Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qaqra (gürc. გაგრა, abx. Гагра, rus. Га́гра) — Gürcüstan Respublikasının Abxaziya Muxtar Respublikasının ndə (qismən tanınmış Abxaziya Respublikasının ) və Qara dənizin sahilində yerləşən kurort şəhər.
| Şəhər | |
| Qaqra | |
|---|---|
| gürc. გაგრა abx. Гагра rus. Га́гра | |
 | |
| Ölkə |  Gürcüstan |
| Region | Abxaziya Muxtar Respublikası |
| Rayon | [[]] |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| İlk məlumat | e.ə VI əsr |
| Əvvəlki adları | Triqlif, Nitika, Abaata |
| İqlimi | nəmli, subtropik |
| Saat qurşağı | , yayda |
| Əhalisi | |
| Əhalisi | ▼ 12,115 nəfər (2015) |
| Milli tərkibi | Abxazlar, ruslar, ermənilər, ukraynalılar, yunanlar |
| Etnoxronim | Qaqralı |
| Rəsmi dili | |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Telefon kodu | +7 840 |
| Poçt indeksi | 6700–6799 |
| Digər | |
| gagra.biz (rus.) | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Şəhərin əhalisi 1989-cu ildə 26,636 nəfər idi, ancaq zamanı və sonrası Abxaziyada gürcülərə qarşı olan etnik təmizləmə və digər demoqrafik dəyişikliklər sonra azalmışdır.
Qaqra eyniadlı rayonun inzibati mərkəzidir. Şəhər Abxaziyanın qərbində yerləşir və vasitəsilə Rusiyanın Krasnodar diyarı ilə sərhəddir.
Etimologiya
Gürcü alimlərinə əsasən, "Qaqra" adı svan dilində qoz mənasını verən "Qakra" sözündən gəlir. Sovet idman turizmi ustası Bondarevə əsasən, şəhərin adı yerli "Qaqaa" qəbiləsindən gəlir. Professor V. Kcarçiyaya əsasən, "Qaqra" abxaz dilində ‘sahilin sahibi’ deməkdir (Qaqra tarixi xəritələrdə "Kakara" və ya "Kakkari" olaraq adlandırılmışdır).
Tarixi
Yaşayış məntəqəsi ilk dəfə bir yunan koloniyası və qəsəbə olaraq "Triqlif" adıyla Kolxida krallığı daxilində salınmışdır. Qəsəbədə həm yunanlar, həm də kolxidalılar yaşayırdı. Eradan əvvəl I əsrdə Kolxida nın hakimiyyəti altına girmişdir. Pont hökuməti şəhərin adını "Nitika" olaraq dəyişmişdir. Çox vaxt keçməmiş ərazi Roma tərəfindən işğal olundu. Qəsəbənin coğrafi mövqeyi romalıların oranı möhkəmləndirməsinə gəlib çıxardı. Qəsəbə tez-tez Qotlar və digər tayfalar tərəfindən hücüma məruz qalırdı. Roma şəhərinin fəthindən sonra, dövlətin varisi olan Bizans İmperiyası qəsəbənin və bütün Kolxidanın sahibi oldu. Qəsəbə orta əsrlərdə böyük ticari bir yaşayış məntəqəsi olmuşdur. "Qaqra" adı ilk dəfə italyan nin hal-hazırda Venesiyadakı ndə yerləşən və 1308-ci ildə hazırladığı "Qafqaz xəritəsi"ndə görünmüşdür.
Osmanlı və Rusiya İmperiyası dövrü
XVI əsrdə Qaqra və Qərbi Gürcüstanın qalan hissəsi Osmanlı İmperiyası tərəfindən işğal olunmuşdu. Qərbli tacirlər qəsəbədən uzaqlaşdırılmış və uzun müddət davam edən bir tənəzzül dövrünə girmişdir. Qəsəbə əhalisinin əksəriyyəti dağlara qaçmışdır. XVIII əsrdə qəsəbə kiçik bir kəndə çevrilmişdi. Qəsəbənin tənəzzül dövrü Rusiya imperiyası Qafqazı işğal etməsindən sonra bitmişdir. Qəsəbədə yeni bir hərbi xəstəxana tikilmişdir. Qəsəbənin əhalisi isə hələ də kiçik idi. Qəsəbədə 336 kişi və 280 qadın (ümumi olaraq 610 nəfər) yaşayırdı. Qəsəbə Rusiya-Osmanlı müharibəsi böyük ziyan görmüşdür.
Müharibə bitdikdən sonra, qəsəbə tərəfindən "kəşf edilmiş"dir. Regionun potensialını görən Pyotr burada birinci səviyyəli bir kurort, özü üçün isə bir saray tikdirmişdir. Qəsəbəyə tropik ağaclar, tutuquşuları və meymunları olan bir park salınmışdır. Qəsəbə üzərində aparılan bahalı işlərə baxmayaraq, kurort ilk vaxtlarda çox da uğurlu olmamışdır, halbuki daha sonra çoxlu sayda xarici turist cəlb etmişdir.
