Yaşıl yuyulma

Greenwashing (" ağartmaq " üzərində modelləşdirilmiş mürəkkəb söz), həmçinin yaşıl parıltı adlanır, ictimaiyyəti təşkilatın məhsullarının, məqsədlərinin, məqsədləri və məqsədləri barədə inandırmaq üçün yaşıl PR və yaşıl marketinqdən aldadıcı şəkildə istifadə edən reklam və ya marketinqin bir formasıdır. və ya siyasətlər ətraf mühitə uyğundur . Qəsdən yaşıl yuyulma kommunikasiya strategiyalarını qəbul edən şirkətlər, çox vaxt özlərini ətraf mühitə və ya tədarükçülərinə qarşı olan itkilərdən uzaqlaşdırmaq üçün bunu edirlər.

2010-cu ildə " təmiz dizel " ifadəsini əks etdirən Volkswagen Golf TDI . Şirkət daha sonra emissiya qalmaqalı ilə bağlı araşdırma ilə üzləşdi.

Təşkilat ekoloji cəhətdən təmiz təcrübələrdən daha çox "yaşıl" olan reklamlara əhəmiyyətli dərəcədə daha çox resurs xərclədikdə yaşıl yuyulma nümunəsi baş verir. Yaşıl yuyulma təbii mühiti oyatmaq üçün məhsulun adının və ya etiketinin dəyişdirilməsindən tutmuş, məsələn, tərkibində zərərli kimyəvi maddələr olan məhsulda, yüksək dərəcədə çirkləndirən enerji şirkətlərini ekoloji cəhətdən təmiz kimi göstərən milyonlarla dollarlıq kampaniyalara qədər dəyişə bilər. Greenwashing davamlı olmayan korporativ gündəmləri və siyasətləri ört-basdır edir. Yaşıl yuyulma ilə bağlı yüksək ictimai ittihamlar bu terminin artan istifadəsinə kömək etdi.

Bir çox korporasiyalar, markalarının ictimai rəyini müsbət yöndə dəyişdirmək üçün yaşıl yuyulma taktikalarından istifadə edir. Bu yanaşma, istehlakçıların diqqətini məhsulun ətraf mühitə müsbət təsirlərinə yönəldərək, korporasiyanın daha geniş və bəlkə də mənfi fəaliyyətlərini gizlətməyə imkan tanıyır. Mürəkkəb korporativ strukturlar, bu cür aldatıcı yanaşmaların daha geniş mənzərədən yayındırılmasında mühüm rol oynaya bilər. Nəticədə, istehlakçılar şirkətin əsl ətraf mühit təsirlərini görmədən, ekoloji cəhətdən məsuliyyətli bir imic ilə qarşılaşa bilirlər. Təcrübənin tənqidçiləri vurğulayırlar ki, səmərəsiz tənzimləmə ilə birlikdə yaşıl yuyulmanın artması istehlakçıların bütün yaşıl iddialara şübhə ilə yanaşmasına səbəb olur. Bu vəziyyət, istehlakçıların şirkətləri daha ekoloji cəhətdən dost istehsal proseslərinə və biznes əməliyyatlarına yönəltmə gücünü azaldır. Nəticədə, yaşıl yuyulma praktikaları, əslində, istehlakçıların ekoloji məsuliyyət tələb etməsinə mane ola bilər.

Son dövrlərdə istehlakçıların ekoloji cəhətdən uyğun məhsul və xidmətlərə olan tələbatı artdığı üçün yaşıl yuyulma praktikaları genişlənib. Məsələn, İngiltərədə Reklam Təcrübəsi Komitəsi kimi təşkilatlar, istehlakçıları aldatmaq məqsədilə yaşıl yuyulmadan istifadə edən şirkətlərə qarşı yeni qaydalar, qanunlar və təlimatlar hazırlayıb. Bu təşəbbüslər, müştəriləri yanıltmamağı və daha etibarlı, şəffaf marketinq strategiyalarını təşviq etməyi hədəfləyir. Nəticədə, istehlakçılar ekoloji məsuliyyət daşıyan məhsul və xidmətləri daha asan tanıyıb seçə bilərlər.

Xüsusiyyətlər

UL- un ekoloji konsaltinq bölməsi olan TerraChoice, 2007-ci ildə "istehlakçılara ətraf mühitlə bağlı aldadıcı iddialar irəli sürən məhsulları müəyyən etməyə kömək etmək" üçün "yaşıl yuyulmanın yeddi günahını" təsvir etdi:

1. "Gizli Mübadilə": digər kritik ekoloji məsələlərə diqqət yetirmədən əsassız olaraq dar atributlar dəstinə əsaslanan məhsulun "yaşıl" olması iddiası.
2. "Sübut yoxdur": asanlıqla əldə edilə bilən məlumat və ya etibarlı üçüncü tərəf sertifikatı ilə əsaslandırıla bilməyən iddia.
3. "Qeyri-müəyyənlik" istehlakçının çox güman ki, onun mənasını səhv başa düşəcəyi ilə bağlı zəif müəyyən edilmiş və ya geniş iddiadır. Məsələn, "tam təbii" mütləq "yaşıl" deyil.
4. "Yanlış etiketlərə pərəstiş etmək": sözlər və ya şəkillər vasitəsilə heç birinin olmadığı yerdə üçüncü tərəfin təsdiqi təəssüratı yaradan iddia.
5. "Əlaqəsizlik": doğru ola bilən, lakin ekoloji cəhətdən üstünlük verilən məhsullar axtaran istehlakçılar üçün əhəmiyyətsiz və ya faydasız olan iddia.
6. "İki Şərdən Az": məhsul kateqoriyasında doğru ola bilən, lakin istehlakçıları kateqoriyanın daha əhəmiyyətli ətraf mühitə təsirindən yayındırmaq riski olan iddia.
7. "Fibbing": sadəcə olaraq yalan olan bir iddia.

Təşkilatın açıqlamasına görə, 2010-cu ilə qədər ABŞ-də yaşıl olduğunu iddia edən istehlak məhsullarının təxminən 95%-nin əslində ən azı bir növ yaşıl yuyulma problemi olduğu aşkar edilib. Bu, istehlakçıların bu cür məhsullara olan etibarını sarsıda bilər və ekoloji məsuliyyət iddialarının daha ciddi şəkildə araşdırılmasını zəruri edir.

Tarix

Yaşıl yuyulmanın mənşəyi bir neçə fərqli kontekstdə izlənilə bilər. Məsələn, 1953-cü ildə "Keep America Beautiful" kampaniyası, içki istehsalçıları və digər müəssisələr tərəfindən qurulmuşdur. Bu kampaniya, ictimaiyyətin mühiti qorumağa yönəlmiş davranışlarını təşviq etmək məqsədini güdürdü, lakin tənqidçilər bu təşəbbüsü, əslində, istehsalçıların özləri tərəfindən yaradılan ətraf mühit problemlərini yayındırmaq üçün bir alət kimi gördülər. Beləliklə, yaşıl yuyulmanın kökləri, müsbət mesajlar yaymaqla yanaşı, əslində ətraf mühitin qorunmasında daha ciddi addımlar atmağı əngəlləyə bilən bir praktikaya da işarə edir. Kampaniya, ətraf mühitin qorunması üçün korporativ məsuliyyətdən diqqəti yayındıraraq, daha çox təkrar emal və zibil atma mövzularına yönəlib. Məqsəd, Vermont tərəfindən təsis edilən bir dəfəlik konteynerlərin tənzimlənməsinin qarşısını almaq idi. Bu yanaşma, əslində, istehsalçıların ətraf mühitə olan təsirlərini ört-basdır etməyə və məsuliyyətlərini gizlətməyə xidmət edirdi.

1960-cı illərin ortalarında ətraf mühitin mühafizəsi hərəkatı, xüsusən Reyçel Karsonun məşhur "Səssiz Bahar" kitabının nəşrindən sonra sürətlə inkişaf etdi. Bu əsər ətraf mühitlə bağlı dönüş nöqtəsi oldu və vətəndaşların aktivliyinə ilham verdi. Nəticədə, bir çox şirkət reklam vasitəsilə daha təmiz və ekoloji cəhətdən dost bir imic əldə etməyə çalışdı. Keçmiş Madison Avenue reklam müdiri Cerri Mander, bu yeni reklam yanaşmasını "ekopornoqrafiya" olaraq adlandırdı. Bu termin, məhsulların ekoloji faydalarını aldatıcı şəkildə vurğulamağa yönəlmiş reklam praktikalarını ifadə edir.

Yer günü 1970-ci il

İlk Yer Günü 1970-ci il aprelin 22-də qeyd olundu. Əksər şirkətlər bu tədbirlərdə aktiv iştirak etmədilər, çünki ekoloji məsələlər o dövrdə əsas korporativ prioritetlərdən biri deyildi və hərəkatın mesajına skeptisizm və müqavimət hissi vardı. Buna baxmayaraq, bəzi sektorlarda şirkətlər özlərini ətraf mühitə dost kimi tanıtmağa başladı. Məsələn, kommunal xidmətlərin özlərini təmiz və yaşıl şirkətlər kimi təqdim etmək üçün təxminən 300 milyon dollar xərclədiyi bildirilir ki, bu da onların çirklənməni azaltmaq üçün sərf etdikləri məbləğdən 8 dəfə çoxdur.

"Yaşıl yuma" termini, 1986-cı ildə Nyu Yorklu ekoloq Cey Vesterveld tərəfindən mehmanxana sənayesinin yataq otaqlarında "ətraf mühiti qorumaq" məqsədilə dəsmalların təkrar istifadəsini təşviq edən bildirişlər haqqında yazdığı esse vasitəsilə ortaya çıxmışdır. O, bu müəssisələrin enerji sərfini azaltmaq üçün çox az səy göstərdiyini vurğuladı, halbuki dəsmalların təkrar istifadəsi onların camaşırxana xərclərinə qənaət etməyə kömək edirdi. Vesterveld, bu yanaşmanın əsas məqsədinin ən yüksək mənfəət əldə etmək olduğunu qeyd etdi. O, bu və bənzər sərfəli, amma effektiv olmayan "ekoloji cəhətdən vicdanlı" tədbirləri "yaşıllaşdırma" termini ilə ifadə etdi.

1991-ci ildə "Journal of Public Policy and Marketing" (Amerika Marketinq Assosiasiyası) jurnalında dərc edilən bir araşdırma göstərdi ki, ətraf mühitlə bağlı reklamların 58%-i ən azı bir aldatıcı iddiaya malikdir. Başqa bir tədqiqatda isə iştirakçıların 77%-i şirkətin ekoloji reputasiyasının, onun məhsullarını alıb-almayacağına təsir etdiyini bildirdi. Yer Günü ətrafında bazara çıxarılan məişət məhsullarının dörddə biri özlərini yaşıl və ətraf mühitə uyğun olaraq təqdim edirdi.

