Saqqallı Lüdviq (alm. Ludwig der Bärtige, 23 yanvar 1378, Pfals kürfürstlüyü – 30 dekabr 1436, Heydelberq) və ya Təqvalı Lüdviq (alm. Ludwig der Gottesfromme), həmçinin Keşiştəsəllisi Lüdviq (alm. Ludwig der Pfaffentrost) — Vittelsbax sülaləsindən 1410-cu ildən 1436-cı ilə Pfals kürfürstü.
III Lüdviq | |
---|---|
alm. Ludwig III. von der Pfalz | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 23 yanvar 1378 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 30 dekabr 1436 (58 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Sülalə | Vittelsbax sülaləsi |
Atası | Ruprext (Almanların kralı) |
Uşaqları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Gəncliyi
1378-ci ildə doğulmuşdu. Onun valideynləri Almanların kralı III Rupert və Nürnberqli Elizabet idi. Onun böyük qardaşları Rupert, Pipan və Fridrix 1397 və 1401-ci illərdə vəfat etdilər, beləliklə Lüdviq onun yerinə atasının titullarına varis oldu.
O gəncliyində, atasının kürfürst və kral olduğu dövrdə də dövlət işlərində iştirak edirdi. 1401–1402-ci illərdə atası İtaliyaya gedərkən o, idi. Lüdviq atasının qarşı üsyan qaldırdığı vaxt onu dəstəkləməyə getmiş, lakin ilk uğurlarından sonra o, yalnız 2 iyun 1401-ci ildə Praqadan kənarda atəşkəs bağlaya bilmişdi. O, 1402-ci ildə İngiltərə kralı IV Henrinin qızı şahzadə ilə evləndi. Cehiz kimi o, "Pfalz tacı" adlanan bir tac da gətirmişdi. Bu, hələ də qorunub saxlanılan ən qədim ingilis tacıdır və İngiltərə kraliçası Annanın (II Riçardın xanımı) tacı olduğuna inanılırdı.
Hakimiyyəti
Atası III Rupertin ölümündən sonra onun torpaqları sağ qalan dörd oğul arasında bölündü. 3 oktyabr 1410-cu ildə Lüdviq Pfals kürfürstlüyündə onun əsas varisi oldu. Ölkənin qalan hissələri onun üç kiçik qardaşına düşdü. , , isə Pfals-Zimmerni aldı.
Kürfürst Lüdviq ali təhsilli və dinə çox bağlı idi. Heydelberq Universitetində teoloji, fəlsəfi və hüquq fakültələrinin fənlərinin təkmilləşdirilməsi və bu postları keyfiyyətsiz müəllimlərə vermədi. 1413-cü ildə o, atası tərəfindən tikintisi başlayan Müqəddəs Ruh kilsəsinin universitetin on dörd üzvü üçün kollegial fonda çevrilməsini tamamladı. 1421-ci ildə öz kitablarını tələbələrin sərbəst istifadə etmələri üçün universitetə vəsiyyət etdi (o, qiymətli əlyazmaların kolleksiyaçısı idi). Hər iki kitab kolleksiyası sonralar məşhur olan Pfals Kitabxanasının əsasını təşkil etmişdir.
İmperiyadakı güclü mövqeyinə baxmayaraq, Lüdviq Müqəddəs Roma imperatoru postuna namizəd olmaqdan çəkinirdi. Əvəzində, 1411-ci ildə o, seçilməsini dəstəklədi. Sigizmund Lüdviqi dəstəkçiləri arasında ən sadiqi hesab edirdi və bunun müqabilində imperiyanın Pfals üçün verdiyi azadlıqları təsdiqləmişdi. Sigizmund Pfals hakimi imperiya naibi təyin etdi, bu da onu monarxın yoxluğunda onun müavini etdi. Lüdviq Roma Papası ilə aparılan danışıqların uğurlu keçməsində əsas rol oynadı və onu taxtdan əl çəkməyə inandırdı. Bu, qərb parçalanmasına son qoyulması üçün əsas maneəni aradan qaldırdı. Daha sonra Lüdviqi imperator hökmlərinin icrasına cavabdeh olan "İmperiya hakimi", həmçinin knyazlar şuranın müdafiəçi müavini, yəni şurada təhlükəsizliyi və sülhü təmin etməli olan naib kimi təyin etdi.