SSRİ dövrü
1905-ci il Rusiya inqilabı zamanı gerçəkləşən yerli bir qiyam nəticəsində, qəsəbəni qısa-ömürlü Qaqra Respublikasını quran inqilabçı bir hökumət edirdi. Bu dövlət çox vaxt keçmədən məğlub edilmiş, inqilabçılar isə həbs olunmuşdur. Birinci Dünya müharibəsi Qaqra üçün bir fəlakət idi, çünki müharibə nəticəsində şəhərin ən böyük gəlir mənbəyi olan turizm məhv olmuşdu. 1917-ci il Rusiya inqilabı zamanı bolşeviklər qəsəbənin nəzarətini ələ almışdılar. Rusiya vətəndaş müharibəsi zamanı Fransa qüvvələrinin qəsəbəni azad etmə cəhdi uğursuz olmuş, nəticədə qəsəbə SSRİ-in yeni Gürcüstan SSR-ə qoşulmuşdur
Bolşevik rəhbəri Vladimir Lenin 1919-cu ildə qəsəbədə "fəhlə kurortu" yaradan bir fərman imzalamışdır. Qəsəbə sovet vətəndaşları üçün məşhur bir bayram kurortu olmuşdur. İkinci dünya müharibəsi zamanı qəsəbə böyük bir hərbi xəstəxana və reabilitasiya mərkəzi olmuşdur. Müharibə bitdikdən sonra qəsəbədə hökumət tərəfindən idarə edilən sanatoriyalar tikilmişdir.
Post-sovet dövrü
1980-ci illərin sonlarında regionda yaşayan gürcülər və abxazlar arasındakı gərginlik böyümüşdür. abxaz seperatçılar və Gürcüstan hökuməti arasında müharibə olmuşdur. Müharibə Gürcüstan hökumətinin məğlubiyyəti ilə nəticələnmişdir. Gürcülərə qarşı olan etnik təmizləmədə yüz minlərlə etnik gürcülər Abxaziyadakı evlərindən qovulmuş və öldürülmüşdür.
Qardaş şəhərləri
|
Əhalisi
ndən əvvəl şəhərin əhalisi 26,900 nəfər idi.. 2003-cü ildə keçirilən əhali siyahıyaalmasına əsasən şəhərin əhalisi 10,717 nəfər idi. 2011-ci ildə keçirilən əhali siyahıyaalmasına əsasən şəhərin əhalisi 12,34 nəfər idi. Onların 6,531-i abxaz (52,8%), 2,355-i rus (19,0 %), 2,046-ı erməni (16,6%), 328-i gürcü (2,7%), 119-u yunan (1,0 %), 766-ı isə digər millətlərin nümayəndələri (6,1 %) idi.. 2012-ci ildə şəhərin əhalisi 12,248 nəfər idi. 2013-cü ildə şəhərin əhalisi 12,213 nəfər idi. 2014-cü ildə şəhərin əhalisi 12,213 nəfər idi. 2015-ci ildə şəhərin əhalisi 12,115 nəfər idi.
Qalereya
-
![image]()
SSRİ-nin poçt markası (1946) -
![image]()
dövründə zədələnən teatr -
![image]()
-
![image]()
Böyük Vətən müharibəsində həlak olanların xatirəsinə abidə -
![image]()
qarşısında iki futbolçu heykəli -
![image]()
"Medeya" heykəli -
![image]()
Dənizkənarı park
Qeydlər
- Bu yaşayış məntəqəsi mübahisəli ərazi olan Abxaziyada yerləşir. Ərazi Gürcüstanın de-yure Abxaziya Muxtar Respublikasında yerləşir, ancaq de-fakto Abxaziya Respublikası tərəfindən idarə olunur.
İstinadlar
- Laqivilava A. Абхазия в цифрах 2015: Управление государственной статистики Республики Абхазия. 300. Suxumi. 2016. səh. 22—27. 2022-09-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-01-03.
- Topçişvilli, Roland. (PDF). Tbilisi: Gürcüstan Milli Parlament Kitabxanası. 2005. 2012-03-10 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-01-03.
- Bondarev, N.D. (rus). Moskva: Bədən tərbiyəsi və idman. 1981. 2009-11-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-01-03.
- V.E., Kcarçiya. Аҧсны атопонимика. Suxumi. 2002. səh. 92.
- Paul C., Mörfi. The Wolves of Islam: Russia and the Faces of Chechen Terror. Brassey's. 2004. ISBN .
- Georgia/Abkhazia: Violations of the Laws of War and Russia’s Role in the Conflict. 7. Helsinki: Human Rights Watch. 1995. 2001-02-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-01-03.
