Roma vətəndaşlığı — Qədim Romada, qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş bütün hüquqlardan faydalana bilən yüksək sosial və hüquqi status. Qədim Roma qnunvericiliyində vətəndaşlıq daşıyıcısı kişi sayılıdı. Qadınlar vətəndaşlığa və mülkiyyətə sahib olsalar da onlar onun daşıyıcıları sayılmırdılar. Qullar vətəndaşlıqdan mərum olsalar da Antonin Piyin zamanında bir sıra fərdi hüquqlara malik olmuşdular (qulu ağası tərəfindən öldürülməsi perqrinin öldürülməsinə bərabər tutulurdu). Azad olunmuş sakinlər dərhal Roma vətəndaşlığı qazanmış olurdular. Lakin onlar keçmiş ağası qarşısında bəzi mükəlləfiyyətlərə malik olurdular. Buna müştəri ya müttəfiq asılılığı deyilirdiki, buzaman azadlığa buraxılmış öz keçmiş ağasının seçilməsində ona dəsək verməli, onun rəhbəriyi altında həbi işə xidmə göstərməli, bunun müqabilində ağa ona məhkəmə işlərində, ailəsindən kiminsə satın alınmasında qəyyumluq edirdi. E.ə. 49–45-ci il Vətəndaş müharibəsindən sonra Yuli Sezar bütün Italiya ərazisi və Sizalpiya Qalliyası sakinlərinə Roma vətəndaşlığı vermiş olur.
- Latın vətəndaşlığı — ilkin olaraq Roma tərəfindən istila olunmuş İtaliya sakinlərinə — italiklərə şamil edilirdi sonralar e.ə. 49-cu ildə italiklər Roma vətəndaşlığı qazanmış olurlar. Sonralar latın vətəndaşlığı Roma müttəfiqlərinə və müştərilərinə şamil edilirdi. Latın vətəndaşlığı seçki hüququ və hərbi mükəlləfiyyətə malik olmadığından "ikinci dərəcəli vətəndaşlıq" sayılırdı.
|
Dövrlər |
Roma çarlığı |
Roma Respublikası |
Roma İmperiyası ( e. ə. 27 — 1453-cü illər) |
Respublika konstitusiyası |
Magistratlar |
Fövqəladə magistratlar |
Titullar |
Sülalələr |
Əhali, inzibati və sosial tərkib |
Qədim Romada hüquq |
Roma vətəndaşının hüquqları
- lat. Jus suffragiorum. Komisia tribununda səsvermə hüququ. (e.ə. I əsrə qədər)
- lat. Jus honorum. Mülki və hərbi xidmət hüququ.
- lat. Jus commercii. Tam əxsi mülkiyyət və müqavilə bağlamaq hüququ.
- lat. Jus gentium. E.ə. III əsrdə mövcud olmuş vətəndaş və vətəndaş olmayanlar — preqrinlər arasındakı mübahisəni çözmək üçün istifadə olunan hüquq anlayışı.
- lat. Jus connubii. Qanuni nikah hüququ, bu hüquq qanuni nikahdan doğulmuş uşaqlara Roma vətəndaşlığı hüququ verirdi.
- lat. Jus migrationis. İmperiya əyalətlərinə köçdükdə Roma vətəndaşlığını qoruma hüququ.
- Roma vətəndaşına qarşı işgəncə, cismani cəza və dövlət xayinliyinə görə ölüm cəzası tətbiq olunmurdu.
Geyim
Yalnız Roma vətəndaşlığı olanlar toqa geyinə bilərdilər.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Roma vetendasligi Qedim Romada qanunvericilikde nezerde tutulmus butun huquqlardan faydalana bilen yuksek sosial ve huquqi status Qedim Roma qnunvericiliyinde vetendasliq dasiyicisi kisi sayilidi Qadinlar vetendasliga ve mulkiyyete sahib olsalar da onlar onun dasiyicilari sayilmirdilar Qullar vetendasliqdan merum olsalar da Antonin Piyin zamaninda bir sira ferdi huquqlara malik olmusdular qulu agasi terefinden oldurulmesi perqrinin oldurulmesine beraber tutulurdu Azad olunmus sakinler derhal Roma vetendasligi qazanmis olurdular Lakin onlar kecmis agasi qarsisinda bezi mukellefiyyetlere malik olurdular Buna musteri ya muttefiq asililigi deyilirdiki buzaman azadliga buraxilmis oz kecmis agasinin secilmesinde ona desek vermeli onun rehberiyi altinda hebi ise xidme gostermeli bunun muqabilinde aga ona mehkeme islerinde ailesinden kiminse satin alinmasinda qeyyumluq edirdi E e 49 45 ci il Vetendas muharibesinden sonra Yuli Sezar butun Italiya erazisi ve Sizalpiya Qalliyasi sakinlerine Roma vetendasligi vermis olur Latin vetendasligi ilkin olaraq Roma terefinden istila olunmus Italiya sakinlerine italiklere samil edilirdi sonralar e e 49 cu ilde italikler Roma vetendasligi qazanmis olurlar Sonralar latin vetendasligi Roma muttefiqlerine ve musterilerine samil edilirdi Latin vetendasligi secki huququ ve herbi mukellefiyyete malik olmadigindan ikinci dereceli vetendasliq sayilirdi Qedim Roma tarixilat Senatus Populusque Romanus Senat ve Roma xalqiDovrlerRoma carligi e e 754 e e 509 Roma Respublikasi e e 509 e e 27 Roma Imperiyasi e e 27 1453 cu iller Prinsipat Qerbi Roma Dominat BizansRespublika konstitusiyasiS P Q R Senat Komisia MagistraturaMagistratlarKonsul Pretor Senzor Kurullu Edil Kvestor Xalq tribunu Qubernator PropretorFovqelade magistratlarDiktator Suvariler reisi Magister equitum Herbi tribun Car Interreks Triumvirat DesemvirlerTitullarLeqat Duks Prefekt Vikar Liktor Herbi magistr Imperator Prinseps Bas pontifik Avqust Sezar TetrarxSulalelerYuliler Klavdiler e e 27 68 Flaviler 69 96 Nerva Antonin 96 192 Konstantinler 305 363 Valentinler 364 378 Feodosiya 378 395 Yustinianlar 518 602 Irakliler 610 695 705 711 Ehali inzibati ve sosial terkibLatinlar Sabinler Patrisiler Plebeyler Pretorianlar Barbarlar Qladiator Kuriya Senturiya Triba Vestal bakiresi MatronaQedim Romada huquqXatirenin lenetlenmesi Damnatio memoriae Roma vetendasligi Ferqlenme kursu Cursus honorum Digesta KonkubinatbaxredakteRoma vetendasinin huquqlarilat Jus suffragiorum Komisia tribununda sesverme huququ e e I esre qeder lat Jus honorum Mulki ve herbi xidmet huququ lat Jus commercii Tam exsi mulkiyyet ve muqavile baglamaq huququ lat Jus gentium E e III esrde movcud olmus vetendas ve vetendas olmayanlar preqrinler arasindaki mubahiseni cozmek ucun istifade olunan huquq anlayisi lat Jus connubii Qanuni nikah huququ bu huquq qanuni nikahdan dogulmus usaqlara Roma vetendasligi huququ verirdi lat Jus migrationis Imperiya eyaletlerine kocdukde Roma vetendasligini qoruma huququ Roma vetendasina qarsi isgence cismani ceza ve dovlet xayinliyine gore olum cezasi tetbiq olunmurdu GeyimYalniz Roma vetendasligi olanlar toqa geyine bilerdiler