Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Meritokratiya — bilik və bacarıqlara əsaslanaraq həyata keçirilən bir idarə üsulu. Bu idarə üsulunda hakimiyyət şəxsi özəllikləri olan şəxslər arasında bərabər bölüşdürülür, ayrı-seçkilik yoxdur. Xüsusən cəmiyyətin idarə edilməsində istifadə olunan bu idarə üsulunda əsas məqsəd daha savadlı və bacarıqlı şəxslərin seçilməsidir.
| Dövlət idarəetmə formaları |
|---|
Etimologiyası
Meritokratiya ifadəsi ilk dəfə britaniyalı sosioloq Maykl Yanq tərəfindən 1950-ci illərdə özünün “Meritokratiyanın Yüksəlişi” (ing. The Rise of Meritocracy) əsərində istifadə olunmuşdur. Bu söz latınca meritum ilə yunanca kratein (yun. κρατεῖν) sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Meritokratiya dilimizə cəmiyyətdə dəyərlilərin, seçkinlərin güclü və nüfuslu olmasını müdafiə edən bir siyasi baxış kimi tərcümə olunur.
Tarixi
Alimlərin hesablamalarına görə ilkin inzibati meritokratiya nümunələri qədim Çinə gedib çıxır. Bu anlayış qədim Çində təxminən e.ə. VI əsrdə formalaşmağa başlayıb və həmin zaman görkəmli çinli filosof Konfutsi tərəfindən müdafiə edilmişdir. Qin və Han sülalələri öz hakimiyyətlərini qoruyub saxlamaq, ölkə ərazisində yaymaq üçün meritokratiya sistemini inkişaf etdirmişlər.
XVII əsr: Avropaya yayılması
Meritokratiya məvhumu XVII əsrdə Çindən Britaniyanın nəzarəti altında olan Hindistana, daha sonra isə Avropaya və ABŞ-yə yayılmışdır. Konfutsiçilər tərəfindən göndərilmiş mətnin tərcüməsi - meritokratiya anlayışı Qərbə çatmış və sonralar bundan Avropada hökm sürən qədim rejimə qarşı alternativ vasitə kimi istifadə olunmuşdur.
Müasir meritokratik dövlətlər
Sinqapur
Meritokratiya Sinqapurda daxili ictimai siyasətin formalaşmasında əsas prinsip kimi anlaşılır.
Ekvador
Ekvadorda isə Sinqapur hökumətinin texnixi məsləhəti ilə Ekvador Əmək Nazirliyinə bağlı olan Ekvador Meritokratiya İnstitutu fəaliyyət göstərir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Paul Kamolnick (2005). "The just meritocracy: IQ, class mobility, and American social policy". Greenwood Publishing Group. ss. s. 87.
- Boris Ford (1992). "The Cambridge cultural history of Britain". Cambridge University Press. ss. s. 34.
 | Siyasət ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
 | Hüquq ilə əlaqədar olan bu məqalə . Məqalə məzmununu zənginləşdirərək Vikipediyaya kömək edin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Meritokratiya bilik ve bacariqlara esaslanaraq heyata kecirilen bir idare usulu Bu idare usulunda hakimiyyet sexsi ozellikleri olan sexsler arasinda beraber bolusdurulur ayri seckilik yoxdur Xususen cemiyyetin idare edilmesinde istifade olunan bu idare usulunda esas meqsed daha savadli ve bacariqli sexslerin secilmesidir Dovlet idareetme formalariAristokratiyaDemokratiyaTeqlidci demokratiya Liberal demokratiya Numayendeli demokratiya Burjua demokratiyasi Despotizm Cemahiriyye DiarxiyaDiktaturaHerbi diktatura Fasist diktaturasi Kleptokratiya Korporatokratiya MeritokratiyaMonarxiyaMutleq monarxiya Uzurpasiya Konstitusiyali monarxiya Netokratiya Birpartiyali sistem Oliqarxiya Oxlokratiya PlutokratiyaRespublikaParlament respublikasi Prezident respublikasi Teokratiya Texnokratiya TiraniyaredakteEtimologiyasiMeritokratiya ifadesi ilk defe britaniyali sosioloq Maykl Yanq terefinden 1950 ci illerde ozunun Meritokratiyanin Yukselisi ing The Rise of Meritocracy eserinde istifade olunmusdur Bu soz latinca meritum ile yunanca kratein yun krateῖn sozlerinin birlesmesinden emele gelmisdir Meritokratiya dilimize cemiyyetde deyerlilerin seckinlerin guclu ve nufuslu olmasini mudafie eden bir siyasi baxis kimi tercume olunur TarixiAlimlerin hesablamalarina gore ilkin inzibati meritokratiya numuneleri qedim Cine gedib cixir Bu anlayis qedim Cinde texminen e e VI esrde formalasmaga baslayib ve hemin zaman gorkemli cinli filosof Konfutsi terefinden mudafie edilmisdir Qin ve Han sulaleleri oz hakimiyyetlerini qoruyub saxlamaq olke erazisinde yaymaq ucun meritokratiya sistemini inkisaf etdirmisler XVII esr Avropaya yayilmasiMeritokratiya mevhumu XVII esrde Cinden Britaniyanin nezareti altinda olan Hindistana daha sonra ise Avropaya ve ABS ye yayilmisdir Konfutsiciler terefinden gonderilmis metnin tercumesi meritokratiya anlayisi Qerbe catmis ve sonralar bundan Avropada hokm suren qedim rejime qarsi alternativ vasite kimi istifade olunmusdur Muasir meritokratik dovletlerSinqapur Meritokratiya Sinqapurda daxili ictimai siyasetin formalasmasinda esas prinsip kimi anlasilir Ekvador Ekvadorda ise Sinqapur hokumetinin texnixi mesleheti ile Ekvador Emek Nazirliyine bagli olan Ekvador Meritokratiya Institutu fealiyyet gosterir Hemcinin baxHenri Sen SimonIstinadlarPaul Kamolnick 2005 The just meritocracy IQ class mobility and American social policy Greenwood Publishing Group ss s 87 Boris Ford 1992 The Cambridge cultural history of Britain Cambridge University Press ss s 34 Siyaset ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Huquq ile elaqedar olan bu meqale qaralamadir Meqale mezmununu zenginlesdirerek Vikipediyaya komek edin