Mirzə Cabbar Mirzə Abbas oğlu Məmmədzadə (20 yanvar 1882, İrəvan, İrəvan qəzası, İrəvan quberniyası, Rusiya imperiyası – 3 yanvar 1938, Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ) — Azərbaycan maarifçisi, pedaqoq, pedaqoji elmlər doktoru, professor (1937). Ermənistan Cümhuriyyəti Parlamentinin I çağırış deputatı olmuşdur. Mirzə Abbas Məhəmmədzadənin oğlu, Cəlal Məmmədovun atasıdır.
Mirzə Cabbar Məmmədzadə | |
---|---|
Ermənistan Cümhuriyyəti Parlamentinin I çağırış deputatı | |
1 avqust 1918 – 4 iyun 1919 | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 20 yanvar 1882 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 3 yanvar 1938 (55 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | siyasi repressiya |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | pedaqoq, universitet müəllimi[d] |
Uşağı | Cəlal Məmmədov |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Mirzə Cabbar Məmmədzadə 1882-ci ilin yanvar ayının 20-də İrəvan şəhərində, camaat arasında "fars Abbas" ləqəbi ilə məşhur olan xalq müəllimi Mirzə Abbasın ailəsində dünyaya gəlmişdir. Əvvəl ev təhsili almış, sonra isə İrəvan Müəllimlər Seminariyasında oxumuşdur. Həmin seminariyada 1898-ci ildə İrəvanda ilk rus-tatar məktəbinin açılmasında rolu olan Axund Məmmədbağır Qazızadə ona dərs demişdir. Mirzə Cabbar 1902-ci ildə seminariyanı bitirəndən sonra həmin seminariyaya ekstern imtahan verir və müəllimlik şəhadətnaməsini alır. O, 1902-ci ilin sentyabrından Nehrəm məktəbində müəllim işləyib. 1903-cü ildə Qəmərli məktəbinə, 1904-cü ildə İmanşalı məktəbinə dərs deməyə gedib. 1905-ci ildən 1906-cı ilin 1 sentyabrına kimi Qəmərli məktəbinin nəzarətçisi olub.
19 yanvar 1913-cü ilə qədər İrəvan Müəllimlər Seminariyasında Azərbaycan dili müəllimi işləmişdir. Bəzi mənbələrə görə isə 1910-1918-ci illərdə seminariyada müəllim işləmişdir.
1906-cı il sentyabr 1-də İbadulla bəy Muğanlinskinin İrəvanda açdığı şəxsi hazırlıq məktəbinə rus dili və riyaziyyat müəllimi kimi dəvət edilib.Birinci Dünya Müharibəsi dövründə Rusiya hökuməti İrəvan seminariyasını sərhəd şəhəri olan İrəvandan Armavirə köçürür. Mirzə Cabbar Məmmədzadə də 2 fevral 1915-ci ildən 1916-cı ilin mayına kimi burada dərs deyib. Bu illərə qədər onun tərtib etdiyi üç kitab nəşr olunur: "Türki-Azərbaycan dilinin xod amuz kitabı" (İrəvan, 1913), "Azərbaycan türklərinin rusca oxumaq, yazmaq və danışmaq öyrənməsi üçün müfid bir düstürüləməldir" (İrəvan, 1913), "Samouçitel russkoqo yazıka dlya persiyan" (Tiflis, 1917).
Mirzə Cabbar Məmmədzadə 1918-ci ildə daşnaklar hakimiyyətə gəldikdən sonra İrəvan gimnaziyası və müəllimlər seminariyası bağlandığına görə ailəsi ilə birgə Naxçıvana köçür. Buradakı ali ibtidai məktəbdə rus, türk və Azərbaycan dillərindən dərs deyir. Bundan başqa Naxçıvanın daşnaklardan müdafiəsində də iştirak edir.
1920-ci ildə Ermənistan bolşeviklər tərəfindən işğal edildikdən sonra Mirzə Cabbar İrəvana qayıdır. Həmin ilin axırında ailəsi ilə İrəvandan Bakıya köçərək burada Azərbaycan Dövlət Universitetində, Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunda, Azərbaycan Kooperativ İnstitutda pedaqoji fəaliyyətini davam etdirib. Şeirlər yazmaqla yanaşı, dilçiliklə bağlı araşdırmalar aparmış, "Azərbaycan dilinin tədrisi metodikası" adlı bir vəsait də yazmışdır. 1920-ci illərdə tək və müştərək Azərbaycan və rus dillərində ibtidai və orta məktəblər üçün iyirmiyədək dərsliyin tərtibçi-müəllifi olub. Azərbaycan Kooperativ İnstitutunda kafedra müdiri, dosent vəzifəsinə seçilir. 1935-ci ildə dil və ədəbiyyat üzrə elmlər namizədi və professor, 1937-ci ildə isə elmlər doktoru adına layiq görülür. O, Əsəd Şeyxzadə, Maqsud Məmmədov, akademiklər Mustafa Topçubaşov, Heydər Hüseynov, professor Əziz Əliyev və digər görkəmli şəxsiyyətlərin müəllimi olub.
