Bioyanacaq — bioloji məhsullardan, əsasən bioloji tullantıların emalından alınan yanacaq.
Bioyanacaq daxiliyanma mühərrikləri üçün nəzərdə tutulan maye yanacağa (məsələn, etanol, metanol, biodizel), bərk (odun, briket, yonqar (talaşa), küləş (saman), toxum qabığı) və qazşəkilli (bioqaz, hidrogen) bioyanacaqlara bölünür. Neft məhsullarına olan qiymətlərin kəskin artması şəraitində, son zamanlar bitkiçilik məhsullarından bioyanacağın istehsalına daha çox diqqət yetirilir. 2000-ci ildən 2007-ci ilədək olan dövrdə bioyanacağın dünya istehsalı 3 dəfə artmışdır – 18 milyard litrdən 60 milyard litrədək, bu da nəqliyyatda yanacağın dünya istehlakının 3 faizindən artıq deyil. Bioyanacağın istehsalının təxminən 90 faizi ABŞ-də, Braziliyada və Aİ ölkələrində cəmləşmişdir.
Hazırlanması
Hal-hazırda bioyanacağın istehsalı üçün xammalın əsas mənbəyi qarğıdalı, şəkər qamışı və bitki yağlarıdır (palma, raps və soya). Lakin, enerji məhsullarının istehsalı üçün təkcə bu bitki ehtiyatlarından istifadə edilməsi bəs deyil. Mövcud olan təsnifata uyğun olaraq kənd təsərrüfatı tullantılarında istehsal edilən , sərt biokütlə (ağac, bitkiçilik məhsulları) daxil olmaqla kənd təsərrüfatı ilə bağlı bir neçə növ bioenerji ehtiyatları növləri mövcuddur. Bundan başqa, ikinci nəsl adlandırılanbioyanacaq mənbələri də mövcuddur. Onlara sellülozun yüksək tərkibli bitki mənşəli ehtiyatları aiddir. Hal-hazırda sellülozun bioyanacağa (etanol) çevirən texnologiyalar hələ effektiv deyil. Lakin, hesab edilir ki, perspektivdə belə texnologiyaların ixtira edilməsi zamanında yanacağın istehsalı üçün iri həcmdə bioehtiyatların cəlb edilməsi mümkün olacaq. Belə ki, məsələn, ABŞ-də "" adlı proqram mövcuddur, o, bu ölkədə bioyanacağın istehsalı üçün təxminən bir milyard ton sellülozun yüksək tərkibli bioehtiyatların potensial istifadəsi mümkündür. Belə bioehtiyatlara meşəçilik və bitkiçilik məhsulları, o cümlədən yüksəkməhsuldar otlar aiddir. hal-hazırda ilkin enerjinin təxminən 10 faizi bioloji mənşəli ehtiyatlardan istehsal edilir. onların xeyli hissəsi mənzillərin qızdırlmasına və qidanın hazırlanmasında istifadə edilir. Hal-hazırda bioenerjiyə artmış marağı müəyyən edən dörd faktor seçilir:
1. Mədən yanacağına, xüsusilə də neftə artan qiymətlər. 2. Enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsi. 3. İqlimin dəyişməsi. 4. Kənd yerlərinin inkişafı.
Ziddiyyətli məqamlar
Lakin, artıq indi bioyanacağın istehsalının inkişafı ərzaq istehsalı ilə münaqişəyə girir. Çətin ki, bioyanacağın istehsalı üçün kənd təsərrüfatı xammalının istifadə edilməsi təsirilə ona olan qiymətlərin artdığı bir vaxtda perspektivdə müasir vəziyyət qorunub saxlanacaq. Görünür ki, təkcə Braziliyadaetanolun şəkər qamışından istehsalı təbii-iqlim və qlobal iqtisadi faktorlara müəyyən uyğunlaşma hesabına effektivdir. Digər əsas bioyanacaq istesalçı-ölkələrdə (ABŞ-də etanol, Aİ-da biodizel) bioyanacağın istehsalı yalnız kənd təsərrüfatı məhsullarının və xüsusilə də bioyanacağın istehsalının dövlət dəstəyi hesabına effektivdir. Ərzaq məhsullarına artan qiymətlər dövründə bu vəziyyət uzun müddət davam edə bilməz. Məsələn, artıq hal-hazırda Çində etanolun istehsalı üçün qarğıdalının istifadəsinə qadağa qoyulmuşdur, çünki heyvandarlıq üçün yemlərə olan qiymətlər kəskin artmışdır. ABŞ-də isə əksinə, tanolun qarğıdalıdan istehsalı dəstəklənir, çünki bir tərəfdən ölkə daxili istehlak nöqteyi nəzərindən bu bitkinin xeyli təkrar istehsalı mövcuddur, digər tərəfdən neft idxalından asılılığın aşağı salınması siyasi məsələ kimi qarşıya qoyulmuşdur.
