Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yan Hus (çex. Jan Hus) - protestantlığın atası, Qusçular hərəkatının başlanması Yan Qusun adı ilə bağlıdır. Yan Qus bir müddət Praqa Universitetində rektor kimi fəaliyyət göstərmişdir. 1415-ci ilin 6 iyul tarixində dini fikirlərindən dolayı Konstans şəhər şurasının qərarı ilə yandırılaraq edam edilmişdir. Yan Qusun ölümündən sonra onun fikirləri və elmi əsərlərinə əsaslanan 1419-1434-cü illəri əhatə etmiş Qusçular hərəkatı baş qaldırmışdır.
| Yan Hus | |
|---|---|
| (çex. Jan Hus) | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Bohemiya krallıqı |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Konstans, Almaniya |
| Vəfat səbəbi | Yandırılaraq edam edilmişdir |
| Dəfn yeri | |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | Alim |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı və təhsili
Yan Qusun atasının arabaçı olduğu ehtimal edilir. O, ilk əvvəl Praktikdə yerləşən latın məktəbində, daha sonra isə 1390-cı ildən etibarən Praqa şəhərində təhsil almağa başlamışdır. Praqa Universitetində təhsilini başa vurduqdan sonra 1396-cı ildə magistr təhsilini almağa başladı. Yan Qus Çex dilinin yazılması üçün istifadə olunan çex əlifbasında bir sıra yeniliklər gətirdi və yazma prosesini daha da sadələşdirdi. Bohemiya krallığının kralı Venzelsin bacısı Annanın İngiltərə kralı II Riçard ilə evlənməsindən sonra Oksford Universitetində təhsil alan çex tələbələr Oxforddan olan din xadimi Con Viklifin fəlsəfi fikirlərini və kilsə siyasəti ilə bağlı olan yazılarını Praqa Universitetinə gətirməyə başldılar.
Bununla Yan Qus, 1398-ci ildən etibarən Viklifin təlimləri və fikirləri ilə tanış olmaq imkanı qazandı. Con Viklifin kilsə barədə olan fikirləri sərt idi. O, İngiltərədə fəaliyyət göstərən kilsənin əsil simasından uzaqlaşdığını bildirirdi. Viklif kilsənin ən qısa zamanda dünya nemətlərindən və qeyri qanuni qazanclardan imtina etməli olduğu fikirini müdafiə etmişdir. Yan Qus 1398-ci ildə etibarən dini təhsil almağa başladı və 1400-cü ildə rahib kimi fəaliyyət göstərmək hüququ qazandı. 1401-ci ildə isə təhsil aldığı və dərs dediyi universitetdə fəlsəfə faklütəsinin dekanı seçildi. 1402-ci ildə Praqa Universitetinin professor seçildi və 1409 - 1410-cu illərdə universitetin rektoru vəzifəsini icra etməyə başladı. Yan Qus bu müddət ərzində telogiya və fəlsəfə fənnlərindən təhsil aldığı və işlədiyi universitetdə dərslər keçirdi.
0px|Çexiyanın Praqa şəhərində yerləşən Bethlehem kilsəsi. Yan Qus bir müddət bu kilsədə baş rahib kimi fəaliyyət göstərmişdir.]] Yan Qus 1402-ci ildən etibarən Praqa şəhərinin köhnə səmtində yerləşən Bethlehem kilsəsində çex dilində gündəlik duaların oxunmasına və ibadətlərin icra edilməsinə rəhbərlik etməyə başladı. Qus, Hasenberq baş rahibi Zibok Zajikin sayəsində böyük şöhrət qazandı və bir neçə dəfə şura sədri seçildi. Bayern kraliçası Sofiyanın günah çığardan rahibi seçilməsi Yan Qusun nüfuzunu dahada artırmışdır. Yan Qus gündəlik müraciətlərində xalqa standart yaşam tərzindən uzaqlaşmağa dəvət edirdi. O, əsasən şərab tacirləri, zərgərlər və digər növ ticarətlərlə məşğul olan şəxslərə öz hüquqlarını qorumağa, yaşam tərzlərini dəyişməyə dəvət edirdi. Qus, Con Viklifin əsərləri və fikirləri ilə tanış olmuşdu və kilsənin əsas niyyətindən xəbardar idi. O, din adamların pul hərisi olmalarını və insanların dini hissləri ilə oynayıb onların əmlaklarını neçə hiyləgərcəsinə ələ keçirmələrini qəbul edə bilmirdi.
