Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Həbib Pirican oğlu Cəbiyev (sentyabr 1899, Balaxanı, Bakı qəzası – 21 aprel 1938, Bakı) — siyasi və dövlət xadimi, publisist.
| Həbib Cəbiyev | |
|---|---|
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | sentyabr 1899 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 21 aprel 1938 (38 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Partiya | |
| Təhsili | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
İlk illər
Həbib Pirican oğlu Cəbiyev 1899-cu ildə Balaxanıda anadan olub. Ailədə 2 qardaş olublar: Həbib Cəbiyev və Ağahüseyn Cəbiyev. Atası Pirican Cəbiyev Nobel qardaşları ilə birgə fəaliyyət göstərib. Hacı Zeynalabdin Tağıyev və Arafelovla birgə o vaxt "Novıy Ararat" şirkətini təsis ediblər(Xəyal Bünyadzadə."Cümhuriyyət" qəzeti, 21–27 aprel 2023-cü il, " Mircəfər Bağırov neft maqnatının inqilabçı oğlunu niyə güllələdi"). Atası onu öz işinin davamçısı görmək istəmiş və bu arzu ilə 12 yaşlı Həbibi Bakı kommersiya məktəbinə qoymuşdur.
Həmin illərdə sosial ədalətsizliklər, fəhlələrin ağır və məşəqqətli həyatı, maddi çətinliklərə qarşı etirazlar yeniyetmə Həbibdə inqilabi əhvali-ruhiyyə yaratmışdı. O, tez-tez kommersiya məktəbində kor-koranə yaranan toplanış və yığıncaqlarda iştirak edir və narazılıqlarını açıq söyləyirdi. O, eyni zamanda məktəbdə yaradılmış gizli şagird dərnəyinə üzv olur və bu dərnəyin işində fəal iştirak edirdi.
İnqilaba gedən yol və partiya işləri
1916-cı ilin sonlarında Həbib Cəbiyev müharibə (Birinci Dünya müharibəsi) əleyhinə apardığı təbliğata görə həbs edilərək iki gün polis sahəsində saxlanılır. Bu, onun gələcək həyatının inqilaba həsr olunmasına təkan verir. Həbib Cəbiyev həmin gündən açıq mübarizəyə başlayır və inqilabçı olur.
Rusiyada baş vermiş fevral inqilabı geniş xalq kütlələrini hərəkətə gətirdi. Müxtəlif partiyalar yaradıldı. Hər yeni yaranan partiya özünü demokratik ruhlu adlandıraraq, xalqı özünə cəlb etmək üçün onun arzu və iradəsini təmsil edəcəyinə vədlər verirdi.
Kommersiya məktəbinin son kursunda oxuyan Həbib Cəbiyev 1918-ci ildə bolşeviklər partiyasına daxil olmuş və həmin ildə bolşevik "Hümmət" təşkilatının Balaxanı şöbəsinin katibi seçilmişdir. O, xalqın arzu və istəklərini həyata keçirmək uğrunda ardıcıl mübariz olmuşdur.
Həbib Cəbiyev partiyanın tapşırığına əsasən Seyid Cəfər Pişəvəri, Nemət Bəsir və Əlisəttar İbrahimovla birlikdə Bakının şəxsi mətbəələri ilə danışıb, orada xalqı mübarizəyə çağıran siyasi ədəbiyyat nəşr edirdilər.
Həbib Cəbiyev 1919-cu ilin aprelində partiyanın tapşırığı ilə Gəncəyə göndərilir. O, bolşeviklər partiyasının fəal üzvlərindən birinə çevrilir və eyni zamanda Gəncə ətrafı rayonlarda, Qazax, Tovuz, Ağstafa və Gədəbəy rayonlarında inqilabi iş aparır və həmin rayonlarda partiya özəkləri və qrupları yaradır.
Həbib Cəbiyev eyni zamanda Şuşada və Hindarxda partiya konfranslarının keçirilməsində də yaxından iştirak etmişdir. M. Ağamirov öz xatirələrində yazır ki, Şuşada konfrans keçirmək üçün gizli olaraq göndərilən Həbib Cəbiyev çoban libasında Qarabağa gəlmişdi.
Həbib Cəbiyev ayrı-ayrı vaxtlarda Azərbaycan K(b)P-nin birinci qurultayının nümayəndəsi olmuş, RK(b)P MK-nın Qafqaz Bürosunun Vladiqafqazda çağırılmış Don və Qafqaz kommunist təşkilatlarının ölkə müşavirəsində iştirak etmiş, Balaxanı rayon partiya komitəsində çalışmış, ordunun siyasdi şöbəsində məsul vəzifələr tutmuşdur.
Jurnalist fəaliyyəti
Həbib Cəbiyev jurnalistlik fəaliyyətinə "Azərbaycan füqərası" vaxtında başlamışdır.
