Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yaponiyada yəhudilər (日本のユダヤ人, Nihon no yudayacin) say baxımından ölkənin ən kiçik etnik qruplarından biridir. Yaponiyaya yəhudilərin ilk axını XIX əsrin ortalarında baş verib. Naqasaki və Yokohama icmaları ölkədəki ilk yəhudi icmaları olsa da, daha sonra bu icmalar yox olmuşdur.
 |
| Yaponiya Yəhudi İcmasının mərkəzi binası. |
| Ümumi sayı |
|---|
| 1000-1400 |
| Yaşadığı ərazilər |
| Tokio, Kobe |
| Dili |
| Dini |
Hazırda Tokio və Kobe icmaları Yaponiyadakı yeganə yəhudi icmalarıdır. 2016-cı ilin statistikasına əsasən Yaponiyada cəmi 1000–1400 yəhudi yaşayır. Hər il minlərlə İsrail yəhudisi Yaponiyanı ziyarət etməyə gəlir. ABŞ-nin Okinavada yerləşən hərbi bazasında mütəmadi olaraq 200–300 yəhudi əsilli hərbçi saxlanılır.
Yaponiyada yəhudilər üçün üç sinaqoq, ivrit dili məktəbi, mikva fəaliyyət göstərir, eləcə də, mədəni proqramlar təşkil olunur. Tokio və Kobedə yəhudilər üçün koşer qidalar satan yerlər mövcuddur.
Tarix
XX əsrə qədər
Orta əsrlərin əvvəllərində bəzi Avropa və Orta Şərq yəhudilərinin İpək yolu vasitəsilə Yaponiya ilə ticarət əlaqələri saxladığı ehtimal olunur. 1543-cü ildə Yaponiyaya ayaq basmış və ölkə haqqında yazılar yazmış portuqal dənizçi yəhudi əsilli şəxs olmuşdur. 1552-ci ildə Yaponiyaya gələn digər yəhudi əsilli şəxs olan isə ölkədə ilk xəstəxananı tikdirmiş və Avropa tibbini tanıtmışdır. Almeyda yazılarında Yaponiya qəsrlərini və yapon çay mərasimini təsvir etmişdir.
XVI əsrdə portuqallar və hollandlar Yaponiya ilə ticarət əlaqələri qurmuş, bəzi yəhudilər də bu ticarət əlaqələrində iştirak etmişdirlər. Bunlara baxmayaraq, Yaponiyada izolyasiya siyasəti qüvvədə olduğu üçün XIX əsrə kimi yəhudilərin Yaponiyada məskunlaşmasına dair qeyd aşkar olunmamışdır.
1853-cü ildə Yaponiyada izolyasiya siyasətinin başa çatması yəhudilərin bu ölkəyə gəlməsinin yolunu açmışdır. 1861-ci ildə Yokohamaya gələn ABŞ yəhudisi müasir Yaponiyanın ilk yəhudi sakini olmuşdur. O, yapon dilini öyrənmiş, Yokohama icmasının lideri olmuş, Londonun "Jewish Chronicle" qəzeti üçün Yaponiya haqqında məqalələr yazmışdır. Daha sonra Baltimor yəhudisi Yaponiyaya gələrək 1865–67-ci illərdə Yokohama icmasının şura prezidenti olmuş, yerli hökumət konsepsiyasını tanıtmağa çalışmışdır. O, Yaponiyadakı ilk xaricidilli qəzet olan "Japan Express" qəzetini nəşr etdirmişdir. Bu qəzetin bir nüsxəsi imperatora təqdim olunmuşdur.
1880-ci illərdə bir çox yəhudi əsilli Avropa alimi və mütəxxəsis Yaponiyaya gəlmişdir. 1886-cı ildə yəhudi əsilli alman hüquq eksperti Yaponiyaya gəlmişdir. O, Yaponiyada müasir hüquq sisteminin qurulmasında iştirak etmiş, müəlliflərindən biri olmuşdur. Mosse Yaponiya və yaponlar haqqında şeirlər də yazmışdır. Hətta nasist rejimi zamanı Yaponiya hökuməti Mosse ailəsinə xüsusi münasibət göstərilməsini xahiş etmişdir.Almaniya yəhudisi olan 1887–1902-ci illərd Tokio Universitetinin tarix üzrə professoru olmuşdur. Rissi "Yaponiya tarixşünaslığının atası" hesab olunur.