Yan Qus ən qısa zamanda kilsənin reform keçirməsini və fırıldaqçı rahiblərdən, din xadimlərindən təmizlənməsini tələb edirdi. Yan Qusun və tərəfdarlarının fikirincə Xristian dünyasında son sözü Roma Papasının deyil, incilin olmalıdır. Qusun müdafiə etdiyi fikirlərdən biridə, hər kəsə öz ana dilində ibadət etmək hüququnun verilməsi idi. Orta əsrlər Avropasında bir çox hallarda insanlara latın dilində dini xidmət təklif edilirdi və bəzi adamlarda latın dilini bilmədikləri üçün bu xidmətlərdən istifadə edə bilmirdilər. Yan Qusun qatı reformlar tələb edən fikirləri, Roma-Katolik kilsəsini narahat etməyə başlamışdı.
1408-ci ildə Praqa baş rahibi Yan Qusun təlimindən xəbər tutuldu və onu şura rəhbəri vəzifəsindən azad etdi. Ancaq vəzifəsinin əlindən alınması, Qusun mübarizə əzmini zəiflətmədi və o, xalq arasında öz təlimini yaymağa davam etdi, bununla da Qusçular hərəkatının əsas qoyulmuş oldu. Yan Qusun əsas hədəfi Roma-Katolik kilsəsi və Praqa şəhərində yerləşən dini idarə idi. Qısa zamanda Qusun, tərəfdarları çoxalmağa başladı və bir müddətdən sonra Bohemiyada yaşayan əhalinin yarıdan çoxu Yan Qusu dəstəkləməyə başladılar.
Praqa baş rahibi, şəhərdə artmaqda olan reform tələblərini yatırmaq və kilsənin nüfuzunu bərpa etmək üçün, dövrünün Roma papası olan V Aleksandra müraciər etdi. Gizli şəkildə aparılan danışıqlardan sonra belə bir nəticəyə gəlinmişdir ki, Yan Qusun əsas təsirləndiyi şəxs olan Con Viklifin Praqa şəhərində yerləşən bütün kitabları və əlyazmaları kilsəyə verilməli və Yan Qus xalqın qarşısında fikirlərini rədd etməli idi. Dini ayinlərin keçirlməsi hüququ müstəsna şəkildə yalnız katolik kilsəsinə verildi.
1410-cu ilin 9 mart tarixində Roma-Katolik kilsəsinin Yan Qus üçün nəzərdə tutduğu cəzanı elan etdi. Con Viklifə aid olduğu idda edilən 200-dən çox əl yazma yandırıldı və Yan Qus barəsində Roma şəhərində məhkəmə işi açıldı. Qusun Romadakı vəkilinin uğursuz olmasından sonra kilsə, 1410-cu ilin iyun ayında Yan Qusun edilməsi barədə qərar qəbul etdi. Roma Papası İohann 1411-ci ilin fevral ayında Yan Qusu lənətlədi. Qusun Praqa şəhərindən sürgün edilməsi barədə şəhər şurası tərəfindən qərar qəbul edildi və bu qərardan sonra Praqada Qusçular tərəfindən ixtişaşlar törədildi.
