Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Məsud Əhməd oğlu Mahmudov (3 may 1951, Boladı, Lənkəran rayonu) — türkoloq, ümumi dilçi, filologiya elmləri doktoru, professor.
| Məsud Mahmudov | |
|---|---|
| Məsud Əhməd oğlu Mahmudov | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Boladı, Lənkəran rayonu, Azərbaycan SSR, SSRİ |
| Vətəndaşlığı |  SSRİ→ Azərbaycan |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
| Elm sahələri | türk dilləri, dil nəzəriyyəsi, kompüter dilçiliyi |
| Elmi dərəcəsi | filologiya elmləri doktoru |
| Elmi adı | professor |
| İş yeri | AMEA Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu |
| Təhsili | Azərbaycan Dövlət Universiteti |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Məsud Mahmudov 1951-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Lənkəran rayonunun Boladı kəndində, müəllim ailəsində anadan olub. Bakı Maliyyə-Kredit texnikumunun “Tezişləyən riyaziyyat maşınlarının proqramlaşdırılması” fakültəsini bitirib. Macarıstanda hərbi xidmətdə olub. Azərbaycan Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirib (1976). Azərbaycan Pedaqoji Xarici Dillər İnstitutu yanında ikillik ingilis dili kursunu əla qiymətlərlə bitirib (1978).
Leninqrad Dövlət Pedaqoji İnstitutunda professor R.Q.Piotrovskinin rəhbərlik etdiyi “Инженерная лингвистика» labaratoriyasında elmi təcrübə keçib. Eyni zamanda Leninqrad (Sankt-Peterburq) Dövlət Universiteti “Математическая лингвистика» kafedrasının aspirantı olub, “Struktur, tətbiqi və riyazi dilçilik”, “Türk dilləri” ixtisasları üzrə namizədlik, “Türk dilləri” və “Dil nəzəriyyəsi” ixtisasları üzrə doktorluq dissertasiyaları müdafiə edib. “Türk dilləri” ixtisası üzrə baş elmi işçi diplomu alıb (1991). “Dil nəzəriyyəsi” ixtisası üzrə professor elmi adı alıb (2005).
Dilçilik üzrə Respublika Əlaqələndirmə Şurasının sədr müavini, Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının filologiya elmləri üzrə ekspert şurasının sədri vəzifələrində çalışmış, Azərbaycan və Qazaxıstan dil komissiyalarının üzvü olmuşdur. 1976-cı ildən Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunda işləyir. 1985-1988-ci illərdə İnstitutun elmi katibi, 1988-ci ildən 2013-cü ilə kimi isə elmi işlər üzrə direktor müavini və eyni zamanda ictimai əsaslarla Nəzəri və tətbiqi dilçilik şöbəsinin müdiri vəzifələrini aparmışdır. Hazırda həmin İnstitutun kompüter dilçiliyi şöbəsinin baş elmi işçisidir. 20 monoqrafiya və kitabın, 100-dən çox məqalə və tezisin müəllifidir.Alma-Ata, Ankara, Bakı, Kişinyov, Leninqrad (indiki Sankt-Peterburq), Mahaçqala, Minsk, Moskva, Takestan, Tallin, Tbilisi, Türkestan, Çimkənd, Simferopol, Astana şəhərlərində keçirilmiş nüfuzlu elmi məclislərdə Azərbaycanı təmsil edib. Ailəlidir, iki oğlu, bir qızı var.
Elmi yaradıcılığı
Formal təhlil sistemlərinin qurulmasının nəzəri və təcrübi problemləri, maşın tərcüməsi, avtomatik maşın lüğətlərinin, müxtəlif tipli statsitik lüğətlərin (tezlik, əks və s.) tərtibi sahəsində respublikamızda və onun hüdudlarından kənarda tanınmış mütəxəssisdir. “Kitabi-Dədə Qorqud”un və Məhəmməd Füzulinin əsərlərinin statistik cəhətdən öyrənilməsi sahəsində dəyərli araşdırmaların müəllifidir. Onun həmmüəllifi olduğu “Bitişik, yoxsa ayrı?” sorğu kitabı və “Azərbaycanca-rusca, rusca-azərbaycanca lüğət” “Azərnəşr” tərəfindən çox böyük tirajlarla (50 min və 70 min) nəşr olunmasına baxmayaraq, sonralar da bir neçə dəfə çap olunmuşdur. Həmtərtibçisi olduğu “Rumınca-azərbaycanca-azərbaycanca-rumınca lüğət” Azərbaycan və Rumıniya arasında dostluq əlaqələrinin möhkəmlənməsinə və inkişafına xidmət edən bir kitab kimi ictimaiyyət tərəfindən rəğbətlə qarşılanmışdır.
