Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Logistika – məhsulun, əmtəənin, müştərinin tələbatını ödəmək üçün hər hansı başlanğıc nöqtədən istehlak nöqtəsinə qədər olan hərəkətinin idarə edilməsi prosesinə deyilir. Logistika anlayışına nəqliyyat, , anbar, materialların komplektləşdirilməsi və hərəkət xəttinin təhlükəsizliyi haqqında informasiyalar da daxildir. Logistika əmtəənin sıradan çıxdıqda məhv edilməsi məsələləri ilə də məşğul olur.
Bütün texnologiya xəttinin modelləşdirilməsi, analiz edilməsi, optimal yolunun tapılması da diqqətdə saxlanılır..
Etimalogiyası
Logistika sözünün etimalogiyası bir mənalı deyil. Beləki qədim yunan dilində logos-idrak, log-təffəkür, logismos-fikir hesablama planı, loqo-müzakirə etmək, logistika-hesablamaların praktik aparılma mədəniyyəti kimi mənalarını bildirir. Antik dövrdə logistika ərzaqları, təchizatçıları nəqletmə və yerdəyişmə mənasını daşıyırdı və o dövr üçün riyaziyyat hesablama alqoritmləri məcmusu başa düşülürdü. Qədim Romada logistiklər legionerlərin yemək və yatacaq yerlərinin təşkili ilə məşğul olurdular. Qədim Yunanıstanda Afinanın maliyyə işlərini aparan dövlət qulluqçularının idarələri logisteriya adlanırdı. Arximed yaşadığı dövrdə cəmi 10 nəfər logistik olduğunu öz əsərlərində qeyd edirdi. Napoleon Bonapart öz ordusunun hərəkəti zamanı hərbi sursat, ərzaq və ordunun yaşayış yeri ilə təmin edilməsində logistik yanaşmalardan istifadə etmişdir. XX əsrin əvvələrində müharibə aparan və yarımmüharibəyə hazırlaşan hərbi hissələrin təchizatı nəticəsində hərbi sursat, nəqliyyat və ehtiyat hissələrinin göndərilməsi, planlaşdırılmasi, idarə edilməsi, təminatı kimi məsələlərdə logistik metodlardan geniş istifadə olunurdu.
Tarixi
Bir elm sahəsi kimi logistika 1950-ci illərin əvvələrində ilk dəfə olaraq ABŞ da mülki sahədə formalaşmağa başladı. Logistikanın təkamülü baxımından XX əsrdə yaranmaqla onu bir neçə tarixi inkişaf mərhələlərinə bölmək olar.
- Birinci mərhələ 920–1950-ci illəri əhatə edir. Belə ki, bu dövrdə logistika biznes fəaliyyətindən kənarda idi və biznes fəaliyyəti üçün əhəmiyyətsiz hesab olunurdu.
- İkinci mərhələ 1950-ci illərin ortalarından 1970-ci ilə qədər ki, dövrü əhatə edir. Mütəxəssislər bu dövrü logistikanın yaranması dövrünə aid edirlər.
- Üçüncü mərhələlərə 1980-ci illərin ortalarına kimi müddəti əhatə edir. ABŞ Mİçiqan Universitetinin logistika üzrə nüfuzlu mütəxəssilərindən sayılan Donald Bauersons bu dövrü intibah dövrü adlandırmışdır.
- Dördüncü mərhələ logistikanın perspektiv inkişaf mərhələsi adlanır. Bu mərhələ istehsal, təczihat satış və istehlak prosesinin hər birinə kompleks yanaşmaqla logistik sistemlərin tam qurulmasını nəzərdə tutur.
Logistikanın metodoloji əsasları
Konseptual baxımdan logistikanın və logistik menecmentin müasir nəzəriyyələri aşağıdakı metodologiyalara əsaslanır:
- Sistemli təhlil
- Kibernetik yanaşma
- Əməliyyatların tədqiqi
- İqtisadi-riyazi modelləndirmə.
Logistik sistemlərin təhlili və sintezi zamanı yaranan konkret problemlərin həlli üçün müxtəlif iqtisadi səviyyələrdə proqram-məqsədli planlaşdırma, funksional sistemli təhlil, proqnozlaşdırma, modelləndirmə və s. kimi idarəetmə metodlarından müfəssəl bir formada istifadə olunur. Logistik menecment praktikasında metodologiya və nəzəri tədqiqatın nəticələrindən istifadə etməklə qərb dövlətlərində alim və mütəxəssislərin əməli fəaliyyətlərini əlaqələndirə bilən çoxlu sayda logistik cəmiyyətlər, təşkilatlar və assosasiyalar yaradılmışdır. ABŞ-də isə logistik problemlərlə məşğul olan "Amerika cəmiyyəti" , "Menecment problemləri üzrə Amerika Şurası" , Britaniyada "Logistika institutu və bölüşdürmənin idarə edilməsi" , İspaniyada "Logistika mərkəzi" , Fransada "İstehsal logistika mərkəzi" kimi təşkilatlar yaranmışdır.
