Qalliya (lat. Gallia; fr. la Gaule) —Qərbi Avropanın ilk dəfə Romalılar tərəfindən tanınan bir bölgəsi idi. Bugünkü Fransa, Lüksemburq, Belçika və İsveçrənin böyük hissəsi və Şimali İtaliya, Hollandiya və Almaniyanın bir qismi, əsasən, Reyn çayı hövzəsinin qərb sahillərində vaxtı ilə Keltlər yaşamışlar. Bura 494.000 km^2 (191.000 mil^2) ərazini əhatə edirdi. Qay Yuli Sezara (e.ə 100-44) görə Qalliya 3 hissəyə bölünürdü:
- Kelt Qalliyası (lat. Gallia Celtica)
- Belçika (lat. Belgica)
- Akvitaniya (lat. Aquitania).
Arxeoloji olaraq Qallar M.Ö 5 ilə 1-ci əsrlərdə bütöv Qalliyaya və ayrıca olaraq , Norik, Pannoniya və Cənub-Qərbi Almaniyaya qədər uzanan mədəniyyətinin daşıyıcılarıdırlar. M.Ö 2 ilə 1-ci əsrlərdə Qalliya Roma hökmranlığına girir. M.Ö 123-cü ildə Narbon Qalliyası, M.Ö 120-ci ildə isə Yuxarı Almaniya və Cənubi Qalliya Romalılar tərəfindən fəth edildi. Nəhayət, Yuli Sezar Qallarlara apardığı 7 illik müharibənin (M.Ö 58-51) nəticəsi olaraq M.Ö 51-ci ildə Alesia savaşında Qall hökmdarı Versinqetoriksi məğlub edərək bütün Qalliyada hakimiyyəti ələ keçirmişdir.
Ad
Yunanca və Latıncadan Galatia (ilk dəfə M.Ö. IV əsrdə əsərində rast gəlinir) və Gallia bir Kelt etnik terminindən Gal (a) -to- soyundan qaynaqlanır. Ellinist xalq etimologiyası Qalatiyalıların (Γαλάται, Galátai) adını Qallilərin guya "süd-ağ" dərisi (γάλα, gála "süd") ilə əlaqələndirdi.
Din
Qallar insan təbiətini göllərə,çaylara,dağlara və digər təbii obyektlərə aid edərək onları ilahiləşdirirdi. Qalların savaş tanrısı idi. Onun yer üzündəki siması olaraq,onun ruhunu şahin daşıyırdı. Qallar şahini müqqəddəs quş hesab edir və ona sitayiş edirdilər. Qalların dini rəhbərləri Druidlər idi. Druidlər meşələrdə və məbədlərdə edilən insan və heyvan qurbanlarına rəhbərlik edirdilər. Druidlərin dini tətbiqləri sinkretik və əvvəlki bütpərəst ənənələrdən götürülmüşdür, ehtimal ki, Avropa kökləri var. Druidlər adi Qalliyalıların dininə nəzarət edir və aristokratların maarifləndirilməsindən məsul idilər. Qədim Qalliyada dünyəvi cəmiyyətdən də ayrılmaq mənasını verən ibadətçilər məclisindən kənarlaşdırma formasını tətbiq etdilər. Beləliklə, Druidlər Qallik cəmiyyətinin mühüm bir hissəsi idi. Britaniya istisna olmaqla, qədim Qalliyanın ərazi torpaqlarının əksəriyyətindən Kelt dilinin demək olar ki, tam və sirli şəkildə itməsi, Fransa, Kelt druidlərinin Kelt şifahi ədəbiyyatının və ya ənənəvi müdrikliyin yazılı məktubuna sadiq qalmasına icazə verməməsi ilə əlaqələndirilə bilər.
İstinadlar
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qalliya lat Gallia fr la Gaule Qerbi Avropanin ilk defe Romalilar terefinden taninan bir bolgesi idi Bugunku Fransa Luksemburq Belcika ve Isvecrenin boyuk hissesi ve Simali Italiya Hollandiya ve Almaniyanin bir qismi esasen Reyn cayi hovzesinin qerb sahillerinde vaxti ile Keltler yasamislar Bura 494 000 km 2 191 000 mil 2 erazini ehate edirdi Qay Yuli Sezara e e 100 44 gore Qalliya 3 hisseye bolunurdu Kelt Qalliyasi lat Gallia Celtica Belcika lat Belgica Akvitaniya lat Aquitania Qalliya imperiyasinin erazisi 260 ci il Arxeoloji olaraq Qallar M O 5 ile 1 ci esrlerde butov Qalliyaya ve ayrica olaraq Norik Pannoniya ve Cenub Qerbi Almaniyaya qeder uzanan medeniyyetinin dasiyicilaridirlar M O 2 ile 1 ci esrlerde Qalliya Roma hokmranligina girir M O 123 cu ilde Narbon Qalliyasi M O 120 ci ilde ise Yuxari Almaniya ve Cenubi Qalliya Romalilar terefinden feth edildi Nehayet Yuli Sezar Qallarlara apardigi 7 illik muharibenin M O 58 51 neticesi olaraq M O 51 ci ilde Alesia savasinda Qall hokmdari Versinqetoriksi meglub ederek butun Qalliyada hakimiyyeti ele kecirmisdir AdKelt dillerinin zamanla yayilmasi Yunanca ve Latincadan Galatia ilk defe M O IV esrde eserinde rast gelinir ve Gallia bir Kelt etnik termininden Gal a to soyundan qaynaqlanir Ellinist xalq etimologiyasi Qalatiyalilarin Galatai Galatai adini Qallilerin guya sud ag derisi gala gala sud ile elaqelendirdi DinQallar insan tebietini gollere caylara daglara ve diger tebii obyektlere aid ederek onlari ilahilesdirirdi Qallarin savas tanrisi idi Onun yer uzundeki simasi olaraq onun ruhunu sahin dasiyirdi Qallar sahini muqqeddes qus hesab edir ve ona sitayis edirdiler Qallarin dini rehberleri Druidler idi Druidler meselerde ve mebedlerde edilen insan ve heyvan qurbanlarina rehberlik edirdiler Druidlerin dini tetbiqleri sinkretik ve evvelki butperest enenelerden goturulmusdur ehtimal ki Avropa kokleri var Druidler adi Qalliyalilarin dinine nezaret edir ve aristokratlarin maariflendirilmesinden mesul idiler Qedim Qalliyada dunyevi cemiyyetden de ayrilmaq menasini veren ibadetciler meclisinden kenarlasdirma formasini tetbiq etdiler Belelikle Druidler Qallik cemiyyetinin muhum bir hissesi idi Britaniya istisna olmaqla qedim Qalliyanin erazi torpaqlarinin ekseriyyetinden Kelt dilinin demek olar ki tam ve sirli sekilde itmesi Fransa Kelt druidlerinin Kelt sifahi edebiyyatinin ve ya enenevi mudrikliyin yazili mektubuna sadiq qalmasina icaze vermemesi ile elaqelendirile biler IstinadlarXarici kecidler