Selfi (ing. selfie) — rəqəmsal kamera, kameralı mobil telefon və ya planşet ilə çəkilən avto-portret fotoşəkli növüdür. Bu fotoşəkillər, ümumiyyətlə, gündəlik anlardan və bir kamera ilə yuxarıdan qol boyu məsafəsində ya da güzgü qarşısında çəkilir. Hamı tərəfindən böyük marağa, əyləncəyə səbəb olan selfilər daha çox Instagram, Facebook, Twitter , Google+, Linkedin, , və s. buna bənzər sosial şəbəkələrdə daha məşhurdur.
Sıravi insanlardan tutmuş, məşhur yerli və dünya siyasətçiləri, şou-biznes əhli "selfi" stilində şəkillər çəkir və onu sosial şəbəkələrdə paylaşırlar. Məsələn, çox danışılan "selfi"lərdən biri ABŞ prezidenti Barak Obamanın Afrika lideri Nelson Mandelanın anım mərasimində Danimarka və İngiltərə baş nazirləri ilə birgə çəkdiyi "selfi"si və həmin şəklin sosial şəbəkədə paylaşması olub.
Əksər dillərdə elə selfi kimi deyilməsinə baxmayaraq, bununla bağlı Türkiyədə bu sözün Türkiyə türkcəsinə tərcümə olunması mövzusu da olmuşdur. Bunun üçün Türk Dil Qurumuna müraciət də olunmuşdu. Türk Dil Qurumu isə Qərb mənşəli olan bu sözün Türkiyə türkcəsinə tərcümə olunması üçün heç bir təklif irəli sürmədi. Ancaq bununla bağlı Türk Dil Qurumu öz rəsmi facebook səhifəsində "selfi" sözünün tərcüməsi üçün insanlardan təkliflər gözlədilər. Təkliflər arasında e-hatırat, otofoto, kendintoplu, otoportre, kendimo və s. sözlər var idi. Bəziləri isə bu sözünü elə "selfi" sözü kimi qalmasını $təklif etdi. Bu söz hətta Oksford Universiteti tərəfindən 2013-ci ilin sözü seçilmiş və İngilis dili lüğətinə əlavə edilmişdir.
Tarixi
Britaniyalı fotoqraf Devid Sleyterin 2011-ci ildə İndoneziyanın Sulavesi adasında keçirdiyi fotosessiyada çəkilən fotolardan biri, fotoqrafla Vikimedia Fondu arasında məhkəmə çəkişməsinə səbəb olmuşdur. Belə ki, meşədəki fotoçəkilişlər zamanı qara makaka fotoaparata yaxınlaşaraq düyməni basmış və özünün bir neçə selfisini çəkmişdir. Buna görə də bu fotoşəkil Vikimedia Fondu layihələrinin ümumi fayl anbarı olan VikiAnbara müəllif hüquqları ilə qorunmayan şəkil kimi yüklənmiş və kommersiya məqsədləri üçün sərbəst şəkildə istifadəsinə icazə verilmişdir. Fotoqraf isə iddia edir ki, şəkli çəkmək kifayət deyil, fotoaparatın nizamlamalarını qurmaq, onu lazımi yerdə və lazımi şəkildə yerləşdirmək də çox vacibdir. Bu səbəbdən o, bu fotoşəklin sərbəst istifadəsi nəticəsində ona dəymiş zərərin ödənilməsi üçün Vikimedia Fondundan 30 min funt sterlinq vəsaitin tutulması tələbi ilə 2014-cü ilin avqust ayında məhkəməyə müraciət etmişdir. Buna səbəb Vikimedia Fondunun heyvanlar tərəfindən çəkilən selfilərin heç kimin əmlakı olmadığına qərar verməsidir.
1839-cu ildə amerikalı fotoqraf Robert Kornelius, ilk dəfə olaraq fotoqraflar üçün "dagerotip" adlanan texnika yaratdı. Robert Kornelusun yaratdığı bu texnikanın sayəsində ilk dəfə işıqlı şəkil çəkmək mümkün olub.