1921-ci ilin mart-aprel aylarında o həmin qəzetin, 1921-ci ilin oktyabr ayından 1922-ci ilin yanvar ayına kimi "Kommunist" qəzetinin redaktoru vəzifəsində işləmişdir. O, sonralar yenidən iki dəfə "Kommunist" qəzetində məsul işə qaytarılmışdır.
1923-cü ilin iyunundan 1927-ci ilin oktyabrına kimi və 1929-cu ilin iyul ayından 1930-cu ilin axırlarına kimi — Moskvaya köçənədək qəzetin redaktoru işləmişdir. 1923-cü ildə "Kommunist" qəzetinin mininci sayının çıxması ilə əlaqədar "İdarəmizin güzgüsü" məcmuəsində Həbib Cəbiyevin dostluq şarjı şəklinin altında aşağıdakı şer parçası verilmişdi:
Mümkün ola fantanları çernil yaparam mən, Həp məmləkətin xəlqini müxbir yaparam mən. Hər işçi ki, bir ay gedə ya getməsə dərsə, Yazdıqda əgər ruçkasınıtutsa da tərsə, Məcbur edərəm mən onu yazmaqlığa hər an, Azdan sora bir yaxşı mühərrir çıxar ondan.
Qocaman jurnalist, həmin illərdə "Kommunist" qəzetində fəaliyyət göstərən mərhum Süleyman Məlikovun dediyinə görə, şeri Cəfər Cabbarlı yazmışdır.
1929-cu ildə Həbib Cəbiyevin iştirakı və təşəbbüsü ilə "Azərbaycanı Tədqiq və Öyrənmə Cəmiyyəti" əsasında Azərbaycan Dövlət Elmi-Tədqiqat İnstitutu yaradılmışdır. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının özəklərindən sayıla biləcək bu institutun ilk həqiqi üzvləri sırasında R. Axundov, Ə. Haqverdiyev, S. Əfəndiyev, T. Şahbazi, V. Bartold, N. Marr, İ. Meşşaninov ilə yanaşı Həbib Cəbiyev də var idi.
Moskva fəaliyyəti
Həbib Cəbiyevin həyat yoldaşı və yaxınları danışardılar ki, 20-ci illərin sonlarından Bağırovla Həbib Cəbiyev arasında münasibət gərgin xarakter daşımışdır. Buna görə də Həbib Cəbiyev 1930-cu ilin axırlarında Moskvaya köçür və SSRİ Xalq Yeyinti Sənaye Komissarlığında məsul vəzifələrdə işləməyə başlayır.
Moskvada işləyəndə o, Lenin ordeni ilə təltif olunmuşdur.
Həbsi və ölümü
1938-ci ildə Həbib Cəbiyevi həbs edib Bakıya göndərirlər. Həyat yoldaşı Aleksandranın dediklərinə görə Həbib Cəbiyevi bir neçə dəfə Mircəfər Bağırov özü dindirmiş, lakin istədiyi ifadəni ondan ala bilmədiyindən şəxsən özü onu güllələmişdir. Həbib Cəbiyevin həyat yoldaşı rus mühəndis Barinovun bacısı olub. Həbib Cəbiyevin iki oğlu olub: böyük oğlu Cahangir, kiçik oğlu Teymur. Böyük oğlu repressiyada güllələnib. Kiçik oğlu Buzovnaya gələndə dənizdə batıb. Bibim danışırdı ki, Həbib Cəbiyev inqilabçı yoldaşları ilə birgə Krupskaya ilə Şors küçəsinin kəsişməsində bibimin evində toplanarlarmış. Kimsə onların yerini əks- inqilabçılara bildirdikdə isə damlarla qaçırmışlar. Əmim Azərbaycan Sovetləşən dönəm babama deyib ki, dövlət müsadirə etməsin deyə bankdan pulları götürsün(Xəyal Bünyadzadə. "Cümhuriyyət "qəzeti, 21–27 aprel 2023-cü il, "Mircəfər Bağırov neft maqnatının inqilabçı oğlunu niyə güllələdi").
Həbib Cəbiyev 21 aprel 1938-ci il tarixində güllələnmiş, Stalinin ölümündən sonra bəraət almışdır. Şüurlu həyatını xalqın azadlığı və xoşbəxtliyinə həsr etmiş Həbib Cəbiyevin faciəli ömrü belə acınacaqlı halda başa çatmışdır.
Xarici keçidlər
- Güllələnənlərin siyahısı (Тульская М. ул. siyahısında кв.522)
- Həbib Cəbiyevin bioqrafiyası [ölü keçid]
Mənbə
- Oqtay Qasımovun "Bizim və sizin Balaxanı" kitabı, səh. 106, 107, 108.
