Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yaponiyanın dövlət quruluşu — 1947-ci ildə qəbul edilmiş Konstitusiyaya əsasən hüquqi-siyasi, inzibati, iqtisadi və ictimai münasibətlər sisitemi.
| Yaponiya | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| 日本国 | |||||
| |||||
| Himn: (君が代) | |||||
| Tarixi | |||||
| • əsası qoyulmuş | III-IV əsrlərdə | ||||
| Paytaxt | Tokio | ||||
| İmperator | Akixito | ||||
| Şinzo Abe | |||||
| Sahəsi | Dünyada 62-ci | ||||
| • Ümumi | 377944 km² | ||||
| Əhalisi | |||||
| • Əhali | 127.960.000 nəfər (10-cu) | ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Dövlət quruluşu
Parlament formasında idarəetmə üsuluna malik konstitusiyalı monarxiyadır. Milli bayram günü olan Yaponiya dövlətinin yaradılması günü fevral ayının 11-də qeyd olunur.
3 may 1947-ci ildə qüvvəyə minmiş Yaponiya Konstitusiyasına görə:
İnzibati bölgüsü
Todofuken sisteminə görə Yaponiya Tokio paytaxt prefekturasından, Hokkaydo qubernatorluğundan, prefektura statusuna malik Kyoto və Osaka şəhərlərindən və digər 43 prefekturalardan ibarət olan ali dərəcəli 47 inzibati vahidliyə (Hokkaydo, Aomori, İvate, Miyaqi, Akita, Yamaqata, Fukuşima, İbaraki, Toçiqi, Qumma, Saytama, Çiba, Tokio, Kanaqava, Niiqata, Toyama, İşikava, Fukui, Yamanaşi, Naqano, Qifu, Şidzuoka, Aiçi, Mie, Şiqa, Kyoto, Osaka, Hyeqo, Nara, Vakayama, Tottori, Şimane, Okayama, Hiroşima, Yamaquti, Tokusima, Kaqava, Ehime, Koçi, Fukuoka, Saqa, Naqasaki, Kumamoto, Oita, Miyazaki, Kaqoşima və Okinava prefekturaları) bölünür.
Yaponiyanın ərazisi 47 prefekturaya bölünüb:
| | 2. Aomori | 8. İbaraki | 15. Niiqata |
| 24. Mie | 31. Tottori | | 40. Fukuoka |
Dövlət başçısı
1946-cı ilin noyabr ayında ittifaq qüvvələri tərəfindən parlament formasında razılaşdırılmış idarəetmə və icra orqanlarının əlində hakimiyyətin təmərküzləşməsinin yolverilməzliyi məqsədi ilə yaradılmış 99 maddədən ibarət Yaponiya Konstitusiyasına görə dövlət başçısı – sırf formal səlahiyyətlərə malik olan və dövlətin və millətin rəmzi sayılan imperatordur. Real hakimiyyət Baş nazirə, onun rəhbərlik etdiyi kabinetə və qarşısında məsuliyyət daşıdığı Parlamentə verilmişdir.
Taxt varislik yolu ilə imperator ailəsinin kişi üzvlərinə keçir. İmperator (1989-cu ildən Akixitodur) mütləq hakimiyyətə malik deyildir, dövlət işlərinə aid fəaliyyəti Nazirlər Kabinetinin məsləhəti və icazəsi əsasında həyata keçirməlidir.
Konstitusiyada göstərilən hallar xaricində İmperatorun hökumətlə bağlı səlahiyyəti yoxdur. Bununla yanaşı, İmperator Baş naziri və Ali Məhkəmənin Baş Hakimini təyin edir. Baş nazir əvvəlcə Parlament tərəfindən seçilir və İmperator tərəfindən təsdiq edilir. Baş hakim Nazirlər Kabineti tərəfindən seçilir və daha sonra İmperator tərəfindən təsdiq edilir. İmperatorun qanun və müqavilələri imzalamaq, Parlamentin sessiyalarını çağırmaq və Nazirlər Kabinetinin tövsiyə və icazəsi ilə şərəf nişanı vermək səlahiyyəti vardır.