İmperiya naibliyi
İmperiya naibi və İmperiya hakimi kimi Lüdviq Yan Husa edam cəzasını şəxsən vermişdi (imperator Sigizmundun adından olsa da). Hus 6 iyul 1415-ci ildə onun nəzarəti altında açıq şəkildə yandırıldı. Belə bir cəzanı 1416-cı il mayın 30-da bir daha, bu dəfə Husun ardıcılı Praqalı İeronimə verməli oldu. Sigizmund ona 20 mart 1415-ci ildə Konstans məclisindən gizli şəkildə qaçan pizalı antipapa həbs etməyi də ona tapşırdı. Aprelin sonunda kürfürst onu nəzarətə götürə bildi və Heydelberq qalasında saxladı. Orada o, həmin il mayın 31-də rəsmi olaraq papalıq vəzifəsindən imtina etdi. 11 noyabr 1417-ci ildə Konstansda yeni Papa seçildi və parçalanma başa çatdı. Beləliklə, İohann barədə həbs tədbiri ləğv edildi; lakin o, azadlığını yalnız 1419-cu ilin yazında, kürfürstün onu tutmaq üçün xərclədiyi pulları kompensasiya etməsi müqabilində azad etdi. 1422/23-cü illərdə Pfals hökmdarı kimi Prussiya səlib yürüşünə qoşuldu.
Sonrakı illəri və ölümü
1426-cı il mayın 5-də "İngiltərəli Ruprext" (alm. Ruprecht der Engländer) kimi tanınan oğlu Ruprext vəfat etdi. Lüdviq onu taxtın varisi hesab etdiyi üçün çoxdan dövlət işlərini ona həvalə etmişdi. Kürfürst bu ölümdən o qədər sarsılmışdı ki, o, 1427-ci ildə başladığı, lakin ağır xəstə olduğu vaxtdan geri döndüyü müqəddəs torpaqlara həcc ziyarətinə getməyə qərar verdi. Onun təqvası və dininə bağlılığı o qədər artmışdı ki, ona "Təqvalı" və ya "Keşiştəsəllisi" kimi ləqəblər verildi. 1430-cu ildən kürfürst demək olar ki, kor idi. 1435-ci ildə öz arvadı və müşavirləri onu hakimiyyətdən uzaqlaşdırdılar. Lüdviqin kiçik qardaşı Otto dövlət işlərini öz üzərinə götürdü və oğullarını böyütdü. Lüdviq 1436-cı ildə Heydelberqdə vəfat etdi və oradakı Müqəddəs Ruh kilsəsində dəfn edildi.
Ailəsi
15 avqust 1401-ci ildə Kölndə kral IV Henri və onun həyat yoldaşı Meri de Bohunun qızı şahzadə ilə evləndi (1392–1409) ilə evləndi. Evlilikdən bir oğul doğuldu:
- Ruprext (22 may 1406 – 20 may 1426)
İkinci evliliyini Savoyyalı Matilda (1390–1438), Savoyyalı Amadeusun qızı ilə evləndi:
İstinadlar
- Kindred Britain.
- Lundy D. R. Ludwig III Kurfürst von der Pfalz // The Peerage (ing.).
- Thorsten Huthwelker: Tod und Grablege der Pfalzgrafen bei Rhein im Spätmittelalter (1327–1508). Heidelberg 2009, S. 90.
- "Die „Böhmische bzw. Pfälzer Krone" von Prinzessin Blanka in der Schatzkammer der Münchner Residenz". 2016-03-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-10-12.
- "Über die Geschichte der "Böhmischen oder Pfälzer Krone" aus der Mitgift Prinzessin Blancas". 2023-07-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-10-12.
- Werner Paravicini: Die Preußenreisen des europäischen Adels Thorbecke, Sigmaringen 1989, ISBN , S. 150 (Rəqəmsal 2019-08-29 at the Wayback Machine).
