Çaykənd (1991-ci ildən Dprabak) — Qаrаqоyunlu mahalına aid kənd. İndiki adı Dprabak. Hazırda Göyçə mahalının da daxil olduğu Geğarkunik marzına daxildir.
Çaykənd | |
---|---|
Ölkə | Ermənistan |
Tarixi və coğrafiyası | |
Əsası qoyulub | 1778 |
Mərkəzin hündürlüyü | 1.216 ± 1 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Rəsmi dili | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Haqqında
Ermənistan SSR-in Mixaylovka – Çəmbərək rayonunda, Tərsəçay sahilində, rayon mərkəzindən 22 km şimal-şərqdə azərbaycanlılar yaşamış kənd. Azərbaycanlı əhalisi 1905-ci ildə 409, 1914-cü ildə 677, 1931-ci ildə 662 nəfər olub. 1988-ci ilin faciəli olayları zamanı azərbaycanlıların hamısı buradan qovulmuşdur.
Elektrik işığı ilə ən tez təmin olan kənd Çaykənd və Gölkənd olmuşdur. 1951-1953-cü illərdə həmin kəndlərdə tikilmiş xırda su-elektrik stansiyası vasitəsilə evlərə elektrik işığı verilmişdi. İlk dini və dünyəvi məktəblər də çaykənddə olub. Əvvəlcə ibtidai, sonra yeddillik olan, daha sonra isə orta məktəb açılmış və 1988-ci ilin məlum hadisələrinə qədər fəaliyyət göstərib. Çaykənd məktəbinin tarixi haqda ən dəyərli və dəqiq məlumatları Ermənistanda və Azərbaycanda Sovet hakimiyyətinin qurulması uğrunda fəal mübariz, hər iki respublikada çox yüksək vəzifələrdə çalışmış, sonralar bir çoxları kimi repressiyanın qurbanı,1938-ci güllələnmiş məşhur partiya və dövlət xadimi Bala İbrahim oğlu Əfəndiyevin fəaliyyətinə həsr edilmiş kitablardan götürmək mümkün olmuşdur. T.Miralayevin Bala Əfəndiyev haqda yazdığı və 1972-ci ildə "Ayastan" nəşriyyatı tərəfindən İrəvanda nəşr etdirdiyi "Bala Əfəndiyev" adlı bioqrafik oçerkdən aşağıdakılar məlum olur. Bala Əfəndiyev 1893-cü ildə Yelizavetpol quberniyasının Qazax qəzasının Çəmbərək (indiki Krasnoselo) rayonunun çaykənd kəndində doğulub. O, dünyaya gəlməmiş atası İbrahim kişi dünyasını dəyişib. Əmisi molla Məhəmməd və atalığı Ənməd Hacı Əli oğlu Balanı elə öz kəndlərində molla məktəbinə göndərib. Ancaq balaca Balada elm və sənətə olan böyük həvəsi görüb, ona 1907-ci ildə təzə açılmış rus məktəbinin hazırlıq siniflərində təhsil almağı məsləhət görürlər. Bala Əfəndiyev həmin hazırlıq siniflərində təhsilini davam etdirir. Bu tarixi fakt göstərir ki, çaykənddə ilk məktəb 1907-ci ildən bir neçə il əvvəl açılmışdır.
Qaraqoyunluların təkidi və tələbi ilə çaykənd orta məktəbinə Bala Əfəndiyevin adı verilmiş və məktəbin qarşısında onun büstü qoyulmuşdur. Onu da qeyd etmək yerinə düşər ki, Bala Əfəndiyevin əmisi qızı və eyni zamanda həyat yoldaşı, 1906-cı ildə çaykənddə anadan olmuş Fatma xanım da ilk təhsilini çaykənddə almışdır. Çaykənd məktəbinin məşhur məzunları haqda ən geniş məlumatlar uzun müddət həmin məktəbin direktoru işləmiş, dəyərli ziyalılardan və ağsaqqallardan biri olan yazıb nəşr etdirdiyi "Əzəli Oğuz yurdum - doğma çaykəndim" adlı kitabda göstərilmişdir.