Qanunvericilik hakimiyyəti
Yaponiyada qanunvericilik səlahiyyəti dövlətin ən yüksək orqanı sayılan Parlamentə məxsusdur. Parlament (Kokkay) 480 nəfərlik Nümayəndələr Palatası və 242 nəfərdən ibarət Müşavirlər Palatasından ibarətdir.
Nümayəndələr Palatasının üzvləri 4 ildən bir seçilir. Nümayəndələr Palatasının 180 nəfər üzvü 11 milli seçki dairəsindən proporsional qaydada, 300 üzv isə 300 seçki dairəsindən majoritar qayda ilə seçilir.
Müşavirlər Palatasının 242 üzvü 6 il müddətinə seçilir. Bu üzvlərin yarısı üç ildən bir keçirilən seçkilərlə seçilir. 98 nəfər üzv milli seçki dairəsindən proporsional qayda ilə, digər 144 üzv isə majoritar qaydaya əsasən seçilir.
Nümayəndələr və Müşavirlər palatalarının iclasları adi, fövqəladə və xüsusi iclaslar olmaq üzrə üç qrupa ayrılır. Parlamentin adi iclasları hər il dekabr ayında başlayır və 150 gün davam edir. Nümayəndələr Palatasının Nazirlər Kabineti tərəfindən hazırlanan və Parlamentə təqdim edilən büdcə layihəsini əvvəlcədən müzakirə etmək hüququ vardır. Eyni zamanda, Nümayəndələr Palatası Baş naziri seçmək, növbəti Parlament seçkilərini təyin etmək, müqavilələri müzakirə etmək kimi məsələlərdə Müşavirlər Palatası ilə müqayisədə nisbətən üstünlüyə malikdir.
Nümayəndələr Palatasının Kabinetə gizli və ya açıq şəkildə təklif irəli sürmək səlahiyyəti vardır. Bu da Nümayəndələr Palatasının Parlament daxilində ən əhəmiyyətli səlahiyyəti hesab olunur. Müşavirlər Palatası rəsmi olaraq gizli şəkildə təklif vermək səlahiyyətinə malik deyildir.
25 yaşına çatmış Yaponiya vətəndaşları Nümayəndələr Palatasına, 30 yaşına çatan şəxslər isə Müşavirlər Palatasına seçilə bilər. Yaponiyada 20 yaşına çatmış bütün vətəndaşlar səsvermə hüququna malikdir.
Konstitusiyaya düzəliş etmək üçün, onun lehinə Konqresin hər iki palatasının üzvlərinin 2/3 hissəsi səs verməlidir və xüsusi referendumun əksər elektoratı tərəfindən bu düzəliş təqdir edilməlidir.
İcra Hakimiyyəti
etmə səlahiyyəti Baş nazirin rəhbərlik etdiyi və Parlament qarşısında məsuliyyət daşıyan Kabinetə verilmişdir. Parlament üzvü olan və Parlament tərəfindən müəyyən edilən Baş nazir mülki və böyük əksəriyyəti Parlament üzvləri arasından olmaqla dövlət nazirlərini təyin etmək və vəzifədən azad etmək səlahiyyətinə malikdir. Hökumətə etimad təklifini rədd etdiyi və ya etimadsızlıq təklifini qəbul etdiyi hallarda, Nümayəndələr Palatası 10 gün ərzində buraxılmamışsa, Kabinet istefa etməlidir.
Məhkəmə hakimiyyəti
Yaponiyada namizədliyi Kabinet tərəfindən irəli sürülən və İmperator tərəfindən təyin edilən ali hakim istisna olmaqla, 15 üzvü Kabinet tərəfindən təyin olunan Ali Məhkəmədir. Bir dəfə təyin olunan hakimlər vəzifələrini qanunla müəyyən edilən pensiya yaşına qədər icra edirlər, lakin onlar öz peşəkarlıqlarını təsdiq etmək üçün hər on ildən bir keçirilən referendumlarda iştirak etməlidirlər.
