Tualet və ya Ayaqyolu — İlk tualetin nə vaxt yarandığı bilinmir. Oturacaqlı tualetin eradan 2600 il əvvəl Şumer çariçasına aid olduğu iddia edilir. Şotlandiya ərazisindən isə 5000 il yaşı olan stulabənzər tualetin qalıqları tapılmışdır. E.ə. 2100-cü ilə aid tualetə Misirdə, daha sonralar isə Parisdə və Hindistan yarımadasında da rast gəlinmişdir.
Romada ilk ictimai tualet təkcə ehtiyacları ödəmək üçün deyil, həm də fəlsəfi söhbətlər aparmaq üçün əlverişli yer olmuşdur. Daş stullar formasında olan tualetlərdə ilk olaraq nökərlər oturub daşı isidir, sonra isə varlı romalılar öz təbii ehtiyaclarını burada ödəyirdi. Bu tualetlərin xüsusi kanallara çıxışı var idi ki, onları da su yuyub aparırdı. Roma tualetlərindən ancaq imkanlı romalılar istifadə edirdi. Yerdə qalan əhali isə tualet ehtiyaclarını küçədə ödəyirdilər. Tualeti əvəz edən Roma küçələrini təmizləmək üçün xüsusi pullu xidmətçilər var idi.
Bəzənsə saraydan kənara çıxmağa tənbəllik edən əyanlar güvəclərdən (qorşok) istifadə ediblər. Varlıların güvəcləri qızıl və bahalı daşlarla bəzədilir, digərləri isə adi qablardan istifadə edirmiş. Sadəcə, güvəcləri sonra harasa boşaltmaq lazım gəlib. Fransız tədqiqatçıların yazdığına görə, şəhərlərdə elə bir çala yox idi ki, ora güvəclər boşaldılmasın. Çirkabın iyindən adamlar başlarını pəncərədən çölə çıxara bilmirdilər. Hətta Parisdə belə bir fərman çıxmışdı ki, adamların özlərini qorumaları üçün çirkabı atmamışdan əvvəl uç dəfə bərkdən "Diqqət, tökürəm" deyə bağırması lazım idi.
İlk su ilə yuyulma sistemi olan tualetin layihəsini dahi Leonardo da Vinçi kral üçün təklif eləyib. Lakin dahinin əksər ixtiraları kimi bu tualet layihəsi də kağız üzərində qalıb. Sonralar kralın qəbullarında güvəci dəbə salan ilk adam da məhz olub.
Ümumiyyətlə, İntibah dövrünə aid bir sıra saray banketləri rəsmlərində və karikaturalarda saray əyanları oturduqları stulun qabağında yemək, altında isə güvəclə təsvir olunub.
Avropada 1596-cı ildə su ilə yuyulan ayaqyolu layihəsini İngiltərə kraliçası Elizabet üçün hazırlayıb. Lakin Elizabet onu qiymətləndirməyib və Harrinqtonun ixtirası hardasa 20 il unudulub. Yalnız 1738-ci ildə cəhdləri nəticəsində tualetin yuyulan variantı meydana gəlib. Fərziyyələrdən birinə görə, həmin vaxtdan etibarən ilk dəfə olaraq Fransada tualetsiz ev tikməyə icazə verməməyə başlayıblar. Onda ilk ictimai tualet tikilib və qadınlarla kişilərin tualeti ayrılıb.
XVIII əsrin ortalarında mühəndislərin su ilə yuyulan ayaqyolu ilə bağlı ideyaları yaranıb. Nəhayət, 19-cu əsrdə kiçik Britaniya kəndindən olan çilingər Tomas Krepper kanalizasiyaya çıxışı olan və pis qoxunu rədd etmək üçün suyun axıdıla biləcəyi müasir formalı unitazı və U-şəkilli kanalizasiya borusunu ixtira edib. İlk unitaz farfordan hazırlanıb və vaza şəklində olub. Krepper öz şirkətini yaradaraq Bukingem və Vindzor saraylarında bu santexnika aparatlarını quraşdırıb.
XX əsrin əvvəllərində İspaniya şirkəti olan "Unitas" (bu sözün ilk hərfi U-şəkilli boruya işarə idi) oturacağı və su bakı olan tualetin istehsalına başlayıb. Həmin firmanın sayəsində "unitaz" sözü məişətə daxil olub.
Kimyəvi tualet
Kimyəvi tualet - kanalizasiya sisteminə qoşulmayan və ümumiyyətlə daşınan, tullantıları parçalamaq üçün xüsusi kimyəvi maddələrin istifadə edildiyi və xoşagəlməz bir qoxu məhv edən bir tualet. Kimyəvi tualetlərdə tez-tez xüsusi bir yuyucu maye istifadə olunur. Belə tualetlər əlillər üçün, müəssisələr küçəsində yerləşən işçilər üçün istifadə olunur.
Dünya Tualet Günü
Hər il 19 noyabr tarixində qeyd olunur.
Mənbə
- Nəcis qoxuyan kral sarayları 2011-08-29 at the Wayback Machine
İstinadlar
- . 2008-04-15 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-08-02.
- "Kimyəvi tualet". 2021-06-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-11-07.
- "worldtoilet.org". 2015-11-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-02.