1998-ci ildə Federal Ticarət Komissiyası (FTC), ekoloji marketinqdə istifadə olunan terminləri müəyyən edən "Yaşıl Təlimatlar" hazırladı. Növbəti il FTC, Nüvə Enerjisi İnstitutunun ekoloji cəhətdən təmiz iddialarını etibarsız hesab etdi, lakin reklamlarla bağlı heç bir tədbir görmədi, çünki bu məsələlər agentliyin yurisdiksiyasından kənarda idi. Bu vəziyyət, FTC-nin yeni, aydın və tətbiq oluna bilən standartlara ehtiyac duyduğunu başa düşməsinə səbəb oldu. 1999-cu ildə "yaşıl yuyulma" termini "Oxford English Dictionary"ə daxil edildi.

1992-ci ildə Rio-de-Janeyroda keçirilən Yer Sammitindən bir neçə gün əvvəl Greenpeace, BMT konfransının korporativ ələ keçirilməsini tənqid edən və korporativ çirkləndiricilər ilə onların ekoloji ritorikası arasındakı ziddiyyəti nümunələrlə nümayiş etdirən "Greenwash" adlı kitabı nəşr etdi. Həmin hesabatın genişləndirilmiş versiyası isə Üçüncü Dünya Şəbəkəsi tərəfindən "Yaşıl yuyulma: Korporativ ekolojiizmin arxasındakı reallıq" adı ilə yayımlandı. Bu iş, ekoloji məsələlərdə korporasiyaların davranışlarını və onların iddialarının arxasında yatan reallıqları işıqlandırmağı hədəfləyirdi.

2002-ci ildə Yohannesburqda keçirilən Davamlı İnkişaf üzrə Ümumdünya Sammiti zamanı Yaşıl Yuma Akademiyası "Greenwash Akademiyası" Mükafatlarına ev sahibliyi etdi. Mərasimdə BP, ExxonMobil kimi korporasiyalar və hətta ABŞ hökuməti, yaşıl yuyulma ilə bağlı mükəmməl reklamlarına və ekoloji cəhətdən məsuliyyətli imic yaratmağa çalışdıqlarına görə mükafatlandırıldı. Bu mükafatlar, ekoloji məsuliyyət iddialarının gerçəkliyini və korporativ yaşıl yuyulma praktikalarını tənqid etmək məqsədini güdürdü.

2020-ci ildə Avropa İttifaqının apardığı araşdırma göstərdi ki, Aİ-də qiymətləndirilən ətraf mühitlə bağlı iddiaların 50%-dən çoxu qeyri-müəyyən, yanıltıcı və ya əsassızdır. Araşdırmada qeyd olunub ki, 40%-i isə tamamilə əsassızdır. Bu nəticələr, istehlakçıların ekoloji iddialara olan etibarını sarsıda bilər və yaşıl yuyulma problemlərinin daha da ciddi şəkildə araşdırılmasına ehtiyac olduğunu vurğulayır.

Nümunələr

Moda sənayesi

• Kimberly Clark-ın "Saf və Təbii" iddiası altında təqdim etdiyi yaşıl qablaşdırmada olan uşaq bezləri, çöldə üzvi pambıqdan istifadə etdiyini bildirir. Lakin, bu məhsulun içində əvvəlki kimi eyni neft-kimya gelindən istifadə edilir, bu da iddianın gerçəkliyini şübhə altına alır. Eyni zamanda, Pampers "Dry Max" uşaq bezlərinin zibillikdəki kağız tüklərinin miqdarını azaltdığını iddia edir, bununla da ekoloji təsiri azaltmağı hədəflədiyini vurğulayır. Lakin, bu dəyişiklik həm də məhsulun istehsal xərclərini azaltma və kəsmə strategiyası ilə bağlı ola bilər. Bu cür iddialar, istehlakçıların yaşıl yuyulma ilə bağlı anlayışlarını mürəkkəbləşdirir və məhsulun ekoloji cəhətdən dost olduğunu düşündürən reklamların gerçəkliyini sorgulamağa səbəb olur.
• 2020-ci ilin yanvar ayında Xəzsiz Alyans, "WelFur" etiketinin xəz fermalarında heyvanların rifahını müdafiə etdiyini, lakin bunun xəz sənayesi tərəfindən idarə olunduğunu və Avropa xəz fermalarına yönəldildiyini bildirdi.
• Geyim şirkəti H&M, Quartz News tərəfindən yayımlanan hesabatın nəticələri səbəbindən istehsal təcrübələrini yaşıllaşdırdığı üçün tənqid olunub. Bu hesabat, şirkətin ekoloji cəhətdən məsuliyyətli olduğunu iddia etdiyi təcrübələrinin gerçəkliyini sorgulayıb.

Qida sənayesi

• 2009-cu ildə McDonald's, Avropadakı loqolarının rəngini sarı-qırmızıdan sarı-yaşıl rəngə dəyişdi. Şirkət sözçüsü, bu dəyişikliklə "təbii ehtiyatların qorunması üçün məsuliyyətlərini aydınlaşdırmağı" hədəflədiklərini bildirdi. Bu addım, şirkətin ekoloji imicini gücləndirmək məqsədini daşıyırdı. 2021-ci ilin oktyabrında McDonald's 2050-ci ilə qədər emissiyaları xalis-sıfıra çatdırmaq vədini elan etdikdən sonra yaşıllaşdırmada günahlandırıldı
• 2018-ci ildə plastik samanların qadağan edilməsi ilə bağlı artan çağırışlara cavab olaraq, Starbucks köhnə saman və qapaqdan daha çox çəkisi plastik olan daxili içməli samanlı qapaq təqdim etdi (baxmayaraq ki, sələfindən fərqli olaraq təkrar emal edilə bilər).

Avtomobil sənayesi

• Böyük Britaniyanın Reklam Standartları Təşkilatı avtomobilləri haqqında yalan iddialar irəli sürən Suzuki, SEAT, Toyota və Lexus da daxil olmaqla, böyük avtomobil istehsalçılarına qarşı şikayətləri təmin edib.
• Volkswagen öz avtomobillərini yalnız çirkləndirici tullantıları azaltmaq üçün avtomobilin tullantıları sınaqdan keçirilərkən işə salınan "məğlubiyyət cihazı" ilə təchiz etdi . Normal istifadədə, əksinə, avtomobillər icazə verilən azot oksidinin 40 dəfə çoxunu buraxırdı. Forbes hesab edir ki, bu qalmaqal Volkswagen- ə 35,4 milyard dollara başa gəlib. Digər avtomobil istehsalçıları da emissiya sistemlərini aldatdılar .
• 2020-ci ilin noyabrında Aston Martin, Bosch və digər markaların Böyük Britaniyanın elan etməsinə cavab olaraq elektrikli avtomobillərin istehsalı zamanı yaranan CO emissiyaları haqqında yanlış məlumatlarla elektrikli avtomobillərin ətraf mühitə faydalarını aşağı salan hesabatı maliyyələşdirdikləri aşkar edildi. 2030-cu ildən daxili yanma mühərrikli avtomobillərin satışını qadağan edəcək İngilis avtomobil istehsalçısı ilə hesabatı tanıtmaq üçün yaradılan və Qlobal Direktor James Michael Stephens-də qeydiyyatdan keçmiş ictimaiyyətlə əlaqələr agentliyi kimi təqdim olunan bir qabıq şirkəti olan Clarendon Communications arasındakı əlaqəni nəzərə alaraq yaşıl yuyulma qalmaqalı Astongate kimi tanındı. Aston Martin Lagonda Ltd.-də Hökumət və Korporativ İşlər
• Yüngül və orta ölçülü avtomobillər üçün müvəqqəti olaraq təsdiq edilmiş növbəti Avropa emissiya standartlarını "Avro 6f" əvəzinə "Avro 7" adlandırmaq çirkləndirici limitlərin dəyişməməsi səbəbindən yaşıl yuyulma sayıla bilər.
• Start-stop sistemlərini "mikro" hibrid adlandırmaq.
• "Yüngül" və ya "ağıllı" hibridlər .
• Hibrid avtomobilləri "özünü dolduran" və ya "benzinlə işləyən, elektriklə idarə olunan" adlandırmaq.
• PHEV- lərin donanması emissiyaların azaldılması üzrə aşağı səviyyədə işləyir. Baxmayaraq ki, düzgün istifadə olunarsa, daha çox potensiala malik olardılar.
• Akkumulyatorlu elektrik avtomobillərinin əsl ekoloji izi sual altındadır.
• Yaşıl olmayan hidrogenlə işləyən yanacaq hüceyrəli nəqliyyat vasitələri .

Kömür

• 2024-cü ildə Türkiyənin enerji və təbii sərvətlər naziri Alparslan Bayraktar hökumətin ətraf mühitə uyğun olaraq kömür hasilatını artırmağı hədəflədiyini söylədi.

Neft Sənayesi

• Chevron tərəfindən 2010-cu il reklam kampaniyası Rainforest Action Network, Amazon Watch və The Yes Men tərəfindən yaşıl yuyulma kimi təsvir edilmişdir. Chevronun yaşıl yuyulmasının qarşısını almaq üçün saxtakarlıq kampaniyası başladıldı.
• 1985-ci ildə Chevron Korporasiyası ən məşhur yaşıllaşdırma reklam kampaniyalarından birini başlatdı. Chevron-un "People Do" reklamları "ictimai şüurlu" insanların "düşmən auditoriyası"na yönəlmişdi. Kampaniyanın başlanmasından iki il sonra, sorğular Kaliforniyada insanların ətraf mühiti qorumaq üçün digər neft şirkətlərindən daha çox Chevron-a etibar etdiyini göstərdi. 1980-ci illərin sonlarında Amerika Kimya Şurası Məsuliyyətli Qulluq adlı proqrama başladı və bu proqram qrup üzvlərinin ətraf mühitlə bağlı fəaliyyətlərinə və ehtiyat tədbirlərinə işıq saldı. Məsuliyyətli qayğıya dair boş təlimatlar sənayelərin dövlət tənzimlənməsi üzərində özünütənzimləməni qəbul etməsinə səbəb oldu.
• BP-nin də 2010-cu illərdə belə hərəkətlərə yol verdiyi bildirilir.

Siyasi kampaniyalar

2022-ci ildə Samsun şəhərində təkrar emalı təşviq edən bələdiyyə avtobusu, Türkiyə hökumətinin başqa bir yerindən pulsuz kömür torbalarının qarşısında. Eyni partiya bu bələdiyyəyə və milli hökumətə nəzarət edir və Yaşıllar Partiyası 2023-cü il seçkilərinə qadağa qoyulur.