Ali Məhkəmə digər məhkəmələrin fəaliyyətinə nəzarət edir və işlərə yenidən baxmaq hüququna malikdir. Qanunların konstitusiyaya uyğun olmasını müəyyən edən Ali Məhkəmənin hakimiyyəti, əslində bir çox hallarda məhdudlaşır, belə ki, yaponlar sərbəst disputlara və danışıqlara üstünlük verirlər.
Mənbə
- Qanunlar;
- (yap.) Конституция Великой Японской Империи // Национальная парламентская библиотека Японии
- (yap.) Конституция Японии // Национальная парламентская библиотека Японии
- (yap.) "Законы Японии" 2014-05-28 at the Wayback Machine // База данных Министерства внутренних дел и коммуникаций.
- (yap.) № 3 от 16 января 1947 года "Об Императорском доме" // Законы Японии 2012-06-04 at the Wayback Machine
- (yap.) № 5 от 16 января 1947 года "О Кабинете министров" // Законы Японии 2010-04-25 at the Wayback Machine
- (yap.) № 59 от 16 апреля 1947 года "О судах" // Законы Японии 2012-05-30 at the Wayback Machine
- (yap.) № 67 от 17 апреля 1947 года "О местном самоуправлении" // Законы Японии 2005-02-05 at the Wayback Machine
- (yap.) № 79 от 30 апреля 1947 года "О Парламенте" // Законы Японии 2011-07-28 at the Wayback Machine
- (yap.) № 100 от 15 апреля 1950 года "Об избрании на общественные должности" // Законы Японии 2016-07-29 at the Wayback Machine
- Политическая система Японии // Энциклопедия Ниппоника: в 26 т. 2-е издание. — Токио: Сёгаккан, 1994–1997.
İstinadlar
- Мещеряков А. Н., Грачев М. В. История древней Японии. СПб.: Гиперион. 2002. səh. стр. 81, 84.
- Политическая структура Японии — конституционная монархия[ölü keçid]
- Конституция Японии 2015-12-10 at the Wayback Machine // Национальная парламентская библиотека Японии; Конституция Японии Arxivləşdirilib 2011-09-15 at the Wayback Machine // Викитека
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yaponiyanin dovlet qurulusu 1947 ci ilde qebul edilmis Konstitusiyaya esasen huquqi siyasi inzibati iqtisadi ve ictimai munasibetler sisitemi Yaponiya日本国Bayraq GerbHimn source source track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track track 君が代 Tarixi esasi qoyulmus III IV esrlerdePaytaxt TokioImperator AkixitoSinzo AbeSahesi Dunyada 62 ci Umumi 377944 km Ehalisi Ehali 127 960 000 nefer 10 cu Vikianbarda elaqeli mediafayllarDovlet qurulusuParlament formasinda idareetme usuluna malik konstitusiyali monarxiyadir Milli bayram gunu olan Yaponiya dovletinin yaradilmasi gunu fevral ayinin 11 de qeyd olunur 3 may 1947 ci ilde quvveye minmis Yaponiya Konstitusiyasina gore Imperator xalqin birliyinin ve dovletin remzidir hakimiyyet xalqin elindedir Icra selahiyyeti butovlukde Parlament qarsisinda mesuliyyet dasiyan Nazirler Kabinetine aiddir Inzibati bolgusuTodofuken sistemine gore Yaponiya Tokio paytaxt prefekturasindan Hokkaydo qubernatorlugundan prefektura statusuna malik Kyoto ve Osaka seherlerinden ve diger 43 prefekturalardan ibaret olan ali dereceli 47 inzibati vahidliye Hokkaydo Aomori Ivate Miyaqi Akita Yamaqata Fukusima Ibaraki Tociqi Qumma Saytama Ciba Tokio Kanaqava Niiqata Toyama Isikava Fukui Yamanasi Naqano Qifu Sidzuoka Aici Mie Siqa Kyoto Osaka Hyeqo Nara Vakayama Tottori Simane Okayama Hirosima Yamaquti Tokusima Kaqava Ehime Koci Fukuoka