Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Xalidə Ələkbər qızı Səfərova (25 avqust 1926, Gəncə – 23 dekabr 2005, Bakı) — Azərbaycan rəngkarı, Azərbaycan SSR xalq rəssamı (1989).
| Xalidə Səfərova | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Gəncə, Gəncə qəzası, Azərbaycan SSR, ZSFSR, SSRİ |
| Vəfat tarixi | (79 yaşında) |
| Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan |
| Vətəndaşlığı |  SSRİ→ Azərbaycan |
| Həyat yoldaşı | Mahmud Tağıyev |
| Fəaliyyəti | rəssam |
| Təhsili | Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbi, Ümumittifaq Dövlət Kinematoqrafiya İnstitutu |
| Janrlar | peyzaj, natürmort, portret |
| Stil | impressionizm |
| Mükafatları |   |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Xalidə Səfərova 25 avqust 1926-cı ildə Gəncə şəhərində anadan olmuşdur. O, 1941–1944-cü illərdə Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbində, 1949–1955-ci illərdə isə Moskvadakı Ümumittifaq Dövlət Kinematoqrafiya İnstitutunun rəssamlıq fakültəsində təhsil almışdır.
Xalidə Səfərova 1946-cı ildə rəssam Mahmud Tağıyev ilə ailə həyatı qurmuşdur. Rəssam 23 dekabr 2005-ci ildə Bakıda vəfat etmişdir.
Rəssam Mahmud Tağıyevin həyat yoldaşı, Əkrəm Tağıyevin anasıdır.
Yaradıcılığı
Xalidə Səfərovanın ilk diplom işi "Cəbhədən gələn məktub" mövzusu olmuşdur. Onun ikinci diplom işi — Nizami Gəncəvinin "Xosrov və Şirin" poemasına çəkilən illüstrasiyalar SSRİ Rəssamlıq Akademiyasının sərgisində, Ümumittifaq Dövlət Kinematoqrafiya İnstitutunun yubileyində, eləcə də 1956-cı ildə Praqa və Paris şəhərlərində keçirilən kino festivalın çərçivəsində sərgilənmişdir.
Xalidə Səfərovanın yaradıcılığında əsas yeri peyzaj və natürmort janrlarında çəkilmiş rəsm əsərləri tutur. Onun güllərlə natürmort silsiləsində "Payızgülü" (1956), "Zinya çiçəyi" (1971), "Bahar çiçəkləri" (1971), "Monmartr gülləri" (1985), ilk əsərləri olan "Gülabdan", "Qızılgül", "Çöl çiçəkləri", "Eyvanda", "Xrizantemlər", "Yasəmənlər", "Zanbaqlar", "Nərgizlər", "Nar çiçəyi" kimi əsərlərə rast gəlinir.
Rəssam Azərbaycanın bölgələrinə etdiyi səfərlərinin hesabatını Mahmud Tağıyev ilə 1947-ci ildə Bakıda keçirilən ilk birgə sərgidə vermişdir. Həmin sərgidə o, 70-ə yaxın rəngkarlıq və qrafika əsərləri, 150-dən artıq etüd, peyzaj və natürmort əsərləri ilə iştirak etmişdir. Təqdim edilmiş əsərlərin sırasına "Üç palıd", "Yağışdan əvvəl", "Bağda natürmort", "Üzümlükdə natürmort" kimi işlər də daxil edilmişdir.
Rəssamın yaradıcılığında portret əsərləri də yer almışdır. Bunların sırasına "Qapıçı", balet artisti "Leyla Vəkilovanın portreti", rəssam "Maral Rəhmanzadənin portreti", rəssam "Mahmud Tağıyevin portreti" və başqaları daxildir. O, 1960-cı illərdə idman mövzusunda da işləmişdir. Bu mövzu çərçivəsində futbol oyunları, velosipedçi yürüşü, avarçəkmə təsvirlərindən ibarət çoxfiqurlu kompozisiyalar çəkmişdir. Onun "Gimnastlar", "Estafet", "Velosipedçi" (1969) "Futbolçular", "Çövkən" əsərləri bu istiqamətə nümunədir.
