Kosmoqrafiya (q.yun. κοσμογραφία, lat. cosmographia — dünyanın təsviri, kainatın təsviri q.yun. κόσμος — dünya, kainat и γράφω — yazı) — kainatın, dünyanın quruluşu, yaranması haqqında elmi və mifoloji təsəvvürlərin məcmusu.
Termin
Kosmoqrafiya termini ilk dəfə II əsrdə Klavdi Ptolemey tərəfindən təqdim edilmişdir. Kosmoqrafiya dedikdə, elm mənasında astronomiya və yer elmləri mövzu sahələrini əhatə edən nizam-intizam mənasında başa düşülürdü. Elmin ixtisaslaşması prosesində kosmoqrafiya bir sıra elmi fənlərə bölünmüş, müstəqil elm olmaqdan çıxmış və institutlarda akademik fənnə çevrilmişdir.
Dar mənada, kosmoqrafiyanı göy sferasının və göy cisimlərinin təsviri və xəritələşdirilməsi (təsviri astronomiya) adlandırmaq olar.
Daha geniş mənada, indi də kosmoqrafiya dünyanın ənənəvi (folklor, , dini) və ya bədii (məsələn, elmi-fantastik) təsviridir. Bu halda “kosmologiya” terminin sinonimi ola bilər.
Orta əsrlər Qərbi Avropada
Orta əsr kosmoqrafiyası geologiya, coğrafiya və astronomiyanın mövzu sahələrini əhatə edirdi. Kosmoqrafların əsərlərində təsvir olunan xalqların mədəniyyəti və adət-ənənələri haqqında tarixi məlumatlar və müşahidələr yer alırdı. Eyni zamanda, kosmoqrafiya insan və onu əhatə edən dünya arasındakı əlaqəni öyrənirdi. Yer kürəsinin əraziləri "xəstəlik gətirən" və "şəfa gətirən" olaraq bölündü. Kosmoqrafiya astrologiyanı da özündə birləşdirirdi, işıq saçan şəxslərin köməyi ilə insan təbiətinin mümkün müsbət və mənfi nəticələrini izah etməyə çalışırdı.
Erkən dövrlər
Erkən müasir dövrün tanınmış kosmoqrafları (Gerard Merkator və başqaları) kosmoqrafiyanı müasir elmlərə: coğrafiya, geodeziya, kartoqrafiya, astronomiyaya yaxın bir elm sahəsi kimi inkişaf etdirdilər. Dünyanın yeni kəşf edilmiş hissələrinin ilk qlobusları və kartoqrafik təsvirləri bu dövrə (1500-cü ildən sonra) aiddir.
Pireney yarımadası
Avropanın cənub-qərbində kosmoqrafik biliklərin toplanması orta əsrlərin sonlarından başlayaraq böyük əhəmiyyət kəsb etmişdir. Yarımadada İtalyan tacir respublikalarının (ilk növbədə Genuya) koloniyaları var idi. Burada Flandriya limanları ilə Atlantik okeanı üzrə dəniz əlaqələrinin qurulmasına ilk cəhdlər göstərildi. Xristian krallıqları yarımadanın kəşf olunmuş ərazilərin xəritələşdirilməsini təşkil etmişlər: Portuqaliya (Henri Morapatel və Saqres məktəbi), (Malyorka adasının kartoqrafiyası), Kastiliya (Amerikanın kəşfi).