1937-ci ilin oktyabr ayında özü və ailə üzvləri həbs olunub. 12493 nömrəli istintaq işi üzrə ittiham edilərək güllələnib. Həyat yoldaşı və qızı isə sürgün edilib. 1957-ci ildə günahsızlığı sübut edildikdən sonra bəraət qazanıb.
Ailəsi
Atası Mirzə Abbas Məhəmmədzadə Naxçıvan və İrəvanın ictimai-siyasi, mədəni və ədəbi mühitində tanınan ziyalılardan biri olub. İrəvanda pansionda, həm də gimnaziyada fars dilindən dərs deyib. Onun farsca "Güldəstə" və ya "Bədrəqətül-ətfal" ("Balalara hədiyyə") dərsliyi 1911-ci ildə Bakıda Orucov qardaşlarının mətbəəsində, 1913-cü ildə isə İrəvanda "Budaqov" mətbəəsində nəşr olunmuşdur. Kitabın üstündə "İrəvanda satış üçün" sözləri yazılmışdır. Mirzə Abbas Məhəmmədzadə Sədinin və Caminin tərbiyəvi əhəmiyyət kəsb edən nəsihatamiz şeirlərindən istifadə etmişdir. Gözəl şair olan, "Razi" təxəsllüsü ilə şeirlər yazan Mirzə Abbas "Güldəstə" kitabında öz şeirlərində də bol-bol istifadə etmişdir. O, şeirlərində xalqı maarifə, elmə çağırır, maarifçilik ideyalarını təbliğ edir. 1913-cü ildə Mirzə Abbasın tərtib etdiyi "Samouçitel farsidskoqo yazıka dlya russkix" adlı kitab Bakıda Orucov qardaşlarının mətbəəsində nəşr edilir. Dərslik kimi uzun müddət istifadə olunmuş bu kitab həm də tərtibçinin rus dilini çox gözəl bildiyini təsdiq edir.
Oğlu Cəlal Məmmədov Azərbaycan Teleradio Dövlət Komitəsində sədr müavini, "Kommunist" qəzetində redaktor müavini vəzifələrində çalışıb. 1966-cı ildə "Azərbaycan" jurnalının baş redaktoru təyin edilmiş, 1975-ci ildən ömrünün sonunadək isə Kitab Ticarəti, Poliqrafiya və Nəşriyyat işləri üzrə Dövlət Komitəsi sədrinin birinci müavini vəzifəsində işləyib.
Əmisi oğlu Maqsud Məmmədov Azərbaycan Dövlət Universitetinin rektoru olmuş, Azərbaycan SSR xalq maarif komissarı, Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin katibi vəzifələrində çalışmışdır. 1937-ci ilin sentyabr ayında həbs edilərək güllələnmişdir.
Xatirəsi
Bakı şəhərinin Yasamal rayonunda Mirzə Cabbar Məmmədzadənin adı küçəyə verilib.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Tarverdiyeva, Kövsər. Məslək dostları. Bakı: Azərnəşr. 1992. səh. 3.
- Cəlal Allahverdiyev. "İctimai-pedaqoji fikir tarixinin görkəmli nümayəndəsi" (az.). 525-ci qəzet. 09.04.2022. 03.11.2022 tarixində . İstifadə tarixi: 03.11.2022.
- Аскер Зейналов. (PDF). Баку: Мютерджим. 2011. səh. 23. Archived from the original on 2019-08-19. İstifadə tarixi: 2022-11-04.
- Musa Quliyev. "Maarifçi və ictimai xadim Mirzə Cabbar Məhəmmədovun ömür yolu haqqında qeydlər" (az.). 525-ci qəzet. 10.01.20. 03.11.2022 tarixində . İstifadə tarixi: 03.11.2022.
- Ziyəddin Məhərrəmov. (PDF). Bakı: Nurlan nəşriyyatı. 2010. səh. 87. Archived from the original on 2021-05-15. İstifadə tarixi: 2022-11-03.
- Nazim Mustafa. "Наука и образование" (rus). iravan.preslib.az. 12.04.2021 tarixində . İstifadə tarixi: 04.11.2022.
