Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pentaqon (yun. πεντάγωνον — "beşbucaqlı") — ABŞ Müdafiə Nazirliyinin düzgün beşbucaqlı formasındakı binasına verilən ad. Vaşinqton şəhərinin yaxınlığında, Virciniya ştatının ərazisində yerləşir.
| Pentaqon | |
|---|---|
| ing. The Pentagon | |
 Pentaqon (yanvar, 2008) | |
 | |
| Ölkə |  ABŞ |
| Yerləşir | Arlinqton, Virciniya |
| Tikilmə tarixi | 11 sentyabr 1941 — 15 yanvar 1943 |
| Mərtəbə sayı | 7 |
| Smetası | 83 milyon ABŞ dolları |
| Aidiyyatı | |
| | |
| Memar | Corc Berqstrom |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Ölçülərinə və sahəsinə görə dünyada ən böyük ofis binasıdır. Layihəsi amerikalı memar Corc Berqstrom tərəfindən hazırlanan binanın tikintisi 11 sentyabr 1941-ci ildə başlamış və 15 yanvar 1943-cü ildə tamamlanmışdır.
Yerin altında 2, yerin üzərində 5 mərtəbə olmaqla, cəmi 7 mərtəbədən ibarətdir. Yerin üzərindəki mərtəbələrin hündürlüyü 23,5 metrdir. Ümumi sahəsi 620 min m² olan binanın hər bir tərəfinin uzunluğu 281 metr, perimetri 1405 metrdir. Binadakı koridorların ümumi uzunluğu 28 km təşkil edir və 7754 pəncərəsi var. Binada təxminən 28 min nəfər hərbi və mülki işçi və 3 min nəfərə yaxın xidmətedici personal çalışır. Binanın beşbucaqlı quruluşunun mərkəzi hissəsində sahəsi 20 min m² olan boş park sahəsi yerləşir.
Pentaqon binası ABŞ hərbi gücünün simvolu hesab edilir və "Pentaqon" sözü binanın özündən daha çox ABŞ Müdafiə Nazirliyini ifadə etmək üçün istifadə edilir.
Tarixi
Təxminən 1940-cı ildə ABŞ administrasiyasının Müdafiə Nazirliyini bir binada yerləşdirmək kimi fikri formalaşdı. Bu, Kolumbiya dairəsi üzrə səpələnmiş 17 ayrı-ayrı binada işləyən 26 min əməkdaşın bir dam altında birləşməsi demək idi. Bundan əlavə texniki tapşırığa əsasən, gələcəkdə binada eyni zamanda 40 min nəfər yerləşməli idi. Avropada İkinci Dünya müharibəsi getdikcə geniş xarakter alırdı. ABŞ hər an müharibəyə qoşula bilərdi. Belə vəziyyətdə bu cür ideyanın ortaya çıxması bir qədər məntiqsiz görünürdü. Hətta "Coca-Cola" şirkətinin içki reseptini bilən top-menecerləri bir təyyarədə uçmur. Buna baxmayaraq memarlar prezidentin sözlərindən dərhal sonra tikinti üçün ərazi axtarışına başladılar. Memarlar Vaşinqton ətrafındakı Arlinqtonda bir zamanlar qəsb edilən əraziyə baxış keçirdilər. Onları ən çox cəlb edən torpaq sahəsi ətrafındakı yollardan bəzilərinin 108 dərəcəlik bucaq altında kəsişməsi idi. Bu bərabərtərəfli beşbucağı yunanlar "pentaqon" adlandırıblar.
Bina mərkəzdə 10 dəhlizlə kəsişir, dəhlizlər mərkəzdən uzanan beş beşbucaqlını birləşdirir. ABŞ hərbi idarəsi əməkdaşı belə bir yolla perimetr boyunca yeddi dəqiqədən artıq olmayan vaxt sərf etməklə binanın istənilən nöqtəsinə gedə bilər.
Bina tikintisini 1941-ci il sentyabrın 11-də başlamaq və 1943-cü il yanvarın 15-də yekunlaşdırmaq planlaşdırılırdı.
