Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mehmed Lütfi Kırdar (türk. Mehmet Lütfi Kirdar; 15 mart 1887, Kərkük – 17 fevral 1961, Yassıada) — Türk həkim, dövlət xadimi və hərbçisi. Manisa və İstanbul valisi, millət vəkili və səhiyyə naziri.
| Lütfi Kırdar | |
|---|---|
| türk. Mehmet Lütfi Kirdar | |
 | |
Türkiyə Cümhuriyyətinin Səhiyyə və Sosial Yardım naziri | |
| 26 noyabr 1957 – 27 may 1960 | |
| Baş nazir | Adnan Menderes |
| Əvvəlki | Nafiz Körəz |
| Sonrakı | Nüsrət Qarasu |
İstanbul valisi və bələdiyyə sədri | |
| 8 dekabr 1938 – 16 oktyabr 1949 | |
| Əvvəlki | Mühiddin Üstündağ |
| Sonrakı | Fəxrəddin Kərim Göyay |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 15 mart 1887 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 17 fevral 1961 (73 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | ürək tutması |
| Dəfn yeri | |
| Partiya | |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | hərbi həkim[d], oftalmoloq, diplomat, siyasətçi |
| Uşağı | 2 |
| Hərbi xidmət | |
| Xidmət illəri | 1912-1913, 1914-1923 |
| Mənsubiyyəti |  Osmanlı imperiyası Türkiyə Cümhuriyyəti |
| Döyüşlər | |
| Rütbəsi | ikinci leytenant |
| | |
| Təltifləri |  |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Gəncliyi
Lütfi Kırdar 1889-cu ildə Kərkükdə Əbdüsəməd bəylə Ayşə xanımın ailəsində anadan olub. 1925-ci ildə ailə quran Lütfi bəyin həyat yoldaşı Hayrunnisə (1904-1960) xanım olub. Onların Ərdəm (1927) və Ünər (1933) adlı iki oğulları dünyaya gəlib. İbtidai təhsilini Kərkükdə alan Lütfi bəy orta təhsilini isə Bağdadda tamamlamış, 1908-ci ildə İstanbula gələrək Tibb fakültəsinə daxil olmuşdur. Balkan müharibəsi başlayanda könüllü olaraq müharibəyə qatılan Kırdar, müharibədən sonra Darülfünun Tibb fakültəsini (1917) bitirir. Əmək fəaliyyətinə Nəcəf Bələdiyyəsinin həkimi olaraq başlayan Lütfi Kırdar Birinci Dünya müharibəsinin başlaması ilə könüllü olaraq orduya qatılır.
Müharibədən sonra Ərzurum konqresinin keçirildiyi günlərdə Atatürkün komandanlığı ilə Ərzurumda mühacirlər üçün Ümumi Sağlamlıq Xidməti müdiri və Qızıl Aypara Sağlamlıq Komitəsinin sədri vəzifələrində çalışmışdır. O, Türkiyənin İstiqlaliyyət müharibəsi zamanı Qızıl Aypara Sağlamlıq və Sanitar Təcili Yardım Qrupunun rəhbəri vəzifəsində də çalışıb. İstiqlaliyyət müharibəsinin hər mərhələsindəki şücaətlərinə görə ilə təltif edilib.
Cümhuriyyət dövründəki xidmətləri
Türkiyə İstiqlaliyyət müharibəsindən sonra 1923-cü ildə Vyana və Münxendə oftalmologiya ixtisası üzrə təhsil alıb. 1924-cü ildə Türkiyəyə qayıtdıqdan sonra, İzmir Sağlamlıq Müdirliyinə təyin edilib. Öz istəyi ilə 1933-cü ildə İzmir Məmləkət Xəstəxanasının göz klinikasına təyin olunub. 1935-ci ildə Kütahyadan millət vəkili seçilib. 1935-1936-cı illərdə CHP Balıqəsir İli başçısı vəzifəsində çalışıb. 1936-cı ildə təyin olunduğu Manisa valisi vəzifəsini başa vurduqdan sonra Manisa Şəhər Şurasının qərarı ilə ona fəxri vətəndaş adı verilmiş və adı Turqutluda bir küçəyə verilmişdi. 1938-ci ildə İstanbul valisi və bələdiyyə sədri təyin edilib. O, bu sonuncu vəzifəsində 12 il çalışıb. Onun dövründə İstanbul Hərbiyə İdman və Sərgi Sarayı, Açıq Səma Teatrı, Dolmabağçadakı İnönü Stadionu, Taksim meydanı, Taksim Gəzi Parkı və Atatürk Bulvarı tikilib. 1940-cı ildə Taksim Qışlası söküldü.