XX əsr
İkinci dünya müharibəsinə qədər
1917–18-ci ildə baş vermiş Bolşevik inqilabından sonra bir çox Rusiya yəhudisi Yaponiyaya qaçmış, burada yaşayan yəhudilərdən kömək almışdırlar. kimi könüllü təşkilatların köməyi ilə Yaponiyaya 1706 yəhudi immiqrant (624 qadın olmaqla) gəlmişdir. Onlar üçün Yokohama otelində yer ayrılmış, şəhərin əsas küçəsində koşer restoran açılmış, sinaqoq tikilmiş və yəhudi qəzeti çap olunmuşdur. Onların bəziləri Yaponiyanın Tokio, Yokohama və Kobe şəhərlərində daimi məskunlaşsalar da, bir çoxu ABŞ və Latın Amerikası ölkələrinə getmişdir.
Birinci dünya müharibəsindən sonrakı dövrdə Yaponiyadakı yəhudilərin sayı bir neçə mini keçməmişdir. Yəhudilər bir neçə şəhərdə kompakt halda yaşalar da, yaponlar yəhudilər haqqında çox az məlumatlı idilər. Hətta bir çox yapon yəhudilərin xristian olduğunu düşünürdü. 1920-ci illərdə Yaponiyada antisemitik münasibət oyanmağa başlamışdır. Bu antisemitizm Yaponiyanın 1918–22-ci illərdə iştirak edən əsgərlərin yəhudilər haqqında eşitdikləri antisemtik hekayələrlə əlaqədardır. Bu əsgərlər "Sion müdriklərinin protokolları"nın Yaponiyada nəşr olunmasında iştirak etmişdirlər. Bunlara baxmayaraq, antisemitizm bu dövrdə Yaponiyada geniş şəkildə yayılmamışdır.
Yaponiyanın 1931-ci ildə Mancuriyaya müdaxilə etməsindən sonra Mancuriyada, xüsusilə də, Harbin şəhərindəki bir çox yəhudi başqa ölkələrə miqrasiya etmişdir. Onların çoxu evlərini və işlərini Şanxay, Tyantszin, Honkonqo köçürmüş, bəziləri isə Yaponiyada məskunlaşmışdır. Bu dövrdə Yaponiya imperiyası ərazisində yaşayan bütün yəhudilərin Mancuriyaya köçürülməsi haqqında təklif olunmuş, lakin bu plan heç vaxt həyata keçirilməmişdir.
İkinci dünya müharibəsi illərində bir çox Avropa yəhudisi nasizm rejimindən qaçaraq Yaponiyaya gəlmişdir. Onların çoxu dəniz yolu ilə gələrək burada yaşamağa başlamışdır. Bəziləri isə Şərqi Avropadan quru yolu ilə qaçaraq Sibir vasitəsilə Yaponiyaya gəlmişdir. Xüsusilə, Yaponiyanın Litvadakı vitse-konsulu Çiune Suqiharanın köməyi ilə 1940-cı ilin iyul-avqust aylarında 4664 yəhudi Yaponiyaya qaça bilmişdir. Onların arasında 79 ravvin, 341 tələbəsi və 60 uşaq var idi.Holokostdan qurtulmağı bacaran yeganə yeşiva olan Mir Yeşiva da Yaponiyaya gəlmişdir. Yaponiya hökuməti onların daimi qalmasına icazə verməsə də, təzyiq etməmiş və Şanxaya köçmələri üçün vaxt tanımışdır.
Yaponiya tərəfindən işğal olunduqdan sonra təxminən 50.000 yəhudi Yaponiya imperiyasının hakimiyyəti altında yaşamağa başlamışdır. Onların böyük qismi müharibənin sonuna qədər həbs düşərgəsində saxlanılmışdır.
İkinci dünya müharibəsindən sonra
dövründə bir çox yəhudi əsilli ABŞ hərbçisi Yaponiyaya gələrək islahatlarda iştirak etmişdir. İşğal dövründə ölkəyə gələn yəhudi əsilli reformistlərə , , , , kimi şəxslər aiddir. ABŞ rejiminin və Koreya müharibəsinin başa çatmasından sonra onların çoxu ölkələrinə qayıtmışdır. 1950-ci illərdə Yaponiyada yəhudilərin mədəniyyətinə və həyatına dair maraq güclənmiş, hətta diqqətini cəlb etmişdir. Bu dövrdə "Yəhudi həyatı və mədəniyyəti jurnalı" nəşr olunmuşdur.
