Metabolik xəstəliklər — maddələr mübadiləsinin (metabolizm) normal gedişatının pozulması ilə əlaqəli xəstəliklər qrupunun ümumi adı. Normal maddələr mübadiləsi katabolizm və anabolizm proseslərinin ahəngdar birləşməsindən qaynaqlanır.Metabolik xəstəliklərin səbəbləri irsi metabolik pozuntular, endokrin orqanların xəstəlikləri və ya metabolik əhəmiyyətli orqanların (məsələn, qaraciyər) fəaliyyətindəki digər pozuntular ola bilər, əksər hallarda müəyyən fermentlərin olmaması və ya onların çatışmazlığı ilə əlaqədardır.
Metabolik xəstəliklər | |
---|---|
XBT-10 | E70-E90 |
XBT-10-KM | E88.9, E70.E90 |
XBT-9-KM | 277.9, 277.8 |
MedlinePlus | 002438 |
eMedicine | emerg/768 |
MeSH | D008661 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Anadangəlmə metabolik xəstəliklər
Hal-hazırda anadangəlmə metabolik pozuntular xarakteri daşıyan xəstəliklərə piylənmə, podaqra, qəbizlik, şəkərli diabet, hiperlipoproteinemiya və bir çox başqaları daxildir. Məlumdur ki, getdikcə sayı artan çoxdan məlum olan xəstəliklər genetikdir.
Simptomları
Metabolik pozuntular zamanı baş verə biləcək bəzi simptomlara halsızlıq, kilo itkisi, sarılıq, qıcolma və s. daxildir. Metabolik xəstəliklərin simptomları metabolik pozuntunun növündən asılı olaraq dəyişiklidir. Simptomlar dörd kateqoriyaya bölünür: kəskin simptomlar, gec başlayan kəskin simptomlar, mütərəqqi ümumi simptomlar və davamlı simptomlar.
Səbəbləri
İrsi metabolik xəstəliklər qüsurlu bir gen ferment çatışmazlığı zamanı baş verir. Bir çox alt tipləri olan bu xəstəliklər anadangəlmə metabolik pozuntular kimi tanınır.Qaraciyər və ya mədəaltı vəzi düzgün işləmədikdə də metabolik xəstəliklər baş verə bilər.
Diaqnozu
Metabolik pozuntuların bir çoxu anadangəlmə müəyyən edilir. Əgər pozuntu erkən aşkarlanmazsa diaqnoz simptomlar görünəndən sonra da qoyula bilər. Genetik metabolik xəstəlikləri diaqnoz etmək üçün xüsusi qan və DNT analizləri aparılır.
İstinadlar
- Disease Ontology (ing.). 2016.
- Monarch Disease Ontology release 2018-06-29. 2018-06-29 2018.
- "Metabolic Disorders: MedlinePlus". www.nlm.nih.gov. 4 July 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 27 July 2015.
- Fernandes, John; Saudubray, Jean-Marie; Berghe, Georges van den. Inborn Metabolic Diseases: Diagnosis and Treatment. Springer Science & Business Media. 2013-03-14. səh. 4. ISBN . 2022-10-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-11-11.
- "Inherited Metabolic Disorders Overview: Overview, Clinical Features and Differential Diagnosis, Epidemiology and Statistics". 2018-08-09. 2022-10-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-11-11.
- Inborn errors of metabolism // MedlinePlus Medical Encyclopedia. 5 July 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 27 July 2015.
- "Newborn Screening". MedlinePlus. 5 July 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 27 July 2015.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Metabolik xestelikler maddeler mubadilesinin metabolizm normal gedisatinin pozulmasi ile elaqeli xestelikler qrupunun umumi adi Normal maddeler mubadilesi katabolizm ve anabolizm proseslerinin ahengdar birlesmesinden qaynaqlanir Metabolik xesteliklerin sebebleri irsi metabolik pozuntular endokrin orqanlarin xestelikleri ve ya metabolik ehemiyyetli orqanlarin meselen qaraciyer fealiyyetindeki diger pozuntular ola biler ekser hallarda mueyyen fermentlerin olmamasi ve ya onlarin catismazligi ile elaqedardir Metabolik xesteliklerXBT 10 E70 E90XBT 10 KM E88 9 E70 E90XBT 9 KM 277 9 277 8MedlinePlus 002438eMedicine emerg 768 MeSH D008661 Vikianbarda elaqeli mediafayllarAnadangelme metabolik xesteliklerHal hazirda anadangelme metabolik pozuntular xarakteri dasiyan xesteliklere piylenme podaqra qebizlik sekerli diabet hiperlipoproteinemiya ve bir cox basqalari daxildir Melumdur ki getdikce sayi artan coxdan melum olan xestelikler genetikdir SimptomlariMetabolik pozuntular zamani bas vere bilecek bezi simptomlara halsizliq kilo itkisi sariliq qicolma ve s daxildir Metabolik xesteliklerin simptomlari metabolik pozuntunun novunden asili olaraq deyisiklidir Simptomlar dord kateqoriyaya bolunur keskin simptomlar gec baslayan keskin simptomlar mutereqqi umumi simptomlar ve davamli simptomlar SebebleriIrsi metabolik xestelikler qusurlu bir gen ferment catismazligi zamani bas verir Bir cox alt tipleri olan bu xestelikler anadangelme metabolik pozuntular kimi taninir Qaraciyer ve ya medealti vezi duzgun islemedikde de metabolik xestelikler bas vere biler DiaqnozuBagirsaq mikrobiotasi Metabolik pozuntularin bir coxu anadangelme mueyyen edilir Eger pozuntu erken askarlanmazsa diaqnoz simptomlar gorunenden sonra da qoyula biler Genetik metabolik xestelikleri diaqnoz etmek ucun xususi qan ve DNT analizleri aparilir IstinadlarDisease Ontology ing 2016 Monarch Disease Ontology release 2018 06 29 2018 06 29 2018 Metabolic Disorders MedlinePlus www nlm nih gov 4 July 2016 tarixinde Istifade tarixi 27 July 2015 Fernandes John Saudubray Jean Marie Berghe Georges van den Inborn Metabolic Diseases Diagnosis and Treatment Springer Science amp Business Media 2013 03 14 seh 4 ISBN 9783662031476 2022 10 16 tarixinde Istifade tarixi 2022 11 11 Inherited Metabolic Disorders Overview Overview Clinical Features and Differential Diagnosis Epidemiology and Statistics 2018 08 09 2022 10 01 tarixinde Istifade tarixi 2022 11 11 Inborn errors of metabolism MedlinePlus Medical Encyclopedia 5 July 2016 tarixinde Istifade tarixi 27 July 2015 Newborn Screening MedlinePlus 5 July 2016 tarixinde Istifade tarixi 27 July 2015 Xarici kecidler