Tarixi
Çaykənd kəndi Qafqaz və Zaqafqaziya diyarı idarəsinin dəyişdirilməsi haqqında 1867-ci il 9 dekabr tarixli çar fərmanı əsasında yaradılmış Yelizavetpol quberniyasının Qazax qəzasına aid olmuşdur. 1918-ci ildən 1920-ci ilə qədər Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin ərazisi daxilində mövcud olmuşdur. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin süqutundan sonra Qazax qəzasında hərbi inqilab komitəsi yaradıldı. Ermənistanda sovet hökuməti qurulduqdan (1920, 29 noyabr) sonra Qazax qəzası ərazisinin 44,5%-i, o cümlədən 1874-cü il inzibati bölgüsünə görə Azasu, Qaradaş, Qılınc kənd, Uzuntala, Baranin, Qalaçı, Kötikənd, Qoşqotan Külpi, Yeni Dilican, Köhnə Dilican, Karvansara, Qaraqoyunlu, Polad-Ayrım, Xaştar, Başkənd, Küləli, Mixaylovsk, Tatlıkənd, Tovuzqala kəndləri Ermənistanın tərkibində qaldı. Qazax qəzasının Azərbaycanın tərkibində qalan torpaqlarında Qazax, Ağstafa, Tovuz, Gədəbəy, Şamxor rayonları, Ermənistana verilmiş torpaqlarda isə Karvansara (İcevan), Çəmbərək (Krasnoselsk), Şəmşəddil, Dilican rayonları yaradıldı.
Görkəmli şəxsiyyətləri
- Asif Ata — ədəbiyyatşünas, tənqidçi, 1965-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, fəlsəfə elmləri namizədi (1965), dosent.,
- Bala Əfəndiyev — Ermənistanda və Azərbaycanda Sovet hakimiyyətinin qurulması uğrunda fəal mübariz
- Bəkir Həsən oğlu Həsənov - 1941-ci ildə SSRİ dönəmində Panturkist damğası ilə həbs olunaraq sürgün edilib və 1942-ci ildə imperiya cəlladları tərəfindən qətlə yetirilib. 1956-cı ildə isə, SSRİ Ali Soveti tərəfindən barəsində bəraət qərarı çıxarılıb.
- - Şair publisist. Qaraqoyunlu mahalının ilk hərbi diplomatı. Avropada şirkət təsis edən ilk Qaraqoyunlu. VMR Şirkətlər Qrupunun Baş Direktoru.
Kənd ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
- Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Caykend Caykend 1991 ci ilden Dprabak Qaraqoyunlu mahalina aid kend Indiki adi Dprabak Hazirda Goyce mahalinin da daxil oldugu Gegarkunik marzina daxildir Caykend40 41 11 sm e 45 07 35 s u Olke ErmenistanTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1778Merkezin hundurluyu 1 216 1 mSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 489 nef 2011 Resmi dili ermeni diliXeriteni goster gizle Caykend Vikianbarda elaqeli mediafayllarHaqqindaErmenistan SSR in Mixaylovka Cemberek rayonunda Tersecay sahilinde rayon merkezinden 22 km simal serqde azerbaycanlilar yasamis kend Azerbaycanli ehalisi 1905 ci ilde 409 1914 cu ilde 677 1931 ci ilde 662 nefer olub 1988 ci ilin facieli olaylari zamani azerbaycanlilarin hamisi buradan qovulmusdur Elektrik isigi ile en tez temin olan kend Caykend ve Golkend olmusdur 1951 1953 cu illerde hemin kendlerde tikilmis xirda su elektrik stansiyasi vasitesile evlere elektrik isigi verilmisdi Ilk dini ve dunyevi mektebler de caykendde olub Evvelce ibtidai sonra yeddillik olan daha sonra ise orta mekteb acilmis ve 1988 ci ilin melum hadiselerine qeder fealiyyet gosterib Caykend mektebinin tarixi haqda en deyerli ve deqiq melumatlari Ermenistanda ve Azerbaycanda Sovet hakimiyyetinin qurulmasi ugrunda feal mubariz her iki respublikada cox yuksek vezifelerde calismis sonralar bir coxlari kimi repressiyanin qurbani 1938 ci