Böyük bölünmə
Yan Qusun yaşadığı dövr xristianlığın dərin böhran keçirdiyi dövlərdən bir idi. Papa VIII Benifikin ölümündən sonra kardinallar vəziyyəti öz xeyirlərinə dəyişmək üçün Romadan deyil Fransadan roma papası seçdilər. 1305-ci ildə kardinalların dəstəyi ilə papa seçilən V Klement öz mərkəzini Roma şəhərindən Fransanın Avinqon şəhərinə köçürür. V Klementdən sonra seçilmiş yeddi papada mərkəz kimi Avinqon şəhərindən istifadə edirlər. Roma papalarının Avinqon şəhərində oturması 1377-ci ildə XI Qriqorun papa seçilməsi ilə başa çatır və o, yenidən Roma şəhərinə qayıdır. XI Qriqor Romaya qayıdandan bir il sonra vəfat edir və bəzi kardinallar fikir müxtəlifliyinin olmasına baxmayaraq papanın İtaliyadan seçilməsinə qərar verirlər. Bu qərarı qəbul etməyən bir qrup kardinal papanın Fransadan seçilməsini tələb edir və bununlada kardinallar arasında ciddi fikir ayrılığı yaranır.
İtaliyan və Fransız kardinallar öz papalarını seçir və qarşı tərəfdən seçilmiş papanı qəbul etmirlər. Bununlada papalıq sistemi iki yerə bölünmüş olur. İngiltərə və Roma imperiyası mərkəzi Roma şəhərində yerləşən papanı qanuni şəkildə qəbul edərkən, Fransa və Kastiliya krallığı Fransız əsilli papanı qəbul edir. Mövcud problemi həll etmək məqsədi ilə 1409-cu ildə Piza şəhərində ali şuranın yığıncağı keçirilir. Şura iki əlavə şuranın çağrılmasını və yeni bir roma papasının seçilməsini təklif edir. Bu təklif problemi daha da dərinləşdirir. Şura hər iki papaya bu addan imtina etməyi və tam müstəqil bir papa seçmək təklifi ilə çıxış edir, ancaq hər iki papa tərəfdarlarının dəstəyi ilə Roma papası titulundan imtina etmirlər. Vəziyyət daha da gərginləşir və iki papa əvəzinə üç papa seçilir.
İngiltərə və Roma imperiyası tərəfindən dəstəklənənə İtaliyan əsilli papa, Fransa və Kastiliya krallığı tərəfindən dəstəklənən fransız əsilli papa və Piza şəhərində çağrılmış ali şura tərəfindən seçilən papa. Xristian dünyasında belə bir böhranın yaşandığı dövrdə Bohemiya krallığında baş verən reformist hərəkatlar diqqətdən kənarda qalır və sürətlə inkişaf etməyə başlayır. Yan Qusun kilsə barədə olan sərt fikirləri, xalqın geniş kütləsi tərəfindən müdafiə edilir və Qus xalq qəhrəmanı elan edilir.
Yan Qusun edam edilməsi və quşçular hərəkatı
Böyük bölünməyə son qoymaq üçün 1414 - 1418-ci ilərdə Kostans şəhərində yeni bir şuranın toplantıları keçirilir. Yan Qusunda bu yığıncaqlara çağrılaraq, dindirilməsinə qərar verilir. Qusun rahat və təhlükəsiz bir şəkildə Konstansa gəlməsi üçün Müqəddəs Roma imperiyasının kralı Ziqmund tərəfindən Yan Qusun həyatına təminat verilir. Şura eyni vaxtda fəaliyyət göstərən hər üç papanın fəaliyyətinin dayandırılması barədə qərar qəbul edilir. V Martin yeni Roma papası seçilir və bununlada böyük bölünməyə son qoyulur.
Yan Qus şura tərəfindən təşgil edilən yığıncaqlarda iştirak edir və öz fikirlərini açıq bir şəkildə müdafiə edir. Kral Ziqmundun Qusun həyatına verdiyi təhlükəsizlik təminatına baxmayaraq, Qus həbs edilir. Kilsə Yan Qusa fikirlərindən imtina etməyi və tövbə etməyə dəvət edir. Əgər belə edəcəyi halda, Qusun bağışlanacağına zəmanət verilir. Yan Qus fikirlərindən heç bir zaman imtina etməyəcəyini bildirir. Ali şuranın qərarına əsasən Yan Qus 1415-ci ilin 6 iyun tarixində kütlənin qarşısıda yandırılaraq edam edilmişdir. Qusun külləri Ren çayına səpilir.