İstinadlar
- Abbas Zamanov, "Şərhlər". Həmidə Məmmədquluzadə, "Mirzə Cəlil haqqında xatirələrim", "Azərnəşr", 1967. səh. 211-də
- Şahverdiyev, Akif. Azərbaycan mətbuatı tarixi (PDF). Bakı: Təhsil nəşriyyatı. 2006. səh. 92. 2019-07-12 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2023-10-13.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu soyadli muxtelif adamlar haqqinda meqaleler var bax Cebiyev Hebib Pirican oglu Cebiyev sentyabr 1899 Balaxani Baki qezasi 21 aprel 1938 Baki siyasi ve dovlet xadimi publisist Hebib CebiyevSexsi melumatlarDogum tarixi sentyabr 1899Dogum yeri Balaxani Baki qezasi Baki quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 21 aprel 1938 1938 04 21 38 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIPartiya Hummet Partiyasi Ekinci Partiyasi Azerbaycan Kommunist PartiyasiTehsili Baki Kommersiya Mektebi Vikianbarda elaqeli mediafayllarIlk illerHebib Pirican oglu Cebiyev 1899 cu ilde Balaxanida anadan olub Ailede 2 qardas olublar Hebib Cebiyev ve Agahuseyn Cebiyev Atasi Pirican Cebiyev Nobel qardaslari ile birge fealiyyet gosterib Haci Zeynalabdin Tagiyev ve Arafelovla birge o vaxt Noviy Ararat sirketini tesis edibler Xeyal Bunyadzade Cumhuriyyet qezeti 21 27 aprel 2023 cu il Mircefer Bagirov neft maqnatinin inqilabci oglunu niye gulleledi Atasi onu oz isinin davamcisi gormek istemis ve bu arzu ile 12 yasli Hebibi Baki kommersiya mektebine qoymusdur Hemin illerde sosial edaletsizlikler fehlelerin agir ve meseqqetli heyati maddi cetinliklere qarsi etirazlar yeniyetme Hebibde inqilabi ehvali ruhiyye yaratmisdi O tez tez kommersiya mektebinde kor korane yaranan toplanis ve yigincaqlarda istirak edir ve naraziliqlarini aciq soyleyirdi O eyni zamanda mektebde yaradilmis gizli sagird derneyine uzv olur ve bu derneyin isinde feal istirak edirdi Inqilaba geden yol ve partiya isleri1916 ci ilin sonlarinda Hebib Cebiyev muharibe Birinci Dunya muharibesi eleyhine apardigi tebligata gore hebs edilerek iki gun polis sahesinde saxlanilir Bu onun gelecek heyatinin inqilaba hesr olunmasina tekan verir Hebib Cebiyev hemin gunden aciq mubarizeye baslayir ve inqilabci olur Rusiyada bas vermis fevral inqilabi genis xalq kutlelerini herekete getirdi Muxtelif partiyalar yaradildi Her yeni yaranan partiya ozunu demokratik ruhlu adlandiraraq xalqi ozune celb etmek ucun onun arzu ve iradesini temsil edeceyine vedler verirdi Kommersiya mektebinin son kursunda oxuyan Hebib Cebiyev 1918 ci ilde bolsevikler partiyasina daxil olmus ve hemin ilde bolsevik Hummet teskilatinin Balaxani sobesinin katibi secilmisdir O xalqin arzu ve isteklerini heyata kecirmek ugrunda ardicil mubariz olmusdur Hebib Cebiyev partiyanin tapsirigina esasen Seyid Cefer Piseveri Nemet Besir ve Elisettar Ibrahimovla birlikde Bakinin sexsi metbeeleri ile danisib orada xalqi mubarizeye cagiran siyasi edebiyyat nesr edirdiler Hebib Cebiyev 1919 cu ilin aprelinde partiyanin tapsirigi ile Genceye gonderilir O bolsevikler partiyasinin feal uzvlerinden birine cevrilir ve eyni zamanda Gence etrafi rayonlarda Qazax Tovuz Agstafa ve Gedebey rayonlarinda inqilabi is aparir ve hemin rayonlarda partiya ozekleri ve qruplari yaradir Hebib Cebiyev eyni zamanda Susada ve Hindarxda partiya konfranslarinin kecirilmesinde de yaxindan istirak etmisdir M Agamirov oz xatirelerinde yazir ki Susada konfrans kecirmek ucun gizli olaraq gonderilen Hebib Cebiyev coban libasinda Qarabaga gelmisdi Hebib Cebiyev ayri ayri vaxtlarda Azerbaycan K b P nin birinci qurultayinin numayendesi olmus RK b P MK nin Qafqaz Burosunun Vladiqafqazda cagirilmis Don ve Qafqaz kommunist