Dilican rayonu — Ermənistan SSR–də, 1930–1951–ci illərdə mövcud olmuş inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Dilican qəsəbəsi idi.
Rayon | |
Dilican rayonu | |
---|---|
İnzibati mərkəz | Dilican |
Tarixi və coğrafiyası | |
Yaradılıb | 09.09.1930 |
Ləğv edilib | 1951 |
Sahəsi | 477 (1948) km² |
Əhalisi | |
Əhalisi | 14 600 (1939) nəfər |
Tarixi
Çar Rusiyası dövründə rayon ərazisi Yelizavetpol quberniyasının Qazax qəzasına daxil idi.
Rayon 9 sentyabr 1930–cu ildə təşkil edilmişdi. 19 mart 1951–ci ildə ləğv edilərək İcevan rayonuna birləşdirildi.
Eyniadlı rayonun inzibati mərkəzi olmuş Dilican şəhər tipli qəsəbəsi 1951–ci ildə şəhər statusu almışdır.
Ərazisi
Rayon ərazisi 1 noyabr 1931–ci il vəziyyətinə görə 1.109 km², 15 iyul 1934–cü il vəziyyətinə görə 1.157 km², 1 oktyabr 1938–ci il vəziyyətinə görə 0.13 min km², 1 yanvar 1948–ci il vəziyyətinə görə isə 477 km² idi.
İnzibati bölgüsü
Rayonda 1 noyabr 1931–ci il vəziyyətinə görə 20 kənd sovetliyinə daxil olan 93 kənd, 1 oktyabr 1938–ci il vəziyyətinə görə 1 şəhər tipli qəsəbə və 6 kənd sovetliyi, 1 yanvar 1941–ci il vəziyyətinə görə 1 şəhər tipli qəsəbə və 6 kənd sovetliyi, 1 yanvar 1948–ci il vəziyyətinə görə isə 1 şəhər tipli qəsəbə və 7 kənd sovetliyinə daxil olan 14 kənd, 1 may 1949–cu il vəziyyətinə görə isə 1 şəhər tipli qəsəbə və 7 kənd sovetliyi yerləşirdi.
Əhalisi
Rayonun təşkil edildiyi 1930–cu il sərhədləri daxilində 1926–cı il siyahıyaalınması zamanı 24.858 nəfər kənd əhalisi qeydə alınmışdı.
1 yanvar 1930–cu il tarixinə olan cari hesablamalara əsasən rayonda 31.287 nəfər əhali var idi və bütün əhali kənd yerlərində yaşayırdı. Qeyd edilən tarixdə Ermənistan SSR əhalisi 1.032.700 nəfər, onlardan kənd əhalisi isə 812.300 nəfər idi, yəni bütün ölkə əhalisinin 3.03%–i, kənd əhalisinin isə 3.85%–i Dilican rayonunun payına düşürdü.
1 yanvar 1933–cü il tarixinə olan cari hesablamalara əsasən isə rayonda 33.5 min nəfər əhali var idi, əhali 3 il öncəki müvafiq tarixə olan göstəriciyə nisbətdə 7 % və ya təqribən 2.2 min nəfər artmışdı. Rayon əhalisinin təqribən 5.5 min nəfəri rayonun inzibati mərkəzi olan Dilican yaşayış məntəqəsində məskunlaşmışdı. Qeyd edilən tarixə bütün ölkə əhalisi 1.109.200 nəfər təşkil etmişdi, yəni bütün ölkə əhalisinin 3.02%–i Dilican rayonunun payına düşürdü.
Etnik tərkibi
1939–cu il siyahıyaalınmasına əsasən rayonda yaşayan 14.600 nəfərin 5.296 nəfəri və ya 36.27%–i şəhər, 9.304 nəfəri və ya 63.73%–i isə kənd əhalisi idi. Azərbaycanlılar ümumi rayon əhalisinin (2.051 nəfəri) 14.05%–ni təşkil edirdilər; azərbaycanlıların 1.02%–i (21 nəfəri) Dilican (şəhər tipli) qəsəbəsində, 98.98%–i (2.030 nəfəri) isə kəndlərdə yaşayırdı.