O, 1949-cu ildə İstanbul valiliyindən və bələdiyyə sədrliyindən uzaqlaşdırıldı. Həmin ilin dekabrında (1949-1950) keçirilən təkrar seçkilərdə Cümhuriyyət Xalq Partiyasından Manisa millət vəkili olaraq TBMM-yə daxil oldu. 1950-ci il mayın 14-də keçirilən parlament seçkilərində qalib ola bilmədi. 1954-cü il seçkilərində Demokrat Partiyasından İstanbulun müstəqil deputatı oldu. 1957-ci ildə yenidən millət vəkili oldu. O, son olaraq Adnan Menderes hökumətində Səhiyyə və Sosial Yardım naziri (1957-1960) vəzifəsində çalışıb. 27 may çevrilişinə qədər də bu vəzifəsində qalıb.
Mayın 27-də həbs edilən Lütfi Kırdar 1961-ci il fevralın 17-də mühakimə olunduğu Yassıadada ürək tutmasından vəfat edib. 19 fevral 1961-ci ildə Zəncirliquyu qəbiristanlığında dəfn edilib. Ərdəm Kırdar və Ünər Kırdar adlı iki oğlu var.
Xatirəsi
- Lütfi Kırdar Konqres və Sərgi Sarayı. Şişli, İstanbul.
- Dr.Lütfi Kırdar Şəhər Xəstəxanası. Kartal, İstanbul.
- Lütfi Kırdar küçəsi. Başakşəhər, İstanbul.
- Dr.Lütfi Kırdar İbtidai məktəbi. Güngörən, İstanbul.
İstinadlar
- "TBMM Albümü 2. Cilt (1950-1980)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 12 Aralık 2017 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 29 Kasım 2021.
- "TÜRK PARLAMENTO TARİHİ TBMM - V. DÖNEM 1935-1939 II. CİLT" (PDF). 21 Temmuz 2022 tarixində (PDF).
- "Lütfi Kırdar Kimdir". 4 Ağustos 2020 tarixində .
- "Turgutluların Bir Cemilesi" (PDF). Tan (gazete). 11 Aralık 1938. 9 Aralık 2020 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 7 Aralık 2020.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mehmed Lutfi Kirdar turk Mehmet Lutfi Kirdar 15 mart 1887 Kerkuk 17 fevral 1961 Yassiada Turk hekim dovlet xadimi ve herbcisi Manisa ve Istanbul valisi millet vekili ve sehiyye naziri Lutfi Kirdarturk Mehmet Lutfi KirdarTurkiye Cumhuriyyetinin Sehiyye ve Sosial Yardim naziri26 noyabr 1957 27 may 1960Bas nazirAdnan MenderesEvvelkiNafiz KorezSonrakiNusret QarasuIstanbul valisi ve belediyye sedri8 dekabr 1938 16 oktyabr 1949EvvelkiMuhiddin UstundagSonrakiFexreddin Kerim GoyaySexsi melumatlarDogum tarixi 15 mart 1887 1887 03 15 Dogum yeri Kerkuk Kerkuk muhafezesi IraqVefat tarixi 17 fevral 1961 1961 02 17 73 yasinda Vefat yeri YassiadaVefat sebebi urek tutmasiDefn yeri Zencirliquyu qebiristanligiPartiya CHP Demokrat PartiyaTehsili Istanbul Universiteti Tibb fakultesi d Fealiyyeti herbi hekim d oftalmoloq diplomat siyasetciUsagi 2Herbi xidmetXidmet illeri 1912 1913 1914 1923Mensubiyyeti Osmanli imperiyasi Turkiye CumhuriyyetiDoyusler Birinci Dunya muharibesi Turkiye Istiqlaliyyet muharibesi Balkan muharibeleriRutbesi ikinci leytenantTeltifleri Istiqlal medali Vikianbarda elaqeli mediafayllarGencliyiLutfi Kirdar 1889 cu ilde Kerkukde Ebdusemed beyle Ayse xanimin ailesinde anadan olub 1925 ci ilde aile quran Lutfi beyin heyat yoldasi Hayrunnise 1904 1960 xanim olub Onlarin Erdem 1927 ve Uner 1933 adli iki ogullari dunyaya gelib Ibtidai tehsilini Kerkukde alan Lutfi bey orta tehsilini ise Bagdadda tamamlamis 1908 ci ilde Istanbula gelerek Tibb fakultesine daxil olmusdur