Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pfalslı Ruprext (alm. Ruprecht von der Pfalz; 5 may 1352, Amberq, Yuxarı Pfalts – 18 may 1410), bəzən Pfalslı Robert kimi tanınan, Vittelsbax sülaləsinin üzvü, 1398-ci ildən Pfals kürfürstü (III Ruprext adıyla) və 1400-cü ildən ölümünə qədər Almanların kralı.
| Ruprext | |
|---|---|
| alm. Ruprecht von der Pfalz | |
 | |
 ilə rəqabətdə | |
| 21 avqust 1400 – 18 may 1410 | |
| Əvvəlki | |
| Sonrakı | |
| 6 yanvar 1398 – 18 may 1410 | |
| Əvvəlki | II Ruprext |
| Sonrakı | III Lüdviq |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 5 may 1352 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 18 may 1410(58 yaşında) |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
| Atası | II Ruprext |
| Uşaqları | |
| Ailəsi | Vittelsbax sülaləsi |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
İlk illəri
Ruprecht 5 may 1352-ci ildə Amberqdə II Ruprext və onun həyat yoldaşı Beatrisin yeganə oğlu olaraq dünyaya gəldi. 13 yaşında anasını itirməsi istisna olmaqla, gəncliyi barədə heç nə məlum deyil. Lakin o, erkən yaşlarından mühüm tədbirlərdə iştirak edirdi. 1378-ci ildən o, böyük əmisi I Ruprext və atası II Ruprextlə birlikdə mühüm sənədlərdə adı görünürdü. Nəticədə, o, Pfalsın gələcək varisi kimi əvvəlcədən məlum idi. Kürfürst kimi hakimiyyətinə qədər o, əsasən Yuxarı Pfalsda yaşadı. 1385/86-cı ilin qışında o, qoşulub.
Ruprext 27 iyun 1374-cü ildə Amberqdə qızı ilə evləndi. Evlilikdən cəmi altı oğul və üç qız dünyaya gəldi. Bu qədər övladın olması Pfalsın birliyini təhlükə altına salırdı. Buna görə də II Ruprext 1392-ci ildə oğlu III Ruprext ilə razılaşdı ki, gələcəkdə yalnız böyük oğlun əsas titulu alması lazımdır. Sonradan doğulan oğullar üçün yalnız əlavə hersoqluqlar və ya dini karyera nəzərdə tutulurdu. Ata-oğul bunu 13 iyul 1395-ci il tarixli "Rupert Razılaşması"nda təsbit etdilər, lakin akt natamam, möhürlənməmiş və hüquqi qüvvəyə malik olmamışdır. Qaydalar toplusu əsasən təsirsiz qaldı, çünki onun əhatə etdiyi Ruprextin oğulları öldü. Atasının ölümündən sonra, Ruprext 46 yaşında kürfürstlüyə gəldi.
Krallıq uğrunda mübarizə
Hohenştaufenlərdən bəri heç bir Roma-Alman hökmdarı sağlığında oğlunun varisi seçilməsinə nail ola bilməmişdi. ilk dəfə 1376-cı ildə yenidən uğur qazandı, kürfürstlər oğlu 1376-cı ildə atası hələ sağ ikən kral seçdi. Bununla belə, atasının 1378-ci ildəki ölümündən sonra hökmranlıq edən Venzel, sonrakı illər ərzində getdikcə daha çox Bohemiya krallığına fokuslandı. Nəticədə o, imperiyanın digər ərazilərində görünmür və reyxstaqlarda iştirak etmirdi. Onun daimi yoxluğu siyasi cəhətdən Kürreyn dairəsindəki 4 kürfürstdən (Mayns, Köln və Trir arxiyepiskopları və Pfals kürfürstü) uzaqlaşması demək idi. Tezliklə Bohemiyada da Venzelin hakimiyyəti böhrana düşdü. Vatslav 8 may 1394-cü ildə müxalif Bohemiya zadəganları tərəfindən tutuldu və sonra həbs edildi. Kürfürstlər bir müddət sədaqətlə onun azadlığa çıxması üçün güclərindən istifadə etdilər. Ruprext bir ordu ilə Pfalsdan Bohemiyaya gələrək və Venzelin azad edilməsini təmin edə bildi. Kürfürstlər onun aktiv hakimiyyətə qayıdacağını ümid edərkən 1396-cı ildə Venzel öz ögey qardaşı təyin edərək qeyri-müəyyən müddətə hakimiyyətdən uzaqlaşdı. Bu, kürfürstlərin öz imicinə və imperatorun seçilməsindəki roluna əsaslı şəkildə təsir etdi. Venzellə razılaşma əldə etmək mümkün olmadı. Buna görə də 1390-cı illərin ortalarından etibarən kürfürstlər getdikcə daha çox öz maraqlarını güdürdülər. Kürreynlilər yazılı müqavilələr və hərbi yardım vədləri ilə digər knyazları özlərinə cəlb etməyə çalışırdılar.