- Detlev Schwennicke, Europäische Stammtafeln, Band 2, 1984, Tafel 191
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Saqqalli Ludviq alm Ludwig der Bartige 23 yanvar 1378 Pfals kurfurstluyu 30 dekabr 1436 Heydelberq ve ya Teqvali Ludviq alm Ludwig der Gottesfromme hemcinin Kesistesellisi Ludviq alm Ludwig der Pfaffentrost Vittelsbax sulalesinden 1410 cu ilden 1436 ci ile Pfals kurfurstu III Ludviqalm Ludwig III von der Pfalz Sexsi melumatlarDogum tarixi 23 yanvar 1378Dogum yeri Pfals kurfurstluyuVefat tarixi 30 dekabr 1436 58 yasinda Vefat yeri Heydelberq Pfals kurfurstluyuDefn yeri Muqeddes Ruh kilsesiSulale Vittelsbax sulalesiAtasi Ruprext Almanlarin krali Usaqlari IV Ludviq Pfals kurfurstu I Fridrix Pfals kurfurstu Ruprext Koln kurfurstu Vikianbarda elaqeli mediafayllarGencliyi1378 ci ilde dogulmusdu Onun valideynleri Almanlarin krali III Rupert ve Nurnberqli Elizabet idi Onun boyuk qardaslari Rupert Pipan ve Fridrix 1397 ve 1401 ci illerde vefat etdiler belelikle Ludviq onun yerine atasinin titullarina varis oldu O gencliyinde atasinin kurfurst ve kral oldugu dovrde de dovlet islerinde istirak edirdi 1401 1402 ci illerde atasi Italiyaya gederken o idi Ludviq atasinin qarsi usyan qaldirdigi vaxt onu desteklemeye getmis lakin ilk ugurlarindan sonra o yalniz 2 iyun 1401 ci ilde Praqadan kenarda ateskes baglaya bilmisdi O 1402 ci ilde Ingiltere krali IV Henrinin qizi sahzade ile evlendi Cehiz kimi o Pfalz taci adlanan bir tac da getirmisdi Bu hele de qorunub saxlanilan en qedim ingilis tacidir ve Ingiltere kralicasi Annanin II Ricardin xanimi taci olduguna inanilirdi HakimiyyetiAtasi III Rupertin olumunden sonra onun torpaqlari sag qalan dord ogul arasinda bolundu 3 oktyabr 1410 cu ilde Ludviq Pfals kurfurstluyunde onun esas varisi oldu Olkenin qalan hisseleri onun uc kicik qardasina dusdu ise Pfals Zimmerni aldi Kurfurst Ludviq ali tehsilli ve dine cox bagli idi Heydelberq Universitetinde teoloji felsefi ve huquq fakultelerinin fenlerinin tekmillesdirilmesi ve bu postlari keyfiyyetsiz muellimlere vermedi 1413 cu ilde o atasi terefinden tikintisi baslayan Muqeddes Ruh kilsesinin universitetin on dord uzvu ucun kollegial fonda cevrilmesini tamamladi 1421 ci ilde oz kitablarini telebelerin serbest istifade etmeleri ucun universitete vesiyyet etdi o qiymetli elyazmalarin kolleksiyacisi idi Her iki kitab kolleksiyasi sonralar meshur olan Pfals Kitabxanasinin esasini teskil etmisdir Imperiyadaki guclu movqeyine baxmayaraq Ludviq Muqeddes Roma imperatoru postuna namized olmaqdan cekinirdi Evezinde 1411 ci ilde o secilmesini destekledi Sigizmund Ludviqi destekcileri arasinda en sadiqi hesab edirdi ve bunun muqabilinde imperiyanin Pfals ucun verdiyi azadliqlari tesdiqlemisdi Sigizmund Pfals hakimi imperiya naibi teyin etdi bu da onu monarxin yoxlugunda onun muavini etdi Ludviq Roma Papasi ile aparilan danisiqlarin ugurlu kecmesinde esas rol oynadi ve onu taxtdan el cekmeye inandirdi Bu qerb parcalanmasina son qoyulmasi ucun esas