Sərt Ruprext (alm. Ruprecht II der Harte) və ya Ciddi Ruprext (alm. Ruprecht II der Ernste; 12 may 1325, Amberq, Yuxarı Pfalts – 6 yanvar 1398, Amberq, Yuxarı Pfalts) — Vittelsbax sülaləsindən 1390–1398-ci illərdə hakimiyyətdə olmuş Pfals kürfürstü.
II Ruprext | |
---|---|
16 fevral 1390 – 6 yanvar 1398 | |
Əvvəlki | I Ruprext |
Sonrakı | III Ruprext |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 12 may 1325 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 6 yanvar 1398(72 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Uşağı | III Ruprext |
Ailəsi | Vittelsbax sülaləsi |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
İlk illəri
Ruprext 1325-ci ildə, Amberqdə doğulmuşdu. Valideynləri Dürüst Adolf və Irmenqard fon Ettinqen idi. Ruprextin atası Adolf 1327-ci ildə öz mirasına görə uğursuzcasına mübarizə apararaq vəfat etmişdi. Həmin onun əmisi İmperator Lüdviq Reyn Pfaltsını işğal etmişdi. Gənc şahzadə buna görə də avstriyapərəst əmisi Nassau-Veylburq qrafı I İohannın himayəsi altında böyüdü. 1329-cu ildə Bavariyalı Lüdviq Pfalsı Adolfun qardaşları və Ruprextə qaytardı. Dörd yaşlı II Ruprext vəfat etmiş atası Adolfun yerinə mirasa daxil edildi. 1334-cü ildə Ruprext də öz növbəsində yetkinlik yaşına çatmayan qardaşı oğlu II Ruprext ilə razılaşdı. Bu razılaşmaya görə Rudolfun ölümü ilə yaranacaq ilə bölünmə halında, onlara düşən parçalara birgə sahib olacaq və idarə edəcəkdilər. Bu hadisə həqiqətən də 1338-ci ilin fevralında Haydelberqlə və Yuxarı Pfalzın bir hissəsini birgə təyin etdikdə baş verdi. Onlar bu əraziləri 1353-cü ilin sonuna qədər torpaqların yenidən bölünməsi baş verənə qədər birlikdə idarə etdilər. Burada I Ruprext Rudolfun keçmiş torpaqları da daxil olmaqla bütün ərazinin əsas hissəsini, II Ruprext yalnız daha kiçik bir hissəsini, o cümlədən daha vacib yerlər olan , Alzey, Stromberq (Hunsrük) və Burq Stahleki aldı.
1355-ci ildə II Ruprext əmisi I Ruprextin varisi oldu. Bu müqavilə 1357-ci ildə yenidən təsdiq edildi; 1368-ci ildə hər ikisi əksər ərazilərin gələcək bölünməzliyi barədə razılığa gəldilər və II Ruprext qəyumluğa yüksəldi. Bu vəzifədə o, əmisi ilə birlikdə Haydelberq Universitetinin qurulmasında iştirak etmişdir və eyni zamanda 1386-cı il tarixi universitet möhüründə onunla birlikdə təsvir edilmişdir.
1387–1389-cu illərdəki o, çox sərt tədbirlərə əl atırdı.
Kürfürstlüyü
1390-cı ildə əmisinin ölümündən sonra II Ruprext onun yerinə bütün Pfalsın hakimi oldu və 1394-cü ildə Almanların kralı razılığı ilə də özünü yeni kürfürst elan etdi. Növbəti ildə Ruprext yəhudiləri və bidətçiləri Pfalsdan qovdu, bütün əmlakını müsadirə etdi və Heydelberq Universitetinə vəsiyyət etdi. 1395-ci ildə o, Pfalsın hissələrinin birləşməsini təmin etmək məqsədi daşıyan "Ruprext Konstitusiyasını" nəşr etdi. Nəticədə, keçmiş azad imperiya şəhəri də öz növbəsində Pfalsa daxil edildi.