Logistikanın ümumi vəzifələri
Logistikanın ümumi vəzifələri dedikdə — logistikanın qarşısında duran məqsədlərə çatmaq üçün hansı işlərin, hansı ardıcıllıqla, nə vaxt və harada icra edilməsi nəzərdə tutulur. Hər hansı bir təsərrüfat subyekti material axınlarının idarə edilməsi sahəsində özünün ümumi və xüsusi xarakterli logistik vəzifələrinin müəyyənləşdirilməsidir ki, onlar da aşağıdakılardan ibarətdir:
- Logistik konseptual ideya – mövcud şəraitdə ən az mümkün xərclərlə firmanın bazarda baş verən dəyişikliklərə uyğunlaşmasıdır ki, bazar payının
artırılması və rəqiblər üzərində iqtisadi üstünlüklərə nail olmaqdan ibarətdir.
- Logistikanın ümumi məqsədi – yüksək keyfiyyətli məhsul göndərmələri təmin edən material, informasiya, maliyyə, kadr və s. axınların funksional menecmentinin səmərəli, inteqrativ sistemini yaratmaqdır.
- Logistikanın xüsusi vəzifəsi:
- Material, informasiya, maliyyə, kadr və sair axınların arasında uyğunluğun təmin edilməsi.
- Material axınlarının dispetçerləşdirilməsi və onun fasiləsiz informasiyalarla təmini,
- Məhsulun fiziki bölüşdürülməsi, strategiyası və texnologiyasının müəyyənləşdirilməsi,
- Malyeridilişi əməliyyatları üzrə konkret alqoritmlərin hazırlanması,
- Tara və qablaşdırıcı məmulatların standartlaşdırılması,
- "İstehsal – anbarlaşdırma – nəqliyyat – satış" arasında rasional nisbətin yaradılması,
- İstehsal ehtiyatlarının idarə edilməsi prosesinin optimallaşdırılması,
- Yüklərin saxlanması və nəqli müddətinin maksimum azaldılmasına nail olunması.
Logistikanın yarımbölmələri
Logistika aşağıdakı yarımbölmələrə bölünür :
Ədəbiyyat
- Joint Logistics Analysis Tool
- John T. Phelan, Jr. P. E. "Guest Column: Knowing When a WMS or WCS Is Right for Your Company". Supply & Demand Chain Executive. Enom, Inc. http://www.sdcexec.com/web/online/FulfillmentLogistics-Trends/Guest-Column--Knowing-When-a-WMS-or-WCS-Is-Right-for-Your-Company/15$10982 2011-01-07 at the Wayback Machine. Retrieved 15 September 2009.
- Baziotopoulos (2008). An Investigation of Logistics Outsourcing Practices In the Greek Manufacturing Sector. PhD thesis- "".
Retrieved from "http://en.wikipedia.org/wiki/Logistics"
- Логистика и управление розничными продажами (Logistics and retail management),Под ред. Дж. Ферна и Ли Спаркса, 2007, Новосибирск, Сибирское университетское изд-во.
- Логистика. Под ред. Б. А. Аникина, Т. А. Родкиной, http://7pravil.ru/books/, Москва, Проспект
- Аникин Б. А. Практикум по логистике. Учебное пособие.- М: Инфра-М, 2007.
- Круминьш Н., Витолиньш К. Логистика в Восточной Европе. — М: SIA, 2007 г.
- Неруш Ю. М. Логистика. – Проспект, 2010. –2
- Сербин В. Д. Основы логистики: Учебное пособие. Таганрог: ТРТУ, 2004
- Сток Д. Р. Стратегическое управление логистикой. — М: Инфра-М, 2005.
- Джонсон Д., Вуд Д., Вордлоу Д., Мэрфи-мл. П. Современная логистика. 8-е изд. — М.: Издательский дом Вильямс , 2009.
- Дыбская В. В., Зайцев Е. И., Сергеев В. И. , Стерлигова А. Н. Логистика. – Эксмо, 2008.
- Экологический менеджмент: Учебник для ВУЗов. / Н. Пахомова, К. Рихтер, А. Эндрес. — СПб: Питер, 2003.
- Ы. Е. Ташбаев Актуальные вопросы и тенденции развития логистики 2009-03-15 at the Wayback Machine
- Миротин Л. Б. Некрасов А. Г. Эффективность интегрированной логистики
- Логистика. Основные функции, определения. 2011-02-12 at the Wayback Machine
Mənbə
- Раздел Логистика каталога Дмоз 2011-02-09 at the Wayback Machine
- Глоссарий. Цепочки поставок и логистика Англ. версия.(The Georgia Tech Supply Chain & Logistics Institute)
- Журнал "Логинфо"
- Журнал "Логистика и управление цепями поставок"
İstinadlar
- "Logistika xidmətlərinin autsorsinqi". 2021-10-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-05-20.