11 Sentyabr hadisəsi və pentaqon
Binanın tikintisinə 1941-ci il sentyabrın 11-də başlanılıb, 2001-ci il sentyabrın 11-də "Boeing 757–200" təyyarəsinin hücumuna məruz qalıb (11 sentyabr terror aktları), 2002-ci il sentyabrın 11-də bütün Pentaqon ərazisi yenidən istismara verilib. Ən başlıca təkmilləşdirmələrdən biri pəncərələrin zirehli pəncərələrlə tam dəyişdirilməsidir. Binanın xarici divarları möhkəmləndirilib və partlayışa davamlı vəziyyətə gətirilib. Metro stansiyalarına aparan liftlər bağlanıb, ümumi təhlükəsizlik qaydaları nəzərəçarpacaq dərəcədə yüksəldilib.
2001-ci il sentyabrın 11-də rəsmi məlumatlara əsasən, saat 9:37:46-da təyyarə Pentaqonun sol qanadına çırpılıb. Orada Hərbi Dəniz Qüvvələri komandanlığı yerləşib. Binanın bir hissəsi dağılıb və ciddi zədələnib. Maraqlıdır ki, zərbə anında Pentaqonun məhz bu qanadı yenidən planlaşdırmadan keçib və əməkdaşların əksəriyyəti digər kabinetlərə köçürülüb.
Pentaqon barədə maraqlı faktlar
- Tikinti zamanı binadan ABŞ Müdafiə Nazirliyi mənzil qərargahı kimi istifadə edilməsi nəzərdə tutulmurdu.
- ABŞ prezidenti Franklin Ruzvelt heç vaxt Pentaqon binasından Müdafiə Nazirliyi mənzil-qərargahı kimi istifadə etməyi planlaşdırmayıb. Ölkə prezidenti 1930-cu illərdə hərbi və dəniz departamentləri üçün başqa bina tikintisini sifariş verib, lakin bina tezliklə belə miqyaslar üçün olduqca kiçik görünüb. Məhz o zaman 40 min əməkdaş və 10 min nəqliyyat vasitəsinin yerləşdirilməsi üçün yeni bina tikmək barədə əmr verilib. Hazırda köhnə hərbi departament binasında Dövlət Departamenti yerləşdirilib.
- Pentaqon binasının sahəsi Empayr Steyt Bildinqdən böyükdür.
- Pentaqonun ümumi ofis sahəsi 473 min 805 kv.metrdir, bu Nyu-Yorkdakı Empayr Steyt Bildinqdən təxminən iki dəfə artıqdır.
- Pentaqon "Cəhənnəm dibi" adlı kasıb "qara" məhəllənin yerində tikilib. Burada vətəndaş müharibəsindən sonra keçmiş qullar məskunlaşıb.
- Pentaqon soyuq müharibə zamanı "Episentr" ləqəbi alıb.
- 11 sentyabr terror aktı nəticəsində əkiz qüllələrin "Ground Zero" adlandırılmasından xeyli əvvəl Pentaqon eyni adla adlandırılıb.
- Pentaqon üzrə gəzintinin özü bir neçə kq arıqlamaq üçün əla üsuldur. Pentaqondakı dəhlizlərin uzunluğu 17,5 mildir (28 km). Həqiqətdə bu bina labirintdir. Deyilənlərə görə, general Eyzenhaver bir dəfə kabinetini axtararkən azıb.
- Pentaqon 1943-cü ildə qapılarını açdığı zamandan bəri cəmi bir dəfə renovasiyadan (strukturun təkmilləşdirilməsi) keçib. Bu prosesə 17 il vaxt sərf edilib və 2011-ci ildə başa çatıb. Ümumilikdə 4,5 milyard dollar sərf edilib.
- Pentaqon cəmi beş mərtəbədən ibarətdir. Buna səbəb İkinci Dünya müharibəsi üçün polada qənaət etmək idi. Belə ki, bina tikintisində poladdan geniş istifadə edilib. Bundan başqa dizaynerlər Potomak çayı vasitəsilə Kapitoli binasına açılan mənzərəni korlamaq istəmirdilər.