1400-cü il avqustun 20-də onlar Venzelin "faydasız, laqeyd, diqqətsiz parçalayıcı və imperiyanın ləyaqətsiz sahibi" olduğu üçün kral vəzifəsindən qovulduğunu elan etdilər və bu əməli imperiya qarşısındakı məsuliyyətləri ilə əsaslandırdılar. Venzel bu qərarı tanımadı və Romalıların kralı titulundan istifadə etməyə davam etdi. O, ölümünə qədər özünü kral kimi qəbul etdi.
Krallığı
Ənənəvi Reyxstaq məkanı olan Frankfurt qapılarını Ruprext üçün bağladı. Frankfurtlular Bohemiya ilə ticarət maraqlarını təhlükəyə atmaq istəmədilər və Venzel ilə çox yaxşı münasibət saxladılar. Frankfurt Ruprextin 6 həftəlik mühasirəsindən sonra oktyabrın 26-da şəhərə daxil olmağa icazə verdi. Bundan sonra şəhər yeni kralın ən mühüm bazalarından birinə çevrildi. Kürreyn dairəsi kürfürstləri Ruprexti Almanların kralı elan etdikdən sonra formal tacqoyma üçün Axen şəhərinə yürüş etdilər. O dövrlərdə Azad İmperiya şəhəri olan onların qapıdan içəri girməsinə icazə vermədikdə, Ruprext 6 yanvar 1401-ci ildə Kölndə arxiyepiskop III Fridrix (1372–1414) tərəfindən taclandırıldı. Digər tərəfdən, vasitəsilə tərəfdarı Fransa ilə əlaqəsi olan Aaxen, 1407-ci ilə qədər Ruprextə soyuq münasibət bəslədi.
İmperiyanın tacı Venzeldə olduğu üçün Rupert heç vaxt Müqəddəs Roma imperatoru ola bilmədi, özünün hazırladığı olduqca ucuz tacla kifayətlənməli idi. İmperiyada möhkəm bir güc bazası olmayan Ruprextin hakimiyyəti, güclü Lüksemburq sülaləsi tərəfindən legitim olaraq tanınmadı. Buna baxmayaraq, Venzel də özü kral titulunu qaytarmaq üçün heç bir tədbir görmədi. Ruprext bu dəfə üzünü kilsəyə tutdu və Papa dəstəklədi. Kral Cənubi Almaniyada müəyyən tanınma qazandıqdan sonra İtaliyaya yürüşə başladı və burada güclənmiş Milan hersoqluğu üzərində Can Qaleaçço Viskontini məğlub etməyə Papa tərəfindən Müqəddəs Roma İmperatoru tacını almağa ümid edirdi.
İtaliya yürüşü
1401-ci il avqustun 1-də Ruprextin İtaliyadan sağ-salamat qayıtmaması ehtimalında düzəlişlər edən bəzi fərmanlar verildi, o cümlədən oğlu Lüdviqi öz varisi təyin etdi. Sentyabrın 9-da o, oğlu Lüdviqi Pfalsda müavin təyin etdi. Dörd gündən sonra o, Romaya səfəri zamanı Lüdviqi həm də İmperiya naibi təyin etdi. Ənənəvi fikirlərə uyğun olaraq, Ruprext naibliyi heç bir halda kralın səlahiyyətlərinə bərabər olmayan məhdud səlahiyyətlərə malik müvəqqəti vəzifə kimi başa düşürdü. Bu, Ruprext imperiyada olmadığı müddətdə onu kral kimi təmsil etmək üçün nəzərdə tutulmuşdu.
Lakin Ruprextin yürüş üçün kifayət qədər maliyyəsi yox idi, buna görə də Florensiya və yuxarı Alman banklarından borclar almalı idi. Lakin gözlənilən ödənişlər baş tutmadı və ya gec çatdı. Nəticədə, 1401-ci ilin sentyabrında Auqsburqda imperiya ordusunun bir hissəsi buraxılmalı oldu. Ordunun qalan hissəsi ilə Ruprext həyat yoldaşının müşayiəti ilə Alp dağlarını keçdi və 14 oktyabr 1401-ci ildə Trentoya gəldi. Florensiyalılar ona izah etdilər ki, onlar 65.000 dukat məbləğdə pulu yalnız kral Milana qarşı müharibə ilə bağlı müqavilə öhdəliklərini yerinə yetirdikdən sonra ödəmək istəyirlər. Milan Ruprext və Florensiyalıların ümumi düşməni idi. 1395-ci ildə Venzel, Milanın keçmiş naibliyini 100.000 florinlik nəhəng məbləğ müqabilində hersoqluğa çevirmiş və onun ilk hersoqu təyin etmişdi. Eyni zamanda, bu hərəkət imperiya mülkiyyətindən uzaqlaşmanı təmsil edirdi ki, bu da Venzelin kürreynlilər tərəfindən devrilməsinin səbəblərindən biri idi. Kral seçiləndə Ruprext Viskontilərə qarşı tədbir görəcəyini vəd etmişdi. Lakin Breşia yaxınlığında Milan ordusuna qarşı məğlubiyyət (22 noyabr 1401) maliyyə cəhətdən güclü Viskontilər ilə Ruprext arasındakı fərqi tez bir zamanda aydınlaşdırdı. Köln arxiyepiskopu Fridrix və Avstriya hersoqu kimi mühüm müttəfiqlər Ruprextin ordusunu tərk etdilər. Zəifləmiş Ruprext Paduaya geri çəkilməli oldu. 1401/02-ci ildə qışını orada keçirdi.