1999-cu ildə çapdan çıxmış “Heydər Əliyev dil haqqında və Heydər Əliyevin dili” monoqrafiyası elmi ictimaiyyətin dərin rəğbətini qazanmışdır. Nəzəri dilçiliyin bir çox aktual problemlərinə və dilçiliyin müxtəlif sahələrinə aid dəyərli elmi əsərlərin müəllifidir. Əsərlərinə xarici ölkə alimləri tərəfindən istinadlar edilir.
2002-ci ildə çapdan çıxmış “Mətnin formal təhlili sistemi” kitabı informatika, dil nəzəriyyəsi, maşın tərcüməsi və süni intellekt problemləri ilə məşğul olan mütəxəssislər tərəfindən yüksək qiymətləndirilmiş və maşın tərcüməsi sistemlərində uğurla tətbiq olunmaqdadır. Onun tərtibçisi olduğu “Azərbaycan dilinin tezlik lüğəti” üçcildliyinin I cildi (söz kökləri) çapdan çıxmış və qalan iki cildin çapı gözlənilir. “Azərbaycan dilinin tezlik lüğəti”ni Azərbaycan dilçilik elminə sanballı töhfə kimi səciyyələndirmək olar.
“Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti” və “Azərbaycan dilinin əks əlifba lüğəti” kitablarının elektron variantının hazırlanması və internetdə yerləşdirilməsini də (Ə. Fətullayevlə birlikdə) onun uğurlu işlərindən hesab etmək olar.
İnternetdə geniş istifadə olunan “Poliqlot”lüğətlər kompleksinin və “Dilmanc” maşın tərcüməsi sisteminin yaradılmasında yaxından iştirak etmişdir. Onun rəhbərliyi ilə "" və "" portalları hazırlanmışdır. 30-a yaxın elmlər namizədi və 8 elmlər doktoru yetişdirmişdir. Hazırda bir çox aspirant və dissertantlara elmi rəhbərlik sahəsində səmərəli fəaliyyətini davam etdirməkdədir.
Əsərləri
- Elektron hesablayıcı maşınlar dilçilikdə (V.Pineslə birlikdə). Bakı: AZETETMİ, 1977. 32 s.
- Bitişik, yoxsa ayrı? (sorğu lüğəti L.Kərimov və C.Rəhmanovla birlikdə). Bakı: Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı, 1987. 256 s.
- Azərbaycanca-rusca, rusca-azərbaycanca lüğət (L.Kərimovla birlikdə). Bakı: Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı, 1991. 312 s.
- Система автоматической переработки тюркского текста на лексико-морфологическом уровне. Баку: «Элм», 1991. 144 c.
- «Kitabi-Dədə Qorqud» dastanlarının statistik təhlili (K.Vəliyeva, V.Pines, C.Rəhmanov, V.Sultanovla birlikdə). Bakı: «Siyasət», 1997. 78 s.
- Heydər Əliyev dil haqqında və Heydər Əliyevin dili (A.Axundov və M.Məmmədovla birlikdə). Bakı: «Elm», 1999. 168 s.
- Kitabi-Dədə Qorqud»un statistik təhlili (ilkin nəticələr) (K.Vəliyeva, V.Pines, C.Rəhmanov, V.Sultanovla birlikdə). Bakı: «Elm», 1999. 248 s.
- Mənim doğma İnstitutum, mənim əziz həmkarlarım. Bakı:"Nurlan", 2001, 111 s.
- Azərbaycanca-rusca, rusca-azərbaycanca lüğət (təkrar nəşr – L.Kərimovla birlikdə). Bakı: Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı, 2001. 15 ç. v.
- Mətnin forma təhlili sistemi. Bakı: «Elm», 2002. 242 s.
- Azərbaycanca-rusca, rusca-azərbaycanca lüğət (təkrar nəşr – L.Kərimovla birlikdə). Bakı: Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı, 2002. 15 ç. v.