- Pentaqonda lift yoxdur. Mərtəbələr arasında hərəkət pilləkən vasitəsilə həyata keçirilir. Bu da İkinci Dünya müharibəsində polada qənaətlə əlaqəlidir.
- Pentaqon böyük olduğundan tikintisinin tez bir zamanda başa çatdırıldığına inanmaq çətindir. Onun tikintisinə general Lesli R. Qrouvs rəhbərlik edib və tapşırığın öhdəsindən cəmi 491 günə gəlib.
- Hazırda Pentaqondakı ayaqyolularının sayı lazım olandan iki dəfə çoxdur. Səbəb isə seqreqasiya (ABŞ-də: zəncilərin ağlarla bir evdə, hətta şəhərin bir hissəsində yaşamalarına, onların olduğu yerə gəlmələrinə icazə verilməməsindən və s. ibarət irqçilik siyasəti) zamanı tikilməsidir. Ağ və qara dərili əməkdaşlar üçün sanitar qovşaqlar ayrı idi.
İstinadlar
- (ing.) The Pentagon, Facts & Figures 2014-08-19 at the Wayback Machine 23 avqust 2014
- . Judicial Watch. Bu Orjinal fayl dan arxivlənmişdir 16 noyabr, 2006.
- (ing.) "Pentagon Memorial Dedication" 2011-07-22 at the Wayback Machine. DefenseLink.mil. 27, 2009.
- (ing.) "Pentagon Hot Dog Stand, Cold War Legend, to be Torn Down". 2015-09-24 at the Wayback Machine United States Department of Defense. 20 sentyabr 2006.
- (ing.) Steve Vogel, Pentaqon: Tarix (The Pentagon: a History) (2003).
Xarici keçidlər
- Pentaqon veb-saytı 2013-05-11 at the Wayback Machine
- Popular Mechanics, March 1943, "Army's Giant Five-by-Five" one of earliest World War Two articles on the Pentagon
- Pentagon Force Protection Agency
- Pentagon Renovation Program 2004-10-15 at the Wayback Machine
- The Worldwide Network of US Military Bases
- The Pentagon: Relocation Information and The Pentagon Q&A
- Great Buildings Online – The Pentagon
- How the Pentagon Got Its Shape – The Washington Post, may 26, 2007
- A House Divided: Pentagon Trivia Fact retrieved June 13, 2008.
- Satellite image from Mapygon
- The Construction of The Pentagon—Somervell's Folly
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pentaqon yun pentagwnon besbucaqli ABS Mudafie Nazirliyinin duzgun besbucaqli formasindaki binasina verilen ad Vasinqton seherinin yaxinliginda Virciniya statinin erazisinde yerlesir Pentaqoning The PentagonPentaqon yanvar 2008 38 52 15 sm e 77 03 18 q u Olke ABSYerlesir Arlinqton VirciniyaTikilme tarixi 11 sentyabr 1941 15 yanvar 1943Mertebe sayi 7Smetasi 83 milyon ABS dollariAidiyyati ABS Mudafie NazirliyiPentaqonMemar Corc Berqstrom Vikianbarda elaqeli mediafayllar Olculerine ve sahesine gore dunyada en boyuk ofis binasidir Layihesi amerikali memar Corc Berqstrom terefinden hazirlanan binanin tikintisi 11 sentyabr 1941 ci ilde baslamis ve 15 yanvar 1943 cu ilde tamamlanmisdir Yerin altinda 2 yerin uzerinde 5 mertebe olmaqla cemi 7 mertebeden ibaretdir Yerin uzerindeki mertebelerin hundurluyu 23 5 metrdir Umumi sahesi 620 min m olan binanin her bir terefinin uzunlugu 281 metr perimetri 1405 metrdir Binadaki koridorlarin umumi uzunlugu 28 km teskil edir ve 7754 penceresi var Binada texminen 28 min nefer herbi ve mulki isci ve 3 min nefere yaxin xidmetedici personal calisir Binanin besbucaqli qurulusunun merkezi hissesinde sahesi 20 min m olan bos park sahesi yerlesir Pentaqon binasi ABS herbi