Venesiya öz növbəsində Ruprexti təmtəraqla qəbul etdi, lakin ona heç bir dəstək vermədi və bitərəfliyini elan etdi. 1402-ci il aprelin ortalarında Ruprext Alp dağlarının şimalına keçərək Almaniyaya getməyə qərar verdi. Xoşbəxtlikdən Venesiya ona qayıtmaq üçün 4000 dukat vermişdi. Uğursuz italyan kampaniyası Ruprextin sonrakı krallığı üçün ağır bir yük oldu. Bu uğursuzluq xəbəri Almaniyada iğtişaşları artırdı, lakin kral sülhü bərpa etmək səylərində müəyyən uğur qazandı. Venzel 1402-ci ilin martında qardaşı Sigizmund tərəfindən Praqa qalasında həbs edildikdən sonra Lüksemburqların müqaviməti zəiflədi və gələn il onun hakimiyyəti nəhayət Papa tərəfindən tanındı. Ruprext həmçinin 6 iyul 1402-ci ildə oğlu Lüdviq ilə IV Henrinin qızı Lankasterli Blanşı evləndirərək İngiltərənin dəstəyini qazandı.
İqtisadiyyat
Ruprext, İtaliya kampaniyasından olan borcları ödəmək üçün 1402/05-ci ilə qədər miras qalmış torpaqlarına əlavə vergi qoymalı oldu. Kürreynlilərə verdiyi vədə uyğun olaraq 1401-ci ildə gömrük rüsumlarını ləğv etmişdi. Lakin onun tarifləri yenidən gətirmək planı həm də ona görə uğursuz oldu ki, o, kürfürstlərin razılığı olmadan heç bir yeni tarif tətbiq etməyəcəyinə söz vermişdi. 1404-cü ildə Ruprextin Frankfurtda kral zərbxanası üçün işləyib hazırladığı və imperiyada yeni, vahid sikkə planları da həyata keçirilə bilmədi. Nəticədə dövlətin başçısı kimi onun yəhudilərdən vergi almaq səyləri gömrük və sikkələrlə bağlı planlarından daha uğurlu idi. O, Bavariyalı Lüdviqdən bəri yığılan "Qızıl qurban vergisi"nin (alm. Goldenen Opferpfennigs) ödənişini yenidən təşkil etdi. On iki yaşından yuxarı bütün yəhudilər vergi ödəməli idilər. 1407-ci ildə İsrail fon Rothenburqu imperiyanın bütün yəhudiləri üçün baş rabbi təyin etdi. Bu yolla o, imperiyada geniş səpələnmiş yəhudi icmaları haqqında daha yaxşı məlumat əldə etmək istəyirdi.
Sonrakı hakimiyyəti
14 sentyabr 1405-ci ildə Mayns kürfürstlüyü, Baden, Vürttemberg və 17 Şvabiya şəhəri birləşərək Ruprextə qarşı "Marbax liqasını" yaratdı. Şvabiyanın şəhərində bağlanan ittifaqa Mayns arxiyepiskopu İohann rəhbərlik edirdi. İştirak edənlərin motivləri fərqli idi: şəhərlər Ruprextin tələb edə biləcəyi yenilənmiş vergi ödənişlərindən qorxurdular. Öz növbəsində, Mayns arxiyepiskopu ilə Pfals arasında ərazi mübahisələrindən yaranan rəqabət var idi. Bununla belə, Ruprext knyazlıqlarla açıq qarşıdurmadan yayındı və təbliğata arxalandı: Yalnız kralın sülhü qorumaq hüququ var idi. Marbax liqası ilə münaqişənin kulminasiya nöqtəsi həm də krallığın böhranını əks etdirirdi.
Ruprext Papanın hakimiyyətini gücləndirərək imperator olmaq məqsədindən əl çəkməmişdi. Lakin onun Avropa səviyyəsində siyasi imkanları zəif olaraq qaldı. Onun kilsə məsələsi ilə bağlı bütün cəhdləri uğursuz oldu.
Ruprextin ölümündən bir neçə ay əvvəl Mayns arxiyepiskopu İohann Ruprexti vəzifədən salmaq üçün səylərini gücləndirdi. Ruprext, 1410-cu ilin martında Marburqda, martdan aprel ayına qədər Heydelberqdə, apreldə Nürnberqdə, sonra yenidən Haydelberqdə və may ayında Oppenheym reyxstaqlarındakı başqalarından gələcək dəstək üçün ümidsiz idi. Ölümündən bir müddət əvvəl o, tacının satılmasını əmr etdi ki, əldə edilən pulu aptekçiyə, dəmirçiyə, çəkməçiyə, rəssama və digər yoxsullara olan borclarını ödəmək üçün istifadə etsin.