Etnik baxımdan çex olan Yan Qusun tonqalda yandırılaraq edam edilməsi, çexlər arasında ciddi çaxnaşma saldı. Almanlara qarşı çexlərdə formalaşmış nifrət hissi, daha da gücləndi və çexlərin yaşadığı şəhərlərdə toqquşmalar yaşanmağa başladı. 1419-1434-cü illəri əhatə etmiş bu toqquşmalar Qusçular hərəkatı adı ilə tarixə düşmüşdür. Yan Qusun tərəfdarlarıda arasında fikir ayrılığı baş vermiş qusçular, radikal qusçular və liberal qusçular olmaqla iki yerə bölünür. Radikal qusçular Tobor şəhərində çəmləşdiyi üçün, çox zamanlar onlara Tobor qusçuları deyilirdi. 1431-ci ildə Bazel şəhərində toplanan şura liberal qusçuları öz tərəfinə çəkərək, radikal qusçuları təmiz aradan qaldırır. 1434-cü ildə çexlərin azadlıq hərəkatıda adlandırılan Qusçular hərəkatına son qoyulur.
Ədəbiyyat
- Matthew Spinka: 'John Hus at the Council of Constance' Columbia University Press, 1965 (Includes the eye-witness account by Peter of Mladonovice)
- Count Lützow: Life & Times of Master John Hus, E.P. Dutton & Co. London, 1909
- Josef Macek: The Hussite Movement in Bohemia, Orbis, Prague, 1958
- Philip Schaff-Herzog: Encyclopedia of Religion
- Richard Friedenthal: Jan Hus. Der Ketzer und das Jahrhundert der Revolutionskriege. 2. Auflage 1987,
- Fudge, Thomas A. The Magnificent Ride: The First Reformation in Hussite Bohemia, St. Andrews Studies in Reformation History. Aldershot/Brookfield, Vermont: Ashgate, 2008
- Wilhelm, J. (1910). Jan Hus. In The Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company. Retrieved 16 May 2011 from New Advent: Jesus Son of God
- https://www.evangelisch.de/inhalte/90067/21-11-2013/zehn-protestanten-und-ihre-letzten-ruhestaetten.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yan Hus cex Jan Hus protestantligin atasi Quscular herekatinin baslanmasi Yan Qusun adi ile baglidir Yan Qus bir muddet Praqa Universitetinde rektor kimi fealiyyet gostermisdir 1415 ci ilin 6 iyul tarixinde dini fikirlerinden dolayi Konstans seher surasinin qerari ile yandirilaraq edam edilmisdir Yan Qusun olumunden sonra onun fikirleri ve elmi eserlerine esaslanan 1419 1434 cu illeri ehate etmis Quscular herekati bas qaldirmisdir Yan Hus cex Jan Hus Dogum tarixi 1369Dogum yeri Bohemiya kralliqiVefat tarixi 6 iyul 1415Vefat yeri Konstans AlmaniyaVefat sebebi Yandirilaraq edam edilmisdirDefn yeri ReynTehsili Karlov Universiteti d 1393 Fealiyyeti Alim Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati ve tehsiliYan Qusun atasinin arabaci oldugu ehtimal edilir O ilk evvel Praktikde yerlesen latin mektebinde daha sonra ise 1390 ci ilden etibaren Praqa seherinde tehsil almaga baslamisdir Praqa Universitetinde tehsilini basa vurduqdan sonra 1396 ci ilde magistr tehsilini almaga basladi Yan Qus Cex dilinin yazilmasi ucun istifade olunan cex elifbasinda bir sira yenilikler getirdi ve yazma prosesini daha da sadelesdirdi Bohemiya kralliginin krali Venzelsin bacisi Annanin Ingiltere krali II Ricard ile evlenmesinden sonra Oksford Universitetinde tehsil alan cex telebeler Oxforddan olan din xadimi Con Viklifin felsefi