Etnik qrup | 17 – 23 yanvar, 1939–cu il sa. | |
---|---|---|
Sayı | % | |
Cəmi | 14 600 | 100.00 |
Ermənilər | 10 995 | 75.31 |
Azərbaycanlılar | 2 051 | 14.05 |
Ruslar | 1 330 | 9.11 |
Ukraynalılar | 132 | 0.90 |
Kürdlər | 34 | 0.23 |
Belaruslar | 23 | 0.16 |
Yunanlar | 11 | 0.08 |
Gürcülər | 9 | 0.06 |
Ləzgilər | 3 | 0.02 |
Laklar | 3 | 0.02 |
Almanlar | 2 | 0.01 |
Yəhudilər | 2 | 0.01 |
Osetinlər | 2 | 0.01 |
Litvalılar | 1 | 0.01 |
Polyaklar | 1 | 0.01 |
Digərləri | 1 | 0.01 |
Qeydlər
- Yenə həmin mənbəyə (səh. 234) əsasən Ermənistan SSR–də 1.961 kənd, 21 şəhər tipli qəsəbə, 2 işçi qəsəbəsi və 2 müstəqil inzibati vahid (İrəvan və Leninakan şəhərləri) olmaqla cəmi 1.986 yaşayış məntəqəsi var idi.
- Faizli göstəricilər mənbədə (səh. 235) qeyd edilən məlumatlar əsasında hesablanılmışdır.
İstinadlar
- "Дилижанский район Армянской ССР (Национальный состав населения по переписи 1939 года) — Еженедельная демографическая газета Демоскоп Weekly". 2015-07-17 tarixində . İstifadə tarixi: 17 iyul 2015.Orijinal mətn (rus.)
Источник: РГАЭ РФ (быв. ЦГАНХ СССР), фонд 1562, опись 336, Д.Д. 966-1001 ("Национальный состав населения по СССР, республикам, областям, районам"), Д.Д. 256-427 (табл. 26 "Национальный состав населения районов, районных центров, городов и крупных сельских населенных пунктов")
- Дилижанский район, стр. 29. // Армянская ССР: Административно–территориальная деление на 1–ое января 1948 года. Издание первое. Автор: Информационно-Статистический отдел при секретариате президиума верховного совета Армянской ССР. Ереван: Армгосиздать, 1948, 90 стр.
- Армянская ССР, стр. 492. // СССР: Административно-территориальное деление союзных республик на 1 января 1980 года. 2020-11-30 at the Wayback Machine Автор: Президиум Верховного Совета Союза Советских Социалистических Республик. Составители справочника: В. А. Дударев, Н. А. Елисеева. Москва: Издательство "Известия Советов депутатов трудящихся СССР", 1980, 701 стр.
- Перечень административно-территориальных единиц союза ССР (в алфавитном порядке). — Армянская ССР, стр. 234-235. // Административно-территориальное деление союза ССР: Районы и города СССР. Авторы: Центральный Исполнительный Комитет Союза ССР, Всероссийский центральный исполнительный комитет. Москва: Издательство "Власть Советов" при Президиуме ВЦИК, 1931, 311 стр.
- Таблицы (по алфавиту). — Армянская ССР, стр. 242-243. // Административно-территориальное деление Союза ССР на 15 июля 1934 года. 2020-07-18 at the Wayback Machine Автор: Центральный Исполнительный Комитет Союза ССР. Москва: Издательство "Власть Советов" при Президиуме ВЦИК, 1934, XXXII+350 стр.
- Перечень административно-территориальных единиц союза ССР (в алфавитном порядке). — Армянская ССР, стр. 235. // Административно-территориальное деление союза ССР: Районы и города СССР. Авторы: Центральный Исполнительный Комитет Союза ССР, Всероссийский центральный исполнительный комитет. Москва: Издательство "Власть Советов" при Президиуме ВЦИК, 1931, 311 стр.
- Армянская ССР, . // Информационно-Статистический отдел при Секретариате Президиума Верховного Совета ССР. ССР: Административно-территориальная деление союзных республик на 1-ое октября 1938 года. Москва: Издательство "Власть Советов", 1938, 327 стр.
- , стр. 246. // Административно-территориальное деление союзных республик СССР на 1 января 1941 года. Издание третье, дополненное. , .
- Армянская ССР, стр. 272. // ССР: Административно-территориальное деление союзных республик СССР на 1 января 1947 года 2021-11-27 at the Wayback Machine. Издание пятое, дополненное. Автор: Информационно-Статистический отдел при Секретариате Президиума Верховного Совета ССР. Москва: Издательство "Известия Советов депутатов трудящихся СССР", 1947, 488 стр.
- Армянская ССР, стр. 333. // СССР: Административно-территориальное деление союзных республик на 1 мая 1949 года 2016-12-04 at the Wayback Machine. Издание шестое. Автор: Информационно-Статистический отдел при Секретариате Президиума Верховного Совета ССР. Москва: Издательство "Известия Советов депутатов трудящихся СССР", 1949, XVI+484 стр.