Xalidə Səfərova Azərbaycanın rayon və kəndlərində bir çox natürmort və peyzajlar yaratmışdır. Çəkdiyi rəsmlərdə kənd həyatını təsvir edən rəssamın "Qızılgül dəstəsi", "Qızılgüllər və sərv ağacı", "Yağışdan sonra", "Çinarlar", "Alma yığan qız" əsərləri xüsusi əhəmiyyətə malikdir. Onun əsərlərində Abşeron, Qarabağ, Ağdam və Azərbaycanın digər rayonlarının təbiəti öz əksini tapmışdır. Bu silsilədən olan mənzərə əsərlərinə "Dumanlı səhər", "Çəmənlikdə bahar", "Payız günəşi", "Pambıq gül açanda" və başqaları daxildir. Onun məişət mövzuları arasında "Uçun, göyərçinlər" adlı tablosu xüsusi yer tutur.
Rəssam 1970-ci illərdə "Mənim diyarım" triptixini ərsəyə gətirmişdir. Əsərin mərkəzi hissəsi "Bürkü", kənar hissələri isə "Səhər" və "Axşam" adlanır.
1985-ci ildə Xalidə Səfərova Fransaya səfərə çıxaraq Sena sahilinin mənzərələrini, düzənliklərini təsvir etmişdir. Rəssam Provans payızını əks etdirməklə "Provansda payız", "Arl kafesi", "Marsel limanı", "Martinq sahili" və bir çox əsərlər yaratmışdır. O, fərqli variantlarda "Paris Notrdam kilsəsi", "Bənövşəyi gecə", "Site" tabloları üzərində işləmişdir. Fransa səfəri zamanı çəkdiyi əsərlərinin bir hissəsi Fransanın Azərbaycandakı səfirliyinin sərgisində nümayiş etdirilmişdir.
Xalidə Səfərovanın Bakıda 1947-ci ildə (M.Tağıyev ilə birgə Azərbaycan Dövlət İncəsənət Muzeyində), 1980-ci ildə (yaradıcılığının 35 illik yubileyinə həsr olunmuş sərgi), 1984 və 2002-ci illərdə (Fransa səfirliyində), 1988-ci ildə Moskvada (M.Tağıyev ilə birgə) fərdi sərgiləri keçirilmişdir. Bundan əlavə o, 1945 və 1946-cı illərdə Bakıda keçirilən qadın rəssamlarının V və VI respublika sərgilərində də iştirak etmişdir. Yaradıcılığının müxtəlif illərində rəssamın əsərləri Rusiya, Türkiyə, Rumıniya, Macarıstan, Polşa, Əlcəzair, İsrail və başqa ölkələrdə sərgilənmişdir. Onun işləri ABŞ, Almaniya, Rusiya, Türkiyə, Çexiyada, bir sıra muzeylərdə və şəxsi kolleksiyalarda saxlanılır.
Mükafatları
- "Azərbaycan SSR əməkdar rəssamı" fəxri adı — 5 dekabr 1977
- "Azərbaycan SSR xalq rəssamı" fəxri adı — 17 may 1989
- Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdü — 11 iyun 2002
Qalereya
-
![image]()
Süsənlər. 1965 -
![image]()
Şah Pərviz. 1950-ci illər -
![image]()
Xalça toxuyanlar. 1954
Ədəbiyyat
İstinadlar
- Əsədova, 2013. səh. 103
- Azərbaycan qadını ensiklopediyası. Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Nəşriyyat-Poliqrafiya Birliyi. 2002. səh. 351. ISBN .
- Orucova, V. "Xalidə Səfərova yaradıcılığına yeni baxış..." "Palitra" qəzeti. 22 noyabr 2013. 10 mart 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 10 mart 2020.
- Azərbaycan Dövlət Rəsm Qalereyası. Azərbaycan rəssamları haqqında qısa məlumat kitabçası. Bakı. 2017. səh. 39–40.
- "Xalidə Səfərova — (Biqrafiya Xronologiya)". nar-gallery.com. 2019-08-26 tarixində . İstifadə tarixi: 10 mart 2020.
- "Respublika təsviri sənət xadimlərinə Azərbaycan SSR fəxri adlarının verilməsi haqqında Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 5 dekabr 1977-ci il tarixli Fərmanı" (PDF). Azərbaycan Milli Kitabxanası. 16 yanvar 2020 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 15 fevral 2020.
- "Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdlərinin verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı" (az.). e-qanun.az. 7 September 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 2 may 2019.