1970-ci illərə qədər Yaponiyadakı yəhudilərin sayı təxminən 1000 nəfər idi; əsasən Tokio ilə Yokohamada yaşayır, ticarətlə məşğul olurdular. Onların çoxu müharibədən sonra ABŞ və Avropadan gələn yəhudilər idi.
1970-ci illərdə Yaponiyada yaşayan yəhudilərin böyük qismi 2–5 illik müqavilələrlə ölkəyə müvəqqəti olaraq gəlmiş yəhudilər idi. Daimi yaşayan yəhudilərin sayı isə cəmi 200 nəfərdən ibarət idi. 1980-ci ilin aprelində Niçinomiyada Anna Frank üçün heykəl qoyulmuşdur.
Yəhudi icmaları
Hazırda Yaponiyada mövcud olan yəhudi icmalarına Tokio və Kobe icmaları aiddir. Yokohama və Naqasaki icmaları isə yox olmuşdur.
Naqasaki və Yokohama icmaları
Naqasaki icması Yaponiyadakı ilk yəhudi icmasıdır.Naqasaki şəhəri xarici ticarət mərkəzi olduğu üçün XIX əsrin ortalarında bir çox yəhudi bu şəhərə axın etmiş, ticarətlə məşğul olmuş, bar və mehmanxana işlətmişdir. Yəhudilərin Naqasakidə məskunlaşma səbəblərindən biri də buranın tərəfindən istirahət bazası kimi istifadə olunması olmuşdur. 1900-cü ilə qədər 100 nəfərdən ibarət bu kiçik icma Yaponiyada sinaqoq, ivrit dili məktəbi, qəbiristanlıq və qurmuşdur. Yerli sənətçi sinaqoq üçün ukiyo-e hazırlamışdır. Britaniyalıların sosial ayrı-seçkilik ənənəsinə görə yəhudilər ingilis dili tədris olunan xarici məktəblərə qatıla bilmirdilər. Xaricilər arasındakı bu ayrı-seçkilik hətta yaponları da təəccübləndirmişdir. 1904-cü ildə başlayan Rus-yapon müharibəsindən sonra Şərqi Avropa yəhudisi olan şəxslər düşmən hesab edilmiş və onların çoxu Şanxaya qaçmışdır. Naqasaki icmasının tanınmış liderlərindən biri olmuşdur. Həmin dövrdə Naqasaki Yaponiyada yəhudi həyatının mərkəzi olsa da, daha sonra bu status Kobe şəhərinə keçmişdir.
Yokohama icması da Yaponiyadakı ilk yəhudi icmalarından biridir. XIX əsrin ortalarından etibarən bir çox ABŞ və Avropa yəhudisi xarici ticarət mərkəzi olan Yokohamaya köçmüşdür. Bəziləri Belçika və Osmanlı diplomatları olsa da, bəziləri antisemitizmdən qurtulmaq üçün Yokohamaya gəlmişdir. 1860-cı illərin sonunda Yokohama şəhərində Polşa, ABŞ və İngiltərədən olan 50 yəhudi ailə yaşayırdı. Aleksandr Marks icmanın ilk lideri, Rafael Şoyer isə icmanın meri olmuşdur. Yokohama icması dini bayramlar zamanı bir yerə yığışırdı. Onlar Yokohamanın Motomaçi küçəsi yaxınlığında yəhudi məzarlığı salmışdırlar.Böyük Kanto zəlzələsindən sonra 1930-cu illərdə Yokohama icmasının bir çox üzvü Kobeyə köçmüşdür.
Kobe icması
Kobe icması və ya digər adı ilə Kansay icması Niderland, Rusiya, ABŞ və Orta Şərqdən gələn yəhudilərdən formalaşmış yəhudi icmasıdır və ölkədə mövcud olan iki yəhudi icmasından biridir. Bu icma əsasən səfərad mənşəli yəhudilərdən ibarətdir. Naqasaki və Yokohama icmalarında olduğu kimi Kobe icmasının da yaranmasında şəhərin ticarət mərkəzi olması vacib rol oynamışdır. Kobe yəhudilərindən biri olan Yaponiya vətəndaşlığı alan ilk yəhudidir. O, Yaponiya vətəndaşı olduqdan sonra özünə Subaru Ebansu adını götürmüşdür. Sem Evans Kobe icmasının xeyriyyəçilərindən biri olmuşdur.İkinci dünya müharibəsi zamanı bir çox yəhudi qaçaraq müvəqqəti olaraq Kobeyə gəlmişdir. Müharibədən sonra az sayda səfərad yəhudisi Kobedə qalmışdır.