- стр. 52. // Административно-территориальное деление Союза ССР по данным на 15 ноября 1930
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dilican rayonu Ermenistan SSR de 1930 1951 ci illerde movcud olmus inzibati erazi vahidi Inzibati merkezi Dilican qesebesi idi RayonDilican rayonuInzibati merkez DilicanTarixi ve cografiyasiYaradilib 09 09 1930Legv edilib 1951Sahesi 477 1948 km EhalisiEhalisi 14 600 1939 neferBu adin diger istifade formalari ucun bax Dilican TarixiCar Rusiyasi dovrunde rayon erazisi Yelizavetpol quberniyasinin Qazax qezasina daxil idi Rayon 9 sentyabr 1930 cu ilde teskil edilmisdi 19 mart 1951 ci ilde legv edilerek Icevan rayonuna birlesdirildi Eyniadli rayonun inzibati merkezi olmus Dilican seher tipli qesebesi 1951 ci ilde seher statusu almisdir ErazisiRayon erazisi 1 noyabr 1931 ci il veziyyetine gore 1 109 km 15 iyul 1934 cu il veziyyetine gore 1 157 km 1 oktyabr 1938 ci il veziyyetine gore 0 13 min km 1 yanvar 1948 ci il veziyyetine gore ise 477 km idi Inzibati bolgusuRayonda 1 noyabr 1931 ci il veziyyetine gore 20 kend sovetliyine daxil olan 93 kend 1 oktyabr 1938 ci il veziyyetine gore 1 seher tipli qesebe ve 6 kend sovetliyi 1 yanvar 1941 ci il veziyyetine gore 1 seher tipli qesebe ve 6 kend sovetliyi 1 yanvar 1948 ci il veziyyetine gore ise 1 seher tipli qesebe ve 7 kend sovetliyine daxil olan 14 kend 1 may 1949 cu il veziyyetine gore ise 1 seher tipli qesebe ve 7 kend sovetliyi yerlesirdi EhalisiRayonun teskil edildiyi 1930 cu il serhedleri daxilinde 1926 ci il siyahiyaalinmasi zamani 24 858 nefer kend ehalisi qeyde alinmisdi 1 yanvar 1930 cu il tarixine olan cari hesablamalara esasen rayonda 31 287 nefer ehali var idi ve butun ehali kend yerlerinde yasayirdi Qeyd edilen tarixde Ermenistan SSR ehalisi 1 032 700 nefer onlardan kend ehalisi ise 812 300 nefer idi yeni butun olke ehalisinin 3 03 i kend ehalisinin ise 3 85 i Dilican rayonunun payina dusurdu 1 yanvar 1933 cu il tarixine olan cari hesablamalara esasen ise rayonda 33 5 min nefer ehali var idi ehali 3 il onceki muvafiq tarixe olan gostericiye nisbetde 7 ve ya teqriben 2 2 min nefer artmisdi Rayon ehalisinin teqriben 5 5 min neferi rayonun inzibati merkezi olan Dilican yasayis menteqesinde meskunlasmisdi Qeyd edilen tarixe butun olke ehalisi 1 109 200 nefer teskil etmisdi yeni butun olke ehalisinin 3 02 i Dilican rayonunun payina dusurdu Etnik terkibi 1939 cu il siyahiyaalinmasina esasen rayonda yasayan 14 600 neferin 5 296 neferi ve ya 36 27 i seher 9 304 neferi ve ya 63 73 i ise kend ehalisi idi Azerbaycanlilar umumi rayon ehalisinin 2 051 neferi 14 05 ni teskil edirdiler azerbaycanlilarin 1 02 i 21 neferi Dilican seher tipli qesebesinde 98 98 i 2 030 neferi ise kendlerde yasayirdi Etnik qrup 17 23 yanvar 1939 cu il sa Sayi Cemi 14 600 100 00Ermeniler 10 995 75 31Azerbaycanlilar 2 051 14 05Ruslar 1 330 9 11Ukraynalilar 132 0 90Kurdler 34 0 23Belaruslar 23 0 16Yunanlar 11 0 08Gurculer 9 0 06Lezgiler 3 0 02Laklar 3 0 02Almanlar 2 0 01Yehudiler 2 0 01Osetinler 2 0 01Litvalilar 1 0 01Polyaklar 1 0 01Digerleri 1 0 01QeydlerYene hemin menbeye seh 234 esasen Ermenistan SSR de 1 961 kend 21 seher tipli qesebe 2 isci qesebesi ve 2 musteqil inzibati vahid Irevan ve Leninakan seherleri olmaqla cemi 1 986 yasayis menteqesi