Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kleptokratiya (qədim yunanca κλέπτειν – oğurlamaq və κράτος – hökmranlıq sözündən götürülüb) – “Oğruların hakimiyyəti” deməkdir. Öz şəxsi zənginliyini və siyasi gücünü artırmaq üçün öz ərazisinin insanları və təbii sərvətlərini istismar etmək səlahiyyətlərini istifadə edən korrupsiyalı liderlərin (kleptokratlar) rəhbərlik etdiyi bir hökumətdir. Tipik olaraq, bu sistem daha geniş əhalinin hesabına pul vəsaitlərinin mənimsənilməsini nəzərdə tutur.
Xüsusiyyətləri
Kleptokratiya ümumiyyətlə diktaturalar, oliqarxlar və ya xarici nəzarətin qeyri-mümkün olduğu və ya mövcud olmadığı digər avtoritar və nepotist hökumətlərlə əlaqələndirilir. Nəzarətin olmaması kleptokratik vəzifəli şəxslərin həm dövlət fondlarının tədarükü, həm də həmin vəsaitlər üçün ödəniş vasitəsini idarə etməsi bacarığından istifadəsinə gətirib çıxara bilər. Kleptokratik hökümətlər tez-tez ölkənin xəzinəsindən şəxsi rifah mənbəyi kimi istifadə edirlər, əldə edilən gəlirləri lüks həyata xərcləyirlər. Bir çox kleptokratik rəhbərlər gizli şəkildə dövlətdən pul çıxararaq, gizli şəkildə xarici ölkələrdəki bank hesablarına köçürürlar.
Kleptokratiyanın spesifik bir nümunəsi Raubwirtschaft , alman dilində "talan iqtisadiyyatı" və ya "təcavüz iqtisadiyyatı" deməkdir, burada dövlətin bütün iqtisadiyyatı quldurluq, talan və fəth edilmiş ərazilərin talan edilməsinə əsaslanır. Belə dövlətlər qonşuları ilə davamlı müharibədədirlər və ya vergiyə cəlb edilə bilən hər şeyi öz məqsədləri üçün istifadə edirlər. Siyasətdə, iqtisadiyyatda və vətəndaş hüquqlarında belə rejimlərin nəticələri kleptokratların hakimiyyəti altında olan xalqlar üçün olduqca zərərlidir. Kleptokratiya tez-tez xarici investisiyaların cəlb edilməsi perspektivlərini sarsıdır və daxili bazarı və beynəlxalq ticarəti kəskin şəkildə zəiflədir. Kleptokratlar öz vətəndaşlarının pullarını şəxsi ehtiyacları üçün istifadə edir, pulların yuyulması və dövlət vəsaitlərini dəbdəbəyə xərclədikləri halda, kleptokratiyada yaşayan hər bir vətəndaşın həyat keyfiyyəti durmadan aşağı düşür. Kleptokratların oğurladıqları pullar çox vaxt ictimai sərvətlərdən, məsələn, xəstəxanaların, məktəblərin, yolların, parkların tikintisi və s. xərclənməli olan vesaitlərdən silinir. Kleptokratiya nəticəsində yaranan kvazioliqarxiyalar həm də demokratiyaya (və ya onun yerləşdiyi dövlətin hər hansı digər siyasi formatına) xələl gətirir.
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2020-11-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-01-23.
- "kleptocracy". Dictionary.com Unabridged. n.d. November 12, 2020 tarixində . İstifadə tarixi: November 1, 2016.
- "Kleptocracy". The Oxford English Dictionary. Oxford University Press. 1st ed. 1909.
- Robinson; və b. . 15 November 2017. 24 May 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 November 2017. (#explicit_et_al); (#invalid_param_val)
- Internet Archive. What we leave behind. New York : Seven Stories Press. 2009-01-01.
- "Collapse of Rome | The official Derrick Jensen site". www.derrickjensen.org (ingilis). 2019-06-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-11-15.
- ", "Combating Kleptocracy ", eJournal USA, December 2006". web.archive.org. 2008-08-13. 2008-08-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-11.