• 2010-cu ildə ekoloqlar bildirmişlər ki, Buş Administrasiyasının "Aydın Səma Təşəbbüsü" əslində havanın çirklənməsi ilə bağlı qanunları zəiflətdi. Bu təşəbbüs, ətraf mühitin qorunması məqsədilə nəzərdə tutulsa da, ekoloqların fikrincə, əslində hava keyfiyyətinin pisləşməsinə səbəb oldu və çirklənmə ilə mübarizə üçün lazım olan tənzimləmələri azaltdı. Bu cür tənqidlər, təşəbbüsün müsbət nəticələr vermədiyi və ətraf mühitə zərər verdiyi iddialarını irəli sürür. Oxşar qanunlar Fransa Prezidenti Makronun dövründə "sadələşdirici ekologiya qaydaları" kimi qəbul edilmişdi. Bu qanunlar, ətraf mühitin mühafizəsi məqsədilə nəzərdə tutulsa da, tənqidçilər tərəfindən oxşar əsaslarla tənqid olundu. Bununla belə, Makronun hökuməti bu qanunları "ekologiya qanunları" adlandırmağa davam etdi. Tənqidçilər, bu cür qanunların əslində ekoloji mühafizəni zəiflətdiyini və effektiv tənzimləmələrdən qaçmağa xidmət etdiyini iddia edirlər.
• 2008-ci il ABŞ prezident seçkiləri zamanı bir neçə platforma tərəfindən qəbul edilən "Təmiz Kömür" təşəbbüsü, kömür elektrik stansiyalarının istehsal etdiyi karbon dioksidi tutmaq və yerin altındakı məsaməli qaya təbəqələrinə vurmaqla karbon emissiyalarını azaltmağı hədəfləyirdi. Bu yanaşma karbonun tutulması və saxlanmasını təqdim edərək, ətraf mühitin mühafizəsi məqsədini güdürdü. Lakin The Guardian-da Fred Pearce-in yazdığına görə, "təmiz kömür" ifadəsi "son iqlim dəyişikliyi oksimoronu … tamamilə yaşıl yuyulma"dır. Bu, ekoloqların bu təşəbbüsün əslində ekoloji məqsədlərə xidmət etmədiyini və kömür sənayesinin mənfəətini qorumaq üçün bir alət olduğunu irəlilədiyini göstərir. 2017-ci ildə Avstraliyanın ozamankı Xəzinədarı Scott Morrison, yeni kömür elektrik stansiyalarının tikintisi üçün təmiz enerji subsidiyalarından istifadə edilməsini təklif etmək üçün əsas kimi "Təmiz Kömür"dən istifadə etdi.
• " Tar Sands " adının korporativ və siyasi dildə "Neft Sands" (Alberta, Kanada) olaraq dəyişdirilməsi layihənin tərəfdarları və əleyhdarları arasında davam edən mübahisəni əks etdirir. Bu semantik dəyişiklik sənayenin ətraf mühitə və sağlamlığa təsirləri ilə bağlı artan ictimai narahatlığa qarşı durmaq üçün yaşıl yuyulma halı kimi nəzərdən keçirilə bilər. Hüquq müdafiəçiləri bu dəyişikliyin qumların neftin sələfi kimi istifadəsini daha yaxşı əks etdirmək üçün elmi cəhətdən əldə edildiyini iddia etsələr də, ekoloji qruplar bunun sadəcə olaraq daha mehriban terminologiyanın arxasındakı problemi gizlətmək vasitəsi olduğunu iddia edirlər.
• 2021-ci ildə Səudiyyə Ərəbistanının vəliəhd şahzadəsi Məhəmməd bin Salman 2060-cı ilə qədər karbon neytrallığına çatmaq planının bir hissəsi olaraq səhrada ağac əkilməsi kampaniyası elan etdi. Plan bəzi iqlimşünaslar tərəfindən yaşıllaşdırma cəhdi kimi tənqid edilib.
• Bəzi ətraf mühit fəalları və tənqidçiləri 2021-ci il Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İqlim Dəyişikliyi Konfransını (COP26) yaşıl yuyulma kimi qınadılar. Onlar həmçinin bütün ÇNL hadisələri arasında ən yüksək karbon izi olduğu iddia edilən COP28-i qınadılar. 2023-cü ilin may ayında özünü ADNOC- un əməkdaşı kimi təqdim edən bir Vikipediya istifadəçisinin Əl Cabiri iqlim hərəkatının tərəfdarı kimi təqdim edən COP28 -in prezidenti Sultan Əl Cabirin Wikipedia məqaləsinə redaktə təklif etdiyi iddia edildi . 2023-cü ilin iyununda Həməd Bin Xəlifə Universitetindən Marc Owen Jones qeyd etdi ki, çoxlu sayda saxta Twitter profilləri Əl Cabirin COP28 prezidentliyini müdafiə etmək üçün istifadə olunub.
• İndoneziyanın yeni paytaxtı Nusantaranın tikintisi, ağıllı, yaşıl və təmiz bir şəhər kimi təsvir edilməsinə baxmayaraq, bir çox qruplar tərəfindən İndoneziya hökuməti tərəfindən onun tikintisinin ətraf mühitə vurduğu ziyana görə yaşıl yuyulmada ittiham olunur.

Biznes şüarları

Airbus A380 "Daxildə və xaricdə daha yaxşı bir mühit" olaraq təsvir edilmişdir.

• "Təmiz Yanan Təbii Qaz" — Ən çirkli qalıq yanacaqla müqayisə edildikdə, təbii qaz yalnız 50% çirklidir. Təbii qazın frakinq yolu ilə hasil edilməsi və boru kəməri ilə paylanması atmosferə metan emissiyasına səbəb ola bilər. Təbii qazın əsas komponenti olan metan güclü istixana agentidir. Buna baxmayaraq, təbii qaz çox vaxt ekoloji müzakirələrdə daha təmiz qalıq yanacaq kimi təqdim olunur. Praktikada o, günəş və külək enerjisinin fasiləli təbiətini balanslaşdırır. Bu, hidrogenə qarşı faydalı "keçid texnologiyası" hesab edilə bilər, çünki hidrogen artıq qarışdırıla bilər və nəticədə onu əvəz etmək üçün, ilkin olaraq təbii qazdan istifadə üçün nəzərdə tutulmuş qaz şəbəkələrində istifadə edilə bilər.
• Birinci nəsil bioyanacaqlar deyilir </link> ətraf mühit üçün qalıq yanacaqlardan daha yaxşıdır, lakin palma yağı kimi bəziləri meşələrin qırılmasına kömək edir (bu, CO nin buraxılması səbəbindən qlobal istiləşməyə kömək edir). Daha yüksək nəsil bioyanacaqların bu xüsusi problemləri yoxdur, lakin qarğıdalı qiymətlərinin artması səbəbindən Kanadada meşələrin qırılmasına və yaşayış mühitinin məhvinə əhəmiyyətli dərəcədə töhfə verdi, bu da kənd təsərrüfatı ərazilərində mövcud meşələrin təmizlənməsini iqtisadi cəhətdən faydalı edir.
• Wired jurnalındakı məqalədə ekoloji cəhətdən xeyirxah biznes fəaliyyəti təklif edən şüarlar vurğulanır: Comcast Ecobill-in "PaperLESSisMORE" devizi var, lakin Comcast birbaşa marketinq üçün böyük miqdarda kağızdan istifadə edir.
• Polşa Baharı (Amerikanın Polşa şəhərindəndir) eko formalı butulka "Bir az təbii çox xeyir verir" kimi təqdim olunur, baxmayaraq ki, içki qablarının 80%-i zibilliklərə gedir.
• Airbus A380 təyyarəsi, hava səyahətinin yüksək ekoloji xərclərə malik olmasına baxmayaraq, "Daxildə və xaricdə daha yaxşı mühit" kimi təsvir edilmişdir.
• Əvvəllər British Petroleum kimi tanınan çoxmillətli neft şirkəti 2000-ci ildə rebrendinq kampaniyasına başlamış və şirkətin qısaltmasını "Beyond Petroleum" kimi dəyişdirmişdir. Kampaniyaya yenidən işlənmiş yaşıl loqo, reklamlar, Los-Ancelesdə günəş panelli yanacaqdoldurma məntəqəsi və özünü strateji olaraq "ən yaşıl" qlobal neft şirkəti kimi yerləşdirmək üçün mediada təmiz enerji ritorikası daxil idi. Kampaniya, şirkətin qorunan ərazilərdə qazma işlərinə icazə istəyən lobbiçilik səyləri ətrafında riyakarlığı və ciddi neft dağılmalarına, xüsusilə də 2006-cı ildə Prudhoe Bay boru kəmərinin qırılmasına və Meksika körfəzinə səbəb olan səhlənkar əməliyyat təcrübələrinə görə ictimai mübahisələrin mərkəzinə çevrildi. 2010-cu ildə qazma qurğusunda partlayış

ESG reytinqləri

• 2021-ci ildə Amerika maliyyə xidmətləri şirkəti MSCI, təhlilindən istixana qazının əhəmiyyətini aradan qaldıraraq, Portuqaliya kimi bütün orta ölçülü Aİ ölkəsi ilə müqayisə edilə bilən emissiya istehsal edən McDonald's şirkətinin ətraf mühit, sosial və idarəetmə (ESG) reytinqini yüksəltdi. emissiyaları və Fransa və Birləşmiş Krallıqdakı tənzimləyici orqanlar tərəfindən bütün fast-food şirkətləri üçün mandat verilmiş yeni təkrar emal təşəbbüsünü vurğulamaq.
• 2015-ci ilin sentyabrında Ətraf Mühitin Mühafizəsi Agentliyi (EPA) Volkswagen -i 2009–2015-ci illərdə istehsal olunmuş avtomobillərin 2009-cu ildən 2015-ci ilədək çirkləndirilməsinə səbəb olan "məğlubiyyət cihazı"ndan istifadə etdiyinə görə 25 milyard dollardan çox cərimə ilə sanksiya etsə də, Volkswagen orta hesabla ESG reytinqinə malik idi. elan ediləndən daha yüksək nisbət.
• Totalenergies, qalıq yanacaq fəaliyyətini artırarkən 2050-ci ilə qədər xalis sıfır hədəflərə çata biləcəyini iddia etdiyi üçün məhkəməyə verildi. CDP tərəfindən iqlim üzrə A kimi qiymətləndirilib.

Nəticələr

Dürüstlüyün olmaması

Bəzi şirkətlər əsaslandırılmamış etik iddiaları və ya sosial məsuliyyətləri çatdırır və ictimailəşdirir və istehlakçıların kinsizliyini və inamsızlığını artıran yaşıl yuyulma tətbiq edir. Greenwashing istifadə edərək, şirkətlər öz bizneslərini olduğundan daha ekoloji cəhətdən davamlı olaraq təqdim edə bilərlər. Bir siyasət hesabatına görə, yaşıl yuyulma yanlış reklamlar və ictimai kommunikasiyalar, yanıltıcı ESG etimadnamələri və yanlış və ya aldadıcı karbon krediti iddiaları kimi riskləri əhatə edir.