Kosmoqraflar və Kosmoqrafiya işləri
- Kosma İndikoplevst Xristian topoqrafiyası (VI əsr)
- Ravenna Anonim (VII əsr)
- Zəkəriyyə əl-Qəzvini Kosmoqrafiya (Yaradılışın və mövcud olanların möcüzələri " iki kitabda, 1263)
- Leonardo da Vinçi
- Behaym Martin
- Johann Bleu Kosmoqrafiya
- Pyotr Apian
- Coğrafiya (Ptolemey) (1466)
- Sebastyan Frank Kosmoqrafiya (1533)
- Sebastian Münster Ümumi kosmoqrafiya (1544)
- Gerard Merkator
- Aleksandr fon Humboldt
- Abbasqulu ağa Bakıxanov Əsrarül-mələküt (1839—1840)
İstinadlar
- См., например, Мень А. Космография, или космология, библейская 2007-09-29 at the Wayback Machine // Библиологический словарь. — СПб., 2002.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kosmoqrafiya q yun kosmografia lat cosmographia dunyanin tesviri kainatin tesviri q yun kosmos dunya kainat i grafw yazi kainatin dunyanin qurulusu yaranmasi haqqinda elmi ve mifoloji tesevvurlerin mecmusu Kartoqraflar terefinden hazirlanan kosmoqrafik cedvelTerminKosmoqrafiya termini ilk defe II esrde Klavdi Ptolemey terefinden teqdim edilmisdir Kosmoqrafiya dedikde elm menasinda astronomiya ve yer elmleri movzu sahelerini ehate eden nizam intizam menasinda basa dusulurdu Elmin ixtisaslasmasi prosesinde kosmoqrafiya bir sira elmi fenlere bolunmus musteqil elm olmaqdan cixmis ve institutlarda akademik fenne cevrilmisdir Dar menada kosmoqrafiyani goy sferasinin ve goy cisimlerinin tesviri ve xeritelesdirilmesi tesviri astronomiya adlandirmaq olar Daha genis menada indi de kosmoqrafiya dunyanin enenevi folklor dini ve ya bedii meselen elmi fantastik tesviridir Bu halda kosmologiya terminin sinonimi ola biler Orta esrler Qerbi AvropadaOrta esr kosmoqrafiyasi geologiya cografiya ve astronomiyanin movzu sahelerini ehate edirdi Kosmoqraflarin eserlerinde tesvir olunan xalqlarin medeniyyeti ve adet eneneleri haqqinda tarixi melumatlar ve musahideler yer alirdi Eyni zamanda kosmoqrafiya insan ve onu ehate eden dunya arasindaki elaqeni oyrenirdi Yer kuresinin erazileri xestelik getiren ve sefa getiren olaraq bolundu Kosmoqrafiya astrologiyani da ozunde birlesdirirdi isiq sacan sexslerin komeyi ile insan tebietinin mumkun musbet ve menfi neticelerini izah etmeye calisirdi Erken dovrlerErken muasir dovrun taninmis kosmoqraflari Gerard Merkator ve basqalari kosmoqrafiyani muasir elmlere cografiya geodeziya kartoqrafiya astronomiyaya yaxin bir elm sahesi kimi inkisaf etdirdiler Dunyanin yeni kesf edilmis hisselerinin ilk qlobuslari ve kartoqrafik tesvirleri bu dovre 1500 cu ilden sonra aiddir Zekeriyye el Qezvini kosmoqrafiyasindan dunya xeritesiPireney yarimadasi Avropanin cenub qerbinde kosmoqrafik biliklerin toplanmasi orta esrlerin sonlarindan baslayaraq boyuk ehemiyyet kesb etmisdir Yarimadada Italyan tacir respublikalarinin ilk novbede Genuya koloniyalari var idi Burada Flandriya limanlari ile Atlantik okeani uzre deniz elaqelerinin qurulmasina ilk cehdler gosterildi Xristian kralliqlari yarimadanin kesf olunmus erazilerin xeritelesdirilmesini teskil etmisler Portuqaliya Henri Morapatel ve Saqres mektebi Malyorka adasinin kartoqrafiyasi Kastiliya Amerikanin kesfi Kosmoqraflar ve Kosmoqrafiya isleriKosma Indikoplevst Xristian topoqrafiyasi VI esr Ravenna Anonim VII esr Zekeriyye el Qezvini Kosmoqrafiya Yaradilisin ve movcud olanlarin mocuzeleri iki kitabda 1263 Leonardo da Vinci Behaym Martin Johann Bleu Kosmoqrafiya Pyotr Apian Cografiya Ptolemey 1466 Sebastyan Frank Kosmoqrafiya 1533 Sebastian Munster Umumi kosmoqrafiya 1544 Gerard Merkator Aleksandr fon Humboldt Abbasqulu aga Bakixanov Esrarul melekut 1839 1840 IstinadlarSm naprimer Men A Kosmografiya ili kosmologiya biblejskaya 2007 09 29 at the Wayback Machine Bibliologicheskij slovar SPb 2002