fikirlerini ve kilse siyaseti ile bagli olan yazilarini Praqa Universitetine getirmeye basldilar Bununla Yan Qus 1398 ci ilden etibaren Viklifin telimleri ve fikirleri ile tanis olmaq imkani qazandi Con Viklifin kilse barede olan fikirleri sert idi O Ingilterede fealiyyet gosteren kilsenin esil simasindan uzaqlasdigini bildirirdi Viklif kilsenin en qisa zamanda dunya nemetlerinden ve qeyri qanuni qazanclardan imtina etmeli oldugu fikirini mudafie etmisdir Yan Qus 1398 ci ilde etibaren dini tehsil almaga basladi ve 1400 cu ilde rahib kimi fealiyyet gostermek huququ qazandi 1401 ci ilde ise tehsil aldigi ve ders dediyi universitetde felsefe faklutesinin dekani secildi 1402 ci ilde Praqa Universitetinin professor secildi ve 1409 1410 cu illerde universitetin rektoru vezifesini icra etmeye basladi Yan Qus bu muddet erzinde telogiya ve felsefe fennlerinden tehsil aldigi ve islediyi universitetde dersler kecirdi 0px Cexiyanin Praqa seherinde yerlesen Bethlehem kilsesi Yan Qus bir muddet bu kilsede bas rahib kimi fealiyyet gostermisdir Yan Qus 1402 ci ilden etibaren Praqa seherinin kohne semtinde yerlesen Bethlehem kilsesinde cex dilinde gundelik dualarin oxunmasina ve ibadetlerin icra edilmesine rehberlik etmeye basladi Qus Hasenberq bas rahibi Zibok Zajikin sayesinde boyuk sohret qazandi ve bir nece defe sura sedri secildi Bayern kralicasi Sofiyanin gunah cigardan rahibi secilmesi Yan Qusun nufuzunu dahada artirmisdir Yan Qus gundelik muracietlerinde xalqa standart yasam terzinden uzaqlasmaga devet edirdi O esasen serab tacirleri zergerler ve diger nov ticaretlerle mesgul olan sexslere oz huquqlarini qorumaga yasam terzlerini deyismeye devet edirdi Qus Con Viklifin eserleri ve fikirleri ile tanis olmusdu ve kilsenin esas niyyetinden xebardar idi O din adamlarin pul herisi olmalarini ve insanlarin dini hissleri ile oynayib onlarin emlaklarini nece hiylegercesine ele kecirmelerini qebul ede bilmirdi Yan Qus en qisa zamanda kilsenin reform kecirmesini ve firildaqci rahiblerden din xadimlerinden temizlenmesini teleb edirdi Yan Qusun ve terefdarlarinin fikirince Xristian dunyasinda son sozu Roma Papasinin deyil incilin olmalidir Qusun mudafie etdiyi fikirlerden biride her kese oz ana dilinde ibadet etmek huququnun verilmesi idi Orta esrler Avropasinda bir cox hallarda insanlara latin dilinde dini xidmet teklif edilirdi ve bezi adamlarda latin dilini bilmedikleri ucun bu xidmetlerden istifade ede bilmirdiler Yan Qusun qati reformlar teleb eden fikirleri Roma Katolik kilsesini narahat etmeye baslamisdi 1408 ci ilde Praqa bas rahibi Yan Qusun teliminden xeber tutuldu ve onu sura rehberi vezifesinden azad etdi Ancaq vezifesinin elinden alinmasi Qusun mubarize ezmini zeifletmedi ve o xalq arasinda oz telimini yaymaga davam etdi bununla da Quscular herekatinin esas qoyulmus oldu Yan Qusun esas hedefi Roma Katolik kilsesi ve Praqa seherinde yerlesen dini idare idi Qisa zamanda Qusun terefdarlari coxalmaga basladi ve bir muddetden sonra Bohemiyada yasayan ehalinin yaridan coxu Yan Qusu desteklemeye