gucunun simvolu hesab edilir ve Pentaqon sozu binanin ozunden daha cox ABS Mudafie Nazirliyini ifade etmek ucun istifade edilir TarixiTexminen 1940 ci ilde ABS administrasiyasinin Mudafie Nazirliyini bir binada yerlesdirmek kimi fikri formalasdi Bu Kolumbiya dairesi uzre sepelenmis 17 ayri ayri binada isleyen 26 min emekdasin bir dam altinda birlesmesi demek idi Bundan elave texniki tapsiriga esasen gelecekde binada eyni zamanda 40 min nefer yerlesmeli idi Avropada Ikinci Dunya muharibesi getdikce genis xarakter alirdi ABS her an muharibeye qosula bilerdi Bele veziyyetde bu cur ideyanin ortaya cixmasi bir qeder mentiqsiz gorunurdu Hetta Coca Cola sirketinin icki reseptini bilen top menecerleri bir teyyarede ucmur Buna baxmayaraq memarlar prezidentin sozlerinden derhal sonra tikinti ucun erazi axtarisina basladilar Memarlar Vasinqton etrafindaki Arlinqtonda bir zamanlar qesb edilen eraziye baxis kecirdiler Onlari en cox celb eden torpaq sahesi etrafindaki yollardan bezilerinin 108 derecelik bucaq altinda kesismesi idi Bu beraberterefli besbucagi yunanlar pentaqon adlandiriblar Bina merkezde 10 dehlizle kesisir dehlizler merkezden uzanan bes besbucaqlini birlesdirir ABS herbi idaresi emekdasi bele bir yolla perimetr boyunca yeddi deqiqeden artiq olmayan vaxt serf etmekle binanin istenilen noqtesine gede biler Bina tikintisini 1941 ci il sentyabrin 11 de baslamaq ve 1943 cu il yanvarin 15 de yekunlasdirmaq planlasdirilirdi 11 Sentyabr hadisesi ve pentaqonHadise zamani binanin zerer gormus hissesi source source source track 11 sentyabr hadisesi zamani Pentaqon erazisinde yerlesen tehlukesizlik kamerasi goruntuleri zerbe ani 1 25 Binanin tikintisine 1941 ci il sentyabrin 11 de baslanilib 2001 ci il sentyabrin 11 de Boeing 757 200 teyyaresinin hucumuna meruz qalib 11 sentyabr terror aktlari 2002 ci il sentyabrin 11 de butun Pentaqon erazisi yeniden istismara verilib En baslica tekmillesdirmelerden biri pencerelerin zirehli pencerelerle tam deyisdirilmesidir Binanin xarici divarlari mohkemlendirilib ve partlayisa davamli veziyyete getirilib Metro stansiyalarina aparan liftler baglanib umumi tehlukesizlik qaydalari nezerecarpacaq derecede yukseldilib 2001 ci il sentyabrin 11 de resmi melumatlara esasen saat 9 37 46 da teyyare Pentaqonun sol qanadina cirpilib Orada Herbi Deniz Quvveleri komandanligi yerlesib Binanin bir hissesi dagilib ve ciddi zedelenib Maraqlidir ki zerbe aninda Pentaqonun mehz bu qanadi yeniden planlasdirmadan kecib ve emekdaslarin ekseriyyeti diger kabinetlere kocurulub Pentaqon barede maraqli faktlarBinanin merkezinden gece zamani cekilmis goruntu Tikinti zamani binadan ABS Mudafie Nazirliyi menzil qerargahi kimi istifade edilmesi nezerde tutulmurdu ABS prezidenti Franklin Ruzvelt hec vaxt Pentaqon binasindan Mudafie Nazirliyi menzil qerargahi kimi istifade etmeyi planlasdirmayib Olke prezidenti 1930 cu illerde herbi ve deniz departamentleri ucun basqa bina tikintisini sifaris verib lakin bina tezlikle bele miqyaslar ucun olduqca kicik gorunub Mehz o zaman 40 min emekdas ve 10 min neqliyyat vasitesinin yerlesdirilmesi ucun yeni bina tikmek barede