- Райзберг Б. А., Лозовский Л. Ш., Стародубцева Е. Б. Современный экономический словарь. — М.: ИНФРА-М,2007. [ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Logistika mehsulun emteenin musterinin telebatini odemek ucun her hansi baslangic noqteden istehlak noqtesine qeder olan hereketinin idare edilmesi prosesine deyilir Logistika anlayisina neqliyyat anbar materiallarin komplektlesdirilmesi ve hereket xettinin tehlukesizliyi haqqinda informasiyalar da daxildir Logistika emteenin siradan cixdiqda mehv edilmesi meseleleri ile de mesgul olur Butun texnologiya xettinin modellesdirilmesi analiz edilmesi optimal yolunun tapilmasi da diqqetde saxlanilir EtimalogiyasiLogistika sozunun etimalogiyasi bir menali deyil Beleki qedim yunan dilinde logos idrak log teffekur logismos fikir hesablama plani loqo muzakire etmek logistika hesablamalarin praktik aparilma medeniyyeti kimi menalarini bildirir Antik dovrde logistika erzaqlari techizatcilari neqletme ve yerdeyisme menasini dasiyirdi ve o dovr ucun riyaziyyat hesablama alqoritmleri mecmusu basa dusulurdu Qedim Romada logistikler legionerlerin yemek ve yatacaq yerlerinin teskili ile mesgul olurdular Qedim Yunanistanda Afinanin maliyye islerini aparan dovlet qulluqcularinin idareleri logisteriya adlanirdi Arximed yasadigi dovrde cemi 10 nefer logistik oldugunu oz eserlerinde qeyd edirdi Napoleon Bonapart oz ordusunun hereketi zamani herbi sursat erzaq ve ordunun yasayis yeri ile temin edilmesinde logistik yanasmalardan istifade etmisdir XX esrin evvelerinde muharibe aparan ve yarimmuharibeye hazirlasan herbi hisselerin techizati neticesinde herbi sursat neqliyyat ve ehtiyat hisselerinin gonderilmesi planlasdirilmasi idare edilmesi teminati kimi meselelerde logistik metodlardan genis istifade olunurdu TarixiBir elm sahesi kimi logistika 1950 ci illerin evvelerinde ilk defe olaraq ABS da mulki sahede formalasmaga basladi Logistikanin tekamulu baximindan XX esrde yaranmaqla onu bir nece tarixi inkisaf merhelelerine bolmek olar Birinci merhele 920 1950 ci illeri ehate edir Bele ki bu dovrde logistika biznes fealiyyetinden kenarda idi ve biznes fealiyyeti ucun ehemiyyetsiz hesab olunurdu Ikinci merhele 1950 ci illerin ortalarindan 1970 ci ile qeder ki dovru ehate edir Mutexessisler bu dovru logistikanin yaranmasi dovrune aid edirler Ucuncu merhelelere 1980 ci illerin ortalarina kimi muddeti ehate edir ABS MIciqan Universitetinin logistika uzre nufuzlu mutexessilerinden sayilan Donald Bauersons bu dovru intibah dovru adlandirmisdir Dorduncu merhele logistikanin perspektiv inkisaf merhelesi adlanir Bu merhele istehsal teczihat satis ve istehlak prosesinin her birine kompleks yanasmaqla logistik sistemlerin tam qurulmasini nezerde tutur Logistikanin metodoloji esaslariKonseptual baximdan logistikanin ve logistik menecmentin muasir nezeriyyeleri asagidaki metodologiyalara esaslanir Sistemli tehlil Kibernetik yanasma Emeliyyatlarin tedqiqi Iqtisadi riyazi modellendirme Logistik sistemlerin tehlili ve sintezi zamani yaranan konkret problemlerin helli ucun muxtelif iqtisadi seviyyelerde proqram meqsedli planlasdirma funksional sistemli tehlil proqnozlasdirma modellendirme ve s kimi idareetme metodlarindan mufessel bir formada istifade olunur Logistik menecment praktikasinda metodologiya ve nezeri tedqiqatin neticelerinden istifade etmekle qerb dovletlerinde alim ve mutexessislerin emeli fealiyyetlerini elaqelendire bilen coxlu sayda logistik cemiyyetler teskilatlar ve assosasiyalar yaradilmisdir ABS de ise logistik problemlerle mesgul olan Amerika cemiyyeti Menecment problemleri uzre Amerika Surasi Britaniyada Logistika institutu ve bolusdurmenin idare edilmesi Ispaniyada Logistika merkezi Fransada Istehsal logistika