teskilatlarinin olke musaviresinde istirak etmis Balaxani rayon partiya komitesinde calismis ordunun siyasdi sobesinde mesul vezifeler tutmusdur Jurnalist fealiyyetiHebib Cebiyev jurnalistlik fealiyyetine Azerbaycan fuqerasi vaxtinda baslamisdir 1921 ci ilin mart aprel aylarinda o hemin qezetin 1921 ci ilin oktyabr ayindan 1922 ci ilin yanvar ayina kimi Kommunist qezetinin redaktoru vezifesinde islemisdir O sonralar yeniden iki defe Kommunist qezetinde mesul ise qaytarilmisdir Hebib Cebiyevin doguldugu evin qarsisinda barelyefi 1923 cu ilin iyunundan 1927 ci ilin oktyabrina kimi ve 1929 cu ilin iyul ayindan 1930 cu ilin axirlarina kimi Moskvaya kocenedek qezetin redaktoru islemisdir 1923 cu ilde Kommunist qezetinin mininci sayinin cixmasi ile elaqedar Idaremizin guzgusu mecmuesinde Hebib Cebiyevin dostluq sarji seklinin altinda asagidaki ser parcasi verilmisdi Mumkun ola fantanlari cernil yaparam men Hep memleketin xelqini muxbir yaparam men Her isci ki bir ay gede ya getmese derse Yazdiqda eger ruckasinitutsa da terse Mecbur ederem men onu yazmaqliga her an Azdan sora bir yaxsi muherrir cixar ondan Qocaman jurnalist hemin illerde Kommunist qezetinde fealiyyet gosteren merhum Suleyman Melikovun dediyine gore seri Cefer Cabbarli yazmisdir 1929 cu ilde Hebib Cebiyevin istiraki ve tesebbusu ile Azerbaycani Tedqiq ve Oyrenme Cemiyyeti esasinda Azerbaycan Dovlet Elmi Tedqiqat Institutu yaradilmisdir Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin ozeklerinden sayila bilecek bu institutun ilk heqiqi uzvleri sirasinda R Axundov E Haqverdiyev S Efendiyev T Sahbazi V Bartold N Marr I Messaninov ile yanasi Hebib Cebiyev de var idi Moskva fealiyyetiHebib Cebiyevin heyat yoldasi ve yaxinlari danisardilar ki 20 ci illerin sonlarindan Bagirovla Hebib Cebiyev arasinda munasibet gergin xarakter dasimisdir Buna gore de Hebib Cebiyev 1930 cu ilin axirlarinda Moskvaya kocur ve SSRI Xalq Yeyinti Senaye Komissarliginda mesul vezifelerde islemeye baslayir Moskvada isleyende o Lenin ordeni ile teltif olunmusdur Hebsi ve olumu1938 ci ilde Hebib Cebiyevi hebs edib Bakiya gonderirler Heyat yoldasi Aleksandranin dediklerine gore Hebib Cebiyevi bir nece defe Mircefer Bagirov ozu dindirmis lakin istediyi ifadeni ondan ala bilmediyinden sexsen ozu onu gullelemisdir Hebib Cebiyevin heyat yoldasi rus muhendis Barinovun bacisi olub Hebib Cebiyevin iki oglu olub boyuk oglu Cahangir kicik oglu Teymur Boyuk oglu repressiyada gullelenib Kicik oglu Buzovnaya gelende denizde batib Bibim danisirdi ki Hebib Cebiyev inqilabci yoldaslari ile birge Krupskaya ile Sors kucesinin kesismesinde bibimin evinde toplanarlarmis Kimse onlarin yerini eks inqilabcilara bildirdikde ise damlarla qacirmislar Emim Azerbaycan Sovetlesen donem babama deyib ki dovlet musadire etmesin deye bankdan pullari gotursun Xeyal Bunyadzade Cumhuriyyet qezeti 21 27 aprel 2023 cu il Mircefer Bagirov neft maqnatinin inqilabci oglunu niye gulleledi Hebib Cebiyev 21 aprel 1938 ci il tarixinde gullelenmis Stalinin olumunden sonra beraet almisdir Suurlu heyatini xalqin azadligi ve xosbextliyine hesr etmis Hebib Cebiyevin facieli omru bele acinacaqli halda basa catmisdir Xarici kecidlerGullelenenlerin siyahisi Tulskaya M ul siyahisinda kv 522 Hebib Cebiyevin bioqrafiyasi olu kecid MenbeOqtay Qasimovun Bizim ve sizin Balaxani kitabi seh 106 107 108 IstinadlarAbbas Zamanov Serhler Hemide Memmedquluzade Mirze Celil haqqinda xatirelerim Azernesr 1967 seh 211 de Sahverdiyev Akif Azerbaycan metbuati tarixi PDF Baki Tehsil nesriyyati 2006 seh 92 2019 07 12 tarixinde PDF Istifade tarixi 2023 10 13