- Samir Məhərrəmov. "İrəvan Müəllimlər Seminariyasının azərbaycanlı müəllimləri və onların tədris etdiyi fənlər" (az.). sdu.edu.az. 03.11.2022 tarixində . İstifadə tarixi: 03.11.2022.
- Fərrux Rüstəmov. İrəvan Müəllimlər Seminariyası və onun məzunları (PDF). Bakı: Elm və təhsil. 2022. səh. 135. ISBN .
- Аскер Зейналов. (PDF). Баку: Мютерджим. 2011. səh. 53. Archived from the original on 2019-08-19. İstifadə tarixi: 2022-11-04.
- Əsgər Zeynalov. İrəvan ziyalıları. Bakı: Oğuz eli. 1999. səh. 46.
- Аскер Зейналов. (PDF). Баку: Мютерджим. 2011. səh. 54. Archived from the original on 2019-08-19. İstifadə tarixi: 2022-11-04.
- Ziyəddin Məhərrəmov. (PDF). Bakı: Nurlan nəşriyyatı. 2010. səh. 87. Archived from the original on 2021-05-15. İstifadə tarixi: 2022-11-03.
- Cəmşid Cəmşidov. "Unudulmaz xatirələrin işığında..." (az.). Ədəbiyyat. 08.12.2018. December 10, 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 03.11.2022.
- Али Саидов. "Ровесник республики" (rus). kaspiy.az. 23.12.2018. 03.11.2022 tarixində . İstifadə tarixi: 03.11.2022.
- "Дело № 12493 - имена проходящих по делу" (rus). ourbaku.com. 31.07.2021 tarixində . İstifadə tarixi: 03.11.2022.
- Али Саидов. "«Большой человек» с голосом Левитана" (rus). atalar.ru. 16.12.2018. 20.05.2022 tarixində . İstifadə tarixi: 03.11.2022.
- Azərbaycan kitabı. Bakı. 1963. səh. 93.
- Əsgər Zeynalov. İrəvan ziyalıları. Bakı: Oğuz eli. 1999. səh. 44-45.
- Ziyəddin Məhərrəmov. (PDF). Bakı: Nurlan nəşriyyatı. 2010. səh. 86. Archived from the original on 2021-05-15. İstifadə tarixi: 2022-11-03.
- "Abbas Məhəmmədzadə" (az.). goyce.az. 26.01.2018. 03.11.2022 tarixində . İstifadə tarixi: 03.11.2022.
- Əsgər Zeynalov. İrəvan xanlığı... Gerçəkliyin aydınlığı. Lulu Enterprises Inc. 2016. səh. 72–75. ISBN .
- "Mənim küçəm" (az.). yasamal-ih.gov.az. 03.11.2022 tarixində . İstifadə tarixi: 03.11.2022.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mirze Cabbar Mirze Abbas oglu Memmedzade 20 yanvar 1882 Irevan Irevan qezasi Irevan quberniyasi Rusiya imperiyasi 3 yanvar 1938 Baki Azerbaycan SSR SSRI Azerbaycan maarifcisi pedaqoq pedaqoji elmler doktoru professor 1937 Ermenistan Cumhuriyyeti Parlamentinin I cagiris deputati olmusdur Mirze Abbas Mehemmedzadenin oglu Celal Memmedovun atasidir Mirze Cabbar MemmedzadeErmenistan Cumhuriyyeti Parlamentinin I cagiris deputati1 avqust 1918 4 iyun 1919Sexsi melumatlarDogum tarixi 20 yanvar 1882 1882 01 20 Dogum yeri Irevan Irevan qezasi Irevan quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 3 yanvar 1938 1938 01 03 55 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIVefat sebebi siyasi repressiyaTehsili Irevan Muellimler SeminariyasiFealiyyeti pedaqoq universitet muellimi d Usagi Celal Memmedov Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMirze Cabbar Memmedzade 1882 ci ilin yanvar ayinin 20 de Irevan seherinde camaat arasinda fars Abbas leqebi ile meshur olan xalq muellimi Mirze Abbasin ailesinde dunyaya gelmisdir Evvel ev tehsili almis sonra ise Irevan Muellimler Seminariyasinda oxumusdur Hemin seminariyada 1898 ci ilde Irevanda ilk rus tatar mektebinin acilmasinda rolu olan Axund Memmedbagir Qazizade ona ders demisdir Mirze Cabbar 1902 ci ilde seminariyani bitirenden sonra hemin seminariyaya ekstern imtahan verir ve muellimlik sehadetnamesini alir O 1902 ci ilin sentyabrindan Nehrem mektebinde muellim isleyib 1903 cu ilde