Ölümü
6 yanvar 1398-ci ildə vəfat edən Ruprext Heydelberq yaxınlığındakı dəfn edilmişdir. Vəsiyyətində tövbə əlaməti olaraq başının altında daş və ya torpaq parçası olan sadə kətan paltarda, yerdən yuxarı qaldırılmamış və xaç işarəsi olan sadə bir lövhə ilə örtülmüş bir qəbirdə, atasının məzarının ayaq hissəsində dəfn edilmək istədi. Tarixçi Yakob Vill şahzadəni belə qiymətləndirir:
Şübhə yoxdur ki, II Ruprext də əmisi kimi böyük enerjiyə, məqsədyönlü səyə və rasional, yüz ölçüb bir biçən ağıl sahibi idi; Təcrübəli qoca Ruprext ilə uzun müştərək hökumətdən sonra siyasi məsələlərdə yaxşı təlim keçmiş, həm imperiyada, həm də öz dövlətinin idarə edilməsində fəallıq göstərmiş, əldə etdiklərini necə qoruyub saxlamağı və həmçinin yeni mülklər əldə etməyi bilirdi. O, əmisində olan mülayimlik və bağışlama qabiliyyətinə malik deyildi. O, soyuq hökmdar təəssüratı yaradır və tarixin ona bəxş etdiyi “Sərt” ləqəbi onun təbiətini ən yaxşı səciyyələndirir |
Ailəsi
Rupert 1345-ci ildə Siciliya kralı qızı Beatris ilə evlənmişdi. Övladları:
- Anna (1346 – 30 noyabr 1415), 1363-cü ildə ilk Berq hersoqu ilə evləndi.
- Fridrix (1347 – təq. 1395).
- İohann (1349 – təqribən 1395).
- Matilda (1350-ci il təvəllüdlü), Leuxtenberq landqrafı Siqostla evləndi
- Elizabet (təq. 1351 – 1360).
- III Ruprext (1352–1410)
- Adolf (1355 – 1 may 1358).
İstinadlar
- Lundy D. R. Beatrix of Sicily // The Peerage (ing.).
- Thomas, 2010. səh. 387
- Volker Rödel: Ruprecht II. 2016-07-02 at the Wayback Machine. In: Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 22, Duncker & Humblot, Berlin 2005, ISBN , S. 289 f. (Rəqəmsal 2023-07-23 at the Wayback Machine).
- Jakob Wille: Ruprecht II. Arxivləşdirilib 2022-06-30 at the Wayback Machine Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 29, Duncker & Humblot, Leipzig 1889, S. 737–740.
Mənbə
- Thomas, Andrew L. A House Divided: Wittelsbach Confessional Court Cultures in the Holy Roman Empire, c. 1550-1650. Brill. 2010.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sert Ruprext alm Ruprecht II der Harte ve ya Ciddi Ruprext alm Ruprecht II der Ernste 12 may 1325 Amberq Yuxari Pfalts 6 yanvar 1398 Amberq Yuxari Pfalts Vittelsbax sulalesinden 1390 1398 ci illerde hakimiyyetde olmus Pfals kurfurstu II RuprextPfals kurfurstu16 fevral 1390 6 yanvar 1398EvvelkiI RuprextSonrakiIII RuprextSexsi melumatlarDogum tarixi 12 may 1325 1325 05 12 Dogum yeri Amberq Yuxari Pfalts BavariyaVefat tarixi 6 yanvar 1398 1398 01 06 72 yasinda Vefat yeri Amberq Yuxari Pfalts BavariyaUsagi III RuprextAilesi Vittelsbax sulalesi Vikianbarda elaqeli mediafayllarIlk illeriRuprext 1325 ci ilde Amberqde dogulmusdu Valideynleri Durust Adolf ve Irmenqard fon Ettinqen idi Ruprextin atasi Adolf 1327 ci ilde oz mirasina gore ugursuzcasina mubarize apararaq vefat etmisdi Hemin onun emisi Imperator Ludviq Reyn Pfaltsini isgal etmisdi Genc sahzade buna gore de avstriyaperest emisi Nassau Veylburq qrafi I Iohannin himayesi altinda boyudu 1329 cu ilde Bavariyali Ludviq Pfalsi Adolfun qardaslari ve Ruprexte qaytardi Dord yasli II Ruprext vefat etmis atasi Adolfun yerine mirasa daxil edildi 1334 cu ilde Ruprext de oz novbesinde yetkinlik yasina catmayan qardasi oglu II Ruprext ile razilasdi Bu razilasmaya gore Rudolfun olumu ile yaranacaq ile bolunme halinda