1900-cü ildə isə Kodak Brouniyə məxsus kamera qutusu isə geniş yayılmış texnikaya çevrilir. Bu üsulu həyata keçirmək üçün adətən güzgüdən istifadə edilirdi. Çünki güzgü vasitəsilə yaxın və uzaq obyektləri stabilizə etmək mümkün olurdu. Rusiyalı Grand Düşes Anastasia Nikolaevna ilk yeniyetmələrdən biri idi ki, 1914-cü ildə güzgüdən istifadə edərək öz şəklini çəkib məktubla dostuna göndərir. O, məktubda, "mən güzgüdən görünən öz şəklimi çəkdim. Bu şəkli çəkmək mənim üçün çox çətin idi, hətta əllərim titrəyirdi" — yazmışdı.
"Selfi" sözünün isə ən çox istifadə olunması, 2002-ci ilə təsadüf edir. Çünki 2002-ci ilin sentyabrın Avstraliyanın adlı internet forumu yaradıldı. Bunun vasitəsi ilə 90-cı illərdə çəkilmiş şəkillər də daxil olmaqla, təkcə kamera ilə kifayətlənməyən smartfonlardan çəkilmiş şəkillərin öz-özünə internetə yüklənilməsi mümkün oldu.
Selfi sözü termin kimi isə 2005-ci ildə fotoqraf tərəfindən müzakirə olunub. Selfi janrında olan şəkillərin tarixi lap əvvəllərə söykənsə belə, termin kimi 2005-ci ildə daha geniş müzakirəyə səbəb olub. Bu özünü daha çox 2000-ci illərin əvvəllərində facebook, MySpace adlı sosial şəbəkələrdə göstərdi. 2009-cu ildə isə şəkil və video paylaşmaq üçün yeni sosial şəbəkə — Flickr yaradıldı. 2010-cu ildən selfie şəkilləri daha geniş yayıldığı üçün yeni selfie saytlar yaradıldı. Məsələn, 2010-cu ildə adlı sosial şəbəkə də buna misal ola bilər.
2012-ci ilin sonlarda selfie şəkillər gənclər arasında daha çox məşhurlaşdı. 2013-cü ildə araşdırmaya görə, 18–35 yaş arası olan avstraliyalı qadınların üçdə ikisinin əsas məqsədi selfi şəkillər çəkmək olub.
Söz mənşəyi
Selfi sözü Self + ie şəklində yaradılmışdır. Azərbaycanca tələffüzdə [selfa:y] kimi oxunur. Avstraliya mənşəli olan bu söz günümüzdə də tez-tez işlədilir.
Selfi nümunələri
İstinadlar
- . 2013-08-31 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-05-04.
- "Arxivlənmiş surət". 2013-12-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-05-04.
- "Arxivlənmiş surət". 2013-11-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-05-04.
- "The Guardian: Monkey owns selfie, claims Wikimedia — video". 2022-03-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-08-07.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Selfi ing selfie reqemsal kamera kamerali mobil telefon ve ya planset ile cekilen avto portret fotosekli novudur Bu fotosekiller umumiyyetle gundelik anlardan ve bir kamera ile yuxaridan qol boyu mesafesinde ya da guzgu qarsisinda cekilir Hami terefinden boyuk maraga eylenceye sebeb olan selfiler daha cox Instagram Facebook Twitter Google Linkedin ve s buna benzer sosial sebekelerde daha meshurdur Siravi insanlardan tutmus meshur yerli ve dunya siyasetcileri sou biznes ehli selfi stilinde sekiller cekir ve onu sosial sebekelerde paylasirlar Meselen cox danisilan selfi lerden biri ABS prezidenti Barak Obamanin Afrika lideri Nelson Mandelanin anim merasiminde Danimarka ve Ingiltere bas nazirleri ile birge cekdiyi selfi si ve hemin seklin sosial sebekede paylasmasi olub Ekser dillerde ele selfi kimi deyilmesine baxmayaraq bununla bagli Turkiyede bu sozun Turkiye turkcesine tercume olunmasi movzusu da olmusdur Bunun ucun Turk Dil Qurumuna muraciet de olunmusdu Turk Dil Qurumu ise Qerb menseli olan bu sozun Turkiye turkcesine tercume olunmasi ucun hec bir teklif ireli surmedi Ancaq bununla bagli Turk Dil Qurumu oz resmi facebook sehifesinde selfi sozunun tercumesi ucun insanlardan teklifler gozlediler Teklifler arasinda e hatirat otofoto kendintoplu otoportre kendimo ve s sozler var idi Bezileri