Saqa Naqasaki Kumamoto Oita Miyazaki Kaqosima ve Okinava prefekturalari bolunur Yaponiyanin erazisi 47 prefekturaya bolunub Hokkaydo 1 Hokkaydo prefekturasi Tohoku regionu 2 Aomori 3 Ivate 4 Miyaqi 5 Akita 6 Yamaqata 7 Fukusima Kanto regionu 8 Ibaraki 9 10 Qunma 11 Saytama 12 13 Tokio 14 Kanaqava Cubu regionu 15 Niiqata 16 Toyama 17 Isikava 18 Fukui 19 20 Naqano 21 Gifu 22 Sizuoka 23 AytiKansai regionu 24 Mie 25 Saqa 26 Kioto 27 Osaka 28 29 Nara 30 Vakayama Cuqoku regionu 31 Tottori 32 Simane 33 Okayama 34 Hirosima 35 Yamaquci Sikoku 36 Tokusima 37 Kaqava 38 Ehime 39 Koci Kyusu regionu ve Okinava 40 Fukuoka 41 Saqa 42 Naqasaki 43 Kumamoto 44 Oita 45 Miyazaki 46 Kaqosima 47 OkinavaDovlet bascisi1946 ci ilin noyabr ayinda ittifaq quvveleri terefinden parlament formasinda razilasdirilmis idareetme ve icra orqanlarinin elinde hakimiyyetin temerkuzlesmesinin yolverilmezliyi meqsedi ile yaradilmis 99 maddeden ibaret Yaponiya Konstitusiyasina gore dovlet bascisi sirf formal selahiyyetlere malik olan ve dovletin ve milletin remzi sayilan imperatordur Real hakimiyyet Bas nazire onun rehberlik etdiyi kabinete ve qarsisinda mesuliyyet dasidigi Parlamente verilmisdir Taxt varislik yolu ile imperator ailesinin kisi uzvlerine kecir Imperator 1989 cu ilden Akixitodur mutleq hakimiyyete malik deyildir dovlet islerine aid fealiyyeti Nazirler Kabinetinin mesleheti ve icazesi esasinda heyata kecirmelidir Konstitusiyada gosterilen hallar xaricinde Imperatorun hokumetle bagli selahiyyeti yoxdur Bununla yanasi Imperator Bas naziri ve Ali Mehkemenin Bas Hakimini teyin edir Bas nazir evvelce Parlament terefinden secilir ve Imperator terefinden tesdiq edilir Bas hakim Nazirler Kabineti terefinden secilir ve daha sonra Imperator terefinden tesdiq edilir Imperatorun qanun ve muqavileleri imzalamaq Parlamentin sessiyalarini cagirmaq ve Nazirler Kabinetinin tovsiye ve icazesi ile seref nisani vermek selahiyyeti vardir Qanunvericilik hakimiyyetiYaponiyada qanunvericilik selahiyyeti dovletin en yuksek orqani sayilan Parlamente mexsusdur Parlament Kokkay 480 neferlik Numayendeler Palatasi ve 242 neferden ibaret Musavirler Palatasindan ibaretdir Numayendeler Palatasinin uzvleri 4 ilden bir secilir Numayendeler Palatasinin 180 nefer uzvu 11 milli secki dairesinden proporsional qaydada 300 uzv ise 300 secki dairesinden majoritar qayda ile secilir Musavirler Palatasinin 242 uzvu 6 il muddetine secilir Bu uzvlerin yarisi uc ilden bir kecirilen seckilerle secilir 98 nefer uzv milli secki dairesinden proporsional qayda ile diger 144 uzv ise majoritar qaydaya esasen secilir Numayendeler ve Musavirler palatalarinin iclaslari adi fovqelade ve xususi iclaslar olmaq uzre uc qrupa ayrilir Parlamentin adi iclaslari her il dekabr ayinda baslayir ve 150 gun davam edir Numayendeler Palatasinin Nazirler Kabineti terefinden hazirlanan ve Parlamente teqdim edilen budce layihesini evvelceden muzakire etmek huququ vardir Eyni zamanda Numayendeler Palatasi Bas naziri secmek novbeti Parlament seckilerini teyin etmek muqavileleri muzakire etmek kimi meselelerde Musavirler Palatasi ile muqayisede nisbeten ustunluye malikdir Numayendeler Palatasinin Kabinete gizli ve