Karbon dövranı-biokimyəvi tsikldə aktiv iştirak edən karbonun əsas ehtiyatı Dünya okeanında yerləşir, burada o, müxtəlif formalarda olur. Son nəticədə karbonun əksər hissəsi okeanın dibində toplanır, sonra daha cavan çöküntülərlə örtülür və beləliklə, ekosferdən kənara çıxır. Bu zaman litosfer maddələrinin böyük tsiklində qalır.
Ümumi məlumat
Karbonun qlobal tsiklində əsas antropogen enerji istehsalı prosesində yanacaqların yandırılması nəticəsində əmələ gəlir. Digər karbon axını isə quru ekosisteminin antropogen dəyişilməsi zamanı biotanın üzvi maddələrinin və torpağın müxtəlif destruksiya növləri sayılır. Belə antropogen axın nisbətən az olsa da, onun miqdarı durmadan artır və parnik effektinin güclənməsinə səbəb olur. Quruda fotosintez prosesi zamanı karbon qazının funksiyası, bununla da üzvi maddələrin əmələ gəlməsi və əlavə olaraq oksigenin ayrılması baş verir. Ömrünü başa vurmuş bitkilər və heyvanlar mikroorqanizmlər tərəfindən parçalanır, bunun nəticəsində ölü üzvi maddələrin karbonu oksidləşərək karbon qazına çevrilir və yenidən atmosferə düşür. Karbonun dövranı su mühitində də belə başa çatır. Bitkilərdə olunmuş (toplanmış) karbon heyvanat aləmi tərəfindən çoxlu miqdarda istifadə olunur, o da öz növbəsində tənəffüz zamanı onu karbon qazı şəklində ayırır.
Həmçinin bax
Xarici keçid
Karbon-dioksid[ölü keçid]
İstinad
- Qərib Məmmədov, Mahmud Xəlilov. Ensiklopedik ekoloji lüğət. Bakı-Elm-2008.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Karbon dovrani biokimyevi tsiklde aktiv istirak eden karbonun esas ehtiyati Dunya okeaninda yerlesir burada o muxtelif formalarda olur Son neticede karbonun ekser hissesi okeanin dibinde toplanir sonra daha cavan cokuntulerle ortulur ve belelikle ekosferden kenara cixir Bu zaman litosfer maddelerinin boyuk tsiklinde qalir Umumi melumatKarbonun qlobal tsiklinde esas antropogen enerji istehsali prosesinde yanacaqlarin yandirilmasi neticesinde emele gelir Diger karbon axini ise quru ekosisteminin antropogen deyisilmesi zamani biotanin uzvi maddelerinin ve torpagin muxtelif destruksiya novleri sayilir Bele antropogen axin nisbeten az olsa da onun miqdari durmadan artir ve parnik effektinin guclenmesine sebeb olur Quruda fotosintez prosesi zamani karbon qazinin funksiyasi bununla da uzvi maddelerin emele gelmesi ve elave olaraq oksigenin ayrilmasi bas verir Omrunu basa vurmus bitkiler ve heyvanlar mikroorqanizmler terefinden parcalanir bunun neticesinde olu uzvi maddelerin karbonu oksidleserek karbon qazina cevrilir ve yeniden atmosfere dusur Karbonun dovrani su muhitinde de bele basa catir Bitkilerde olunmus toplanmis karbon heyvanat alemi terefinden coxlu miqdarda istifade olunur o da oz novbesinde teneffuz zamani onu karbon qazi seklinde ayirir Hemcinin baxKarbonXarici kecidKarbon dioksid olu kecid IstinadQerib Memmedov Mahmud Xelilov Ensiklopedik ekoloji luget Baki Elm 2008