Qemerli mektebine 1904 cu ilde Imansali mektebine ders demeye gedib 1905 ci ilden 1906 ci ilin 1 sentyabrina kimi Qemerli mektebinin nezaretcisi olub Irevan Muellimler Seminariyasinin XVIII buraxilisinda 1901 1902 asagida soldan 3 cu Mirze Cabbar Memmedzade 19 yanvar 1913 cu ile qeder Irevan Muellimler Seminariyasinda Azerbaycan dili muellimi islemisdir Bezi menbelere gore ise 1910 1918 ci illerde seminariyada muellim islemisdir 1906 ci il sentyabr 1 de Ibadulla bey Muganlinskinin Irevanda acdigi sexsi hazirliq mektebine rus dili ve riyaziyyat muellimi kimi devet edilib Birinci Dunya Muharibesi dovrunde Rusiya hokumeti Irevan seminariyasini serhed seheri olan Irevandan Armavire kocurur Mirze Cabbar Memmedzade de 2 fevral 1915 ci ilden 1916 ci ilin mayina kimi burada ders deyib Bu illere qeder onun tertib etdiyi uc kitab nesr olunur Turki Azerbaycan dilinin xod amuz kitabi Irevan 1913 Azerbaycan turklerinin rusca oxumaq yazmaq ve danismaq oyrenmesi ucun mufid bir dusturulemeldir Irevan 1913 Samoucitel russkoqo yazika dlya persiyan Tiflis 1917 Mirze Cabbar Memmedzade 1918 ci ilde dasnaklar hakimiyyete geldikden sonra Irevan gimnaziyasi ve muellimler seminariyasi baglandigina gore ailesi ile birge Naxcivana kocur Buradaki ali ibtidai mektebde rus turk ve Azerbaycan dillerinden ders deyir Bundan basqa Naxcivanin dasnaklardan mudafiesinde de istirak edir 1920 ci ilde Ermenistan bolsevikler terefinden isgal edildikden sonra Mirze Cabbar Irevana qayidir Hemin ilin axirinda ailesi ile Irevandan Bakiya kocerek burada Azerbaycan Dovlet Universitetinde Azerbaycan Pedaqoji Institutunda Azerbaycan Kooperativ Institutda pedaqoji fealiyyetini davam etdirib Seirler yazmaqla yanasi dilcilikle bagli arasdirmalar aparmis Azerbaycan dilinin tedrisi metodikasi adli bir vesait de yazmisdir 1920 ci illerde tek ve musterek Azerbaycan ve rus dillerinde ibtidai ve orta mektebler ucun iyirmiyedek dersliyin tertibci muellifi olub Azerbaycan Kooperativ Institutunda kafedra mudiri dosent vezifesine secilir 1935 ci ilde dil ve edebiyyat uzre elmler namizedi ve professor 1937 ci ilde ise elmler doktoru adina layiq gorulur O Esed Seyxzade Maqsud Memmedov akademikler Mustafa Topcubasov Heyder Huseynov professor Eziz Eliyev ve diger gorkemli sexsiyyetlerin muellimi olub 1937 ci ilin oktyabr ayinda ozu ve aile uzvleri hebs olunub 12493 nomreli istintaq isi uzre ittiham edilerek gullelenib Heyat yoldasi ve qizi ise surgun edilib 1957 ci ilde gunahsizligi subut edildikden sonra beraet qazanib AilesiSagdan Mirze Cabbar Memmedzade atasi Mirze Abbas ve Ibadulla bey Muganlinski Irevan XX esrin evvelleri Atasi Mirze Abbas Mehemmedzade Naxcivan ve Irevanin ictimai siyasi medeni ve edebi muhitinde taninan ziyalilardan biri olub Irevanda pansionda hem de gimnaziyada fars dilinden ders deyib Onun farsca Guldeste ve ya Bedreqetul etfal Balalara hediyye dersliyi 1911 ci ilde Bakida Orucov qardaslarinin metbeesinde 1913 cu ilde ise Irevanda Budaqov metbeesinde nesr olunmusdur Kitabin ustunde Irevanda satis ucun sozleri yazilmisdir Mirze Abbas Mehemmedzade Sedinin ve Caminin terbiyevi ehemiyyet kesb eden nesihatamiz seirlerinden istifade etmisdir Gozel sair olan Razi texesllusu ile seirler yazan Mirze Abbas Guldeste kitabinda oz seirlerinde de bol bol istifade etmisdir O seirlerinde xalqi maarife elme cagirir maarifcilik ideyalarini teblig edir 1913 cu ilde Mirze