Həmçinin bax
Şəkillər
-
- Antik Afina tualeti
- Qədim yapon tualeti
- Səyyar tualet avtobusu
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tualet ve ya Ayaqyolu Ilk tualetin ne vaxt yarandigi bilinmir Oturacaqli tualetin eradan 2600 il evvel Sumer caricasina aid oldugu iddia edilir Sotlandiya erazisinden ise 5000 il yasi olan stulabenzer tualetin qaliqlari tapilmisdir E e 2100 cu ile aid tualete Misirde daha sonralar ise Parisde ve Hindistan yarimadasinda da rast gelinmisdir nin tualetiAntik Roma tualeti Efesde movcuddur Romada ilk ictimai tualet tekce ehtiyaclari odemek ucun deyil hem de felsefi sohbetler aparmaq ucun elverisli yer olmusdur Das stullar formasinda olan tualetlerde ilk olaraq nokerler oturub dasi isidir sonra ise varli romalilar oz tebii ehtiyaclarini burada odeyirdi Bu tualetlerin xususi kanallara cixisi var idi ki onlari da su yuyub aparirdi Roma tualetlerinden ancaq imkanli romalilar istifade edirdi Yerde qalan ehali ise tualet ehtiyaclarini kucede odeyirdiler Tualeti evez eden Roma kucelerini temizlemek ucun xususi pullu xidmetciler var idi Bezense saraydan kenara cixmaga tenbellik eden eyanlar guveclerden qorsok istifade edibler Varlilarin guvecleri qizil ve bahali daslarla bezedilir digerleri ise adi qablardan istifade edirmis Sadece guvecleri sonra harasa bosaltmaq lazim gelib Fransiz tedqiqatcilarin yazdigina gore seherlerde ele bir cala yox idi ki ora guvecler bosaldilmasin Cirkabin iyinden adamlar baslarini pencereden cole cixara bilmirdiler Hetta Parisde bele bir ferman cixmisdi ki adamlarin ozlerini qorumalari ucun cirkabi atmamisdan evvel uc defe berkden Diqqet tokurem deye bagirmasi lazim idi Ilk su ile yuyulma sistemi olan tualetin layihesini dahi Leonardo da Vinci kral ucun teklif eleyib Lakin dahinin ekser ixtiralari kimi bu tualet layihesi de kagiz uzerinde qalib Sonralar kralin qebullarinda guveci debe salan ilk adam da mehz olub Umumiyyetle Intibah dovrune aid bir sira saray banketleri resmlerinde ve karikaturalarda saray eyanlari oturduqlari stulun qabaginda yemek altinda ise guvecle tesvir olunub Avropada 1596 ci ilde su ile yuyulan ayaqyolu layihesini Ingiltere kralicasi Elizabet ucun hazirlayib Lakin Elizabet onu qiymetlendirmeyib ve Harrinqtonun ixtirasi hardasa 20 il unudulub Yalniz 1738 ci ilde cehdleri neticesinde tualetin yuyulan varianti meydana gelib Ferziyyelerden birine gore hemin vaxtdan etibaren ilk defe olaraq Fransada tualetsiz ev tikmeye icaze vermemeye baslayiblar Onda ilk ictimai tualet tikilib ve qadinlarla kisilerin tualeti ayrilib Tualet stulu Avropa XIX esr XVIII esrin ortalarinda muhendislerin su ile yuyulan ayaqyolu ile bagli ideyalari yaranib Nehayet 19 cu esrde kicik Britaniya kendinden olan cilinger Tomas Krepper kanalizasiyaya cixisi olan ve pis qoxunu redd etmek ucun suyun axidila bileceyi muasir formali unitazi ve U sekilli kanalizasiya borusunu ixtira edib Ilk unitaz farfordan hazirlanib ve vaza seklinde olub Krepper oz sirketini yaradaraq Bukingem ve Vindzor saraylarinda bu santexnika aparatlarini qurasdirib XX esrin evvellerinde Ispaniya sirketi olan Unitas bu sozun ilk herfi U sekilli boruya isare idi oturacagi ve su baki olan tualetin istehsalina baslayib Hemin firmanin sayesinde unitaz sozu meisete daxil olub Kimyevi tualetKimyevi tualet kanalizasiya sistemine qosulmayan ve umumiyyetle dasinan tullantilari parcalamaq ucun xususi kimyevi maddelerin istifade edildiyi ve xosagelmez bir qoxu mehv eden bir tualet Kimyevi tualetlerde tez tez xususi bir yuyucu maye istifade olunur Bele tualetler eliller ucun muessiseler kucesinde yerlesen isciler ucun istifade olunur Dunya Tualet GunuEsas meqale Her il 19 noyabr tarixinde qeyd olunur MenbeNecis qoxuyan kral saraylari 2011 08 29 at the Wayback MachineIstinadlar 2008 04 15 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 08 02 Kimyevi tualet 2021 06 22 tarixinde Istifade tarixi 2019 11 07 worldtoilet org 2015 11 22 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 02 Hemcinin baxUmumdunya Tualet GunuSekillerAntik Afina tualeti Qedim yapon tualeti Seyyar tualet avtobusuXarici kecidlerVikianbarda Tualet ile elaqeli mediafayllar var