- . web.archive.org. 2008-07-10. Archived from the original on 2008-07-10. İstifadə tarixi: 2023-07-11.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kleptokratiya qedim yunanca kleptein ogurlamaq ve kratos hokmranliq sozunden goturulub Ogrularin hakimiyyeti demekdir Oz sexsi zenginliyini ve siyasi gucunu artirmaq ucun oz erazisinin insanlari ve tebii servetlerini istismar etmek selahiyyetlerini istifade eden korrupsiyali liderlerin kleptokratlar rehberlik etdiyi bir hokumetdir Tipik olaraq bu sistem daha genis ehalinin hesabina pul vesaitlerinin menimsenilmesini nezerde tutur XususiyyetleriKleptokratiya umumiyyetle diktaturalar oliqarxlar ve ya xarici nezaretin qeyri mumkun oldugu ve ya movcud olmadigi diger avtoritar ve nepotist hokumetlerle elaqelendirilir Nezaretin olmamasi kleptokratik vezifeli sexslerin hem dovlet fondlarinin tedaruku hem de hemin vesaitler ucun odenis vasitesini idare etmesi bacarigindan istifadesine getirib cixara biler Kleptokratik hokumetler tez tez olkenin xezinesinden sexsi rifah menbeyi kimi istifade edirler elde edilen gelirleri luks heyata xercleyirler Bir cox kleptokratik rehberler gizli sekilde dovletden pul cixararaq gizli sekilde xarici olkelerdeki bank hesablarina kocururlar Kleptokratiyanin spesifik bir numunesi Raubwirtschaft alman dilinde talan iqtisadiyyati ve ya tecavuz iqtisadiyyati demekdir burada dovletin butun iqtisadiyyati quldurluq talan ve feth edilmis erazilerin talan edilmesine esaslanir Bele dovletler qonsulari ile davamli muharibededirler ve ya vergiye celb edile bilen her seyi oz meqsedleri ucun istifade edirler Siyasetde iqtisadiyyatda ve vetendas huquqlarinda bele rejimlerin neticeleri kleptokratlarin hakimiyyeti altinda olan xalqlar ucun olduqca zererlidir Kleptokratiya tez tez xarici investisiyalarin celb edilmesi perspektivlerini sarsidir ve daxili bazari ve beynelxalq ticareti keskin sekilde zeifledir Kleptokratlar oz vetendaslarinin pullarini sexsi ehtiyaclari ucun istifade edir pullarin yuyulmasi ve dovlet vesaitlerini debdebeye xercledikleri halda kleptokratiyada yasayan her bir vetendasin heyat keyfiyyeti durmadan asagi dusur Kleptokratlarin ogurladiqlari pullar cox vaxt ictimai servetlerden meselen xestexanalarin mekteblerin yollarin parklarin tikintisi ve s xerclenmeli olan vesaitlerden silinir Kleptokratiya neticesinde yaranan kvazioliqarxiyalar hem de demokratiyaya ve ya onun yerlesdiyi dovletin her hansi diger siyasi formatina xelel getirir Istinadlar Arxivlenmis suret 2020 11 24 tarixinde Istifade tarixi 2018 01 23 kleptocracy Dictionary com Unabridged n d November 12 2020 tarixinde Istifade tarixi November 1 2016 Kleptocracy The Oxford English Dictionary Oxford University Press 1st ed 1909 Robinson ve b 15 November 2017 24 May 2012 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 15 November 2017 explicit et al invalid param val Internet Archive What we leave behind New York Seven Stories Press 2009 01 01 Collapse of Rome The official Derrick Jensen site www derrickjensen org ingilis 2019 06 01 tarixinde Istifade tarixi 2017 11 15 Combating Kleptocracy eJournal USA December 2006 web archive org 2008 08 13 2008 08 13 tarixinde Istifade tarixi 2023 07 11 web archive org 2008 07 10 Archived from the original on 2008 07 10 Istifade tarixi 2023 07 11 Hemcinin baxTransparency InternationalXarici kecidler Kleptocracy redaktor The Encyclopedia of Libertarianism Thousand Oaks CA 2008 272 73 doi 10 4135 9781412965811 n163 ISBN 978 1412965804 LCCN 2008009151 OCLC 750831024