- Bitişik, yoxsa ayrı? (sorğu lüğəti, ikinci, artırılmış və təkmilləşdirilmiş nəşr - L.Kərimli və C.Rəh¬manovla birlikdə). Bakı: Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı, 2002. 280 s.
- Rumınca-azərbaycanca, azərbaycanca-rumınca lüğət (10 min söz – V.Qərənfillə birlikdə). Buxarest: «Paedia», 2004. 248 s.
- Azərbaycan qəzet dilinin tezlik lüğəti (K.Vəliyeva və V.Pineslə birlikdə). Bakı: «Nurlan», 2004. 264 s.
- Azərbaycan dilinin əks əlifba lüğəti (Ə.Fətullayevlə birlikdə). Bakı: «Nurlan», 2004. 524 s.
- Məhəmməd Füzulinin nəzm əsərlərinin əlifba-tezlik sözlüyü (K.Vəliyeva, C.Rəhmanov, V.Sultanovla birlikdə). Bakı: «Elm», 2004. 548 s.
- Azərbaycanca-rusca, rusca-azərbaycanca lüğət (təkrar nəşr – L.Kərimovla birlikdə). Bakı: Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı, 2004. 176 s.
- Professor Əbülfəz Rəcəbli fenomeni və ya öz oduna əriyən şam. Bakı: «Nurlan», 2007. 34 s.
- Azərbaycan dilinin tezlik lüğəti (söz kökləri), I cild (kollektiv). Bakı: «Elm», 2010. 464 s.
- Azərbaycanca-rusca, rusca-azərbaycanca lüğət (təkrar nəşr – L.Kərimovla birlikdə). Bakı: Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı, 2007. 176 s.
- Azərbaycanca-rusca, rusca-azərbaycanca lüğət (təkrar nəşr – L.Kərimovla birlikdə). Bakı: Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı, 2011. 176 s.
- Kompüter dilçiliyi. – Bakı: “Elm və təhsil” nəşriyyatı, 2013. 356 s.
- Türk dillərinin milli korpusları.- Bakı: "Elm və təhsil" nəşriyyatı, 2018, 392 s.
- Heydər Əliyev - Azərbaycan dili və azərbaycançılıq( A. Axundov, M. Məmmədov, N. Məmmədli ilə birlikdə), Bakı, " Elm və təhsil", 2023, 256 s.
İstinadlar
- "Məsud Mahmudov" (az.). Narod.ru. 2018-05-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-05-23.
- "Azərbaycanlı türkoloq". azerbaycandilli.az. 2018-06-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-05-23.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Mesud Ehmed oglu Mahmudov 3 may 1951 Boladi Lenkeran rayonu turkoloq umumi dilci filologiya elmleri doktoru professor Mesud MahmudovMesud Ehmed oglu MahmudovDogum tarixi 3 may 1951 73 yas Dogum yeri Boladi Lenkeran rayonu Azerbaycan SSR SSRIVetendasligi SSRI AzerbaycanMilliyyeti azerbaycanliElm saheleri turk dilleri dil nezeriyyesi komputer dilciliyiElmi derecesi filologiya elmleri doktoruElmi adi professorIs yeri AMEA Nesimi adina Dilcilik InstitutuTehsili Azerbaycan Dovlet Universiteti Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMesud Mahmudov 1951 ci ilde Azerbaycan Respublikasinin Lenkeran rayonunun Boladi kendinde muellim ailesinde anadan olub Baki Maliyye Kredit texnikumunun Tezisleyen riyaziyyat masinlarinin proqramlasdirilmasi fakultesini bitirib Macaristanda herbi xidmetde olub Azerbaycan Dovlet Universitetinin filologiya fakultesini ferqlenme diplomu ile bitirib 1976 Azerbaycan Pedaqoji Xarici Diller Institutu yaninda ikillik ingilis dili kursunu ela qiymetlerle bitirib 1978 Leninqrad Dovlet Pedaqoji Institutunda professor R Q Piotrovskinin rehberlik etdiyi Inzhenernaya lingvistika labaratoriyasinda elmi tecrube kecib Eyni zamanda Leninqrad Sankt Peterburq Dovlet Universiteti Matematicheskaya lingvistika kafedrasinin