onlara dusen parcalara birge sahib olacaq ve idare edecekdiler Bu hadise heqiqeten de 1338 ci ilin fevralinda Haydelberqle ve Yuxari Pfalzin bir hissesini birge teyin etdikde bas verdi Onlar bu erazileri 1353 cu ilin sonuna qeder torpaqlarin yeniden bolunmesi bas verene qeder birlikde idare etdiler Burada I Ruprext Rudolfun kecmis torpaqlari da daxil olmaqla butun erazinin esas hissesini II Ruprext yalniz daha kicik bir hissesini o cumleden daha vacib yerler olan Alzey Stromberq Hunsruk ve Burq Stahleki aldi 1355 ci ilde II Ruprext emisi I Ruprextin varisi oldu Bu muqavile 1357 ci ilde yeniden tesdiq edildi 1368 ci ilde her ikisi ekser erazilerin gelecek bolunmezliyi barede raziliga geldiler ve II Ruprext qeyumluga yukseldi Bu vezifede o emisi ile birlikde Haydelberq Universitetinin qurulmasinda istirak etmisdir ve eyni zamanda 1386 ci il tarixi universitet mohurunde onunla birlikde tesvir edilmisdir 1387 1389 cu illerdeki o cox sert tedbirlere el atirdi Kurfurstluyu1390 ci ilde emisinin olumunden sonra II Ruprext onun yerine butun Pfalsin hakimi oldu ve 1394 cu ilde Almanlarin krali raziligi ile de ozunu yeni kurfurst elan etdi Novbeti ilde Ruprext yehudileri ve bidetcileri Pfalsdan qovdu butun emlakini musadire etdi ve Heydelberq Universitetine vesiyyet etdi 1395 ci ilde o Pfalsin hisselerinin birlesmesini temin etmek meqsedi dasiyan Ruprext Konstitusiyasini nesr etdi Neticede kecmis azad imperiya seheri de oz novbesinde Pfalsa daxil edildi Olumu6 yanvar 1398 ci ilde vefat eden Ruprext Heydelberq yaxinligindaki defn edilmisdir Vesiyyetinde tovbe elameti olaraq basinin altinda das ve ya torpaq parcasi olan sade ketan paltarda yerden yuxari qaldirilmamis ve xac isaresi olan sade bir lovhe ile ortulmus bir qebirde atasinin mezarinin ayaq hissesinde defn edilmek istedi Tarixci Yakob Vill sahzadeni bele qiymetlendirir Subhe yoxdur ki II Ruprext de emisi kimi boyuk enerjiye meqsedyonlu seye ve rasional yuz olcub bir bicen agil sahibi idi Tecrubeli qoca Ruprext ile uzun musterek hokumetden sonra siyasi meselelerde yaxsi telim kecmis hem imperiyada hem de oz dovletinin idare edilmesinde fealliq gostermis elde etdiklerini nece qoruyub saxlamagi ve hemcinin yeni mulkler elde etmeyi bilirdi O emisinde olan mulayimlik ve bagislama qabiliyyetine malik deyildi O soyuq hokmdar teessurati yaradir ve tarixin ona bexs etdiyi Sert leqebi onun tebietini en yaxsi seciyyelendirirAilesiRupert 1345 ci ilde Siciliya krali qizi Beatris ile evlenmisdi Ovladlari Anna 1346 30 noyabr 1415 1363 cu ilde ilk Berq hersoqu ile evlendi Fridrix 1347 teq 1395 Iohann 1349 teqriben 1395 Matilda 1350 ci il tevelludlu Leuxtenberq landqrafi Siqostla evlendi Elizabet teq 1351 1360 III Ruprext 1352 1410 Adolf 1355 1 may 1358 IstinadlarLundy D R Beatrix of Sicily The Peerage ing Thomas 2010 seh 387 Volker Rodel Ruprecht II 2016 07 02 at the Wayback Machine In Neue Deutsche Biographie NDB Band 22 Duncker amp Humblot Berlin 2005 ISBN 3 428 11203 2 S 289 f Reqemsal 2023 07 23 at the Wayback Machine Jakob Wille Ruprecht II Arxivlesdirilib 2022 06 30 at the Wayback Machine Allgemeine Deutsche Biographie ADB Band 29 Duncker amp Humblot Leipzig 1889 S 737 740 MenbeThomas Andrew L A House Divided Wittelsbach Confessional Court Cultures in the Holy Roman Empire c 1550 1650 Brill 2010