Kobe şəhərində yerləşən icmanın mərkəzidir və 1969-cu ildə 15 yəhudi ailəsinə xidmət göstərmək üçün qurulmuşdur. Sinaqoqun öz ravvisi var. Hazırda Kobe icması Kobe şəhərində yaşayan 35 ailədən, eləcə də, Osaka və Kioto şəhərlərində yaşayan 35 ailədən ibarətdir.
Tokio icması
İkinci dünya müharibəsindən sonra Harbin və Şanxay şəhərlərindən olan , Şanxay şəhərindən olan azsaylı səfərad yəhudiləri, eləcə də, Tokio şəhərinə gələrək Tokio icmasını formalaşdırmışdılar.
Tokio icmasına 160 yəhudi ailə daxildir. Şəhərdə yəhudi kitabxanası, ivrit dili məktəbi, mikva, restoran, sinaqoq, hovuz fəaliyyət göstərir. 1960-cı illərdən etibarən icmanın öz var. Volter Sitrin Tokio icmasının tanınmış liderlərindən biri olmuşdur. Tokio sinaqoqu Yaponiya yəhudilərindən olan atasına həsr olunmuşdur. Hazırda Tokio yəhudiləri diplomatlardan, bankirlərdən, hüquqşünaslardan, jurnalistlərdən, tələbələrdən ibarətdir.
İstinadlar
- "Community in Japan". World Jewish Congress (ingiliscə). 26 iyul 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 2 avqust 2022.
- Encyclopedia of the Jewish Diaspora. səh. 1203
- Encyclopaedia Judaica. səh. 81
- Encyclopedia of the Jewish Diaspora. səh. 1196
- Encyclopedia of the Jewish Diaspora. səh. 1197
- Encyclopedia of the Jewish Diaspora. səh. 1198
- Encyclopedia of the Jewish Diaspora. səh. 1199
- Encyclopaedia Judaica. səh. 82
- Encyclopedia of the Jewish Diaspora. səh. 1200
- Encyclopedia of the Jewish Diaspora. səh. 1201
- Encyclopedia of the Jewish Diaspora. səh. 1202
- Encyclopaedia Judaica. səh. 83
Ədəbiyyat
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yaponiyada yehudiler 日本のユダヤ人 Nihon no yudayacin say baximindan olkenin en kicik etnik qruplarindan biridir Yaponiyaya yehudilerin ilk axini XIX esrin ortalarinda bas verib Naqasaki ve Yokohama icmalari olkedeki ilk yehudi icmalari olsa da daha sonra bu icmalar yox olmusdur Yaponiya yehudileri Yaponiya Yehudi Icmasinin merkezi binasi Umumi sayi1000 1400Yasadigi erazilerTokio KobeDiliingilis dili yapon dili ivrit diliDiniIudaizm Hazirda Tokio ve Kobe icmalari Yaponiyadaki yegane yehudi icmalaridir 2016 ci ilin statistikasina esasen Yaponiyada cemi 1000 1400 yehudi yasayir Her il minlerle Israil yehudisi Yaponiyani ziyaret etmeye gelir ABS nin Okinavada yerlesen herbi bazasinda mutemadi olaraq 200 300 yehudi esilli herbci saxlanilir Yaponiyada yehudiler ucun uc sinaqoq ivrit dili mektebi mikva fealiyyet gosterir elece de medeni proqramlar teskil olunur Tokio ve Kobede yehudiler ucun koser qidalar satan yerler movcuddur TarixXX esre qeder Naqasakide yehudi mezarligi 1888 Orta esrlerin evvellerinde bezi Avropa ve Orta Serq yehudilerinin Ipek yolu vasitesile Yaponiya ile ticaret elaqeleri saxladigi ehtimal olunur 1543 cu ilde Yaponiyaya ayaq basmis ve olke haqqinda yazilar yazmis portuqal denizci yehudi esilli sexs olmusdur 1552 ci ilde Yaponiyaya gelen diger yehudi esilli sexs olan ise olkede ilk xestexanani tikdirmis ve Avropa tibbini tanitmisdir Almeyda yazilarinda Yaponiya qesrlerini ve yapon cay merasimini tesvir etmisdir XVI esrde portuqallar ve hollandlar Yaponiya ile ticaret