kəndi vardı: Krasnoselsk və Qoturbulaq. Bu ermənilər də İrəvan xanlığı Çar Rusiyası tərəfindən işğal edildikdən sonra Anadoludan köçürülmüşdür. SSRİ dövründə isə erməniləri bu yerlərə köçürməklə daha üç erməni kəndi yaradıldı: Yeni Başkənd, Martuni və Orconokidze.
Krasnoselskin Azərbaycandan qoparılması Ermənistanda SSR-in qurulması ilə bağlıdır. Belə ki, XI rus ordusu Qərbi Azərbaycanda Ermənistan SSR qurduqdan sonra 1920-ci ildə Göyçə mahalı və Qaraqoyunlu dərəsi Azərbaycandan alınaraq Ermənistan SSR-ə verildi. Bu 6000 kv km-lik bir ərazi idi.1938-ci ildə Azərbaycanın Gədəbəy rayonunun kəndi də yenicə rayon statusu almış Çəmbərək rayonuna tabe edildi.
Krasnoselsk rayonunun bir hissəsini də təşkil edir. Əsas hissəsi Krasnoselsk rayonunun tərkibinə daxil olan ilə arasında yerləşir. Çar Rusiyası dövründə buralar da Gəncə (Yelizavetpol) quberniyasının Qazax qəzasına daxil olub, amma Sovet hakimiyyəti illərində Göyçə mahalı süni sürətdə beş inzibati rayon arasında bölündüyündən, Krasnoselsk rayonunun tərkib hissəsi hesab edilən Qaraqoyunlu (Darrıx) dərəsi Göyçə mahalının tərkibinə daxil olmuşdur.
Krasnoselsk rayonu Murğuz və Şahdağ silsilələri ilə əhatə olunub. Adatəpə (h.2427m), Çaldaş (h.2743m), Qoşadağ (h.2901m) zirvələri də rayonun ərazisində yerləşir.
Kəndləri
Krasnoselsk rayonunun kəndləri — Qaraqaya, Yanıqpəyə, Çaykənd, Gölkənd, Bəriabad, Əmirxeyir, Toxluca, Ardanış, Ağbulaq, Cil, Şorca, Qoturbulaq, Cıvıxlı
1988-ci ilə qədər azərbaycanlıların yaşamada davam etdikləri və həmin il tərk etməyə məcbur olduqları yaşayış məntəqələri: Cil, Ardanış, Şorca, Toxluca, Gölkənd, Çaykənd, Əmirxeyir, Bəriabad, Yanıqpəyə, Ağbulaq, Cıvıxlı, Qaraqaya, Qırmızıkənd və s.
Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət heyətinin müxtəlif fərmanları ilə rayon üzrə dəyişdirilmiş tarixi yer adları:
| Qədim türk adı | İndiki adı | Dəyişdirilmə tarixi |
|---|---|---|
| Qırmızıkənd | Krasnoselsk | … |
| Başkənd | Ardzvaşen | 25.01.1978 |
| Yanıqpəyə | Meşəkənd | 25.01.1978 |
| Qoturbulaq | Ttucur | … |
İstinadlar
- . Archived from the original on 2014-12-22. İstifadə tarixi: 29 iyul 2015..
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Qərbi Azərbaycan: azərbaycanlılara qarşı genosid demoqrafik statistika güzgüsündə 2015-11-16 at the Wayback Machine
- Qərbi Azərbaycanın türk mənşəlli toponimləri 2014-09-04 at the Wayback Machine
- Vandalizm: tarixi adlara qarşı soyqırımı. Bakı, "Təhsil", 2006, 92 səh. [ölü keçid]
- İndiki Ermənistan qədim türk yurdu idi [ölü keçid]
- Qərbi Azərbaycan ərazilərində yer adlarının soyqırımı [ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Krasnoselsk rayonu Qerbi Azerbaycanin indiki Ermenistan Respublikasi Goyce mahali 6 kend ve Qaraqoyunlu deresi 8 kend erazisinde rayon Hazirda Ermenistanin Gegarkunik marzinin vilayet terkibindedir Merkezi Cemberek Krasnoselo seheridir RayonKrasnoselsk rayonuInzibati merkez CemberekTarixi ve cografiyasiYaradilib 31 dekabr 1937Legv edilib 11 aprel 1995EhalisiEhalisi 16 428 1989 neferHaqqinda1920 ci ilin sonuna kimi Gence Yelizavetpol quberniyasinin Qazax qezasinin terkibinde olmusdur Sonralar Sovet hakimiyyeti illerinde Goyce mahali bes inzibati rayon arasinda bolunduyunden Cemberek rayonu Goyce mahalinin terkibine daxil olmusdur