Hüquqi təhlildən sonra iqlim həlləri hesabatlarında korrupsiya və dürüstlük riskləri göstərir ki, ESG etimadnaməsini aldadmaq üçün qaydalar iqlimin yuyulması və reklam standartlarına nisbətən əhəmiyyətli dərəcədə zəifdir. Tətbiq edilmiş öhdəliklərə baxmayaraq, ESG reytinq agentlikləri və ya ESG auditorları heç bir nəzərdən keçirilən yurisdiksiyalarda tənzimlənmir. Üçüncü tərəfin ekoloji xidmət təminatçıları tərəfindən nəzarətin olmaması, daxili qiymətləndirmə metodologiyalarının qeyri-şəffaflığı və ESG qiymətləndirmələri ətrafında uyğunlaşma və ardıcıllığın olmaması kimi amillər çaşdırıcı və ya əsassız iddialar və ən pis hallarda rüşvət və ya saxtakarlıq üçün imkanlar yarada bilər.

Psixoloji təsirlər

Yaşıl yuyulma psixologiya daxilində nisbətən yeni tədqiqat sahəsidir və yaşıl yuyulmanın istehlakçılara və maraqlı tərəflərə necə təsir etdiyinə dair tədqiqatlar arasında daha çox konsensus olmalıdır. Bu yaxınlarda dərc edilmiş tədqiqatlarda ölkə və coğrafiyadakı fərqlər səbəbindən tədqiqatlarda istehlakçı davranışı arasındakı uyğunsuzluq mədəni və ya coğrafi fərqlərə aid edilə bilər.

İstehlakçı qavrayışına təsiri

Tədqiqatçılar istehlakçıların yaşıl yuyulmuş həmkarlarından daha çox ekoloji cəhətdən təmiz məhsullara üstünlük verdiyini aşkar etdilər. LendingTree tərəfindən aparılan sorğu amerikalıların 55%-nin daha davamlı və ekoloji cəhətdən təmiz olduğunu düşündükləri məhsullara daha çox pul xərcləməyə hazır olduğunu göstərib.

İstehlakçıların yaşıl yuyulma ilə bağlı təsəvvürləri də onların məruz qaldıqları yaşıl yuma səviyyəsi ilə vasitəçilik edir. Digər araşdırmalar göstərir ki, az sayda istehlakçı, xüsusən də şirkət və ya markanı nüfuzlu hesab etdikdə yaşıl yuyulma fərqinə varır. İstehlakçılar yaşıl reklamı etibarlı kimi qəbul etdikdə, hətta reklamın yaşıl rəngə boyandığı halda belə, brendə qarşı daha müsbət münasibət inkişaf etdirirlər.

Digər araşdırmalar göstərir ki, daha çox yaşıllıqdan narahat olan istehlakçılar vicdanlı yaşıl marketinq və yaşıl yuyulmuş reklam arasında fərqi daha yaxşı izah edə bilirlər; daha yaşıl narahatlıq, yaşıl yuyulma reklam davranışını qəbul etdikləri şirkətlərdən satın almamaq niyyəti bir o qədər güclüdür. İstehlakçılar məhsul haqqında ünsiyyət qurmaq üçün ağızdan-ağıza istifadə etdikdə, yaşıl narahatlıq istehlakçının satın almaq niyyəti ilə yaşıl yuyulma qavrayışı arasındakı mənfi əlaqəni gücləndirir.

Tədqiqatlar göstərir ki, istehlakçılar bu hərəkəti aldadıcı hesab etdikləri üçün yaşıllaşdıran şirkətlərə etibar etmirlər. İstehlakçılar bir şirkətin yaşıl marketinq iddiasının doğru olmasından real olaraq faydalanacağını qəbul edərlərsə, o zaman iddianın və şirkətin orijinal görünməsi ehtimalı daha yüksəkdir.

İstehlakçıların yaşıl məhsullar almaq istəyi, yaşıl atributların məhsulun keyfiyyətinə xələl gətirdiyini, hətta istehlakçı və ya maraqlı tərəfin yaşıl mesajlaşmaya şübhə etmədiyi halda belə, yaşıl yuyulmanı potensial riskli etdiyini dərk etdikdə azalır. Yaşıl mesajlaşma və yaşıl yuyulmada tez-tez istifadə olunan "zərif" kimi sözlər və ifadələr istehlakçıları yaşıl məhsulun qeyri-yaşıl seçimdən daha az təsirli olduğuna inanmağa vadar edə bilər.

Yaşıl yuyulmanın atributları

Eko etiketlər xarici təşkilatdan və şirkətin özündən məhsula verilə bilər. Bu, narahatlıqları artırdı, çünki şirkətlər məhsulun müsbət atributlarını seçərək açıqlayaraq, ətraf mühitə zərərləri açıqlamamaqla məhsulu yaşıl və ya ekoloji cəhətdən təmiz kimi etiketləyə bilərlər. İstehlakçılar həm daxili, həm də xarici mənbələrdən eko-etiketləri görməyi gözləyirlər, lakin xarici mənbələrdən gələn etiketləri daha etibarlı hesab edirlər. Tvente Universitetinin tədqiqatçıları müəyyən ediblər ki, sertifikatlaşdırılmamış və ya yaşıl rəngdə yuyulmuş daxili eko-etiketlər hələ də məsuliyyətli şirkət haqqında istehlakçı qavrayışlarına kömək edə bilər, istehlakçılar isə daxili motivasiyanı şirkətin daxili eko-etiketinə aid edirlər. Atribusiya nəzəriyyəsi və yaşıl yuyulma ilə əlaqəli digər tədqiqatlar göstərdi ki, şirkətlər yaşıl reklamlardan istifadə etdikdə istehlakçılar çox vaxt yaşıl reklamı yaşıl reklam kimi qəbul edirlər və yaşıl mesajlaşmanı korporativ şəxsi maraqlara aid edirlər. Yaşıl reklam, xüsusən də reklam edilən ekoloji iddia şirkətin ətraf mühitlə bağlı fəaliyyətinə uyğun gəlmədikdə əks nəticə verə bilər.

Yaşıl biznes üçün təsirlər

İstehlakçı qavrayışı, psixologiyası və yaşıl yuyulma ilə işləyən tədqiqatçılar qeyd edirlər ki, şirkətlər yaşıllaşdırmanın mənfi məna və qavrayışlarından qaçmaq üçün yaşıl reklam və davranışla bağlı "gəzmək" lazımdır. Yaşıl marketinq, etiketləmə və reklam bir şirkətin ətraf mühitlə bağlı fəaliyyəti ilə uyğunlaşdıqda ən təsirli olur. Bu, həm də ətraf mühitə dair öhdəliklərin görünməsi ilə vasitəçilik edir, yəni istehlakçılar şirkətin davamlılığa sadiqliyindən və ya ekoloji şüurlu etikadan xəbərsizdirlərsə, onlar şirkət və ya məhsulun qiymətləndirilməsində yaşıllıq faktoru ola bilməzlər.

Yaşıl yuyulmaya məruz qalma istehlakçıları yaşıl marketinqə biganə edə və ya mənfi hisslər yarada bilər. Beləliklə, həqiqətən yaşıl bizneslər özlərini yalan iddialardan istifadə edənlərdən fərqləndirmək üçün daha çox çalışmalıdırlar. Buna baxmayaraq, istehlakçılar yaşıl yuyulma ilə bağlı mənfi təcrübələrə görə etibarlı davamlılıq iddialarına mənfi reaksiya verə bilərlər.

Caydırıcılıq

Şirkətlər öz yaşıl iddialarının müstəqil yoxlanılması yolu ilə yaşıl yuyulmanın qarşısını almaq üçün ekoloji sertifikatlaşdırma apara bilər. Məsələn, Carbon Trust Standard 2007-ci ildə "yaşıl yuyulmaya" son qoymaq və ətraf mühitə sadiqlikləri ilə bağlı səmimi olan firmaları vurğulamaq məqsədilə istifadəyə verilmişdir.

Yaşıl yuyulmanın təsirini ictimaiyyətə göstərməklə azaltmaq cəhdləri olmuşdur. Oreqon Universiteti tərəfindən EnviroMedia Sosial Marketinq ilə əməkdaşlıqda yaradılan Yaşıl Yuyulma İndeksi ictimaiyyətə yaşıl yuyulma nümunələrini yükləməyə və qiymətləndirməyə imkan verdi, lakin sonuncu dəfə 2012-ci ildə yeniləndi

2011-ci ildə Journal of Business Ethics-də dərc edilən araşdırma göstərir ki, Davamlılıq Reytinqləri yaşıl yuyulmanın qarşısını ala bilər. Nəticələr belə nəticəyə gəldi ki, yüksək davamlılıq reytinqləri aşağı davamlılıq reytinqlərinə nisbətən əhəmiyyətli dərəcədə yüksək brend reputasiyasına səbəb olur. Eyni tendensiya şirkətin korporativ sosial məsuliyyət (KSM) kommunikasiya səviyyəsindən asılı olmayaraq aşkar edilmişdir. Bu tapıntı istehlakçıların KSM kommunikasiyaları və ya yaşıl yuyulma iddialarından daha çox davamlılıq reytinqlərinə diqqət yetirdiyini müəyyən edir.

Dünya Reklamçılar Federasiyası yaşıl yuyulmanın qarşısını almaq üçün 2022-ci ildə reklamçılar üçün altı yeni təlimat yayımladı. Bu yanaşmalar etibarlı ekoloji iddiaları və daha davamlı nəticələri təşviq edir. 

Tənzimləmə

Yanlış ekoloji iddialarla bağlı dünya miqyasında qaydalar cinayət məsuliyyətindən tutmuş cərimələrə və ya könüllü təlimatlara qədər dəyişir.

Avstraliya

Avstraliya Ticarət Təcrübələri Aktı ətraf mühitlə bağlı aldadıcı iddialar təqdim edən şirkətləri cəzalandırır. Bu cür günahkar olan hər hansı təşkilat A$Avstraliya dolları məbləğində cərimələnə bilər. Bundan əlavə, təqsirkar tərəf öz məhsulu və ya şirkətin ətraf mühitə faktiki təsiri haqqında birbaşa qeydlər apararkən çəkdiyi bütün xərcləri ödəməlidir.

Kanada

Canada's Competition Bureau, along with the Canadian Standards Association, discourage companies from making "vague claims" about their products' environmental impact. Any claims must be backed up by "readily available data."

European Union

The European Anti-Fraud Office (OLAF) handles investigations that have an environmental or sustainability element, such as the misspending of EU funds intended for green products and the counterfeiting and smuggling of products with the potential to harm the environment and health. It also handles illegal logging and smuggling of precious wood and timber into the EU (wood laundering).