Ölümü
18 may 1410-cu ildə Ruprext 58 yaşında Oppenheim am Reyn yaxınlığındakı Landskron qalasında vəfat etdi. Ruprext, ölümündən iki gün sonra Müqəddəs Ruh kilsəsində dəfn edildi. Nə kürfürstlər, nə də mühüm knyazlar dəfn mərasimində iştirak etmədilər. Yalnız bir neçə yüksək vəzifəli şəxs, kralın oğulları və Riqa arxiyepiskopu iştirak edirdi. Dəfn mərasimləri Nürnberq, Frankfurt və Nördlingen Azad İmperiya şəhərlərində keçirildi. Dəfn mərasimi iyunun 9-da Heydelberqdə baş tutdu. Həyat yoldaşı bir il sonra öldü və onun yanında dəfn edildi.
Varisliyi
Mövcud sülalə müqavilələrinin əksinə olaraq, Ruprext torpaqlarını dörd oğlu arasında bölüşdürmək qərarına gəlmişdi. Bölgünü bu məqsədlə ona yaxın olan yeddi müşavir tərəfindən təyin edilmiş komissiya həyata keçirməli idi. Pfals kürfürstlüyünün ərazisinin dörd yerə bölünməsinə baxmayaraq, ərazi 1410-cu ildəki halı ilə 1395-ci ilə nisbətən daha böyük idi. Ölümündən iki gün əvvəl Ruprext Lüdviqə Pfalsın əsas ayrılmaz hissəsini vəsiyyət etdi. Ruprextin kiçik oğulları , , isə Pfals-Zimmerni aldı.
Ailəsi
Ruprext 27 iyun 1374-cü ildə Amberqdə qızı ilə evlənmişdi. Övladları:
- Rupert Pipan (20 fevral 1375, Amberq — 25 yanvar 1397, Amberq)
- Marqaret (1376 – 27 avqust 1434, ), 6 fevral 1393-cü ildə Lotaringiya hersoqu II Karl ilə evləndi.
- Fredidrix (təxminən 1377, Amberq – 7 mart 1401, Amberq)
- III Lüdviq (23 yanvar 1378 – 30 dekabr 1436, Heydelberq)
- Aqnes (1379–1401, Heidelberg), 1400-cü ilin martından qısa müddət əvvəl Heydelberqdə Klev hersoqu I Adolf ilə evləndi.
- Elizabet (27 oktyabr 1381 – 31 dekabr 1408, İnsbruk), 24 dekabr 1407-ci ildə İnsbrukda Avstriya hersoqu IV Fridrix ilə evləndi.
- , hersoqu (1383, Noynburq vorm Vald — 13 – 14 mart 1443)
- — Zimmern-Çvaybrükgen hersoqu (23 iyun 1385 – 14 fevral 1459, Zimmern)
- — hersoqu (24 avqust 1390, Mosbax — 5 iyul 1461)
İstinadlar
- Deutsche Nationalbibliothek Record #118750410 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- Kindred Britain.
- Alois Gerlich: König Ruprecht von der Pfalz. In: Hartmut Harthausen (Hrsg.): Pfälzer Lebensbilder. Bd. 4. Speyer 1987, S. 9–60, hier S. 18; Regesten der Pfalzgrafen am Rhein, Bd. 1, bearbeitet von Adolf Koch, Jakob Wille, Innsbruck 1894, Nr. 5728–5826.
- Werner Paravicini: Die Preußenreisen des europäischen Adels. Teil 1, Sigmaringen 1989, S. 148–149 (Digitalisat 2022-07-07 at the Wayback Machine).
- : Der Rang der Pfalzgrafen bei Rhein. Die Gestaltung der politisch-sozialen Ordnung des Reichs im 13. und 14. Jahrhundert. Ostfildern 2013, S. 157.
- Law, 2010. səh. 171–172
- Jörg Schwarz: König Ruprecht von der Pfalz (1400–1410) und Königin Elisabeth. In: Alfried Wieczorek, Bernd Schneidmüller, Alexander Schubert und Stefan Weinfurter (Hrsg.): Die Wittelsbacher am Rhein. Die Kurpfalz und Europa. Begleitband zur 2. Ausstellung der Länder Baden-Württemberg, Rheinland-Pfalz und Hessen. Regensburg 2013, S. 261–271, hier: S. 265.
- Fritz Trautz: Die Reichsgewalt in Italien im Spätmittelalter. In: Heidelberger Jahrbücher 7 (1963), S. 45–81, hier S. 71 f.
- Oliver Auge, Karl-Heinz Spieß: Ruprecht (1400–1410). In: Bernd Schneidmüller, Stefan Weinfurter (Hrsg.): Die deutschen Herrscher des Mittelalters. Historische Portraits von Heinrich I. bis Maximilian I. (919–1519). München 2003, S. 446–461, hier: S. 456; Ernst Schubert: Probleme der Königsherrschaft im spätmittelalterlichen Reich. In: Reinhard Schneider (Hrsg.): Das spätmittelalterliche Königtum im europäischen Vergleich. Sigmaringen 1987, S. 135–184, hier: S. 173 ff. (online 2022-01-19 at the Wayback Machine).