Xarici keçidlər
- Çiçək ətri ilə yoğrulmuş bahar nəfəsli əsərlərin müəllifi - Azərbaycanın Xalq rəssamı Xalidə Səfərova
- Görkəmli peyzaj ustası, Xalq rəssamı – Xalidə Səfərova
- "Mədəniyyətimizin simaları": Xalidə Səfərova – 95
- “Vernisaj” – Xalq rəssamı Xalidə Səfərova
- Gəncəli Xalq rəssamı Xalidə Səfərova
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xalide Elekber qizi Seferova 25 avqust 1926 Gence 23 dekabr 2005 Baki Azerbaycan rengkari Azerbaycan SSR xalq ressami 1989 Xalide SeferovaDogum tarixi 25 avqust 1926Dogum yeri Gence Gence qezasi Azerbaycan SSR ZSFSR SSRIVefat tarixi 23 dekabr 2005 79 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanVetendasligi SSRI AzerbaycanHeyat yoldasi Mahmud TagiyevFealiyyeti ressamTehsili Ezim Ezimzade adina Azerbaycan Dovlet Ressamliq Mektebi Umumittifaq Dovlet Kinematoqrafiya InstitutuJanrlar peyzaj naturmort portretStil impressionizmMukafatlari 1989 1977 Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiXalide Seferova 25 avqust 1926 ci ilde Gence seherinde anadan olmusdur O 1941 1944 cu illerde Ezim Ezimzade adina Azerbaycan Dovlet Ressamliq Mektebinde 1949 1955 ci illerde ise Moskvadaki Umumittifaq Dovlet Kinematoqrafiya Institutunun ressamliq fakultesinde tehsil almisdir Xalide Seferova 1946 ci ilde ressam Mahmud Tagiyev ile aile heyati qurmusdur Ressam 23 dekabr 2005 ci ilde Bakida vefat etmisdir Ressam Mahmud Tagiyevin heyat yoldasi Ekrem Tagiyevin anasidir YaradiciligiSettar Behlulzade Xalide Seferova ve Mahmud Tagiyev Xalide Seferovanin ilk diplom isi Cebheden gelen mektub movzusu olmusdur Onun ikinci diplom isi Nizami Gencevinin Xosrov ve Sirin poemasina cekilen illustrasiyalar SSRI Ressamliq Akademiyasinin sergisinde Umumittifaq Dovlet Kinematoqrafiya Institutunun yubileyinde elece de 1956 ci ilde Praqa ve Paris seherlerinde kecirilen kino festivalin cercivesinde sergilenmisdir Xalide Seferovanin yaradiciliginda esas yeri peyzaj ve naturmort janrlarinda cekilmis resm eserleri tutur Onun gullerle naturmort silsilesinde Payizgulu 1956 Zinya ciceyi 1971 Bahar cicekleri 1971 Monmartr gulleri 1985 ilk eserleri olan Gulabdan Qizilgul Col cicekleri Eyvanda Xrizantemler Yasemenler Zanbaqlar Nergizler Nar ciceyi kimi eserlere rast gelinir Ressam Azerbaycanin bolgelerine etdiyi seferlerinin hesabatini Mahmud Tagiyev ile 1947 ci ilde Bakida kecirilen ilk birge sergide vermisdir Hemin sergide o 70 e yaxin rengkarliq ve qrafika eserleri 150 den artiq etud peyzaj ve naturmort eserleri ile istirak etmisdir Teqdim edilmis eserlerin sirasina Uc palid Yagisdan evvel Bagda naturmort Uzumlukde naturmort kimi isler de daxil edilmisdir Ressamin yaradiciliginda portret eserleri de yer almisdir Bunlarin sirasina Qapici balet artisti Leyla Vekilovanin portreti ressam Maral Rehmanzadenin portreti ressam Mahmud Tagiyevin portreti ve basqalari daxildir O 1960 ci illerde idman movzusunda da islemisdir Bu movzu cercivesinde futbol oyunlari velosipedci yurusu avarcekme tesvirlerinden ibaret coxfiqurlu kompozisiyalar cekmisdir Onun Gimnastlar Estafet Velosipedci 1969 Futbolcular Covken eserleri bu istiqamete numunedir Xalide Seferova Azerbaycanin rayon ve kendlerinde bir cox naturmort ve peyzajlar yaratmisdir Cekdiyi resmlerde kend heyatini tesvir eden ressamin Qizilgul destesi Qizilguller ve serv agaci Yagisdan sonra Cinarlar Alma yigan