2021-ci ilin yanvar ayında Avropa Komissiyası istehlakçıların hüquqlarının müdafiəsi üzrə milli orqanlarla əməkdaşlıq edərək, Aİ-nin istehlakçıların hüquqlarının müdafiəsi qanununun pozulmasına görə araşdırılan istehlakçı internet saytlarının illik sorğusu haqqında hesabat dərc etdi. Tədqiqat geniş çeşiddə istehlak məhsulları üzrə yaşıl iddiaları araşdırdı və nəticəyə gəldi ki, araşdırılan veb-saytların 42 faizi üçün iddialar yalan və yanıltıcı idi və ədalətsiz ticarət təcrübələri üçün icra edilə bilən iddialar təşkil edə bilər.

Korporativ ekoloji davamlılıq iddialarının həqiqiliyi ilə bağlı artan narahatlıqlar kontekstində yaşıl yuyulma əhəmiyyətli bir problem olaraq ortaya çıxdı və davamlı maliyyə tənzimləmələrindəki boşluqlar üçün real problem yaradır. ESMA ESG ilə əlaqəli fondların artımı və yaşıl yuyulma arasındakı əlaqəni təsvir etdi. Adlarında qeyri-müəyyən ESG ilə əlaqəli dili birləşdirən fondların eksponensial yüksəlişi Paris Sazişindən (2015) başlayıb və aldadıcı şəkildə daha çox investor cəlb etməkdə təsirli olur.

DG FISMA- nın yaşıl yuyulma ilə bağlı 2020–2024-cü il gündəliyi iki məqsədi uzlaşdırır: davamlı investisiyalar üçün kapitalın artırılması və Avropa maliyyə bazarlarında etimadın və investorların qorunmasının gücləndirilməsi.

Avropa İttifaqı 250-dən çox işçisi və €40 million dövriyyəsi olan şirkətlər üçün yeni hesabat qaydalarına məcbur etmək üçün müvəqqəti razılaşma əldə etdi. Onlar yaşıl yuyulma ilə mübarizə aparmağa kömək edəcək ekoloji, sosial və idarəetmə (ESG) məlumatlarını açıqlamalıdırlar. Bu tələblər 2024-cü ildə qüvvəyə minir Avropa Komissiyası 2023-cü ildə ESG reytinqi çərçivəsində şəffaflığın və dürüstlüyün gücləndirilməsinə yönəlmiş ESG tənzimlənməsi təklifini təqdim etmişdir.

Almaniya

2024-cü ilin iyun ayında Almaniyanın Federal Konstitusiya Məhkəməsi, reklamda "iqlim neytral" istifadə edən şirkətlərin ifadənin çox qeyri-müəyyən olması səbəbindən terminin nə demək olduğunu və ya ifadənin istifadəsinə icazə verilməyə davam etməyəcəyini müəyyənləşdirməli olduğuna qərar verdi.

Norveç

Norveçin istehlakçı ombudsmanı avtomobillərinin "yaşıl", "təmiz" və ya "ekoloji cəhətdən təmiz" olduğunu iddia edən avtomobil istehsalçılarını dünyanın ən sərt reklam qaydaları ilə hədəfə alıb. İstehlakçı Ombudsmanının rəsmisi Bente Øverli deyib: "Avtomobillər ətraf mühitə başqalarına nisbətən daha az zərərdən başqa heç nə yarada bilməz". İstehsalçılar aldadıcı reklamları buraxmasalar, cərimələr riski ilə üzləşirlər. Øverli, digər ölkələrin avtomobillərə və ətraf mühitə qarşı mübarizədə indiyə qədər getdiyini bilmədiyini söylədi.

Tayland

Yaşıl Yarpaq Sertifikatı Cənub-Şərqi Asiya Ölkələri Assosiasiyası (ASEAN) tərəfindən otellərin ətraf mühitin mühafizəsi üzrə ekoloji səmərəliliyini qiymətləndirən bir metrik olaraq yaradılmış qiymətləndirmə metodudur. Taylandda bu sertifikatın yaşıl otellərlə əlaqəli yaşıl yuyulma hadisələrini tənzimləməyə kömək etdiyinə inanılır. Eko otel və ya "yaşıl otel" qonaqpərvərlik biznesi əməliyyatlarında davamlı, ekoloji cəhətdən təmiz təcrübələri qəbul etmiş otellərdir. ASEAN-da turizm sənayesinin inkişafından bəri, Tayland 2015-ci ildə Taylandın birbaşa ÜDM töhfələrinin 9 faizini səyahət və turizm sənayesindən əldə etməklə, gələn turizmdə qonşu ölkələri əvəzləmişdir. İqtisadi dayaq kimi turizmin böyüməsi və etibarı səbəbindən Tayland 1990-cı illərdə yerli icmaların və sənayenin təsirinə məruz qalan ətraf mühitin rifahını təşviq etmək üçün "məsuliyyətli turizm" inkişaf etdirdi. Bununla belə, tədqiqatlar göstərir ki, yaşıl otel şirkətlərinin prinsipləri və ətraf mühitə dair təsəvvürləri məsuliyyətli turizmdə korporativ sosial məsuliyyətlərin əsasları ilə ziddiyyət təşkil edir. Bu kontekstdə Yaşıl Yarpaq Sertifikatının verilməsi müstəqil beynəlxalq təşkilatın bir hoteli qiymətləndirməsi və birdən beşə qədər qiymət verməsi ilə otel sənayesi və təchizat zəncirlərini davamlılıq ilə bağlı korporativ sosial məsuliyyətlərə görə cavabdeh saxlamaq məqsədi daşıyır.

Böyük Britaniya

Rəqabət və Bazarlar Təşkilatı Böyük Britaniyanın əsas rəqabət və istehlak orqanıdır. 2021-ci ilin sentyabrında istehlakçıları aldadıcı ekoloji iddialardan və biznesləri haqsız rəqabətdən qorumaq üçün Yaşıl İddialar Məcəlləsini dərc etdi. 2024-cü ilin may ayında Maliyyə Davranışı Təşkilatı maliyyə məhsulları və ya xidmətlərini bazara çıxaran tənzimlənən firmalar tərəfindən edilən davamlılıq iddialarını əhatə edən yaşıllaşdırma əleyhinə qaydalar təqdim etdi.

Amerika Birləşmiş Ştatları

Federal Ticarət Komissiyası (FTC) ekoloji marketinq iddiaları üçün könüllü təlimatlar təqdim edir. Bu təlimatlar FTC-yə yalan və aldadıcı iddiaları təqib etmək hüququ verir. Bu təlimatlar tətbiq oluna bilməz, əksinə, könüllü olaraq yerinə yetirilmək üçün nəzərdə tutulmuşdur:

• Kvalifikasiyalar və açıqlamalar: Komissiya ənənəvi olaraq hesab edir ki, effektiv olması üçün yaşıl bələdçilərdə təsvir olunanlar kimi istənilən keyfiyyət və ya açıqlamalar aldatmağın qarşısını almaq üçün kifayət qədər aydın, görkəmli və başa düşülən olmalıdır. Dilin aydınlığı, nisbi növün ölçüsü və əsaslandırılmış iddiaya yaxınlığı və effektivliyi azalda biləcək əks iddiaların olmaması, kvalifikasiyaların və açıqlamaların müvafiq şəkildə aydın və görkəmli olması ehtimalını maksimum dərəcədə artıracaq.
• Məhsulun, qablaşdırmanın və xidmətin faydaları arasında fərq: Ətraf mühitlə bağlı marketinq iddiası təsdiq edilən ekoloji atribut və ya faydanın məhsula, məhsulun qablaşdırılmasına, xidmətə və ya bir hissəyə və ya komponentə aid olub-olmadığını aydın şəkildə bildirən şəkildə təqdim edilməlidir. məhsulun, paketin və ya xidmətin. Ətraf mühitin atributu və ya faydası məhsulun və ya qablaşdırmanın kiçik, təsadüfi komponentləri istisna olmaqla, hamısına şamil edilirsə, iddianın həmin faktı müəyyən etmək üçün əsaslandırılması tələb olunmur. Bu ümumi prinsipə istisnalar ola bilər. Məsələn, şərtsiz " təkrar emal edilə bilən " iddia irəli sürülürsə və təsadüfi komponentin olması məhsulun təkrar emal imkanını əhəmiyyətli dərəcədə məhdudlaşdırırsa, o zaman iddia aldadıcı olardı.
• Ətraf mühit atributunun şişirdilməsi: Ekoloji marketinq iddiası ekoloji atribut və ya faydanı açıq şəkildə və ya dolayısı ilə şişirdəcək şəkildə təqdim edilməməlidir. Əgər fayda əhəmiyyətsizdirsə, marketoloqlar əhəmiyyətli ekoloji faydaların təsirindən qaçmalıdırlar.
• Müqayisəli iddialar: Müqayisəli bəyanatı ehtiva edən ekoloji marketinq iddiaları istehlakçıların aldadılmasının qarşısını almaq üçün müqayisə üçün əsası kifayət qədər aydınlaşdıracaq şəkildə təqdim edilməlidir. Bundan əlavə, reklam verən müqayisəni əsaslandıra bilməlidir.

FTC 2010-cu ildə yaşıl yuyulmanı azaltmaq məqsədilə ətraf mühitin marketinqi iddialarına dair təlimatlarını yeniləyəcəyini açıqladı. FTC-nin Yaşıl Bələdçilərinə yenidən baxılması, yanlış məlumatların nədən ibarət olduğuna dair aydın təlimat təklif edən və aydın faktiki sübut tələb edən, əvvəllər təklif edilmiş düzəlişlərə dair yüzlərlə istehlakçı və sənaye şərhləri də daxil olmaqla, geniş ictimai rəyi əhatə edir.

FTC sədri Jon Leibowitz'in sözlərinə görə, "Bazarda ekoloji cəhətdən təmiz məhsulların tətbiqi daha yaşıl məhsullar almaq istəyən istehlakçılar və onları satmaq istəyən istehsalçılar üçün bir qələbədir." Leibowitz həmçinin deyir ki, belə bir qazan-qazan yalnız marketoloqların iddiaları düz və sübut olunarsa işləyə bilər.

2013-cü ildə FTC bu düzəlişləri tətbiq etməyə başladı. Altı fərqli şirkətə qarşı təzyiqlər etdi; işlərdən beşi plastiklərin bioloji parçalanmasını əhatə edən yalan və ya aldadıcı reklamla bağlı idi. FTC ECM Biofilms, American Plastic Manufacturing, CHAMP, Clear Choice Housewares və Carnie Cap şirkətlərini aşqarlarla işlənmiş plastiklərinin bioloji parçalanma qabiliyyətini yanlış təqdim etdiklərinə görə ittiham etdi.

FTC altıncı şirkəti, AJM Qablaşdırma Korporasiyasını, şirkətlərə etibarlı elmi məlumat olmadan məhsul və ya qablaşdırmanın "parçalana bilən, bioloji parçalana bilən və ya foto parçalana bilən" olması ilə bağlı reklam iddialarından istifadə etməyi qadağan edən komissiya razılığı əmrini pozmaqda ittiham etdi. İndi FTC şirkətlərdən şəffaflığı təmin etmək üçün ətraf mühitə dair iddialarına uyğun gələn məlumatları açıqlamağı və təqdim etməyi tələb edir.