- "Города Гагра и Владимир будут сотрудничать". Gagra District Administration. 14 may 2012. 15 yanvar 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 may 2012.
- Anatoliy Yamskov. (rus). CA & CC Press. 2017-12-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-01-03.
- "Перепись населения Абхазии 2011. Гагрский район" (rus). ethno-kavakaz. 2011. 2013-09-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-01-03.
Xarici keçidlər
![image]()
VikiSəyahətdə Qaqra haqqında səyahət məlumatları var.- Qaqrada veb-kamera 2010-05-19 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qaqra gurc გაგრა abx Gagra rus Ga gra Gurcustan Respublikasinin Abxaziya Muxtar Respublikasinin nde qismen taninmis Abxaziya Respublikasinin ve Qara denizin sahilinde yerlesen kurort seher SeherQaqragurc გაგრა abx Gagra rus Ga gra43 17 sm e 40 16 s u Olke GurcustanRegion Abxaziya Muxtar RespublikasiRayon Tarixi ve cografiyasiIlk melumat e e VI esrEvvelki adlari Triqlif Nitika AbaataIqlimi nemli subtropikSaat qursagi UTC 3 yayda UTC 4EhalisiEhalisi 12 115 nefer 2015 Milli terkibi Abxazlar ruslar ermeniler ukraynalilar yunanlarEtnoxronim QaqraliResmi dili Abxaz dili rus diliReqemsal identifikatorlarTelefon kodu 7 840Poct indeksi 6700 6799Digergagra biz rus Qaqra Vikianbarda elaqeli mediafayllar Seherin ehalisi 1989 cu ilde 26 636 nefer idi ancaq zamani ve sonrasi Abxaziyada gurculere qarsi olan etnik temizleme ve diger demoqrafik deyisiklikler sonra azalmisdir Qaqra eyniadli rayonun inzibati merkezidir Seher Abxaziyanin qerbinde yerlesir ve vasitesile Rusiyanin Krasnodar diyari ile serheddir EtimologiyaGurcu alimlerine esasen Qaqra adi svan dilinde qoz menasini veren Qakra sozunden gelir Sovet idman turizmi ustasi Bondareve esasen seherin adi yerli Qaqaa qebilesinden gelir Professor V Kcarciyaya esasen Qaqra abxaz dilinde sahilin sahibi demekdir Qaqra tarixi xeritelerde Kakara ve ya Kakkari olaraq adlandirilmisdir TarixiYasayis menteqesi ilk defe bir yunan koloniyasi ve qesebe olaraq Triqlif adiyla Kolxida kralligi daxilinde salinmisdir Qesebede hem yunanlar hem de kolxidalilar yasayirdi Eradan evvel I esrde Kolxida nin hakimiyyeti altina girmisdir Pont hokumeti seherin adini Nitika olaraq deyismisdir Cox vaxt kecmemis erazi Roma terefinden isgal olundu Qesebenin cografi movqeyi romalilarin orani mohkemlendirmesine gelib cixardi Qesebe tez tez Qotlar ve diger tayfalar terefinden hucuma meruz qalirdi Roma seherinin fethinden sonra dovletin varisi olan Bizans Imperiyasi qesebenin ve butun Kolxidanin sahibi oldu Qesebe orta esrlerde boyuk ticari bir yasayis menteqesi olmusdur Qaqra adi ilk defe italyan nin hal hazirda Venesiyadaki nde yerlesen ve 1308 ci ilde hazirladigi Qafqaz xeritesi nde gorunmusdur Osmanli ve Rusiya Imperiyasi dovru XVI esrde Qaqra ve Qerbi Gurcustanin qalan hissesi Osmanli Imperiyasi terefinden isgal olunmusdu Qerbli tacirler qesebeden uzaqlasdirilmis ve uzun muddet davam eden bir tenezzul dovrune girmisdir Qesebe ehalisinin ekseriyyeti daglara qacmisdir XVIII esrde qesebe kicik bir kende cevrilmisdi Qesebenin tenezzul dovru Rusiya imperiyasi Qafqazi isgal etmesinden sonra bitmisdir Qesebede yeni bir herbi xestexana tikilmisdir Qesebenin ehalisi ise hele de kicik idi Qesebede 336 kisi ve 280 qadin umumi olaraq 610 nefer yasayirdi Qesebe Rusiya Osmanli muharibesi boyuk ziyan gormusdur Muharibe bitdikden sonra qesebe terefinden kesf edilmis dir Regionun potensialini goren Pyotr burada birinci seviyyeli bir kurort ozu ucun ise bir saray tikdirmisdir Qesebeye tropik agaclar tutuqusulari ve meymunlari olan bir park salinmisdir Qesebe uzerinde aparilan bahali islere baxmayaraq kurort ilk vaxtlarda cox da ugurlu olmamisdir