- : Leichenpredigt auf König Ruprecht von der Pfalz, gehalten im Dome zu Würzburg am 9. Juni 1410 von Winand von Steeg. In: Würzburger Diözesangeschichtsblätter. 14–15, 1952–1953, S. 337–342.
- Thorsten Huthwelker: Tod und Grablege der Pfalzgrafen bei Rhein im Spätmittelalter (1327–1508). Heidelberg 2009, S. 99.
- Das Testament ist abgedruckt in: Lorenz Weinrich (Hrsg.): Quellen zur Verfassungsgeschichte des römisch-deutschen Reiches im Spätmittelalter. Darmstadt 1983, S. 448 f., Nr. 111.
Mənbə
- Law, John E. Brescia, Fight near (1401) // Rogers, Clifford J. (redaktor). The Oxford Encyclopedia of Medieval Warfare and Military Technology. Oxford University Press. 2010.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Pfalsli Ruprext alm Ruprecht von der Pfalz 5 may 1352 Amberq Yuxari Pfalts 18 may 1410 bezen Pfalsli Robert kimi taninan Vittelsbax sulalesinin uzvu 1398 ci ilden Pfals kurfurstu III Ruprext adiyla ve 1400 cu ilden olumune qeder Almanlarin krali Ruprextalm Ruprecht von der Pfalz Almanlarin krali ile reqabetde21 avqust 1400 18 may 1410EvvelkiSonrakiPfals kurfurstu6 yanvar 1398 18 may 1410EvvelkiII RuprextSonrakiIII LudviqSexsi melumatlarDogum tarixi 5 may 1352Dogum yeri Amberq Yuxari Pfalts BavariyaVefat tarixi 18 may 1410 58 yasinda Defn yeri Muqeddes Ruh kilsesiFealiyyeti siyasetciAtasi II RuprextUsaqlari III Ludviq Pfals kurfurstu Ailesi Vittelsbax sulalesi Vikianbarda elaqeli mediafayllarIlk illeriRuprecht 5 may 1352 ci ilde Amberqde II Ruprext ve onun heyat yoldasi Beatrisin yegane oglu olaraq dunyaya geldi 13 yasinda anasini itirmesi istisna olmaqla gencliyi barede hec ne melum deyil Lakin o erken yaslarindan muhum tedbirlerde istirak edirdi 1378 ci ilden o boyuk emisi I Ruprext ve atasi II Ruprextle birlikde muhum senedlerde adi gorunurdu Neticede o Pfalsin gelecek varisi kimi evvelceden melum idi Kurfurst kimi hakimiyyetine qeder o esasen Yuxari Pfalsda yasadi 1385 86 ci ilin qisinda o qosulub Ruprext 27 iyun 1374 cu ilde Amberqde qizi ile evlendi Evlilikden cemi alti ogul ve uc qiz dunyaya geldi Bu qeder ovladin olmasi Pfalsin birliyini tehluke altina salirdi Buna gore de II Ruprext 1392 ci ilde oglu III Ruprext ile razilasdi ki gelecekde yalniz boyuk oglun esas titulu almasi lazimdir Sonradan dogulan ogullar ucun yalniz elave hersoqluqlar ve ya dini karyera nezerde tutulurdu Ata ogul bunu 13 iyul 1395 ci il tarixli Rupert Razilasmasi nda tesbit etdiler lakin akt natamam mohurlenmemis ve huquqi quvveye malik olmamisdir Qaydalar toplusu esasen tesirsiz qaldi cunki onun ehate etdiyi Ruprextin ogullari oldu Atasinin olumunden sonra Ruprext 46 yasinda kurfurstluye geldi Kralliq ugrunda mubarizeHohenstaufenlerden beri hec bir Roma Alman hokmdari sagliginda oglunun varisi secilmesine nail ola bilmemisdi ilk defe 1376 ci ilde yeniden ugur qazandi kurfurstler oglu 1376 ci ilde atasi hele sag iken kral secdi Bununla bele atasinin 1378 ci ildeki olumunden sonra hokmranliq eden Venzel sonraki iller erzinde getdikce daha cox Bohemiya kralligina fokuslandi Neticede o imperiyanin diger erazilerinde gorunmur ve reyxstaqlarda istirak etmirdi Onun daimi yoxlugu siyasi cehetden Kurreyn dairesindeki 4 kurfurstden Mayns Koln ve Trir arxiyepiskoplari ve Pfals kurfurstu uzaqlasmasi demek idi Tezlikle Bohemiyada da Venzelin hakimiyyeti bohrana dusdu Vatslav 8 may 1394 cu ilde muxalif Bohemiya zadeganlari terefinden tutuldu ve sonra hebs edildi Kurfurstler bir muddet sedaqetle onun azadliga cixmasi ucun guclerinden istifade etdiler Ruprext bir ordu ile Pfalsdan Bohemiyaya gelerek ve Venzelin azad edilmesini temin ede bildi Kurfurstler onun aktiv hakimiyyete qayidacagini umid ederken 1396 ci ilde Venzel oz ogey qardasi teyin ederek qeyri mueyyen muddete hakimiyyetden uzaqlasdi Bu