qiz eserleri xususi ehemiyyete malikdir Onun eserlerinde Abseron Qarabag Agdam ve Azerbaycanin diger rayonlarinin tebieti oz eksini tapmisdir Bu silsileden olan menzere eserlerine Dumanli seher Cemenlikde bahar Payiz gunesi Pambiq gul acanda ve basqalari daxildir Onun meiset movzulari arasinda Ucun goyercinler adli tablosu xususi yer tutur Ressam 1970 ci illerde Menim diyarim triptixini erseye getirmisdir Eserin merkezi hissesi Burku kenar hisseleri ise Seher ve Axsam adlanir 1985 ci ilde Xalide Seferova Fransaya sefere cixaraq Sena sahilinin menzerelerini duzenliklerini tesvir etmisdir Ressam Provans payizini eks etdirmekle Provansda payiz Arl kafesi Marsel limani Martinq sahili ve bir cox eserler yaratmisdir O ferqli variantlarda Paris Notrdam kilsesi Benovseyi gece Site tablolari uzerinde islemisdir Fransa seferi zamani cekdiyi eserlerinin bir hissesi Fransanin Azerbaycandaki sefirliyinin sergisinde numayis etdirilmisdir Xalide Seferovanin Bakida 1947 ci ilde M Tagiyev ile birge Azerbaycan Dovlet Incesenet Muzeyinde 1980 ci ilde yaradiciliginin 35 illik yubileyine hesr olunmus sergi 1984 ve 2002 ci illerde Fransa sefirliyinde 1988 ci ilde Moskvada M Tagiyev ile birge ferdi sergileri kecirilmisdir Bundan elave o 1945 ve 1946 ci illerde Bakida kecirilen qadin ressamlarinin V ve VI respublika sergilerinde de istirak etmisdir Yaradiciliginin muxtelif illerinde ressamin eserleri Rusiya Turkiye Ruminiya Macaristan Polsa Elcezair Israil ve basqa olkelerde sergilenmisdir Onun isleri ABS Almaniya Rusiya Turkiye Cexiyada bir sira muzeylerde ve sexsi kolleksiyalarda saxlanilir Mukafatlari Azerbaycan SSR emekdar ressami fexri adi 5 dekabr 1977 Azerbaycan SSR xalq ressami fexri adi 17 may 1989 Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin ferdi teqaudu 11 iyun 2002QalereyaSusenler 1965 Sah Perviz 1950 ci iller Xalca toxuyanlar 1954EdebiyyatEsedova X Xalide Seferova Baki Serq Qerb 2013 104 seh ISBN 978 9952 34 973 3 Melikova S Xalide Seferova ve Mahmud Tagiyev Baki Xalq Bank 2011 335 seh IstinadlarEsedova 2013 seh 103 Azerbaycan qadini ensiklopediyasi Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Nesriyyat Poliqrafiya Birliyi 2002 seh 351 ISBN 5 896001 366 8 Orucova V Xalide Seferova yaradiciligina yeni baxis Palitra qezeti 22 noyabr 2013 10 mart 2020 tarixinde Istifade tarixi 10 mart 2020 Azerbaycan Dovlet Resm Qalereyasi Azerbaycan ressamlari haqqinda qisa melumat kitabcasi Baki 2017 seh 39 40 Xalide Seferova Biqrafiya Xronologiya nar gallery com 2019 08 26 tarixinde Istifade tarixi 10 mart 2020 Respublika tesviri senet xadimlerine Azerbaycan SSR fexri adlarinin verilmesi haqqinda Azerbaycan SSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin 5 dekabr 1977 ci il tarixli Fermani PDF Azerbaycan Milli Kitabxanasi 16 yanvar 2020 tarixinde PDF Istifade tarixi 15 fevral 2020 Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin ferdi teqaudlerinin verilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Serencami az e qanun az 7 September 2022 tarixinde Istifade tarixi 2 may 2019 Xarici kecidlerCicek etri ile yogrulmus bahar nefesli eserlerin muellifi Azerbaycanin Xalq ressami Xalide Seferova Gorkemli peyzaj ustasi Xalq ressami Xalide Seferova Medeniyyetimizin simalari Xalide Seferova 95 Vernisaj Xalq ressami Xalide Seferova Genceli Xalq ressami Xalide Seferova