Basarkecer rayonu Asagi Qaranliq rayonu Kever rayonu Yelenovka rayonu ve Krasnoselsk rayonu 1937 ci il dekabrin 31 de yaradilib Hemin ile qeder Dilican rayonunun terkibine daxil olub Erazisi 697 kv km dir Rayon merkezi Agstafacay cayinin qolu olan sahilinde yerlesen Qirmizikend deyisdirilmis adi Mixaylovka Krasnoselsk qesebesidir Rayon merkezinden Irevan seherine olan mesafe 125 km dir Rayon erazisinde malakanlar da yasayirdilar Onlar bu erazilere XVIII esrin evvellerine Car Rusiyasi terefinden kocurulmusler 1918 1919 cu illerede bu eraziler de ermenilerin hucumlarina meruz qalmisdir 1920 ci ilin sonuna kimi Gence Yelizavetpol quberniyasinin Qazax qezasinin kimi Azerbaycanin terkibinde movcud olan Krasnoselsk rayonunun erazisinde o vaxtlar cemi iki ermeni kendi vardi Krasnoselsk ve Qoturbulaq Bu ermeniler de Irevan xanligi Car Rusiyasi terefinden isgal edildikden sonra Anadoludan kocurulmusdur SSRI dovrunde ise ermenileri bu yerlere kocurmekle daha uc ermeni kendi yaradildi Yeni Baskend Martuni ve Orconokidze Krasnoselskin Azerbaycandan qoparilmasi Ermenistanda SSR in qurulmasi ile baglidir Bele ki XI rus ordusu Qerbi Azerbaycanda Ermenistan SSR qurduqdan sonra 1920 ci ilde Goyce mahali ve Qaraqoyunlu deresi Azerbaycandan alinaraq Ermenistan SSR e verildi Bu 6000 kv km lik bir erazi idi 1938 ci ilde Azerbaycanin Gedebey rayonunun kendi de yenice rayon statusu almis Cemberek rayonuna tabe edildi Krasnoselsk rayonunun bir hissesini de teskil edir Esas hissesi Krasnoselsk rayonunun terkibine daxil olan ile arasinda yerlesir Car Rusiyasi dovrunde buralar da Gence Yelizavetpol quberniyasinin Qazax qezasina daxil olub amma Sovet hakimiyyeti illerinde Goyce mahali suni suretde bes inzibati rayon arasinda bolunduyunden Krasnoselsk rayonunun terkib hissesi hesab edilen Qaraqoyunlu Darrix deresi Goyce mahalinin terkibine daxil olmusdur Krasnoselsk rayonu Murguz ve Sahdag silsileleri ile ehate olunub Adatepe h 2427m Caldas h 2743m Qosadag h 2901m zirveleri de rayonun erazisinde yerlesir KendleriKrasnoselsk rayonunun kendleri Qaraqaya Yaniqpeye Caykend Golkend Beriabad Emirxeyir Toxluca Ardanis Agbulaq Cil Sorca Qoturbulaq Civixli 1988 ci ile qeder azerbaycanlilarin yasamada davam etdikleri ve hemin il terk etmeye mecbur olduqlari yasayis menteqeleri Cil Ardanis Sorca Toxluca Golkend Caykend Emirxeyir Beriabad Yaniqpeye Agbulaq Civixli Qaraqaya Qirmizikend ve s Ermenistan SSR Ali Soveti Reyaset heyetinin muxtelif fermanlari ile rayon uzre deyisdirilmis tarixi yer adlari Qedim turk adi Indiki adi Deyisdirilme tarixiQirmizikend Krasnoselsk Baskend Ardzvasen 25 01 1978Yaniqpeye Mesekend 25 01 1978Qoturbulaq Ttucur Istinadlar Archived from the original on 2014 12 22 Istifade tarixi 29 iyul 2015 Hemcinin baxQerbi Azerbaycan Azerbaycanlilarin Qerbi Azerbaycandan deportasiyasi Ermeni ehalisinin tarixi miqrasiyasiXarici kecidlerQerbi Azerbaycan azerbaycanlilara qarsi genosid demoqrafik statistika guzgusunde 2015 11 16 at the Wayback Machine Qerbi Azerbaycanin turk menselli toponimleri 2014 09 04 at the Wayback Machine Vandalizm tarixi adlara qarsi soyqirimi Baki Tehsil 2006 92 seh olu kecid Indiki Ermenistan qedim turk yurdu idi olu kecid Qerbi Azerbaycan erazilerinde yer adlarinin soyqirimi olu kecid