Çin

Çində yaşıl marketinq və istehlakçılıq məsələsi ölkə ekoloji problemlərlə üzləşdiyi üçün əhəmiyyətli diqqət qazanmışdır. Qingyun Zhu və Cozef Sarkisin "Çində Yaşıl Marketinq və İstehlakçılıq: Ədəbiyyatın Təhlili"nə əsasən, Çin biznes və ticarət sektorunu tənzimləmək üçün ətraf mühitin mühafizəsi qanunlarını tətbiq edib. Ətraf Mühitin Mühafizəsi Qanunu və Dairəvi İqtisadiyyatın Təşviqi Qanunu kimi qaydalar saxta reklamı qadağan edən müddəaları ehtiva edir (yaşıl yuyulma kimi tanınır). Çin hökuməti yaşıl reklam və etiketləməni tənzimləmək üçün qaydalar və standartlar, o cümlədən Yaşıl Reklam Sertifikatlaşdırma Təlimatları, Ətraf Mühitin Etiketlənməsi və Eko-Məhsul Sertifikatlaşdırma Təlimatları və Ətraf Mühitin Mühafizəsi Məhsulu Bəyannaməsi üçün Standartlar buraxmışdır. Bu təlimatlar yaşıl marketinqdə şəffaflığı təşviq edir və yalan və ya yanıltıcı iddiaların qarşısını alır. Yaşıl Reklam Sertifikatlaşdırma Təlimatları yaşıl reklam iddialarının doğru, dəqiq və yoxlanıla bilən olmasını tələb edir. Bu təlimatlar və sertifikatlar tələb edir ki, eko-etiketlər elmi və texniki sübutlara əsaslansın və yalan və ya yanlış məlumat ehtiva etməsin. Standartlar həmçinin tələb edir ki, eko-etiketlər asan başa düşülən olsun və istehlakçıları çaşdırmasın və ya aldatmasın. Çində yaşıl yuyulma, yaşıl reklam və etiketləmə üçün müəyyən edilmiş qaydalar istehlakçıları qorumaq və aldadıcı iddiaların qarşısını almaq üçün nəzərdə tutulub. Çinin iqlim böhranı, davamlılıq və yaşıllaşdırma kritik olaraq qalır və davamlı diqqət tələb edir. Çində yaşıl reklam və etiketləmə ilə bağlı qaydaların və təlimatların tətbiqi şəffaflığı təşviq etmək və yalan və ya aldadıcı iddiaların qarşısını almaq məqsədi daşıyır.

Bu təcrübəni dayandırmaq üçün 2016-cı ilin noyabr ayında Dövlət Şurasının Baş Ofisi yaşıl məhsulların inkişafını təşviq etmək, şirkətləri davamlı təcrübələri mənimsəməyə təşviq etmək üçün qanunvericilik təqdim etdi və yaşıl olaraq etiketlənəcəklər üçün vahid standarta ehtiyac olduğunu qeyd etdi. . Bu, ümumi plan və ya məsələ ilə bağlı rəy idi, onun həyata keçirilməsi ilə bağlı heç bir xüsusi məlumat verilmədi, lakin eyni şəkildə tərtib edilmiş qanunvericilik və planlarla o dövrdə vahid yaşıl məhsul standartına təkan verildi. O vaxta qədər yaşıl məhsullar müxtəlif dövlət qurumları və ya sənaye assosiasiyaları tərəfindən hazırlanmış müxtəlif standartlara və təlimatlara malik idi ki, bu da ardıcıllıq və uyğunluğun olmaması ilə nəticələnirdi. O zaman müəyyən edilmiş təlimatların bir nümunəsi Çinin Ətraf Mühitin Mühafizəsi Nazirliyi (indiki Ekologiya və Ətraf Mühit Nazirliyi kimi tanınır) idi. Onlar 2000-ci ildə spesifikasiyalar buraxdılar, lakin bu təlimatlar məhdud idi və sənaye və ya istehlakçılar tərəfindən geniş şəkildə tanınmadı. Yalnız 2017-ci ilə qədər GB/T (milli standartlar və tövsiyələr toplusu) istifadəyə verilməsi ilə yaşıl istehsalın və yaşıl təchizat zəncirinin nədən ibarət olacağına dair geniş yayılmış təlimat müəyyən edildi. 2019-cu ildə bu təlimatları genişləndirərək Bazarın Tənzimlənməsi üzrə Dövlət Administrasiyası (SAMR) məhsulların müəyyən ekoloji cəhətdən təmiz meyarlara cavab verdiyini qeyd etmək üçün istifadə olunan simvollar olan Yaşıl Məhsul Etiketləri üçün qaydalar yaratdı və sertifikatlaşdırma agentlikləri onların istehsal prosesini yoxladı. Yaşıl məhsullar üçün standartlar və əhatə dairəsi zaman keçdikcə artmışdır, yaşıl məhsulun standartlaşdırılmasına dəyişikliklər və təkmilləşdirmələr hələ 2023-cü ildə baş verir.

Çində Greenpeace Kampaniyası havanın çirklənməsinin ağrı nöqtəsinə diqqət yetirir. Kampaniyanın məqsədi bir çox Çin icmalarında yayılmış ağır hava çirkliliyi problemini həll etməkdir. Kampaniya havanın çirklənməsinin sağlamlığa və ətraf mühitə təsirləri haqqında məlumatlılığı artırmaq, emissiyaları azaltmaq üçün daha möhkəm hökumət siyasəti və qaydaları müdafiə etmək və təmiz və bərpa olunan enerji mənbələrinə keçidi təşviq etmək üçün çalışır. "2011-ci ildən 2016-cı ilə qədər qlobal sürətli moda markalarını istehsalçıları vasitəsilə Çində zəhərli kimyəvi çirklənmə ilə əlaqələndirdik. Bir çox transmilli şirkətlər və yerli təchizatçılar zəhərli və zərərli kimyəvi maddələrdən istifadə etməyi dayandırdılar. Onların arasında Adidas, Benetton, Burberry, Esprit, H&M, Puma, və digərləri arasında Zara." Çindəki Greenpeace Kampaniyası elmi araşdırmalar, ictimai maarifləndirmə və təbliğat işləri də daxil olmaqla müxtəlif fəaliyyətləri əhatə edib. Kampaniya həm istehlakçıları, həm də siyasətçiləri havanın keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq üçün tədbirlər görməyə çağırmaq üçün ictimai məlumatlandırma tədbirləri təşkil etmişdir. "Son illərdə Çin Kommunist Partiyasının baş katibi Xi Jinping kömür elektrik stansiyalarının genişləndirilməsinə nəzarət etməyi öhdəsinə götürdü. O, həmçinin xaricdə yeni kömür enerjisi tikintisini dayandıracağını da vəd etdi". Kampaniya ictimai və hökumətin marağını havanın çirklənməsinə qarşı daha ciddi nəzarət tədbirlərinə yönəltməyə, daha təmiz enerji texnologiyasını təşviq etməyə və Çində sağlamlıq, sağlamlıq və davamlılığa töhfə verməyə çalışır. Bununla belə, Çin vətəndaşlarının sağlamlığı bu məsələdə ön plandadır, çünki havanın çirklənməsi xalqda kritik bir problemdir. Məqalədə vurğulanır ki, Çin ətraf mühit məsələlərində insanları önə və mərkəzə qoymağa üstünlük verib. Çinin Greenpeace və digər ölkələrdəki kampaniyaları ekoloji problemlərin həlli və davamlılığı təşviq etmək üçün onların qlobal səylərinin bir hissəsidir.

Əlaqədar şərtlər

" Bluewashing " şirkətin məsuliyyətli sosial təcrübələrə sadiqliyini həddindən artıq ifadə edən aldadıcı marketinqi təsvir edən termindir. Əsasən iqtisadi və ictimai amillərə diqqət yetirir.

Karbon emissiyası ticarəti ekoloji cəhətdən təmiz təəssürat yaratdığı üçün yaşıl yuyulmaya bənzəyir, lakin karbonun qiyməti çox aşağı olarsa və ya böyük emissiyaçılara "pulsuz kreditlər" verilərsə, əks nəticə verə bilər. Məsələn, Bank of America törəmə şirkəti MBNA, Kanada müştərilərinə istifadə etdikləri zaman karbon ofsetləri ilə mükafatlandıran "Eco-Logique" MasterCards təklif edir. Müştərilər hiss edə bilərlər ki, bunlarla mallar almaqla karbon izlərini ləğv edirlər, lakin alış qiymətinin yalnız 0,5%-i karbon kompensasiyasını almağa gedir; mübadilə haqqının qalan hissəsi hələ də banka gedir.

Greenscamming

"'Greenscamming" yanlış olaraq ətraf mühitə uyğunluğu nəzərdə tutan bir ad alan təşkilat və ya məhsulu təsvir edir. Bu, həm yaşıl yuyulma, həm də yaşıl danışıq ilə əlaqədardır. Bu, biologiyadakı aqressiv mimikaya bənzəyir.

Greenscamming is used in particular by industrial companies and associations that deploy astroturfing organisations to try to dispute scientific findings that threaten their business model. One example is the denial of man-made global warming by companies in the fossil energy sector, also driven by specially-founded greenscamming organizations.^[][]

Greenscamming təşkilatları yaratmağın bir səbəbi ətraf mühitə zərər verən fəaliyyətlərin faydalarını açıq şəkildə çatdırmağın çətin olmasıdır. Sosioloq Çarlz Harper vurğulayır ki, "Mənfəət üçün ətraf mühiti zibilə atmaq üçün koalisiya" adlı bir qrupun marketinqi çətin olacaq. Buna görə də, ətraf mühitə qarşı təşəbbüslər, müvəffəqiyyətli olmaq istəyirlərsə, sorğular kimi ön təşkilatlarına qəsdən aldadıcı adlar verməlidirlər. </link> ətraf mühitin mühafizəsinin sosial konsensusa malik olduğunu göstərir. Bununla belə, ətraf mühitə qarşı təşəbbüs kimi ifşa olunmaq təhlükəsi yaşıl fırıldaqçılıq fəaliyyətlərinin əks nəticə verəcəyi və təşəbbüskarlar üçün əks-məhsuldar olacağı ilə bağlı əhəmiyyətli riskə səbəb olur.