emr verilib Hazirda kohne herbi departament binasinda Dovlet Departamenti yerlesdirilib Pentaqon binasinin sahesi Empayr Steyt Bildinqden boyukdur Pentaqonun umumi ofis sahesi 473 min 805 kv metrdir bu Nyu Yorkdaki Empayr Steyt Bildinqden texminen iki defe artiqdir Pentaqon Cehennem dibi adli kasib qara mehellenin yerinde tikilib Burada vetendas muharibesinden sonra kecmis qullar meskunlasib Pentaqon soyuq muharibe zamani Episentr leqebi alib 11 sentyabr terror akti neticesinde ekiz qullelerin Ground Zero adlandirilmasindan xeyli evvel Pentaqon eyni adla adlandirilib Pentaqon uzre gezintinin ozu bir nece kq ariqlamaq ucun ela usuldur Pentaqondaki dehlizlerin uzunlugu 17 5 mildir 28 km Heqiqetde bu bina labirintdir Deyilenlere gore general Eyzenhaver bir defe kabinetini axtararken azib Pentaqon 1943 cu ilde qapilarini acdigi zamandan beri cemi bir defe renovasiyadan strukturun tekmillesdirilmesi kecib Bu prosese 17 il vaxt serf edilib ve 2011 ci ilde basa catib Umumilikde 4 5 milyard dollar serf edilib Pentaqon cemi bes mertebeden ibaretdir Buna sebeb Ikinci Dunya muharibesi ucun polada qenaet etmek idi Bele ki bina tikintisinde poladdan genis istifade edilib Bundan basqa dizaynerler Potomak cayi vasitesile Kapitoli binasina acilan menzereni korlamaq istemirdiler Pentaqonda lift yoxdur Mertebeler arasinda hereket pilleken vasitesile heyata kecirilir Bu da Ikinci Dunya muharibesinde polada qenaetle elaqelidir Pentaqon boyuk oldugundan tikintisinin tez bir zamanda basa catdirildigina inanmaq cetindir Onun tikintisine general Lesli R Qrouvs rehberlik edib ve tapsirigin ohdesinden cemi 491 gune gelib Hazirda Pentaqondaki ayaqyolularinin sayi lazim olandan iki defe coxdur Sebeb ise seqreqasiya ABS de zencilerin aglarla bir evde hetta seherin bir hissesinde yasamalarina onlarin oldugu yere gelmelerine icaze verilmemesinden ve s ibaret irqcilik siyaseti zamani tikilmesidir Ag ve qara derili emekdaslar ucun sanitar qovsaqlar ayri idi Pentaqon Cenub dayanacaq hissesiIstinadlar ing The Pentagon Facts amp Figures 2014 08 19 at the Wayback Machine 23 avqust 2014 Judicial Watch Bu Orjinal fayl dan arxivlenmisdir 16 noyabr 2006 ing Pentagon Memorial Dedication 2011 07 22 at the Wayback Machine DefenseLink mil 27 2009 ing Pentagon Hot Dog Stand Cold War Legend to be Torn Down 2015 09 24 at the Wayback Machine United States Department of Defense 20 sentyabr 2006 ing Steve Vogel Pentaqon Tarix The Pentagon a History 2003 Xarici kecidlerVikianbarda Pentaqon ile elaqeli mediafayllar var Pentaqon veb sayti 2013 05 11 at the Wayback Machine Popular Mechanics March 1943 Army s Giant Five by Five one of earliest World War Two articles on the Pentagon Pentagon Force Protection Agency Pentagon Renovation Program 2004 10 15 at the Wayback Machine The Worldwide Network of US Military Bases The Pentagon Relocation Information and The Pentagon Q amp A Great Buildings Online The Pentagon How the Pentagon Got Its Shape The Washington Post may 26 2007 A House Divided Pentagon Trivia Fact retrieved June 13 2008 Satellite image from Mapygon The Construction of The Pentagon Somervell s Folly