ise bu sozunu ele selfi sozu kimi qalmasini teklif etdi Bu soz hetta Oksford Universiteti terefinden 2013 ci ilin sozu secilmis ve Ingilis dili lugetine elave edilmisdir TarixiQara makaka selfisi Britaniyali fotoqraf Devid Sleyterin 2011 ci ilde Indoneziyanin Sulavesi adasinda kecirdiyi fotosessiyada cekilen fotolardan biri fotoqrafla Vikimedia Fondu arasinda mehkeme cekismesine sebeb olmusdur Bele ki mesedeki fotocekilisler zamani qara makaka fotoaparata yaxinlasaraq duymeni basmis ve ozunun bir nece selfisini cekmisdir Buna gore de bu fotosekil Vikimedia Fondu layihelerinin umumi fayl anbari olan VikiAnbara muellif huquqlari ile qorunmayan sekil kimi yuklenmis ve kommersiya meqsedleri ucun serbest sekilde istifadesine icaze verilmisdir Fotoqraf ise iddia edir ki sekli cekmek kifayet deyil fotoaparatin nizamlamalarini qurmaq onu lazimi yerde ve lazimi sekilde yerlesdirmek de cox vacibdir Bu sebebden o bu fotoseklin serbest istifadesi neticesinde ona deymis zererin odenilmesi ucun Vikimedia Fondundan 30 min funt sterlinq vesaitin tutulmasi telebi ile 2014 cu ilin avqust ayinda mehkemeye muraciet etmisdir Buna sebeb Vikimedia Fondunun heyvanlar terefinden cekilen selfilerin hec kimin emlaki olmadigina qerar vermesidir 1839 cu ilde amerikali fotoqraf Robert Kornelius ilk defe olaraq fotoqraflar ucun dagerotip adlanan texnika yaratdi Robert Kornelusun yaratdigi bu texnikanin sayesinde ilk defe isiqli sekil cekmek mumkun olub 1900 cu ilde ise Kodak Brouniye mexsus kamera qutusu ise genis yayilmis texnikaya cevrilir Bu usulu heyata kecirmek ucun adeten guzguden istifade edilirdi Cunki guzgu vasitesile yaxin ve uzaq obyektleri stabilize etmek mumkun olurdu Rusiyali Grand Duses Anastasia Nikolaevna ilk yeniyetmelerden biri idi ki 1914 cu ilde guzguden istifade ederek oz seklini cekib mektubla dostuna gonderir O mektubda men guzguden gorunen oz seklimi cekdim Bu sekli cekmek menim ucun cox cetin idi hetta ellerim titreyirdi yazmisdi Selfi sozunun ise en cox istifade olunmasi 2002 ci ile tesaduf edir Cunki 2002 ci ilin sentyabrin Avstraliyanin adli internet forumu yaradildi Bunun vasitesi ile 90 ci illerde cekilmis sekiller de daxil olmaqla tekce kamera ile kifayetlenmeyen smartfonlardan cekilmis sekillerin oz ozune internete yuklenilmesi mumkun oldu Selfi sozu termin kimi ise 2005 ci ilde fotoqraf terefinden muzakire olunub Selfi janrinda olan sekillerin tarixi lap evvellere soykense bele termin kimi 2005 ci ilde daha genis muzakireye sebeb olub Bu ozunu daha cox 2000 ci illerin evvellerinde facebook MySpace adli sosial sebekelerde gosterdi 2009 cu ilde ise sekil ve video paylasmaq ucun yeni sosial sebeke Flickr yaradildi 2010 cu ilden selfie sekilleri daha genis yayildigi ucun yeni selfie saytlar yaradildi Meselen 2010 cu ilde adli sosial sebeke de buna misal ola biler 2012 ci ilin sonlarda selfie sekiller gencler arasinda daha cox meshurlasdi 2013 cu ilde arasdirmaya gore 18 35 yas arasi olan avstraliyali qadinlarin ucde ikisinin esas meqsedi selfi sekiller cekmek olub Soz menseyiSelfi sozu Self ie seklinde yaradilmisdir Azerbaycanca teleffuzde selfa y kimi oxunur Avstraliya menseli olan bu soz gunumuzde de tez tez isledilir Selfi numuneleriIstinadlar 2013 08 31 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 05 04 Arxivlenmis suret 2013 12 01 tarixinde Istifade tarixi 2014 05 04 Arxivlenmis suret 2013 11 23 tarixinde Istifade tarixi 2014 05 04 The Guardian Monkey owns selfie claims Wikimedia video 2022 03 31 tarixinde Istifade tarixi 2014 08 07 Vikianbarda Selfi ile elaqeli mediafayllar var