aspiranti olub Struktur tetbiqi ve riyazi dilcilik Turk dilleri ixtisaslari uzre namizedlik Turk dilleri ve Dil nezeriyyesi ixtisaslari uzre doktorluq dissertasiyalari mudafie edib Turk dilleri ixtisasi uzre bas elmi isci diplomu alib 1991 Dil nezeriyyesi ixtisasi uzre professor elmi adi alib 2005 Dilcilik uzre Respublika Elaqelendirme Surasinin sedr muavini Azerbaycan Respublikasi Prezidenti yaninda Ali Attestasiya Komissiyasinin filologiya elmleri uzre ekspert surasinin sedri vezifelerinde calismis Azerbaycan ve Qazaxistan dil komissiyalarinin uzvu olmusdur 1976 ci ilden Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi Nesimi adina Dilcilik Institutunda isleyir 1985 1988 ci illerde Institutun elmi katibi 1988 ci ilden 2013 cu ile kimi ise elmi isler uzre direktor muavini ve eyni zamanda ictimai esaslarla Nezeri ve tetbiqi dilcilik sobesinin mudiri vezifelerini aparmisdir Hazirda hemin Institutun komputer dilciliyi sobesinin bas elmi iscisidir 20 monoqrafiya ve kitabin 100 den cox meqale ve tezisin muellifidir Alma Ata Ankara Baki Kisinyov Leninqrad indiki Sankt Peterburq Mahacqala Minsk Moskva Takestan Tallin Tbilisi Turkestan Cimkend Simferopol Astana seherlerinde kecirilmis nufuzlu elmi meclislerde Azerbaycani temsil edib Ailelidir iki oglu bir qizi var Elmi yaradiciligiFormal tehlil sistemlerinin qurulmasinin nezeri ve tecrubi problemleri masin tercumesi avtomatik masin lugetlerinin muxtelif tipli statsitik lugetlerin tezlik eks ve s tertibi sahesinde respublikamizda ve onun hududlarindan kenarda taninmis mutexessisdir Kitabi Dede Qorqud un ve Mehemmed Fuzulinin eserlerinin statistik cehetden oyrenilmesi sahesinde deyerli arasdirmalarin muellifidir Onun hemmuellifi oldugu Bitisik yoxsa ayri sorgu kitabi ve Azerbaycanca rusca rusca azerbaycanca luget Azernesr terefinden cox boyuk tirajlarla 50 min ve 70 min nesr olunmasina baxmayaraq sonralar da bir nece defe cap olunmusdur Hemtertibcisi oldugu Ruminca azerbaycanca azerbaycanca ruminca luget Azerbaycan ve Ruminiya arasinda dostluq elaqelerinin mohkemlenmesine ve inkisafina xidmet eden bir kitab kimi ictimaiyyet terefinden regbetle qarsilanmisdir 1999 cu ilde capdan cixmis Heyder Eliyev dil haqqinda ve Heyder Eliyevin dili monoqrafiyasi elmi ictimaiyyetin derin regbetini qazanmisdir Nezeri dilciliyin bir cox aktual problemlerine ve dilciliyin muxtelif sahelerine aid deyerli elmi eserlerin muellifidir Eserlerine xarici olke alimleri terefinden istinadlar edilir 2002 ci ilde capdan cixmis Metnin formal tehlili sistemi kitabi informatika dil nezeriyyesi masin tercumesi ve suni intellekt problemleri ile mesgul olan mutexessisler terefinden yuksek qiymetlendirilmis ve masin tercumesi sistemlerinde ugurla tetbiq olunmaqdadir Onun tertibcisi oldugu Azerbaycan dilinin tezlik lugeti uccildliyinin I cildi soz kokleri capdan cixmis ve qalan iki cildin capi gozlenilir Azerbaycan dilinin tezlik lugeti ni Azerbaycan dilcilik elmine sanballi tohfe kimi seciyyelendirmek olar Azerbaycan dilinin orfoqrafiya lugeti ve Azerbaycan dilinin eks elifba lugeti kitablarinin elektron variantinin hazirlanmasi ve internetde yerlesdirilmesini de E Fetullayevle birlikde