Potensialı
Bu gün yaxın perspektivdə bioyanacağın istehsalının inkişafının pronozlaşdırılmasına cəhdlər edilir. OESR qiymətləndirilməsi göstərir ki, yaxın 10 ildə dünyada etanolun istehsalı 123 milyard litrədək, biodizelin isə 21 milyard litrədək arta bilər. Lakin bu məlumatlar göstərir ki, bioyanacaq hətta nəqliyyat məqsədləri üçün yanacaq ehtiyatlarını əhəmiyyətli dərəcədə əvəz etməyəcək. Enerji informasiyası üzrə idarənin qiymətləndirməsinə görə, 2015-ci ilə nəqliyyat üçün yanacağa dünya tələbatı 100 kvadrilion BİV təşkil edəcək. Etanol və biodizel isə bu dövrdə ümumilikdə 3,3 kavdrilion BİV verə biləcək (yəni təxminən hal-hazırda olduğu kimi 3 faizi). Lakin bioyanacağın istehsalı üçün kənd təsərrüfatı ehtiyatlarının istifadəsi qlobal enerji problemlərini həll etməyəcək. Lakin, ərzaq istehsalı üçün istifadə edilə bilən iri həcmdə kənd təsərrüfatı məhsullarının yayındırlması dünyada ərzaq məhsullarına süni defisit yaradacaq. Belə vəziyyətin nəticəsi kimi bir çox ölkələrdə vəziyyətin qeyri-sabit olmasına və insan tələfatına və iri iqtisadi itkilə gətirib çıxara biləcək sosial və siyasi münaqişələr ola bilər. Bunun fonunda bioyanacağın mənfəəti barədə fikirlər qeyri səmimi görünə bilər, baxmayaraq ki, bu istiqamət zəngin ölkələr üçün sərfəli ola bilər.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bioyanacaq bioloji mehsullardan esasen bioloji tullantilarin emalindan alinan yanacaq Bioyanacaq daxiliyanma muherrikleri ucun nezerde tutulan maye yanacaga meselen etanol metanol biodizel berk odun briket yonqar talasa kules saman toxum qabigi ve qazsekilli bioqaz hidrogen bioyanacaqlara bolunur Neft mehsullarina olan qiymetlerin keskin artmasi seraitinde son zamanlar bitkicilik mehsullarindan bioyanacagin istehsalina daha cox diqqet yetirilir 2000 ci ilden 2007 ci iledek olan dovrde bioyanacagin dunya istehsali 3 defe artmisdir 18 milyard litrden 60 milyard litredek bu da neqliyyatda yanacagin dunya istehlakinin 3 faizinden artiq deyil Bioyanacagin istehsalinin texminen 90 faizi ABS de Braziliyada ve AI olkelerinde cemlesmisdir HazirlanmasiHal hazirda bioyanacagin istehsali ucun xammalin esas menbeyi qargidali seker qamisi ve bitki yaglaridir palma raps ve soya Lakin enerji mehsullarinin istehsali ucun tekce bu bitki ehtiyatlarindan istifade edilmesi bes deyil Movcud olan tesnifata uygun olaraq kend teserrufati tullantilarinda istehsal edilen sert biokutle agac bitkicilik mehsullari daxil olmaqla kend teserrufati ile bagli bir nece nov bioenerji ehtiyatlari novleri movcuddur Bundan basqa ikinci nesl adlandirilanbioyanacaq menbeleri de movcuddur Onlara sellulozun yuksek terkibli bitki menseli ehtiyatlari aiddir Hal hazirda sellulozun bioyanacaga etanol ceviren texnologiyalar hele effektiv deyil Lakin hesab edilir ki perspektivde bele texnologiyalarin ixtira edilmesi zamaninda yanacagin istehsali ucun iri hecmde bioehtiyatlarin celb edilmesi mumkun olacaq Bele ki meselen ABS de adli proqram movcuddur o bu olkede bioyanacagin istehsali ucun