basladilar Praqa bas rahibi seherde artmaqda olan reform teleblerini yatirmaq ve kilsenin nufuzunu berpa etmek ucun dovrunun Roma papasi olan V Aleksandra muracier etdi Gizli sekilde aparilan danisiqlardan sonra bele bir neticeye gelinmisdir ki Yan Qusun esas tesirlendiyi sexs olan Con Viklifin Praqa seherinde yerlesen butun kitablari ve elyazmalari kilseye verilmeli ve Yan Qus xalqin qarsisinda fikirlerini redd etmeli idi Dini ayinlerin kecirlmesi huququ mustesna sekilde yalniz katolik kilsesine verildi 1410 cu ilin 9 mart tarixinde Roma Katolik kilsesinin Yan Qus ucun nezerde tutdugu cezani elan etdi Con Viklife aid oldugu idda edilen 200 den cox el yazma yandirildi ve Yan Qus baresinde Roma seherinde mehkeme isi acildi Qusun Romadaki vekilinin ugursuz olmasindan sonra kilse 1410 cu ilin iyun ayinda Yan Qusun edilmesi barede qerar qebul etdi Roma Papasi Iohann 1411 ci ilin fevral ayinda Yan Qusu lenetledi Qusun Praqa seherinden surgun edilmesi barede seher surasi terefinden qerar qebul edildi ve bu qerardan sonra Praqada Quscular terefinden ixtisaslar toredildi Boyuk bolunmeYan Qusun yasadigi dovr xristianligin derin bohran kecirdiyi dovlerden bir idi Papa VIII Benifikin olumunden sonra kardinallar veziyyeti oz xeyirlerine deyismek ucun Romadan deyil Fransadan roma papasi secdiler 1305 ci ilde kardinallarin desteyi ile papa secilen V Klement oz merkezini Roma seherinden Fransanin Avinqon seherine kocurur V Klementden sonra secilmis yeddi papada merkez kimi Avinqon seherinden istifade edirler Roma papalarinin Avinqon seherinde oturmasi 1377 ci ilde XI Qriqorun papa secilmesi ile basa catir ve o yeniden Roma seherine qayidir XI Qriqor Romaya qayidandan bir il sonra vefat edir ve bezi kardinallar fikir muxtelifliyinin olmasina baxmayaraq papanin Italiyadan secilmesine qerar verirler Bu qerari qebul etmeyen bir qrup kardinal papanin Fransadan secilmesini teleb edir ve bununlada kardinallar arasinda ciddi fikir ayriligi yaranir Italiyan ve Fransiz kardinallar oz papalarini secir ve qarsi terefden secilmis papani qebul etmirler Bununlada papaliq sistemi iki yere bolunmus olur Ingiltere ve Roma imperiyasi merkezi Roma seherinde yerlesen papani qanuni sekilde qebul ederken Fransa ve Kastiliya kralligi Fransiz esilli papani qebul edir Movcud problemi hell etmek meqsedi ile 1409 cu ilde Piza seherinde ali suranin yigincagi kecirilir Sura iki elave suranin cagrilmasini ve yeni bir roma papasinin secilmesini teklif edir Bu teklif problemi daha da derinlesdirir Sura her iki papaya bu addan imtina etmeyi ve tam musteqil bir papa secmek teklifi ile cixis edir ancaq her iki papa terefdarlarinin desteyi ile Roma papasi titulundan imtina etmirler Veziyyet daha da gerginlesir ve iki papa evezine uc papa secilir Ingiltere ve Roma imperiyasi terefinden desteklenene Italiyan esilli papa Fransa ve Kastiliya kralligi terefinden desteklenen fransiz esilli papa ve Piza seherinde cagrilmis ali sura terefinden secilen papa Xristian dunyasinda bele bir bohranin yasandigi dovrde Bohemiya kralliginda bas veren reformist