kurfurstlerin oz imicine ve imperatorun secilmesindeki roluna esasli sekilde tesir etdi Venzelle razilasma elde etmek mumkun olmadi Buna gore de 1390 ci illerin ortalarindan etibaren kurfurstler getdikce daha cox oz maraqlarini gudurduler Kurreynliler yazili muqavileler ve herbi yardim vedleri ile diger knyazlari ozlerine celb etmeye calisirdilar 1400 cu il avqustun 20 de onlar Venzelin faydasiz laqeyd diqqetsiz parcalayici ve imperiyanin leyaqetsiz sahibi oldugu ucun kral vezifesinden qovuldugunu elan etdiler ve bu emeli imperiya qarsisindaki mesuliyyetleri ile esaslandirdilar Venzel bu qerari tanimadi ve Romalilarin krali titulundan istifade etmeye davam etdi O olumune qeder ozunu kral kimi qebul etdi KralligiEnenevi Reyxstaq mekani olan Frankfurt qapilarini Ruprext ucun bagladi Frankfurtlular Bohemiya ile ticaret maraqlarini tehlukeye atmaq istemediler ve Venzel ile cox yaxsi munasibet saxladilar Frankfurt Ruprextin 6 heftelik muhasiresinden sonra oktyabrin 26 da sehere daxil olmaga icaze verdi Bundan sonra seher yeni kralin en muhum bazalarindan birine cevrildi Kurreyn dairesi kurfurstleri Ruprexti Almanlarin krali elan etdikden sonra formal tacqoyma ucun Axen seherine yurus etdiler O dovrlerde Azad Imperiya seheri olan onlarin qapidan iceri girmesine icaze vermedikde Ruprext 6 yanvar 1401 ci ilde Kolnde arxiyepiskop III Fridrix 1372 1414 terefinden taclandirildi Diger terefden vasitesile terefdari Fransa ile elaqesi olan Aaxen 1407 ci ile qeder Ruprexte soyuq munasibet besledi Imperiyanin taci Venzelde oldugu ucun Rupert hec vaxt Muqeddes Roma imperatoru ola bilmedi ozunun hazirladigi olduqca ucuz tacla kifayetlenmeli idi Imperiyada mohkem bir guc bazasi olmayan Ruprextin hakimiyyeti guclu Luksemburq sulalesi terefinden legitim olaraq taninmadi Buna baxmayaraq Venzel de ozu kral titulunu qaytarmaq ucun hec bir tedbir gormedi Ruprext bu defe uzunu kilseye tutdu ve Papa destekledi Kral Cenubi Almaniyada mueyyen taninma qazandiqdan sonra Italiyaya yuruse basladi ve burada guclenmis Milan hersoqlugu uzerinde Can Qaleacco Viskontini meglub etmeye Papa terefinden Muqeddes Roma Imperatoru tacini almaga umid edirdi Italiya yurusu 1401 ci il avqustun 1 de Ruprextin Italiyadan sag salamat qayitmamasi ehtimalinda duzelisler eden bezi fermanlar verildi o cumleden oglu Ludviqi oz varisi teyin etdi Sentyabrin 9 da o oglu Ludviqi Pfalsda muavin teyin etdi Dord gunden sonra o Romaya seferi zamani Ludviqi hem de Imperiya naibi teyin etdi Enenevi fikirlere uygun olaraq Ruprext naibliyi hec bir halda kralin selahiyyetlerine beraber olmayan mehdud selahiyyetlere malik muveqqeti vezife kimi basa dusurdu Bu Ruprext imperiyada olmadigi muddetde onu kral kimi temsil etmek ucun nezerde tutulmusdu Lakin Ruprextin yurus ucun kifayet qeder maliyyesi yox idi buna gore de Florensiya ve yuxari Alman banklarindan borclar almali idi Lakin gozlenilen odenisler bas tutmadi ve ya gec catdi Neticede 1401 ci ilin sentyabrinda Auqsburqda imperiya ordusunun bir hissesi buraxilmali oldu Ordunun qalan hissesi ile Ruprext heyat yoldasinin musayieti ile Alp daglarini kecdi ve 14 oktyabr 1401 ci ilde Trentoya geldi Florensiyalilar ona izah etdiler ki onlar 65 000 dukat meblegde pulu yalniz kral Milana qarsi muharibe ile bagli muqavile ohdeliklerini yerine yetirdikden sonra odemek isteyirler Milan Ruprext ve Florensiyalilarin umumi dusmeni idi 1395 ci ilde Venzel Milanin kecmis naibliyini 100 000 florinlik neheng mebleg muqabilinde hersoqluga cevirmis ve onun ilk hersoqu teyin etmisdi Eyni zamanda bu hereket imperiya mulkiyyetinden uzaqlasmani temsil edirdi ki bu da Venzelin kurreynliler terefinden devrilmesinin sebeblerinden biri idi Kral secilende Ruprext Viskontilere qarsi tedbir goreceyini ved etmisdi Lakin Bresia