ya aciq sekilde teklif ireli surmek selahiyyeti vardir Bu da Numayendeler Palatasinin Parlament daxilinde en ehemiyyetli selahiyyeti hesab olunur Musavirler Palatasi resmi olaraq gizli sekilde teklif vermek selahiyyetine malik deyildir 25 yasina catmis Yaponiya vetendaslari Numayendeler Palatasina 30 yasina catan sexsler ise Musavirler Palatasina secile biler Yaponiyada 20 yasina catmis butun vetendaslar sesverme huququna malikdir Konstitusiyaya duzelis etmek ucun onun lehine Konqresin her iki palatasinin uzvlerinin 2 3 hissesi ses vermelidir ve xususi referendumun ekser elektorati terefinden bu duzelis teqdir edilmelidir Icra Hakimiyyetietme selahiyyeti Bas nazirin rehberlik etdiyi ve Parlament qarsisinda mesuliyyet dasiyan Kabinete verilmisdir Parlament uzvu olan ve Parlament terefinden mueyyen edilen Bas nazir mulki ve boyuk ekseriyyeti Parlament uzvleri arasindan olmaqla dovlet nazirlerini teyin etmek ve vezifeden azad etmek selahiyyetine malikdir Hokumete etimad teklifini redd etdiyi ve ya etimadsizliq teklifini qebul etdiyi hallarda Numayendeler Palatasi 10 gun erzinde buraxilmamissa Kabinet istefa etmelidir Mehkeme hakimiyyetiYaponiyada namizedliyi Kabinet terefinden ireli surulen ve Imperator terefinden teyin edilen ali hakim istisna olmaqla 15 uzvu Kabinet terefinden teyin olunan Ali Mehkemedir Bir defe teyin olunan hakimler vezifelerini qanunla mueyyen edilen pensiya yasina qeder icra edirler lakin onlar oz pesekarliqlarini tesdiq etmek ucun her on ilden bir kecirilen referendumlarda istirak etmelidirler Ali Mehkeme diger mehkemelerin fealiyyetine nezaret edir ve islere yeniden baxmaq huququna malikdir Qanunlarin konstitusiyaya uygun olmasini mueyyen eden Ali Mehkemenin hakimiyyeti eslinde bir cox hallarda mehdudlasir bele ki yaponlar serbest disputlara ve danisiqlara ustunluk verirler MenbeQanunlar yap Konstituciya Velikoj Yaponskoj Imperii Nacionalnaya parlamentskaya biblioteka Yaponii yap Konstituciya Yaponii Nacionalnaya parlamentskaya biblioteka Yaponii yap Zakony Yaponii 2014 05 28 at the Wayback Machine Baza dannyh Ministerstva vnutrennih del i kommunikacij yap 3 ot 16 yanvarya 1947 goda Ob Imperatorskom dome Zakony Yaponii 2012 06 04 at the Wayback Machine yap 5 ot 16 yanvarya 1947 goda O Kabinete ministrov Zakony Yaponii 2010 04 25 at the Wayback Machine yap 59 ot 16 aprelya 1947 goda O sudah Zakony Yaponii 2012 05 30 at the Wayback Machine yap 67 ot 17 aprelya 1947 goda O mestnom samoupravlenii Zakony Yaponii 2005 02 05 at the Wayback Machine yap 79 ot 30 aprelya 1947 goda O Parlamente Zakony Yaponii 2011 07 28 at the Wayback Machine yap 100 ot 15 aprelya 1950 goda Ob izbranii na obshestvennye dolzhnosti Zakony Yaponii 2016 07 29 at the Wayback Machine Politicheskaya sistema Yaponii Enciklopediya Nipponika v 26 t 2 e izdanie Tokio Syogakkan 1994 1997 IstinadlarMesheryakov A N Grachev M V Istoriya drevnej Yaponii SPb Giperion 2002 seh str 81 84 Politicheskaya struktura Yaponii konstitucionnaya monarhiya olu kecid Konstituciya Yaponii 2015 12 10 at the Wayback Machine Nacionalnaya parlamentskaya biblioteka Yaponii Konstituciya Yaponii Arxivlesdirilib 2011 09 15 at the Wayback Machine Vikiteka