halbuki daha sonra coxlu sayda xarici turist celb etmisdir SSRI dovru 1905 ci il Rusiya inqilabi zamani gerceklesen yerli bir qiyam neticesinde qesebeni qisa omurlu Qaqra Respublikasini quran inqilabci bir hokumet edirdi Bu dovlet cox vaxt kecmeden meglub edilmis inqilabcilar ise hebs olunmusdur Birinci Dunya muharibesi Qaqra ucun bir felaket idi cunki muharibe neticesinde seherin en boyuk gelir menbeyi olan turizm mehv olmusdu 1917 ci il Rusiya inqilabi zamani bolsevikler qesebenin nezaretini ele almisdilar Rusiya vetendas muharibesi zamani Fransa quvvelerinin qesebeni azad etme cehdi ugursuz olmus neticede qesebe SSRI in yeni Gurcustan SSR e qosulmusdur Bolsevik rehberi Vladimir Lenin 1919 cu ilde qesebede fehle kurortu yaradan bir ferman imzalamisdir Qesebe sovet vetendaslari ucun meshur bir bayram kurortu olmusdur Ikinci dunya muharibesi zamani qesebe boyuk bir herbi xestexana ve reabilitasiya merkezi olmusdur Muharibe bitdikden sonra qesebede hokumet terefinden idare edilen sanatoriyalar tikilmisdir Post sovet dovru 1980 ci illerin sonlarinda regionda yasayan gurculer ve abxazlar arasindaki gerginlik boyumusdur abxaz seperatcilar ve Gurcustan hokumeti arasinda muharibe olmusdur Muharibe Gurcustan hokumetinin meglubiyyeti ile neticelenmisdir Gurculere qarsi olan etnik temizlemede yuz minlerle etnik gurculer Abxaziyadaki evlerinden qovulmus ve oldurulmusdur Qardas seherleri Rusiya Ehalisinden evvel seherin ehalisi 26 900 nefer idi 2003 cu ilde kecirilen ehali siyahiyaalmasina esasen seherin ehalisi 10 717 nefer idi 2011 ci ilde kecirilen ehali siyahiyaalmasina esasen seherin ehalisi 12 34 nefer idi Onlarin 6 531 i abxaz 52 8 2 355 i rus 19 0 2 046 i ermeni 16 6 328 i gurcu 2 7 119 u yunan 1 0 766 i ise diger milletlerin numayendeleri 6 1 idi 2012 ci ilde seherin ehalisi 12 248 nefer idi 2013 cu ilde seherin ehalisi 12 213 nefer idi 2014 cu ilde seherin ehalisi 12 213 nefer idi 2015 ci ilde seherin ehalisi 12 115 nefer idi QalereyaSSRI nin poct markasi 1946 dovrunde zedelenen teatr Sefaet kilsesi Boyuk Veten muharibesinde helak olanlarin xatiresine abide qarsisinda iki futbolcu heykeli Medeya heykeli Denizkenari parkQeydlerBu yasayis menteqesi mubahiseli erazi olan Abxaziyada yerlesir Erazi Gurcustanin de yure Abxaziya Muxtar Respublikasinda yerlesir ancaq de fakto Abxaziya Respublikasi terefinden idare olunur IstinadlarLaqivilava A Abhaziya v cifrah 2015 Upravlenie gosudarstvennoj statistiki Respubliki Abhaziya 300 Suxumi 2016 seh 22 27 2022 09 22 tarixinde Istifade tarixi 2018 01 03 Topcisvilli Roland PDF Tbilisi Gurcustan Milli Parlament Kitabxanasi 2005 2012 03 10 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 01 03 Bondarev N D rus Moskva Beden terbiyesi ve idman 1981 2009 11 22 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 01 03 V E Kcarciya Aҧsny atoponimika Suxumi 2002 seh 92 Paul C Morfi The Wolves of Islam Russia and the Faces of Chechen Terror Brassey s 2004 ISBN 1 57488 830 7 Georgia Abkhazia Violations of the Laws of War and Russia s Role in the Conflict 7 Helsinki Human Rights Watch 1995 2001 02 20 tarixinde Istifade tarixi 2018 01 03 Goroda Gagra i Vladimir budut sotrudnichat Gagra District Administration 14 may 2012 15 yanvar 2013 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 28 may 2012 Anatoliy Yamskov rus CA amp CC Press 2017 12 22 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 01 03 Perepis naseleniya Abhazii 2011 Gagrskij rajon rus ethno kavakaz 2011 2013 09 29 tarixinde Istifade tarixi 2018 01 03 Xarici kecidlerVikianbarda Qaqra ile elaqeli mediafayllar var VikiSeyahetde Qaqra haqqinda seyahet melumatlari var Qaqrada veb kamera 2010 05 19 at the Wayback Machine