var idi Faizli gostericiler menbede seh 235 qeyd edilen melumatlar esasinda hesablanilmisdir Istinadlar Dilizhanskij rajon Armyanskoj SSR Nacionalnyj sostav naseleniya po perepisi 1939 goda Ezhenedelnaya demograficheskaya gazeta Demoskop Weekly 2015 07 17 tarixinde Istifade tarixi 17 iyul 2015 Orijinal metn rus Istochnik RGAE RF byv CGANH SSSR fond 1562 opis 336 D D 966 1001 Nacionalnyj sostav naseleniya po SSSR respublikam oblastyam rajonam D D 256 427 tabl 26 Nacionalnyj sostav naseleniya rajonov rajonnyh centrov gorodov i krupnyh selskih naselennyh punktov Dilizhanskij rajon str 29 Armyanskaya SSR Administrativno territorialnaya delenie na 1 oe yanvarya 1948 goda Izdanie pervoe Avtor Informacionno Statisticheskij otdel pri sekretariate prezidiuma verhovnogo soveta Armyanskoj SSR Erevan Armgosizdat 1948 90 str Armyanskaya SSR str 492 SSSR Administrativno territorialnoe delenie soyuznyh respublik na 1 yanvarya 1980 goda 2020 11 30 at the Wayback Machine Avtor Prezidium Verhovnogo Soveta Soyuza Sovetskih Socialisticheskih Respublik Sostaviteli spravochnika V A Dudarev N A Eliseeva Moskva Izdatelstvo Izvestiya Sovetov deputatov trudyashihsya SSSR 1980 701 str Perechen administrativno territorialnyh edinic soyuza SSR v alfavitnom poryadke Armyanskaya SSR str 234 235 Administrativno territorialnoe delenie soyuza SSR Rajony i goroda SSSR Avtory Centralnyj Ispolnitelnyj Komitet Soyuza SSR Vserossijskij centralnyj ispolnitelnyj komitet Moskva Izdatelstvo Vlast Sovetov pri Prezidiume VCIK 1931 311 str Tablicy po alfavitu Armyanskaya SSR str 242 243 Administrativno territorialnoe delenie Soyuza SSR na 15 iyulya 1934 goda 2020 07 18 at the Wayback Machine Avtor Centralnyj Ispolnitelnyj Komitet Soyuza SSR Moskva Izdatelstvo Vlast Sovetov pri Prezidiume VCIK 1934 XXXII 350 str Perechen administrativno territorialnyh edinic soyuza SSR v alfavitnom poryadke Armyanskaya SSR str 235 Administrativno territorialnoe delenie soyuza SSR Rajony i goroda SSSR Avtory Centralnyj Ispolnitelnyj Komitet Soyuza SSR Vserossijskij centralnyj ispolnitelnyj komitet Moskva Izdatelstvo Vlast Sovetov pri Prezidiume VCIK 1931 311 str Armyanskaya SSR Informacionno Statisticheskij otdel pri Sekretariate Prezidiuma Verhovnogo Soveta SSR SSR Administrativno territorialnaya delenie soyuznyh respublik na 1 oe oktyabrya 1938 goda Moskva Izdatelstvo Vlast Sovetov 1938 327 str str 246 Administrativno territorialnoe delenie soyuznyh respublik SSSR na 1 yanvarya 1941 goda Izdanie trete dopolnennoe Armyanskaya SSR str 272 SSR Administrativno territorialnoe delenie soyuznyh respublik SSSR na 1 yanvarya 1947 goda 2021 11 27 at the Wayback Machine Izdanie pyatoe dopolnennoe Avtor Informacionno Statisticheskij otdel pri Sekretariate Prezidiuma Verhovnogo Soveta SSR Moskva Izdatelstvo Izvestiya Sovetov deputatov trudyashihsya SSSR 1947 488 str Armyanskaya SSR str 333 SSSR Administrativno territorialnoe delenie soyuznyh respublik na 1 maya 1949 goda 2016 12 04 at the Wayback Machine Izdanie shestoe Avtor Informacionno Statisticheskij otdel pri Sekretariate Prezidiuma Verhovnogo Soveta SSR Moskva Izdatelstvo Izvestiya Sovetov deputatov trudyashihsya SSSR 1949 XVI 484 str str 52 Administrativno territorialnoe delenie Soyuza SSR po dannym na 15 noyabrya 1930