Greenscamming təşkilatları mütəşəkkil iqlim inkarında fəaldırlar. Greenscamming təşkilatlarının mühüm maliyyəçisi 100-dən çox iqlim inkarı təşkilatına maliyyə dəstəyi verən və yaşıl fırıldaqçı qruplara təxminən 20 milyon ABŞ dolları xərcləyən ExxonMobil neft şirkəti idi. James Lawrence Powell, bu təşkilatların bir çoxunun "təqdirəlayiq" təyinatlarını, əksər hallarda çox rasional səslənən ən təəccüblü ümumi xüsusiyyət kimi müəyyən etdi. O, Exxon tərəfindən maliyyələşdirilən 43 təşkilatın daxil olduğu Narahat Alimlər İttifaqı tərəfindən tərtib edilmiş iqlimi inkar edən təşkilatların siyahısını sitat gətirir. Heç birinin iqlim dəyişikliyinin inkarının onların "raison d'être" olduğu qənaətinə gəlməyə səbəb olacaq bir ad yox idi. Siyahıya Afrika Malyariya ilə Mübarizə Təşkilatı başçılıq edir, veb-saytında malyariyanın təhlükələri qlobal istiləşmə ilə daha da güclənə bilsə də, iddialı iqlimin yumşaldılması konsepsiyalarına qarşı çıxan məqalələr və şərhlər yer alır.

Nümunələr

Yaşıl fırıldaqçı təşkilatlara misal olaraq Milli Su-bataqlıq Koalisiyası, Qartal Dağının Dostları, Sahara Klubu, Ətraf Mühit və Resurslar Alyansı, Şimali Amerikanın Bol Vəhşi Təbiət Cəmiyyəti, Qlobal İqlim Koalisiyası, Milli Vəhşi Təbiət İnstitutu, Ətraf Mühit Siyasəti Alyansı daxildir. Təşkilati Tədqiqatlar və Təhsil Mərkəzi və Elm və Sağlamlıq üzrə Amerika Şurası . Bu görünən ətraf mühitin mühafizəsi təşkilatlarının arxasında biznes sektorlarının maraqları dayanır. Məsələn, neft qazma şirkətləri və daşınmaz əmlak istehsalçıları Milli Bataqlıqlar Koalisiyasını dəstəkləyirlər. Bunun əksinə olaraq, Qartal Dağının Dostları açıq mədənləri poliqonlara çevirmək istəyən bir mədən şirkəti tərəfindən dəstəklənir. Qlobal İqlim Koalisiyası hökumətin tətbiq etdiyi iqlimin qorunması tədbirlərinə qarşı mübarizə aparan kommersiya müəssisələri tərəfindən dəstəklənirdi. Digər Greenscam təşkilatlarına nüvə sənayesi tərəfindən dəstəklənən ABŞ Enerji Maarifləndirmə Şurası daxildir; meşəçilərin və fermerlərin maraqlarını təmsil edən Wilderness Impact Research Foundation; və torpaq mülkiyyətçilərinin maraqlarını təmsil edən Amerika Ətraf Mühit Fondu.

Another Greenscam organization is the Northwesterners for More Fish, which had a budget of $2.6 million in 1998. This group opposed conservation measures for endangered fish that restricted the interests of energy companies, aluminum companies, and the region's timber industry and tried to discredit environmentalists who promoted fish habitats. The Center for the Study of Carbon Dioxide and Global Change, the National Environmental Policy Institute, and the Information Council on the Environment funded by the coal industry are also greenscamming organizations.

Almaniyada bu təqlid və ya aldatma formasından "Avropa İqlim və Enerji İnstitutu" (EIKE) tərəfindən istifadə edilir ki, bu da öz adı ilə onun mühüm elmi tədqiqat qurumu olduğunu göstərir. Əslində, EIKE heç də elmi qurum deyil, nə ofisi, nə də iqlimşünasları işlətməyən, əksinə, öz saytında iqlim problemlərinə dair saxta xəbərlər yayan lobbi təşkilatıdır .