elaqeleri qurmus bezi yehudiler de bu ticaret elaqelerinde istirak etmisdirler Bunlara baxmayaraq Yaponiyada izolyasiya siyaseti quvvede oldugu ucun XIX esre kimi yehudilerin Yaponiyada meskunlasmasina dair qeyd askar olunmamisdir 1853 cu ilde Yaponiyada izolyasiya siyasetinin basa catmasi yehudilerin bu olkeye gelmesinin yolunu acmisdir 1861 ci ilde Yokohamaya gelen ABS yehudisi muasir Yaponiyanin ilk yehudi sakini olmusdur O yapon dilini oyrenmis Yokohama icmasinin lideri olmus Londonun Jewish Chronicle qezeti ucun Yaponiya haqqinda meqaleler yazmisdir Daha sonra Baltimor yehudisi Yaponiyaya gelerek 1865 67 ci illerde Yokohama icmasinin sura prezidenti olmus yerli hokumet konsepsiyasini tanitmaga calismisdir O Yaponiyadaki ilk xaricidilli qezet olan Japan Express qezetini nesr etdirmisdir Bu qezetin bir nusxesi imperatora teqdim olunmusdur 1880 ci illerde bir cox yehudi esilli Avropa alimi ve mutexxesis Yaponiyaya gelmisdir 1886 ci ilde yehudi esilli alman huquq eksperti Yaponiyaya gelmisdir O Yaponiyada muasir huquq sisteminin qurulmasinda istirak etmis muelliflerinden biri olmusdur Mosse Yaponiya ve yaponlar haqqinda seirler de yazmisdir Hetta nasist rejimi zamani Yaponiya hokumeti Mosse ailesine xususi munasibet gosterilmesini xahis etmisdir Almaniya yehudisi olan 1887 1902 ci illerd Tokio Universitetinin tarix uzre professoru olmusdur Rissi Yaponiya tarixsunasliginin atasi hesab olunur XX esr Ikinci dunya muharibesine qeder Ciune Suqihara 1917 18 ci ilde bas vermis Bolsevik inqilabindan sonra bir cox Rusiya yehudisi Yaponiyaya qacmis burada yasayan yehudilerden komek almisdirlar kimi konullu teskilatlarin komeyi ile Yaponiyaya 1706 yehudi immiqrant 624 qadin olmaqla gelmisdir Onlar ucun Yokohama otelinde yer ayrilmis seherin esas kucesinde koser restoran acilmis sinaqoq tikilmis ve yehudi qezeti cap olunmusdur Onlarin bezileri Yaponiyanin Tokio Yokohama ve Kobe seherlerinde daimi meskunlassalar da bir coxu ABS ve Latin Amerikasi olkelerine getmisdir Birinci dunya muharibesinden sonraki dovrde Yaponiyadaki yehudilerin sayi bir nece mini kecmemisdir Yehudiler bir nece seherde kompakt halda yasalar da yaponlar yehudiler haqqinda cox az melumatli idiler Hetta bir cox yapon yehudilerin xristian oldugunu dusunurdu 1920 ci illerde Yaponiyada antisemitik munasibet oyanmaga baslamisdir Bu antisemitizm Yaponiyanin 1918 22 ci illerde istirak eden esgerlerin yehudiler haqqinda esitdikleri antisemtik hekayelerle elaqedardir Bu esgerler Sion mudriklerinin protokollari nin Yaponiyada nesr olunmasinda istirak etmisdirler Bunlara baxmayaraq antisemitizm bu dovrde Yaponiyada genis sekilde yayilmamisdir Yaponiyanin 1931 ci ilde Mancuriyaya mudaxile etmesinden sonra Mancuriyada xususile de Harbin seherindeki bir cox yehudi basqa olkelere miqrasiya etmisdir Onlarin coxu evlerini ve islerini Sanxay Tyantszin Honkonqo kocurmus bezileri ise Yaponiyada meskunlasmisdir Bu dovrde Yaponiya imperiyasi erazisinde yasayan butun yehudilerin Mancuriyaya kocurulmesi haqqinda teklif olunmus lakin bu plan hec vaxt heyata kecirilmemisdir Ikinci dunya muharibesi illerinde