onun ugurlu islerinden hesab etmek olar Internetde genis istifade olunan Poliqlot lugetler kompleksinin ve Dilmanc masin tercumesi sisteminin yaradilmasinda yaxindan istirak etmisdir Onun rehberliyi ile ve portallari hazirlanmisdir 30 a yaxin elmler namizedi ve 8 elmler doktoru yetisdirmisdir Hazirda bir cox aspirant ve dissertantlara elmi rehberlik sahesinde semereli fealiyyetini davam etdirmekdedir EserleriElektron hesablayici masinlar dilcilikde V Pinesle birlikde Baki AZETETMI 1977 32 s Bitisik yoxsa ayri sorgu lugeti L Kerimov ve C Rehmanovla birlikde Baki Azerbaycan Dovlet Nesriyyati 1987 256 s Azerbaycanca rusca rusca azerbaycanca luget L Kerimovla birlikde Baki Azerbaycan Dovlet Nesriyyati 1991 312 s Sistema avtomaticheskoj pererabotki tyurkskogo teksta na leksiko morfologicheskom urovne Baku Elm 1991 144 c Kitabi Dede Qorqud dastanlarinin statistik tehlili K Veliyeva V Pines C Rehmanov V Sultanovla birlikde Baki Siyaset 1997 78 s Heyder Eliyev dil haqqinda ve Heyder Eliyevin dili A Axundov ve M Memmedovla birlikde Baki Elm 1999 168 s Kitabi Dede Qorqud un statistik tehlili ilkin neticeler K Veliyeva V Pines C Rehmanov V Sultanovla birlikde Baki Elm 1999 248 s Menim dogma Institutum menim eziz hemkarlarim Baki Nurlan 2001 111 s Azerbaycanca rusca rusca azerbaycanca luget tekrar nesr L Kerimovla birlikde Baki Azerbaycan Dovlet Nesriyyati 2001 15 c v Metnin forma tehlili sistemi Baki Elm 2002 242 s Azerbaycanca rusca rusca azerbaycanca luget tekrar nesr L Kerimovla birlikde Baki Azerbaycan Dovlet Nesriyyati 2002 15 c v Bitisik yoxsa ayri sorgu lugeti ikinci artirilmis ve tekmillesdirilmis nesr L Kerimli ve C Reh manovla birlikde Baki Azerbaycan Dovlet Nesriyyati 2002 280 s Ruminca azerbaycanca azerbaycanca ruminca luget 10 min soz V Qerenfille birlikde Buxarest Paedia 2004 248 s Azerbaycan qezet dilinin tezlik lugeti K Veliyeva ve V Pinesle birlikde Baki Nurlan 2004 264 s Azerbaycan dilinin eks elifba lugeti E Fetullayevle birlikde Baki Nurlan 2004 524 s Mehemmed Fuzulinin nezm eserlerinin elifba tezlik sozluyu K Veliyeva C Rehmanov V Sultanovla birlikde Baki Elm 2004 548 s Azerbaycanca rusca rusca azerbaycanca luget tekrar nesr L Kerimovla birlikde Baki Azerbaycan Dovlet Nesriyyati 2004 176 s Professor Ebulfez Recebli fenomeni ve ya oz oduna eriyen sam Baki Nurlan 2007 34 s Azerbaycan dilinin tezlik lugeti soz kokleri I cild kollektiv Baki Elm 2010 464 s Azerbaycanca rusca rusca azerbaycanca luget tekrar nesr L Kerimovla birlikde Baki Azerbaycan Dovlet Nesriyyati 2007 176 s Azerbaycanca rusca rusca azerbaycanca luget tekrar nesr L Kerimovla birlikde Baki Azerbaycan Dovlet Nesriyyati 2011 176 s Komputer dilciliyi Baki Elm ve tehsil nesriyyati 2013 356 s Turk dillerinin milli korpuslari Baki Elm ve tehsil nesriyyati 2018 392 s Heyder Eliyev Azerbaycan dili ve azerbaycanciliq A Axundov M Memmedov N Memmedli ile birlikde Baki Elm ve tehsil 2023 256 s Istinadlar Mesud Mahmudov az Narod ru 2018 05 23 tarixinde Istifade tarixi 2018 05 23 Azerbaycanli turkoloq azerbaycandilli az 2018 06 04 tarixinde Istifade tarixi 2018 05 23 Xarici kecidlerVikianbarda Mesud Mahmudov ile elaqeli mediafayllar var