Həmçinin baxın

İstinadlar

1. "Season 5: It's Not Easy Being Green: Green Marketing". CBC Radio. 8 January 2011. 4 August 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 July 2022.
2. "LP: 'The biggest environmental crime in history'". libertypost.org. 16 January 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 September 2009.
3. "Greenpeace | Greenwashing". stopgreenwash.org. İstifadə tarixi: 7 July 2016.
4. Karliner, Joshua. "A Brief History of Greenwash". corpwatch.org. 22 March 2001. 2016-11-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 March 2018.
5. Condon, Madison. "Climate Change's New Ally: Big Finance". Boston Review. İstifadə tarixi: 6 April 2022.
6. Thornton, Gabriella. "New Environmental Claims Guidance from CAP, BCAP and the European Commission". marketinglaw.osborneclarke.com (ingilis). 18 May 2022. İstifadə tarixi: 5 November 2022.
7. "Sins of Greenwashing". UL Solutions. İstifadə tarixi: 15 November 2022.
8. "The Sins of Greenwashing". sinsofgreenwashing.org. 2013. 17 July 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 July 2022.
9. Gelles, Jeff. "Study: 'Greenwashing' mars 95% of 'green' items". The Philadelphia Inquirer. 26 October 2010. November 15, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 November 2022.
10. "Business-Managed Environment - Front Groups - Keep America Beautiful". herinst.org. 2017. İstifadə tarixi: 15 November 2022.
11. Abdelfatah, Rund. "The Litter Myth: Throughline". NPR.org. 5 September 2019. İstifadə tarixi: 15 November 2022.
12. Black, Brian. Lybecker, Donna L. (redaktor). Great Debates in American Environmental History. Westport: Greenwood Press. 2008. səh. 147. ISBN .
13. "Greenwashing 101". thegreenlifeonline.org. 6 July 2012. İstifadə tarixi: 7 July 2016.Sitat səhvi: Xətalı <ref> etiketi; "tglo2" adı bir neçə dəfə müxtəlif məzmunla verilib
14. "Greenwash Fact Sheet". corpwatch.org. 22 March 2001. 7 February 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 July 2016.Sitat səhvi: Xətalı <ref> etiketi; "gfs2" adı bir neçə dəfə müxtəlif məzmunla verilib
15. Motavalli, Jim. "A History of Greenwashing: How Dirty Towels Impacted the Green Movement". AOL. 12 February 2011. İstifadə tarixi: 24 December 2023.
16. "Consumer protection: enabling sustainable choices and ending greenwashing". European Commission - European Commission. İstifadə tarixi: 2024-06-26.
17. "The True Story Of Pampers Dry Max Part 1 The Diaper Wars". zrecommends.com. 26 May 2010. 26 May 2010 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 November 2022.
18. "Four Paws and Fur Free Alliance warn against 'WelFur' animal welfare label". Four Paws International. 2023-06-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 November 2022.
19. Stern, Matthew. "H&M Case Shows How Greenwashing Breaks Brand Promise". Forbes. 13 July 2022. İstifadə tarixi: 24 December 2023.
20. "McDonald's rolling out green logo in Europe". NBC News. 23 November 2009. İstifadə tarixi: 5 November 2022.
21. "McDonald's Rebuked for Greenwashing Climate Pledge". EcoWatch. 5 October 2021. İstifadə tarixi: 5 November 2022.
22. "Starbucks is banning straws – but is it really a big win for the environment?". the Guardian. 23 July 2018. İstifadə tarixi: 5 November 2022.
23. "ASA Adjudication on Suzuki GB plc". Advertising Standards Authority. 10 June 2009. 18 July 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
24. Hotten, Russell. "Volkswagen: The scandal explained". BBC News (ingilis). UK. 22 September 2015. İstifadə tarixi: 5 November 2022.
25. Team, Trefis. "The Domino Effect Of Volkswagen's Emissions Scandal". Forbes. 28 September 2015. İstifadə tarixi: 5 November 2022.
26. Shekhtman, Lonnie. "Volkswagen effect: Are other car companies cheating on emissions?". Christian Science Monitor. 21 September 2015. İstifadə tarixi: 24 December 2023.
27. Ambrose, Jillian. "Aston Martin in row over 'sock puppet PR firm' pushing anti-electric vehicle study". the Guardian. UK. 2 December 2020. İstifadə tarixi: 5 November 2022.
28. "NGO call to rename Euro 7 for cars to Euro 6f - EPHA". European Public Health Alliance. 7 December 2023. İstifadə tarixi: 24 December 2023.
29. Manthey, Nora. "EU lawmakers take watered-down Euro 7 deal one step further". electrive. Germany. 19 December 2023. İstifadə tarixi: 24 December 2023.
30. Muelhauser, Isaline. "Hybride et plug-in: les différences". AutoScout24 Magazine. 19 August 2022.
31. Frankland, Olly. "The rise of the mild hybrid – a steppingstone technology or greenwash?". regen.co.uk. 21 July 2021.
32. Cox, Lisa. "Toyota accused of greenwashing in Greenpeace complaint filed to ACCC". The Guardian. 3 March 2023.
33. Advertising Standards Authority; Committee of Advertising Practice. "Motoring: Hybrid and electric vehicles". asa.org.uk.
34. Ruffo, Gustavo Henrique. "Transport & Environment Accuses PHEVs of Performing Greenwashing Once Again". autoevolution.com. 11 February 2023.
35. "First Commission report on real-world CO2 emissions of cars and vans using data from on-board fuel consumption monitoring devices - European Commission". climate.ec.europa.eu.
36. "Bakan Bayraktar açıkladı! Yerli kömür üretiminde hedef 6 milyon ton". dunya.com (türk). 2024-03-20. İstifadə tarixi: 2024-03-29. Bayraktar, bu bağlamda yerli kömürün üretimini çevreyle uyumlu şekilde artırmayı hedeflediklerine işaret ederek, "Bu anlamda, bütün AK Parti iktidarları döneminde yerli kömür kullanımına devam ettik, devam ediyoruz. İnşallah en kısa zamanda yıllık 6 milyon tona çıkacağız. Ne kadar daha fazla üretirseniz, o kadar daha az ithal etmiş olursunuz." dedi.
37. "Massive Chevron Ad Campaign Derailed, Media Slapstick Follows". Urbana Champaign Independent Media Center. 3 December 2010. 3 December 2010 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 November 2022.
38. Kakkad, Ria. "Is BP's latest campaign nothing more than 'sophisticated greenwashing'?". The Sustainability Beat. UK. 15 September 2023. İstifadə tarixi: 8 December 2023.
39. "Stalled for two years, Türkiye's Green Party can't cut through Ankara's red tape". bianet.org.
40. "Statement Of Senator Patrick Leahy "The Greenwashing Of The Bush Anti-Environmental Record On The President's Earth Day Visits To Maine And Florida"". leahy.senate.gov. 3 February 2010. 3 February 2010 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 November 2022.
41. "Des ONG dénoncent un "détricotage systématique" du droit de l'environnement". Le Monde (fransız). 2 September 2020. İstifadə tarixi: 5 November 2022.
42. "Greenwash: Fred Pearce on why 'clean coal' is the ultimate climate-change oxymoron". the Guardian. 26 February 2009. İstifadə tarixi: 5 November 2022.
43. "Clean energy cash could fund new coal plants, Morrison says". ABC News (ingilis). 1 February 2017. İstifadə tarixi: 5 November 2022.
44. Holleis, Jennifer. "Saudi Arabia: Greenwashing or real change?". DW. 2021-11-04. İstifadə tarixi: 2023-08-24.
45. Time.
46. Kennedy, Robert. "'Dangerous and delusional': Critics denounce Saudi climate plan". Al Jazeera. 2021-10-26. İstifadə tarixi: 2023-08-24.
47. "Commentary: COP26 protesters are right about 'greenwashing'". Fortune. İstifadə tarixi: 2022-11-05.
48. Stockton, Ben. "Cop28 president's team accused of Wikipedia' greenwashing'". The Guardian. London. 30 May 2023.
49. Carrington, Damian. "Army of fake social media accounts defend UAE presidency of climate summit". The Guardian. 8 June 2023.
50. Gatten, Emma. "UAE's Cop28 has 'biggest carbon footprint' of any climate summit". The Telegraph. UK. 2023-11-30. İstifadə tarixi: 2023-12-08.
51. Volcovici, Valerie. "Al Gore slams COP28 climate summit host UAE, says its emissions soared". Reuters. 2023-12-04. İstifadə tarixi: 2023-12-08.
52. Rachman, Joseph. "Indonesia's New Capital Is a Mess of Trees and Dirt". foreignpolicy.com. Foreign Policy. 14 June 2024. İstifadə tarixi: 8 August 2024.
53. Bittman, Mark. "Is Natural Gas' Clean'?". nytimes.com/opinionator.blogs. 2013-09-25. İstifadə tarixi: 2022-11-05.
54. "Natural Gas: Safer Cleaner Energy That Pays For Itself". nationaldefensemagazine.org. 2009-04-25. 2009-04-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-11-05.
55. Wired.
56. Simpson, Cam; Rathi, Akshat; Kishan, Saijel. "The ESG Mirage". Bloomberg. 10 December 2021. İstifadə tarixi: 6 May 2024.
57. Jessop, Simon; ; Mallet, Benjamin. "Environmental groups sue TotalEnergies over climate marketing claims". Reuters. 2 March 2022. İstifadə tarixi: 6 May 2024.
58. "TotalEnergies". CDP. İstifadə tarixi: 2024-01-20.
59. Sherrier, Julie. "55% Would Spend More on Eco-Friendly Products While Willing to Boycott Less-Green Companies". LendingTree. İstifadə tarixi: 2022-11-05.
60. "Carbon Trust aims to end 'greenwash' by launching company standard". The Guardian. 24 June 2008. İstifadə tarixi: 22 July 2014.
61. "Green Watch". choice.com.au. 2009-05-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-09-11.
62. "Greenwashing Index". Greenwashing Index. 2012-09-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-09-11.
63. Advertisers, World Federation of. "Global Guidance on Environmental Claims 2022". wfanet.org. 2022-04-04. İstifadə tarixi: 2022-11-05.
64. "Nurofen fine over misleading claims in Australia increased to £3.5 million". Telegraph. France Presse Agence. 16 December 2016. İstifadə tarixi: 23 March 2018.
65. "Criminals increasingly targeting EU green funds, says anti-fraud agency". euronews. Reuters. 10 September 2020. İstifadə tarixi: 15 November 2022.
66. "Green trademarks and the risk of greenwashing". WIPO Magazine.Sitat səhvi: Xətalı <ref> etiketi; ":0" adı bir neçə dəfə müxtəlif məzmunla verilib
67. "Strategic Plan 2020-2024" (PDF). European Commission Directorate-General Financial Stability, Financial Services and Capital Markets Union. September 2020. İstifadə tarixi: 21 May 2024.
68. Jones, Huw. "EU agrees deal on company disclosures to combat greenwashing". Reuters. 21 June 2022. İstifadə tarixi: 21 May 2024.
69. Payne, Julia; Wilkes, Tommy. "EU proposes new shake-up of ESG ratings agencies". Reuters. 13 June 2023. İstifadə tarixi: 21 May 2024.
70. Kirby, Joshua. "Companies Must Explain What 'Climate Neutral' Means—or Not Use It, German Court Says". The Wall Street Journal. News Corp. June 27, 2024. İstifadə tarixi: September 19, 2024.
71. Øverli, Bente. "Use of environmental claims in the marketing of vehicles – in relation to the Marketing Control Act" (PDF). orbrukerombudet.no. 3 September 2007. 23 November 2010 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 May 2024.
72. Doyle, Alister. "Prove 'clean, green' ads, Norway tells automakers". Motoring. 11 September 2007. 12 December 2007 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 May 2024.
73. Alter, Lloyd. "Greenwash Watch: Norways Says Cars Neither Green Nor Clean". treehugger.com. 9 June 2007. 18 May 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 May 2024.
74. Doyle, Alister. "Norways Says Cars Neither Green Nor Clean". Reuters. 6 September 2007. İstifadə tarixi: 21 May 2024.
75. Sitat səhvi: Yanlış <ref> teqi; :03 adlı istinad üçün mətn göstərilməyib
76. "Making environmental claims on goods and services". gov.uk. İstifadə tarixi: 24 February 2022.
77. "FCA confirms anti-greenwashing guidance and proposes extending sustainability framework". FCA (ingilis). 2024-04-22. İstifadə tarixi: 2024-05-21.
78. "Part 260 — Guides for the Use of Environmental Marketing Claims". November 17, 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 17, 2008. (#invalid_param_val)
79. "FTC Reviews Guidelines for Green Claims". greencleancertified.com. 15 June 2016. İstifadə tarixi: 7 July 2016.
80. "FTC Issues Revised "Green Guides"". U.S. Federal Trade Commission. 2012-10-01. İstifadə tarixi: 2016-07-07.
81. "FTC Cracking Down on Misleading, Unsubstantiated Biodegradability Claims". Sustainable Brands. 7 November 2013. 2018-11-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-06.Sitat səhvi: Xətalı <ref> etiketi; ":1" adı bir neçə dəfə müxtəlif məzmunla verilib
82. Zhu, Qingyun, and Joseph Sarkis. n.d.https://web.wpi.edu/Images/CMS/Business/WP1-2015_Green_Marketing.pdf. Retrieved 2023-05-05.
83. "Circular Economy Promotion Law of the People's Republic of China (Chinese and English Text) | Congressional-Executive Commission on China". cecc.gov. 29 August 2008. İstifadə tarixi: 2023-05-05.
84. "China Issues Green Product Certification Implementation Rules". packaginglaw.com. İstifadə tarixi: 2023-05-05.
85. "Opinions of the General Office of the State Council on Developing a Unified Standard, Certification and Identification System of Green Products". lawinfochina.com. İstifadə tarixi: 2023-05-05.
86. "哪些重要文件提到了"统一绿色产品标准认证标识体系"？ - 工作动态". chinagreenproduct.cn. İstifadə tarixi: 2023-05-05.
87. "5项绿色产品认证领域认证认可行业标准通过审查 - 工作动态". chinagreenproduct.cn. İstifadə tarixi: 2023-05-05.
88. "国家标准化管理委员会关于印发 《2023年全国标准化工作要点》的通知". sac.gov.cn. İstifadə tarixi: 2023-05-05.
89. "FAO.org". fao.org. İstifadə tarixi: 2023-05-05.
90. "绿色产品标识使用管理办法 - 工作动态". chinagreenproduct.cn. İstifadə tarixi: 2023-05-05.
91. Ying, Yuan. "How Greenpeace campaigns in China". Greenpeace. 12 May 2023. İstifadə tarixi: 29 March 2024.
92. "Cashing in on the Environmental". Climate Change Central. 13 November 2009. 15 January 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 December 2017.
93. : "Greenwashing." In: John Barry, E. Gene Frankland (Eds.): "International Encyclopedia of Environmental Politics". London 2002, p. 253–54
94. ; Cook, John. Climate change denial: heads in the sand. London: Earthscan. 2011. 72–75. ISBN .Sitat səhvi: Xətalı <ref> etiketi; "Washington Cook" adı bir neçə dəfə müxtəlif məzmunla verilib
95. ; Betrayal of science and reason: how anti-environmental rhetoric threatens our future. Washington, D.C.: Island Press. 1996. səh. 16. ISBN .Sitat səhvi: Xətalı <ref> etiketi; "Ehrlich" adı bir neçə dəfə müxtəlif məzmunla verilib
96. Harper, Charles L. Environment and society: human perspectives on environmental issues (5th). Boston: Prentice Hall. 2012. 244–256. ISBN .
97. ; Cook, John. Climate change denial: heads in the sand. London: Earthscan. 2011. səh. 75. ISBN .Sitat səhvi: Xətalı <ref> etiketi; "Washington Cook 75" adı bir neçə dəfə müxtəlif məzmunla verilib
98. . The inquisition of climate science. New York: Columbia University Press. 2011. 93–94. ISBN .
99. See also: Jen Schneider, Steve Schwarze, Peter K. Bsumek, Jennifer Peeples: "The Hypocite's Trap." In: "Under Pressure" (Palgrave Studies in Media and Environmental Communication). Palgrave Macmillan UK, 2016, DOI:10.1057/978-1-137-53315-9_5
100. Harper, Charles L. Environment and society: human perspectives on environmental issues (5th). Prentice Hall. 2012. səh. 245. ISBN .
101. Michael Brüggemann: Die Medien und die Klimalüge. Falsche Skepsis und echte Leugnung. In: Volker Lilienthal, (Eds.): "Lügenpresse": Anatomie eines politischen Kampfbegriffs. Cologne 2017, p. 137–157, p. 143/44 and 150.

Ədəbiyyat

• Catherine, P. (nd). Ekoloji cəhətdən təmiz etiketləmə? Bu bir çox "yaşıl yuyulma" dır. Toronto Star (Kanada), Qəzet Mənbəsi verilənlər bazasından alındı.
• Clegg, Brian (2009). ''Ecologic: The Truth and Lies of Green Economics''. London: Eden Project. ISBN 978-1-905811-25-0.
• Greenscamming. Dünya Problemləri və İnsan Potensialları Ensiklopediyası .
• Yeni qaydaların məqsədi korporativ yaşıllaşdırmanı məhdudlaşdırmaqdır Reuters . 26 iyun 2023-cü il.

Xarici keçidlər

• Roberts Ətraf Mühit Mərkəzi — korporativ davamlılıq iddialarının reytinqləri.
• How Greenwashing Works* Populyar Mədəniyyət və İncəsənətdə yaşıl yuyulma
• Yaşıl yuyulma nədir və niyə bu problemdir?
• Yaşıl yuyulmanı başa düşmək: Yanıltıcı Davamlılıq İddialarını Necə Görə bilərəm?* Yaşıl Marketinq/Greenwashing mövzusunda 2011-ci il radio proqramının axın audiosu — CBC Radio- dan.
• Yaşıl iddialar, Avropa Komissiyası .