texminen bir milyard ton sellulozun yuksek terkibli bioehtiyatlarin potensial istifadesi mumkundur Bele bioehtiyatlara mesecilik ve bitkicilik mehsullari o cumleden yuksekmehsuldar otlar aiddir hal hazirda ilkin enerjinin texminen 10 faizi bioloji menseli ehtiyatlardan istehsal edilir onlarin xeyli hissesi menzillerin qizdirlmasina ve qidanin hazirlanmasinda istifade edilir Hal hazirda bioenerjiye artmis maragi mueyyen eden dord faktor secilir 1 Meden yanacagina xususile de nefte artan qiymetler 2 Enerji tehlukesizliyinin temin edilmesi 3 Iqlimin deyismesi 4 Kend yerlerinin inkisafi Ziddiyyetli meqamlarLakin artiq indi bioyanacagin istehsalinin inkisafi erzaq istehsali ile munaqiseye girir Cetin ki bioyanacagin istehsali ucun kend teserrufati xammalinin istifade edilmesi tesirile ona olan qiymetlerin artdigi bir vaxtda perspektivde muasir veziyyet qorunub saxlanacaq Gorunur ki tekce Braziliyadaetanolun seker qamisindan istehsali tebii iqlim ve qlobal iqtisadi faktorlara mueyyen uygunlasma hesabina effektivdir Diger esas bioyanacaq istesalci olkelerde ABS de etanol AI da biodizel bioyanacagin istehsali yalniz kend teserrufati mehsullarinin ve xususile de bioyanacagin istehsalinin dovlet desteyi hesabina effektivdir Erzaq mehsullarina artan qiymetler dovrunde bu veziyyet uzun muddet davam ede bilmez Meselen artiq hal hazirda Cinde etanolun istehsali ucun qargidalinin istifadesine qadaga qoyulmusdur cunki heyvandarliq ucun yemlere olan qiymetler keskin artmisdir ABS de ise eksine tanolun qargidalidan istehsali desteklenir cunki bir terefden olke daxili istehlak noqteyi nezerinden bu bitkinin xeyli tekrar istehsali movcuddur diger terefden neft idxalindan asililigin asagi salinmasi siyasi mesele kimi qarsiya qoyulmusdur PotensialiBu gun yaxin perspektivde bioyanacagin istehsalinin inkisafinin pronozlasdirilmasina cehdler edilir OESR qiymetlendirilmesi gosterir ki yaxin 10 ilde dunyada etanolun istehsali 123 milyard litredek biodizelin ise 21 milyard litredek arta biler Lakin bu melumatlar gosterir ki bioyanacaq hetta neqliyyat meqsedleri ucun yanacaq ehtiyatlarini ehemiyyetli derecede evez etmeyecek Enerji informasiyasi uzre idarenin qiymetlendirmesine gore 2015 ci ile neqliyyat ucun yanacaga dunya telebati 100 kvadrilion BIV teskil edecek Etanol ve biodizel ise bu dovrde umumilikde 3 3 kavdrilion BIV vere bilecek yeni texminen hal hazirda oldugu kimi 3 faizi Lakin bioyanacagin istehsali ucun kend teserrufati ehtiyatlarinin istifadesi qlobal enerji problemlerini hell etmeyecek Lakin erzaq istehsali ucun istifade edile bilen iri hecmde kend teserrufati mehsullarinin yayindirlmasi dunyada erzaq mehsullarina suni defisit yaradacaq Bele veziyyetin neticesi kimi bir cox olkelerde veziyyetin qeyri sabit olmasina ve insan telefatina ve iri iqtisadi itkile getirib cixara bilecek sosial ve siyasi munaqiseler ola biler Bunun fonunda bioyanacagin menfeeti barede fikirler qeyri semimi gorune biler baxmayaraq ki bu istiqamet zengin olkeler ucun serfeli ola biler