yaxinliginda Milan ordusuna qarsi meglubiyyet 22 noyabr 1401 maliyye cehetden guclu Viskontiler ile Ruprext arasindaki ferqi tez bir zamanda aydinlasdirdi Koln arxiyepiskopu Fridrix ve Avstriya hersoqu kimi muhum muttefiqler Ruprextin ordusunu terk etdiler Zeiflemis Ruprext Paduaya geri cekilmeli oldu 1401 02 ci ilde qisini orada kecirdi Venesiya oz novbesinde Ruprexti temteraqla qebul etdi lakin ona hec bir destek vermedi ve biterefliyini elan etdi 1402 ci il aprelin ortalarinda Ruprext Alp daglarinin simalina kecerek Almaniyaya getmeye qerar verdi Xosbextlikden Venesiya ona qayitmaq ucun 4000 dukat vermisdi Ugursuz italyan kampaniyasi Ruprextin sonraki kralligi ucun agir bir yuk oldu Bu ugursuzluq xeberi Almaniyada igtisaslari artirdi lakin kral sulhu berpa etmek seylerinde mueyyen ugur qazandi Venzel 1402 ci ilin martinda qardasi Sigizmund terefinden Praqa qalasinda hebs edildikden sonra Luksemburqlarin muqavimeti zeifledi ve gelen il onun hakimiyyeti nehayet Papa terefinden tanindi Ruprext hemcinin 6 iyul 1402 ci ilde oglu Ludviq ile IV Henrinin qizi Lankasterli Blansi evlendirerek Ingilterenin desteyini qazandi Iqtisadiyyat Ruprext Italiya kampaniyasindan olan borclari odemek ucun 1402 05 ci ile qeder miras qalmis torpaqlarina elave vergi qoymali oldu Kurreynlilere verdiyi vede uygun olaraq 1401 ci ilde gomruk rusumlarini legv etmisdi Lakin onun tarifleri yeniden getirmek plani hem de ona gore ugursuz oldu ki o kurfurstlerin raziligi olmadan hec bir yeni tarif tetbiq etmeyeceyine soz vermisdi 1404 cu ilde Ruprextin Frankfurtda kral zerbxanasi ucun isleyib hazirladigi ve imperiyada yeni vahid sikke planlari da heyata kecirile bilmedi Neticede dovletin bascisi kimi onun yehudilerden vergi almaq seyleri gomruk ve sikkelerle bagli planlarindan daha ugurlu idi O Bavariyali Ludviqden beri yigilan Qizil qurban vergisi nin alm Goldenen Opferpfennigs odenisini yeniden teskil etdi On iki yasindan yuxari butun yehudiler vergi odemeli idiler 1407 ci ilde Israil fon Rothenburqu imperiyanin butun yehudileri ucun bas rabbi teyin etdi Bu yolla o imperiyada genis sepelenmis yehudi icmalari haqqinda daha yaxsi melumat elde etmek isteyirdi Sonraki hakimiyyeti 14 sentyabr 1405 ci ilde Mayns kurfurstluyu Baden Vurttemberg ve 17 Svabiya seheri birleserek Ruprexte qarsi Marbax liqasini yaratdi Svabiyanin seherinde baglanan ittifaqa Mayns arxiyepiskopu Iohann rehberlik edirdi Istirak edenlerin motivleri ferqli idi seherler Ruprextin teleb ede bileceyi yenilenmis vergi odenislerinden qorxurdular Oz novbesinde Mayns arxiyepiskopu ile Pfals arasinda erazi mubahiselerinden yaranan reqabet var idi Bununla bele Ruprext knyazliqlarla aciq qarsidurmadan yayindi ve tebligata arxalandi Yalniz kralin sulhu qorumaq huququ var idi Marbax liqasi ile munaqisenin kulminasiya noqtesi hem de kralligin bohranini eks etdirirdi Ruprext Papanin hakimiyyetini guclendirerek imperator olmaq meqsedinden el cekmemisdi Lakin onun Avropa seviyyesinde siyasi imkanlari zeif olaraq qaldi Onun kilse meselesi ile bagli butun cehdleri ugursuz oldu Ruprextin olumunden bir nece ay evvel Mayns arxiyepiskopu Iohann Ruprexti vezifeden salmaq ucun seylerini guclendirdi Ruprext 1410 cu ilin martinda Marburqda martdan aprel ayina qeder Heydelberqde aprelde Nurnberqde sonra yeniden Haydelberqde ve may ayinda Oppenheym reyxstaqlarindaki basqalarindan gelecek destek ucun umidsiz idi Olumunden bir muddet evvel o tacinin satilmasini emr etdi ki elde edilen pulu aptekciye demirciye cekmeciye ressama ve diger yoxsullara olan borclarini odemek ucun istifade etsin Olumu18 may 1410 cu ilde Ruprext 58 yasinda Oppenheim am Reyn yaxinligindaki Landskron qalasinda vefat etdi Ruprext olumunden iki gun sonra Muqeddes Ruh kilsesinde defn edildi Ne kurfurstler ne