merkezi kimi teskilatlar yaranmisdir Logistikanin umumi vezifeleriLogistikanin umumi vezifeleri dedikde logistikanin qarsisinda duran meqsedlere catmaq ucun hansi islerin hansi ardicilliqla ne vaxt ve harada icra edilmesi nezerde tutulur Her hansi bir teserrufat subyekti material axinlarinin idare edilmesi sahesinde ozunun umumi ve xususi xarakterli logistik vezifelerinin mueyyenlesdirilmesidir ki onlar da asagidakilardan ibaretdir Logistik konseptual ideya movcud seraitde en az mumkun xerclerle firmanin bazarda bas veren deyisikliklere uygunlasmasidir ki bazar payinin artirilmasi ve reqibler uzerinde iqtisadi ustunluklere nail olmaqdan ibaretdir Logistikanin umumi meqsedi yuksek keyfiyyetli mehsul gondermeleri temin eden material informasiya maliyye kadr ve s axinlarin funksional menecmentinin semereli inteqrativ sistemini yaratmaqdir Logistikanin xususi vezifesi Material informasiya maliyye kadr ve sair axinlarin arasinda uygunlugun temin edilmesi Material axinlarinin dispetcerlesdirilmesi ve onun fasilesiz informasiyalarla temini Mehsulun fiziki bolusdurulmesi strategiyasi ve texnologiyasinin mueyyenlesdirilmesi Malyeridilisi emeliyyatlari uzre konkret alqoritmlerin hazirlanmasi Tara ve qablasdirici memulatlarin standartlasdirilmasi Istehsal anbarlasdirma neqliyyat satis arasinda rasional nisbetin yaradilmasi Istehsal ehtiyatlarinin idare edilmesi prosesinin optimallasdirilmasi Yuklerin saxlanmasi ve neqli muddetinin maksimum azaldilmasina nail olunmasi Logistikanin yarimbolmeleriLogistika asagidaki yarimbolmelere bolunur Biznes logistikaEdebiyyatJoint Logistics Analysis Tool John T Phelan Jr P E Guest Column Knowing When a WMS or WCS Is Right for Your Company Supply amp Demand Chain Executive Enom Inc http www sdcexec com web online FulfillmentLogistics Trends Guest Column Knowing When a WMS or WCS Is Right for Your Company 15 10982 2011 01 07 at the Wayback Machine Retrieved 15 September 2009 Baziotopoulos 2008 An Investigation of Logistics Outsourcing Practices In the Greek Manufacturing Sector PhD thesis Retrieved from http en wikipedia org wiki Logistics Logistika i upravlenie roznichnymi prodazhami Logistics and retail management Pod red Dzh Ferna i Li Sparksa 2007 Novosibirsk Sibirskoe universitetskoe izd vo Logistika Pod red B A Anikina T A Rodkinoj http 7pravil ru books Moskva Prospekt Anikin B A Praktikum po logistike Uchebnoe posobie M Infra M 2007 ISBN 9785160024929 Kruminsh N Vitolinsh K Logistika v Vostochnoj Evrope M SIA 2007 g ISBN 978 9984 39 171 7 Nerush Yu M Logistika Prospekt 2010 ISBN 978 5 392 5 01330 2 Serbin V D Osnovy logistiki Uchebnoe posobie Taganrog TRTU 2004 Stok D R Strategicheskoe upravlenie logistikoj M Infra M 2005 ISBN 5160020071 Dzhonson D Vud D Vordlou D Merfi ml P Sovremennaya logistika 8 e izd M Izdatelskij dom Vilyams 2009 ISBN 978 5 8459 0969 5 Dybskaya V V Zajcev E I Sergeev V I Sterligova A N Logistika Eksmo 2008 ISBN 978 5 699 22549 1 Ekologicheskij menedzhment Uchebnik dlya VUZov N Pahomova K Rihter A Endres SPb Piter 2003 ISBN 5 94723 494 7 Y E Tashbaev Aktualnye voprosy i tendencii razvitiya logistiki 2009 03 15 at the Wayback Machine Mirotin L B Nekrasov A G Effektivnost integrirovannoj logistiki Logistika Osnovnye funkcii opredeleniya 2011 02 12 at the Wayback MachineMenbeRazdel Logistika kataloga Dmoz 2011 02 09 at the Wayback Machine Glossarij Cepochki postavok i logistika Angl versiya The Georgia Tech Supply Chain amp Logistics Institute Zhurnal Loginfo Zhurnal Logistika i upravlenie cepyami postavok Istinadlar Logistika xidmetlerinin autsorsinqi 2021 10 25 tarixinde Istifade tarixi 2021 05 20 Rajzberg B A Lozovskij L Sh Starodubceva E B Sovremennyj ekonomicheskij slovar M INFRA M 2007 olu kecid