Əli Fuad Paşa (23 sentyabr 1882 və ya 1882, Konstantinopol – 10 yanvar 1968, İstanbul) — Türkiyənin dövlət, hərbi və siyasi xadimi.
Əli Fuad Cəbəsoy | |
---|---|
türk. Ali Fuat Cebesoy | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 23 sentyabr 1882 və ya 1882 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 10 yanvar 1968 |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Partiya | Demokrat Partiya |
Təhsili |
|
Fəaliyyəti | siyasətçi, diplomat, hərbi qulluqçu |
Atası | İsmayıl Fazil Paşa |
Hərbi xidmət | |
Qoşun növü | Osmanlı ordusu |
Döyüşlər | |
Rütbəsi | general |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Əli Fuad Paşa Ali hərbi təhsil almış, Balkan müharibələrində (1912–13) və Birinci dünya müharibəsində (1914–18) iştirak etmişdir. , Bəkir Sami bəy və digər türk milli azadlıq mücadiləsi xadimləri ilə birlikdə Mustafa Kamal Atatürkün 1919-cu il iyunun 20-də bəyan etdiyi Amasya təlimatını imzalamışdı. 1920-ci il aprelin 23-də Ankarada işə başlamış Türkiyə Böyük Millət Məclisi (TBMM) hökumətinin Moskvadakı ilk fövqəladə və səlahiyyətli səfiri olmuş və 1921-ci il fevralın 18-də Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikası (RSFSR) hökuməti ilə danışıqlar aparmaq üçün göndərilmiş Türkiyə nümayəndə heyəti ilə birlikdə Moskvaya gəlmişdir; fevral-mart aylarında Yusif Kamal bəy və doktor Riza Nuru bəylə birlikdə Moskvada RSFSR xarici işlər naziri Georgi Çiçerinlə, Ümumrusiya Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin üzvü C.Qorxmazovla danışıqlar aparmışdır. Əli Fuad paşa Moskva konfransında Azərbaycanın himayəsi altında Naxçıvana muxtariyyət verilməsi məsələsinin uğurla həll edilməsi sahəsində gərgin və səmərəli diplomatik fəaliyyət göstərmişdir. Danışıqlarda məhz Türkiyə diplomatlarının, o sıradan da Əli Fuad paşanın səyləri sayəsində "Dostluq və qardaşlıq haqqında" RSFSR-Türkiyə müqaviləsinin (Moskva, 16 mart 1921-ci il) 3-cü maddəsinə və 1 (V) əlavəsinə əsasən, Naxçıvan vilayətinə Azərbaycanın himayəsi altında muxtariyyət verilməsi razılaşdırıldı. Əli Fuad paşa sonralar millət vəkili, 1948-ci ildə isə TBMM başqanı seçilmiş və Türkiyə Cümhuriyyətinin daxili və xarici siyasətinin işlənib hazırlanmasında fəal rol oynamışdır. 1960-cı illərdən elmi fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. "Sinif yoldaşım Atatürk", "Moskva xatirələri" və sair əsərlərin müəllifidir.
Mənbə
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. I cild. Bakı: "Lider". 2004. səh. 363. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Eli Fuad Pasa 23 sentyabr 1882 ve ya 1882 Konstantinopol 10 yanvar 1968 Istanbul Turkiyenin dovlet herbi ve siyasi xadimi Eli Fuad Cebesoyturk Ali Fuat CebesoySexsi melumatlarDogum tarixi 23 sentyabr 1882 1882 09 23 ve ya 1882Dogum yeri KonstantinopolVefat tarixi 10 yanvar 1968 1968 01 10 Vefat yeri Istanbul Istanbul ili TurkiyeDefn yeri Turkiye Dovlet mezarligiPartiya Demokrat PartiyaTehsili Osmanli Herbi Mektebi d Fealiyyeti siyasetci diplomat herbi qulluqcuAtasi Ismayil Fazil PasaHerbi xidmetQosun novu Osmanli ordusuDoyusler Birinci Dunya muharibesi Italiya Turkiye muharibesi Balkan muharibeleri Canaqqala doyusu Qafqaz cebhesi Sinay ve Felestin cebhesi Turkiye Istiqlaliyyet muharibesiRutbesi general Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiEli Fuad Pasa Ali herbi tehsil almis Balkan muharibelerinde 1912 13 ve Birinci dunya muharibesinde 1914 18 istirak etmisdir Bekir Sami bey ve diger turk milli azadliq mucadilesi xadimleri ile birlikde Mustafa Kamal Ataturkun 1919 cu il iyunun 20 de beyan etdiyi Amasya telimatini imzalamisdi 1920 ci il aprelin 23 de Ankarada ise baslamis Turkiye Boyuk Millet Meclisi TBMM hokumetinin Moskvadaki ilk fovqelade ve selahiyyetli sefiri olmus ve 1921 ci il fevralin 18 de Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikasi RSFSR hokumeti ile danisiqlar aparmaq ucun gonderilmis Turkiye numayende heyeti ile birlikde Moskvaya gelmisdir fevral mart aylarinda Yusif Kamal bey ve doktor Riza Nuru beyle birlikde Moskvada RSFSR xarici isler naziri Georgi Cicerinle Umumrusiya Merkezi Icraiyye Komitesinin uzvu C Qorxmazovla danisiqlar aparmisdir Eli Fuad pasa Moskva konfransinda Azerbaycanin himayesi altinda Naxcivana muxtariyyet verilmesi meselesinin ugurla hell edilmesi sahesinde gergin ve semereli diplomatik fealiyyet gostermisdir Danisiqlarda mehz Turkiye diplomatlarinin o siradan da Eli Fuad pasanin seyleri sayesinde Dostluq ve qardasliq haqqinda RSFSR Turkiye muqavilesinin Moskva 16 mart 1921 ci il 3 cu maddesine ve 1 V elavesine esasen Naxcivan vilayetine Azerbaycanin himayesi altinda muxtariyyet verilmesi razilasdirildi Eli Fuad pasa sonralar millet vekili 1948 ci ilde ise TBMM basqani secilmis ve Turkiye Cumhuriyyetinin daxili ve xarici siyasetinin islenib hazirlanmasinda feal rol oynamisdir 1960 ci illerden elmi fealiyyetle mesgul olmusdur Sinif yoldasim Ataturk Moskva xatireleri ve sair eserlerin muellifidir MenbeAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi I cild Baki Lider 2004 seh 363 ISBN 9952 417 14 2