bir cox Avropa yehudisi nasizm rejiminden qacaraq Yaponiyaya gelmisdir Onlarin coxu deniz yolu ile gelerek burada yasamaga baslamisdir Bezileri ise Serqi Avropadan quru yolu ile qacaraq Sibir vasitesile Yaponiyaya gelmisdir Xususile Yaponiyanin Litvadaki vitse konsulu Ciune Suqiharanin komeyi ile 1940 ci ilin iyul avqust aylarinda 4664 yehudi Yaponiyaya qaca bilmisdir Onlarin arasinda 79 ravvin 341 telebesi ve 60 usaq var idi Holokostdan qurtulmagi bacaran yegane yesiva olan Mir Yesiva da Yaponiyaya gelmisdir Yaponiya hokumeti onlarin daimi qalmasina icaze vermese de tezyiq etmemis ve Sanxaya kocmeleri ucun vaxt tanimisdir Yaponiya terefinden isgal olunduqdan sonra texminen 50 000 yehudi Yaponiya imperiyasinin hakimiyyeti altinda yasamaga baslamisdir Onlarin boyuk qismi muharibenin sonuna qeder hebs dusergesinde saxlanilmisdir Ikinci dunya muharibesinden sonra dovrunde bir cox yehudi esilli ABS herbcisi Yaponiyaya gelerek islahatlarda istirak etmisdir Isgal dovrunde olkeye gelen yehudi esilli reformistlere kimi sexsler aiddir ABS rejiminin ve Koreya muharibesinin basa catmasindan sonra onlarin coxu olkelerine qayitmisdir 1950 ci illerde Yaponiyada yehudilerin medeniyyetine ve heyatina dair maraq guclenmis hetta diqqetini celb etmisdir Bu dovrde Yehudi heyati ve medeniyyeti jurnali nesr olunmusdur 1970 ci illere qeder Yaponiyadaki yehudilerin sayi texminen 1000 nefer idi esasen Tokio ile Yokohamada yasayir ticaretle mesgul olurdular Onlarin coxu muharibeden sonra ABS ve Avropadan gelen yehudiler idi 1970 ci illerde Yaponiyada yasayan yehudilerin boyuk qismi 2 5 illik muqavilelerle olkeye muveqqeti olaraq gelmis yehudiler idi Daimi yasayan yehudilerin sayi ise cemi 200 neferden ibaret idi 1980 ci ilin aprelinde Nicinomiyada Anna Frank ucun heykel qoyulmusdur Yehudi icmalariHazirda Yaponiyada movcud olan yehudi icmalarina Tokio ve Kobe icmalari aiddir Yokohama ve Naqasaki icmalari ise yox olmusdur Naqasaki ve Yokohama icmalari Naqasaki icmasina aid sinaqoq XX esrin evvelleri Naqasaki icmasi Yaponiyadaki ilk yehudi icmasidir Naqasaki seheri xarici ticaret merkezi oldugu ucun XIX esrin ortalarinda bir cox yehudi bu sehere axin etmis ticaretle mesgul olmus bar ve mehmanxana isletmisdir Yehudilerin Naqasakide meskunlasma sebeblerinden biri de buranin terefinden istirahet bazasi kimi istifade olunmasi olmusdur 1900 cu ile qeder 100 neferden ibaret bu kicik icma Yaponiyada sinaqoq ivrit dili mektebi qebiristanliq ve qurmusdur Yerli senetci sinaqoq ucun ukiyo e hazirlamisdir Britaniyalilarin sosial ayri seckilik enenesine gore yehudiler ingilis dili tedris olunan xarici mekteblere qatila bilmirdiler Xariciler arasindaki bu ayri seckilik hetta yaponlari da teeccublendirmisdir 1904 cu ilde baslayan Rus yapon muharibesinden sonra Serqi Avropa yehudisi olan sexsler dusmen hesab edilmis ve onlarin coxu Sanxaya qacmisdir Naqasaki icmasinin taninmis liderlerinden biri olmusdur Hemin dovrde Naqasaki Yaponiyada yehudi heyatinin merkezi olsa da daha sonra bu status Kobe seherine kecmisdir Yokohama icmasi da Yaponiyadaki ilk yehudi icmalarindan biridir XIX esrin