Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Prinsipat (lat. principatus, prinseps Məclisi açan ilk senator) – şərti termin olub Qədim Romanın ilkin imperiya dövrünə (27 e.ə. — 284 b.e.) xas olan hakimiyyət-idarə üsülunun adı. Monarx və respublika hakimiyyətini özündə birləşdirən idarəetmə üsulu. Bu idarə üsulunun başında duran prinseps termini ilə adlandırılır. Prinseps monarx olmayıb, bərabər olanların birincisi sayılır. Bu o deməkdir ki, dıvlətin idarəetmə səlahiyyətlərinə xalq trubinas kimi prinseps də malikdir. Bəzən bu titul imperatorla qarışdırılır.
| |
 Senat və Roma xalqı |
| Dövrlər |
| Roma çarlığı |
| Roma Respublikası |
| Roma İmperiyası ( e. ə. 27 — 1453-cü illər) |
| Respublika konstitusiyası |
| Magistratlar |
| Fövqəladə magistratlar |
| Titullar |
| Sülalələr |
| Əhali, inzibati və sosial tərkib |
| Qədim Romada hüquq |
Prisipat sistemi Avqustun zamanından, hakimiyyətin müxtəlif magistratlara əsaslandığı bir dıvrdə tətbiq edilməyə başlanılmışdır. Avqust və onun xələfləri sonralar prinseps kimi öz əllərində ali vətəndaş (xalq tribunası) və magistratlara aid hərbi hakimiyyəti cəmləyərək respublika idarəçiliyini: senatı, komisi (xalq tribunasını) və magistratları (senzorlardan başqa) daha da formallaşdırırlar. Bu institutlara seçkilər və onların fəaliyyəti prinsepsin nəzarəti ilə həyata keçirildiyindən funksiyalarını getdikcə itirərək, beləliklə prinsipat hakimiyyəti siyasi simasını dəyişərək onun yerini imperator idarə üsulu tutmağa başlamış olur. Tarixdə prinsepat imperiyanın ilkin yaranma dövrünü səciyyələndirir.
Avqustun prinsipatı. Yeni siyasi sistem
E.ə 30-cu illərdən sonra Oktavianın vəziyyəti çətin olaraq qalırdı. Onun qarşısında bir neçə məsələ dururdu: Roma cəmiyyətinin sabitləşdirilməsi, ənənələrə və əski polis-respublika quruluşuna söykənərək onun yeni şəraitə uyğunlaşdırılması. Yeni sistem - prinsipat adını aldı (prinseps -"birinci") Prinsipat
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Prinsipat lat principatus prinseps Meclisi acan ilk senator serti termin olub Qedim Romanin ilkin imperiya dovrune 27 e e 284 b e xas olan hakimiyyet idare usulunun adi Monarx ve respublika hakimiyyetini ozunde birlesdiren idareetme usulu Bu idare usulunun basinda duran prinseps termini ile adlandirilir Prinseps monarx olmayib beraber olanlarin birincisi sayilir Bu o demekdir ki divletin idareetme selahiyyetlerine xalq trubinas kimi prinseps de malikdir Bezen bu titul imperatorla qarisdirilir Qedim Roma tarixilat Senatus Populusque Romanus Senat ve Roma xalqiDovrlerRoma carligi e e 754 e e 509 Roma Respublikasi e e 509 e e 27 Roma Imperiyasi e e 27 1453 cu iller Prinsipat Qerbi Roma Dominat BizansRespublika konstitusiyasiS P Q R Senat Komisia MagistraturaMagistratlarKonsul Pretor Senzor Kurullu Edil Kvestor Xalq tribunu Qubernator PropretorFovqelade magistratlarDiktator Suvariler reisi Magister equitum Herbi tribun Car Interreks Triumvirat DesemvirlerTitullarLeqat Duks Prefekt Vikar Liktor Herbi magistr Imperator Prinseps Bas pontifik Avqust Sezar TetrarxSulalelerYuliler Klavdiler e e 27 68 Flaviler 69 96 Nerva Antonin 96 192 Konstantinler 305 363 Valentinler 364 378 Feodosiya 378 395 Yustinianlar 518 602 Irakliler 610 695 705 711 Ehali inzibati ve sosial terkibLatinlar Sabinler Patrisiler Plebeyler Pretorianlar Barbarlar Qladiator Kuriya Senturiya Triba Vestal bakiresi MatronaQedim Romada huquqXatirenin lenetlenmesi Damnatio memoriae Roma vetendasligi Ferqlenme kursu Cursus honorum Digesta Konkubinatbaxredakte Prisipat sistemi Avqustun zamanindan hakimiyyetin muxtelif magistratlara esaslandigi bir divrde tetbiq edilmeye baslanilmisdir Avqust ve onun xelefleri sonralar prinseps kimi oz ellerinde ali vetendas xalq tribunasi ve magistratlara aid herbi hakimiyyeti cemleyerek respublika idareciliyini senati komisi xalq tribunasini ve magistratlari senzorlardan basqa daha da formallasdirirlar Bu institutlara seckiler ve onlarin fealiyyeti prinsepsin nezareti ile heyata kecirildiyinden funksiyalarini getdikce itirerek belelikle prinsipat hakimiyyeti siyasi simasini deyiserek onun yerini imperator idare usulu tutmaga baslamis olur Tarixde prinsepat imperiyanin ilkin yaranma dovrunu seciyyelendirir Avqustun prinsipati Yeni siyasi sistemEsas meqale Oktavian Avqustun prinsipati E e 30 cu illerden sonra Oktavianin veziyyeti cetin olaraq qalirdi Onun qarsisinda bir nece mesele dururdu Roma cemiyyetinin sabitlesdirilmesi enenelere ve eski polis respublika qurulusuna soykenerek onun yeni seraite uygunlasdirilmasi Yeni sistem prinsipat adini aldi prinseps birinci Prinsipat