de muhum knyazlar defn merasiminde istirak etmediler Yalniz bir nece yuksek vezifeli sexs kralin ogullari ve Riqa arxiyepiskopu istirak edirdi Defn merasimleri Nurnberq Frankfurt ve Nordlingen Azad Imperiya seherlerinde kecirildi Defn merasimi iyunun 9 da Heydelberqde bas tutdu Heyat yoldasi bir il sonra oldu ve onun yaninda defn edildi VarisliyiMovcud sulale muqavilelerinin eksine olaraq Ruprext torpaqlarini dord oglu arasinda bolusdurmek qerarina gelmisdi Bolgunu bu meqsedle ona yaxin olan yeddi musavir terefinden teyin edilmis komissiya heyata kecirmeli idi Pfals kurfurstluyunun erazisinin dord yere bolunmesine baxmayaraq erazi 1410 cu ildeki hali ile 1395 ci ile nisbeten daha boyuk idi Olumunden iki gun evvel Ruprext Ludviqe Pfalsin esas ayrilmaz hissesini vesiyyet etdi Ruprextin kicik ogullari ise Pfals Zimmerni aldi AilesiRuprext 27 iyun 1374 cu ilde Amberqde qizi ile evlenmisdi Ovladlari Rupert Pipan 20 fevral 1375 Amberq 25 yanvar 1397 Amberq Marqaret 1376 27 avqust 1434 6 fevral 1393 cu ilde Lotaringiya hersoqu II Karl ile evlendi Fredidrix texminen 1377 Amberq 7 mart 1401 Amberq III Ludviq 23 yanvar 1378 30 dekabr 1436 Heydelberq Aqnes 1379 1401 Heidelberg 1400 cu ilin martindan qisa muddet evvel Heydelberqde Klev hersoqu I Adolf ile evlendi Elizabet 27 oktyabr 1381 31 dekabr 1408 Insbruk 24 dekabr 1407 ci ilde Insbrukda Avstriya hersoqu IV Fridrix ile evlendi hersoqu 1383 Noynburq vorm Vald 13 14 mart 1443 Zimmern Cvaybrukgen hersoqu 23 iyun 1385 14 fevral 1459 Zimmern hersoqu 24 avqust 1390 Mosbax 5 iyul 1461 IstinadlarDeutsche Nationalbibliothek Record 118750410 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 Kindred Britain Alois Gerlich Konig Ruprecht von der Pfalz In Hartmut Harthausen Hrsg Pfalzer Lebensbilder Bd 4 Speyer 1987 S 9 60 hier S 18 Regesten der Pfalzgrafen am Rhein Bd 1 bearbeitet von Adolf Koch Jakob Wille Innsbruck 1894 Nr 5728 5826 Werner Paravicini Die Preussenreisen des europaischen Adels Teil 1 Sigmaringen 1989 S 148 149 Digitalisat 2022 07 07 at the Wayback Machine Der Rang der Pfalzgrafen bei Rhein Die Gestaltung der politisch sozialen Ordnung des Reichs im 13 und 14 Jahrhundert Ostfildern 2013 S 157 Law 2010 seh 171 172 Jorg Schwarz Konig Ruprecht von der Pfalz 1400 1410 und Konigin Elisabeth In Alfried Wieczorek Bernd Schneidmuller Alexander Schubert und Stefan Weinfurter Hrsg Die Wittelsbacher am Rhein Die Kurpfalz und Europa Begleitband zur 2 Ausstellung der Lander Baden Wurttemberg Rheinland Pfalz und Hessen Regensburg 2013 S 261 271 hier S 265 Fritz Trautz Die Reichsgewalt in Italien im Spatmittelalter In Heidelberger Jahrbucher 7 1963 S 45 81 hier S 71 f Oliver Auge Karl Heinz Spiess Ruprecht 1400 1410 In Bernd Schneidmuller Stefan Weinfurter Hrsg Die deutschen Herrscher des Mittelalters Historische Portraits von Heinrich I bis Maximilian I 919 1519 Munchen 2003 S 446 461 hier S 456 Ernst Schubert Probleme der Konigsherrschaft im spatmittelalterlichen Reich In Reinhard Schneider Hrsg Das spatmittelalterliche Konigtum im europaischen Vergleich Sigmaringen 1987 S 135 184 hier S 173 ff online 2022 01 19 at the Wayback Machine Leichenpredigt auf Konig Ruprecht von der Pfalz gehalten im Dome zu Wurzburg am 9 Juni 1410 von Winand von Steeg In Wurzburger Diozesangeschichtsblatter 14 15 1952 1953 S 337 342 Thorsten Huthwelker Tod und Grablege der Pfalzgrafen bei Rhein im Spatmittelalter 1327 1508 Heidelberg 2009 S 99 Das Testament ist abgedruckt in Lorenz Weinrich Hrsg Quellen zur Verfassungsgeschichte des romisch deutschen Reiches im Spatmittelalter Darmstadt 1983 S 448 f Nr 111 MenbeLaw John E Brescia Fight near 1401 Rogers Clifford J redaktor The Oxford Encyclopedia of Medieval Warfare and Military Technology Oxford University Press 2010