ortalarindan etibaren bir cox ABS ve Avropa yehudisi xarici ticaret merkezi olan Yokohamaya kocmusdur Bezileri Belcika ve Osmanli diplomatlari olsa da bezileri antisemitizmden qurtulmaq ucun Yokohamaya gelmisdir 1860 ci illerin sonunda Yokohama seherinde Polsa ABS ve Ingiltereden olan 50 yehudi aile yasayirdi Aleksandr Marks icmanin ilk lideri Rafael Soyer ise icmanin meri olmusdur Yokohama icmasi dini bayramlar zamani bir yere yigisirdi Onlar Yokohamanin Motomaci kucesi yaxinliginda yehudi mezarligi salmisdirlar Boyuk Kanto zelzelesinden sonra 1930 cu illerde Yokohama icmasinin bir cox uzvu Kobeye kocmusdur Kobe icmasi Kansay icmasinin Kobe seherinde yerlesen merkezi binasi Kobe icmasi ve ya diger adi ile Kansay icmasi Niderland Rusiya ABS ve Orta Serqden gelen yehudilerden formalasmis yehudi icmasidir ve olkede movcud olan iki yehudi icmasindan biridir Bu icma esasen seferad menseli yehudilerden ibaretdir Naqasaki ve Yokohama icmalarinda oldugu kimi Kobe icmasinin da yaranmasinda seherin ticaret merkezi olmasi vacib rol oynamisdir Kobe yehudilerinden biri olan Yaponiya vetendasligi alan ilk yehudidir O Yaponiya vetendasi olduqdan sonra ozune Subaru Ebansu adini goturmusdur Sem Evans Kobe icmasinin xeyriyyecilerinden biri olmusdur Ikinci dunya muharibesi zamani bir cox yehudi qacaraq muveqqeti olaraq Kobeye gelmisdir Muharibeden sonra az sayda seferad yehudisi Kobede qalmisdir Kobe seherinde yerlesen icmanin merkezidir ve 1969 cu ilde 15 yehudi ailesine xidmet gostermek ucun qurulmusdur Sinaqoqun oz ravvisi var Hazirda Kobe icmasi Kobe seherinde yasayan 35 aileden elece de Osaka ve Kioto seherlerinde yasayan 35 aileden ibaretdir Tokio icmasi Ikinci dunya muharibesinden sonra Harbin ve Sanxay seherlerinden olan Sanxay seherinden olan azsayli seferad yehudileri elece de Tokio seherine gelerek Tokio icmasini formalasdirmisdilar Tokio icmasina 160 yehudi aile daxildir Seherde yehudi kitabxanasi ivrit dili mektebi mikva restoran sinaqoq hovuz fealiyyet gosterir 1960 ci illerden etibaren icmanin oz var Volter Sitrin Tokio icmasinin taninmis liderlerinden biri olmusdur Tokio sinaqoqu Yaponiya yehudilerinden olan atasina hesr olunmusdur Hazirda Tokio yehudileri diplomatlardan bankirlerden huquqsunaslardan jurnalistlerden telebelerden ibaretdir Istinadlar Community in Japan World Jewish Congress ingilisce 26 iyul 2021 tarixinde Istifade tarixi 2 avqust 2022 Encyclopedia of the Jewish Diaspora seh 1203 Encyclopaedia Judaica seh 81 Encyclopedia of the Jewish Diaspora seh 1196 Encyclopedia of the Jewish Diaspora seh 1197 Encyclopedia of the Jewish Diaspora seh 1198 Encyclopedia of the Jewish Diaspora seh 1199 Encyclopaedia Judaica seh 82 Encyclopedia of the Jewish Diaspora seh 1200 Encyclopedia of the Jewish Diaspora seh 1201 Encyclopedia of the Jewish Diaspora seh 1202 Encyclopaedia Judaica seh 83EdebiyyatEncyclopaedia Judaica ingilisce XI cild 2 ci nesr ABS Gale 2007 81 85 ISBN 978 0 02 865939 8 Istifade tarixi 27 iyul 2022 Ehrlich Avrum Encyclopedia of the Jewish Diaspora ingilisce ABS ABC CLIO 2009 81 85 ISBN 978 1 85109 873 6 Istifade tarixi 2 avqust 2022