Balkan muharibesi baslayanda konullu olaraq muharibeye qatilan Kirdar muharibeden sonra Darulfunun Tibb fakultesini 1917 bitirir Emek fealiyyetine Necef Belediyyesinin hekimi olaraq baslayan Lutfi Kirdar Birinci Dunya muharibesinin baslamasi ile konullu olaraq orduya qatilir Muharibeden sonra Erzurum konqresinin kecirildiyi gunlerde Ataturkun komandanligi ile Erzurumda muhacirler ucun Umumi Saglamliq Xidmeti mudiri ve Qizil Aypara Saglamliq Komitesinin sedri vezifelerinde calismisdir O Turkiyenin Istiqlaliyyet muharibesi zamani Qizil Aypara Saglamliq ve Sanitar Tecili Yardim Qrupunun rehberi vezifesinde de calisib Istiqlaliyyet muharibesinin her merhelesindeki sucaetlerine gore Istiqlal medali ile teltif edilib Cumhuriyyet dovrundeki xidmetleriTurkiye Istiqlaliyyet muharibesinden sonra 1923 cu ilde Vyana ve Munxende oftalmologiya ixtisasi uzre tehsil alib 1924 cu ilde Turkiyeye qayitdiqdan sonra Izmir Saglamliq Mudirliyine teyin edilib Oz isteyi ile 1933 cu ilde Izmir Memleket Xestexanasinin goz klinikasina teyin olunub 1935 ci ilde Kutahyadan millet vekili secilib 1935 1936 ci illerde CHP Baliqesir Ili bascisi vezifesinde calisib 1936 ci ilde teyin olundugu Manisa valisi vezifesini basa vurduqdan sonra Manisa Seher Surasinin qerari ile ona fexri vetendas adi verilmis ve adi Turqutluda bir kuceye verilmisdi 1938 ci ilde Istanbul valisi ve belediyye sedri teyin edilib O bu sonuncu vezifesinde 12 il calisib Onun dovrunde Istanbul Herbiye Idman ve Sergi Sarayi Aciq Sema Teatri Dolmabagcadaki Inonu Stadionu Taksim meydani Taksim Gezi Parki ve Ataturk Bulvari tikilib 1940 ci ilde Taksim Qislasi sokuldu Lutfi Kirdarin Zencirliquyu qebiristanligindaki mezari O 1949 cu ilde Istanbul valiliyinden ve belediyye sedrliyinden uzaqlasdirildi Hemin ilin dekabrinda 1949 1950 kecirilen tekrar seckilerde Cumhuriyyet Xalq Partiyasindan Manisa millet vekili olaraq TBMM ye daxil oldu 1950 ci il mayin 14 de kecirilen parlament seckilerinde qalib ola bilmedi 1954 cu il seckilerinde Demokrat Partiyasindan Istanbulun musteqil deputati oldu 1957 ci ilde yeniden millet vekili oldu O son olaraq Adnan Menderes hokumetinde Sehiyye ve Sosial Yardim naziri 1957 1960 vezifesinde calisib 27 may cevrilisine qeder de bu vezifesinde qalib Mayin 27 de hebs edilen Lutfi Kirdar 1961 ci il fevralin 17 de muhakime olundugu Yassiadada urek tutmasindan vefat edib 19 fevral 1961 ci ilde Zencirliquyu qebiristanliginda defn edilib Erdem Kirdar ve Uner Kirdar adli iki oglu var XatiresiLutfi Kirdar Konqres ve Sergi Sarayi Sisli Istanbul Dr Lutfi Kirdar Seher Xestexanasi Kartal Istanbul Lutfi Kirdar kucesi Basakseher Istanbul Dr Lutfi Kirdar Ibtidai mektebi Gungoren Istanbul Istinadlar TBMM Albumu 2 Cilt 1950 1980 PDF TBMM Basin ve Halkla Iliskiler Mudurlugu 12 Aralik 2017 tarixinde PDF Istifade tarixi 29 Kasim 2021 TURK PARLAMENTO TARIHI TBMM V DONEM 1935 1939 II CILT PDF 21 Temmuz 2022 tarixinde PDF Lutfi Kirdar Kimdir 4 Agustos 2020 tarixinde Turgutlularin Bir Cemilesi PDF Tan gazete 11 Aralik 1938 9 Aralik 2020 tarixinde PDF Istifade tarixi 7 Aralik 2020