gullelenmis meshur partiya ve dovlet xadimi Bala Ibrahim oglu Efendiyevin fealiyyetine hesr edilmis kitablardan goturmek mumkun olmusdur T Miralayevin Bala Efendiyev haqda yazdigi ve 1972 ci ilde Ayastan nesriyyati terefinden Irevanda nesr etdirdiyi Bala Efendiyev adli bioqrafik ocerkden asagidakilar melum olur Bala Efendiyev 1893 cu ilde Yelizavetpol quberniyasinin Qazax qezasinin Cemberek indiki Krasnoselo rayonunun caykend kendinde dogulub O dunyaya gelmemis atasi Ibrahim kisi dunyasini deyisib Emisi molla Mehemmed ve ataligi Enmed Haci Eli oglu Balani ele oz kendlerinde molla mektebine gonderib Ancaq balaca Balada elm ve senete olan boyuk hevesi gorub ona 1907 ci ilde teze acilmis rus mektebinin hazirliq siniflerinde tehsil almagi meslehet gorurler Bala Efendiyev hemin hazirliq siniflerinde tehsilini davam etdirir Bu tarixi fakt gosterir ki caykendde ilk mekteb 1907 ci ilden bir nece il evvel acilmisdir Qaraqoyunlularin tekidi ve telebi ile caykend orta mektebine Bala Efendiyevin adi verilmis ve mektebin qarsisinda onun bustu qoyulmusdur Onu da qeyd etmek yerine duser ki Bala Efendiyevin emisi qizi ve eyni zamanda heyat yoldasi 1906 ci ilde caykendde anadan olmus Fatma xanim da ilk tehsilini caykendde almisdir Caykend mektebinin meshur mezunlari haqda en genis melumatlar uzun muddet hemin mektebin direktoru islemis deyerli ziyalilardan ve agsaqqallardan biri olan yazib nesr etdirdiyi Ezeli Oguz yurdum dogma caykendim adli kitabda gosterilmisdir TarixiCaykend kendi Qafqaz ve Zaqafqaziya diyari idaresinin deyisdirilmesi haqqinda 1867 ci il 9 dekabr tarixli car fermani esasinda yaradilmis Yelizavetpol quberniyasinin Qazax qezasina aid olmusdur 1918 ci ilden 1920 ci ile qeder Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin erazisi daxilinde movcud olmusdur Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin suqutundan sonra Qazax qezasinda herbi inqilab komitesi yaradildi Ermenistanda sovet hokumeti qurulduqdan 1920 29 noyabr sonra Qazax qezasi erazisinin 44 5 i o cumleden 1874 cu il inzibati bolgusune gore Azasu Qaradas Qilinc kend Uzuntala Baranin Qalaci Kotikend Qosqotan Kulpi Yeni Dilican Kohne Dilican Karvansara Qaraqoyunlu Polad Ayrim Xastar Baskend Kuleli Mixaylovsk Tatlikend Tovuzqala kendleri Ermenistanin terkibinde qaldi Qazax qezasinin Azerbaycanin terkibinde qalan torpaqlarinda Qazax Agstafa Tovuz Gedebey Samxor rayonlari Ermenistana verilmis torpaqlarda ise Karvansara Icevan Cemberek Krasnoselsk Semseddil Dilican rayonlari yaradildi Gorkemli sexsiyyetleriAsif Ata edebiyyatsunas tenqidci 1965 ci ilden Azerbaycan Yazicilar Birliyinin uzvu felsefe elmleri namizedi 1965 dosent Bala Efendiyev Ermenistanda ve Azerbaycanda Sovet hakimiyyetinin qurulmasi ugrunda feal mubariz Bekir Hesen oglu Hesenov 1941 ci ilde SSRI doneminde Panturkist damgasi ile hebs olunaraq surgun edilib ve 1942 ci ilde imperiya celladlari terefinden qetle yetirilib 1956 ci ilde ise SSRI Ali Soveti terefinden baresinde beraet qerari cixarilib Sair publisist Qaraqoyunlu mahalinin ilk herbi diplomati Avropada sirket tesis eden ilk Qaraqoyunlu VMR Sirketler Qrupunun Bas Direktoru Kend ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Հայաստանի 2011 թ մարդահամարի արդյունքները erm