herekatlar diqqetden kenarda qalir ve suretle inkisaf etmeye baslayir Yan Qusun kilse barede olan sert fikirleri xalqin genis kutlesi terefinden mudafie edilir ve Qus xalq qehremani elan edilir Yan Qusun edam edilmesi ve quscular herekatiEsas meqale Quscular herekatiYan Qusun tonqalda yandirilmasini gosteren orta esr miniaturu Boyuk bolunmeye son qoymaq ucun 1414 1418 ci ilerde Kostans seherinde yeni bir suranin toplantilari kecirilir Yan Qusunda bu yigincaqlara cagrilaraq dindirilmesine qerar verilir Qusun rahat ve tehlukesiz bir sekilde Konstansa gelmesi ucun Muqeddes Roma imperiyasinin krali Ziqmund terefinden Yan Qusun heyatina teminat verilir Sura eyni vaxtda fealiyyet gosteren her uc papanin fealiyyetinin dayandirilmasi barede qerar qebul edilir V Martin yeni Roma papasi secilir ve bununlada boyuk bolunmeye son qoyulur Yan Qus sura terefinden tesgil edilen yigincaqlarda istirak edir ve oz fikirlerini aciq bir sekilde mudafie edir Kral Ziqmundun Qusun heyatina verdiyi tehlukesizlik teminatina baxmayaraq Qus hebs edilir Kilse Yan Qusa fikirlerinden imtina etmeyi ve tovbe etmeye devet edir Eger bele edeceyi halda Qusun bagislanacagina zemanet verilir Yan Qus fikirlerinden hec bir zaman imtina etmeyeceyini bildirir Ali suranin qerarina esasen Yan Qus 1415 ci ilin 6 iyun tarixinde kutlenin qarsisida yandirilaraq edam edilmisdir Qusun kulleri Ren cayina sepilir Etnik baximdan cex olan Yan Qusun tonqalda yandirilaraq edam edilmesi cexler arasinda ciddi caxnasma saldi Almanlara qarsi cexlerde formalasmis nifret hissi daha da guclendi ve cexlerin yasadigi seherlerde toqqusmalar yasanmaga basladi 1419 1434 cu illeri ehate etmis bu toqqusmalar Quscular herekati adi ile tarixe dusmusdur Yan Qusun terefdarlarida arasinda fikir ayriligi bas vermis quscular radikal quscular ve liberal quscular olmaqla iki yere bolunur Radikal quscular Tobor seherinde cemlesdiyi ucun cox zamanlar onlara Tobor qusculari deyilirdi 1431 ci ilde Bazel seherinde toplanan sura liberal qusculari oz terefine cekerek radikal qusculari temiz aradan qaldirir 1434 cu ilde cexlerin azadliq herekatida adlandirilan Quscular herekatina son qoyulur EdebiyyatVikianbarda Yan Hus ile elaqeli mediafayllar var Matthew Spinka John Hus at the Council of Constance Columbia University Press 1965 Includes the eye witness account by Peter of Mladonovice Count Lutzow Life amp Times of Master John Hus E P Dutton amp Co London 1909 Josef Macek The Hussite Movement in Bohemia Orbis Prague 1958 Philip Schaff Herzog Encyclopedia of Religion Richard Friedenthal Jan Hus Der Ketzer und das Jahrhundert der Revolutionskriege 2 Auflage 1987 ISBN 3 492 10331 6 Fudge Thomas A The Magnificent Ride The First Reformation in Hussite Bohemia St Andrews Studies in Reformation History Aldershot Brookfield Vermont Ashgate 2008 Wilhelm J 1910 Jan Hus In The Catholic Encyclopedia New York Robert Appleton Company Retrieved 16 May 2011 from New Advent Jesus Son of Godhttps www evangelisch de inhalte 90067 21 11 2013 zehn protestanten und ihre letzten ruhestaetten