Abbasin tertib etdiyi Samoucitel farsidskoqo yazika dlya russkix adli kitab Bakida Orucov qardaslarinin metbeesinde nesr edilir Derslik kimi uzun muddet istifade olunmus bu kitab hem de tertibcinin rus dilini cox gozel bildiyini tesdiq edir Oglu Celal Memmedov Azerbaycan Teleradio Dovlet Komitesinde sedr muavini Kommunist qezetinde redaktor muavini vezifelerinde calisib 1966 ci ilde Azerbaycan jurnalinin bas redaktoru teyin edilmis 1975 ci ilden omrunun sonunadek ise Kitab Ticareti Poliqrafiya ve Nesriyyat isleri uzre Dovlet Komitesi sedrinin birinci muavini vezifesinde isleyib Emisi oglu Maqsud Memmedov Azerbaycan Dovlet Universitetinin rektoru olmus Azerbaycan SSR xalq maarif komissari Azerbaycan Kommunist Partiyasi Merkezi Komitesinin katibi vezifelerinde calismisdir 1937 ci ilin sentyabr ayinda hebs edilerek gullelenmisdir XatiresiBaki seherinin Yasamal rayonunda Mirze Cabbar Memmedzadenin adi kuceye verilib Hemcinin baxEsed bey Agabababeyov Zulfuqar bey MakinskiIstinadlarTarverdiyeva Kovser Meslek dostlari Baki Azernesr 1992 seh 3 Celal Allahverdiyev Ictimai pedaqoji fikir tarixinin gorkemli numayendesi az 525 ci qezet 09 04 2022 03 11 2022 tarixinde Istifade tarixi 03 11 2022 Asker Zejnalov PDF Baku Myuterdzhim 2011 seh 23 Archived from the original on 2019 08 19 Istifade tarixi 2022 11 04 Musa Quliyev Maarifci ve ictimai xadim Mirze Cabbar Mehemmedovun omur yolu haqqinda qeydler az 525 ci qezet 10 01 20 03 11 2022 tarixinde Istifade tarixi 03 11 2022 Ziyeddin Meherremov PDF Baki Nurlan nesriyyati 2010 seh 87 Archived from the original on 2021 05 15 Istifade tarixi 2022 11 03 Nazim Mustafa Nauka i obrazovanie rus iravan preslib az 12 04 2021 tarixinde Istifade tarixi 04 11 2022 Samir Meherremov Irevan Muellimler Seminariyasinin azerbaycanli muellimleri ve onlarin tedris etdiyi fenler az sdu edu az 03 11 2022 tarixinde Istifade tarixi 03 11 2022 Ferrux Rustemov Irevan Muellimler Seminariyasi ve onun mezunlari PDF Baki Elm ve tehsil 2022 seh 135 ISBN 978 9952 5455 010 Asker Zejnalov PDF Baku Myuterdzhim 2011 seh 53 Archived from the original on 2019 08 19 Istifade tarixi 2022 11 04 Esger Zeynalov Irevan ziyalilari Baki Oguz eli 1999 seh 46 Asker Zejnalov PDF Baku Myuterdzhim 2011 seh 54 Archived from the original on 2019 08 19 Istifade tarixi 2022 11 04 Ziyeddin Meherremov PDF Baki Nurlan nesriyyati 2010 seh 87 Archived from the original on 2021 05 15 Istifade tarixi 2022 11 03 Cemsid Cemsidov Unudulmaz xatirelerin isiginda az Edebiyyat 08 12 2018 December 10 2018 tarixinde Istifade tarixi 03 11 2022 Ali Saidov Rovesnik respubliki rus kaspiy az 23 12 2018 03 11 2022 tarixinde Istifade tarixi 03 11 2022 Delo 12493 imena prohodyashih po delu rus ourbaku com 31 07 2021 tarixinde Istifade tarixi 03 11 2022 Ali Saidov Bolshoj chelovek s golosom Levitana rus atalar ru 16 12 2018 20 05 2022 tarixinde Istifade tarixi 03 11 2022 Azerbaycan kitabi Baki 1963 seh 93 Esger Zeynalov Irevan ziyalilari Baki Oguz eli 1999 seh 44 45 Ziyeddin Meherremov PDF Baki Nurlan nesriyyati 2010 seh 86 Archived from the original on 2021 05 15 Istifade tarixi 2022 11 03 Abbas Mehemmedzade az goyce az 26 01 2018 03 11 2022 tarixinde Istifade tarixi 03 11 2022 Esger Zeynalov Irevan xanligi Gercekliyin aydinligi Lulu Enterprises Inc 2016 seh 72 75 ISBN 978 1 329 95408 3 Menim kucem az yasamal ih gov az 03 11 2022 tarixinde Istifade tarixi 03 11 2022