maneeni aradan qaldirdi Daha sonra Ludviqi imperator hokmlerinin icrasina cavabdeh olan Imperiya hakimi hemcinin knyazlar suranin mudafieci muavini yeni surada tehlukesizliyi ve sulhu temin etmeli olan naib kimi teyin etdi Imperiya naibliyi Imperiya naibi ve Imperiya hakimi kimi Ludviq Yan Husa edam cezasini sexsen vermisdi imperator Sigizmundun adindan olsa da Hus 6 iyul 1415 ci ilde onun nezareti altinda aciq sekilde yandirildi Bele bir cezani 1416 ci il mayin 30 da bir daha bu defe Husun ardicili Praqali Ieronime vermeli oldu Sigizmund ona 20 mart 1415 ci ilde Konstans meclisinden gizli sekilde qacan pizali antipapa hebs etmeyi de ona tapsirdi Aprelin sonunda kurfurst onu nezarete goture bildi ve Heydelberq qalasinda saxladi Orada o hemin il mayin 31 de resmi olaraq papaliq vezifesinden imtina etdi 11 noyabr 1417 ci ilde Konstansda yeni Papa secildi ve parcalanma basa catdi Belelikle Iohann barede hebs tedbiri legv edildi lakin o azadligini yalniz 1419 cu ilin yazinda kurfurstun onu tutmaq ucun xerclediyi pullari kompensasiya etmesi muqabilinde azad etdi 1422 23 cu illerde Pfals hokmdari kimi Prussiya selib yurusune qosuldu Sonraki illeri ve olumu1426 ci il mayin 5 de Ingiltereli Ruprext alm Ruprecht der Englander kimi taninan oglu Ruprext vefat etdi Ludviq onu taxtin varisi hesab etdiyi ucun coxdan dovlet islerini ona hevale etmisdi Kurfurst bu olumden o qeder sarsilmisdi ki o 1427 ci ilde basladigi lakin agir xeste oldugu vaxtdan geri donduyu muqeddes torpaqlara hecc ziyaretine getmeye qerar verdi Onun teqvasi ve dinine bagliligi o qeder artmisdi ki ona Teqvali ve ya Kesistesellisi kimi leqebler verildi 1430 cu ilden kurfurst demek olar ki kor idi 1435 ci ilde oz arvadi ve musavirleri onu hakimiyyetden uzaqlasdirdilar Ludviqin kicik qardasi Otto dovlet islerini oz uzerine goturdu ve ogullarini boyutdu Ludviq 1436 ci ilde Heydelberqde vefat etdi ve oradaki Muqeddes Ruh kilsesinde defn edildi Ailesi15 avqust 1401 ci ilde Kolnde kral IV Henri ve onun heyat yoldasi Meri de Bohunun qizi sahzade ile evlendi 1392 1409 ile evlendi Evlilikden bir ogul doguldu Ruprext 22 may 1406 20 may 1426 Ikinci evliliyini Savoyyali Matilda 1390 1438 Savoyyali Amadeusun qizi ile evlendi Matilda 1419 1482 IV Ludviq 1424 1449 I Fridrix 1425 1476 Ruprext 1427 1480 IstinadlarKindred Britain Lundy D R Ludwig III Kurfurst von der Pfalz The Peerage ing Thorsten Huthwelker Tod und Grablege der Pfalzgrafen bei Rhein im Spatmittelalter 1327 1508 Heidelberg 2009 S 90 Die Bohmische bzw Pfalzer Krone von Prinzessin Blanka in der Schatzkammer der Munchner Residenz 2016 03 03 tarixinde Istifade tarixi 2022 10 12 Uber die Geschichte der Bohmischen oder Pfalzer Krone aus der Mitgift Prinzessin Blancas 2023 07 23 tarixinde Istifade tarixi 2022 10 12 Werner Paravicini Die Preussenreisen des europaischen Adels Thorbecke Sigmaringen 1989 ISBN 3 7995 7317 8 S 150 Reqemsal 2019 08 29 at the Wayback Machine Detlev Schwennicke Europaische Stammtafeln Band 2 1984 Tafel 191